Διαβάστε σήμερα στο τετρασέλιδο «Διεθνή και Οικονομία»:

• ΙΣΡΑΗΛΙΝΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ «ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ»: Μηχανή σφαγής και κατοχής με χρηματοδότηση της ΕΕ
• ΟΟΣΑ: Στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης... το μέλλον έχει δουλειά έως τον τάφο
• ΣΧΕΔΙΑ ΗΠΑ ΓΙΑ ΓΑΖΑ: Προτεκτοράτο, παράδεισο μονοπωλίων και κόμβο του διαδρόμου IME
• ΑΡΚΤΙΚΗ: Η Κίνα εγκαινιάζει θαλάσσια διαδρομή προς ευρωπαϊκά λιμάνια

Χάρτης με τη θαλάσσια διαδρομή Arctic Express από την Κίνα μέχρι λιμάνια της Ευρώπης

Η Στρατηγική για την Αρκτική του 2024 (2024 Arctic Strategy) του υπουργείου Αμυνας των ΗΠΑ έχει επισημάνει έντονες «ανησυχίες» σχετικά με το ενδιαφέρον της Κίνας για την Αρκτική.

Η Αρκτική και οι νέες ευκαιρίες για επενδύσεις, εξορύξεις, εμπορικούς δρόμους που ανοίγονται με το λιώσιμο των πάγων, βρίσκεται στο τραπέζι των συνολικότερων παζαριών μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για τη σύγκρουση στην Ουκρανία.

Οπως έχει γίνει γνωστό από δηλώσεις και διαρροές στο «τραπέζι» των επαφών μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας τους τελευταίους μήνες, συμπεριλαμβανομένης της Συνόδου Κορυφής στην Αλάσκα, τίθεται σταθερά το θέμα της «συνεργασίας» στην Αρκτική.

Παρά τα τελεσίγραφα και τις διορίες που έχει διατυπώσει επανειλημμένα ο Τραμπ προς τη Μόσχα, «καθυστερεί να απελευθερώσει ένα μεγάλο μπαζούκα νέων κυρώσεων που θα μπορούσε να πλήξει μια ήδη αποδυναμωμένη Ρωσία», αναφέρει το CNBC.

«Ο λόγος είναι στρατηγικός και υπερβαίνει τη Ρωσία», σύμφωνα με αναλυτές, οι οποίοι προειδοποιούν, ότι όσο περισσότερο καθυστερεί ο Τραμπ, τόσο περισσότερο υπονομεύει τη θέση του και αυτή των ΗΠΑ.

«Υπάρχει η αίσθηση ότι αν η Ρωσία απομονωθεί πλήρως από τη Δύση και δεν υπάρχει τρόπος επιστροφής όσον αφορά στη συνεργασία με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, τότε δεν έχει άλλη επιλογή από το να πάει ακόμα πιο "all-in" με την Κίνα, και αυτό δυνητικά θα ενίσχυε τη θέση της Κίνας», δήλωσε στο CNBC ο Κρις Γουίφερ, διευθύνων σύμβουλος της Macro-Advisory με έδρα τη Μόσχα.

Η Κίνα θα είχε «σχεδόν απεριόριστη πρόσβαση σε ενεργειακούς πόρους, βιομηχανικά υλικά και στην Αρκτική», είπε ο αναλυτής, σημειώνοντας ότι αυτό θα μπορούσε να μπλοκάρει αποτελεσματικά τις ΗΠΑ από τα ελεγχόμενα από τη Ρωσία τμήματα της Αρκτικής.

Θα επέτρεπε επίσης στην Κίνα μεγαλύτερη πρόσβαση στη ρωσική στρατιωτική τεχνολογία, όπως τα υποβρύχια stealth, και περαιτέρω ευκαιρίες στην εξερεύνηση του διαστήματος.

Οι αξιωματούχοι στην Ουάσινγκτον ανησυχούν γι' αυτό, σημείωσε ο Γουίφερ, προσθέτοντας: «Δεν θέλουν η Ρωσία να είναι ουσιαστικά μια πιο επίσημη "θυγατρική" της Κίνας. Θέλουν να βρίσκεται περισσότερο στη μέση, με εμπλοκή στη Δύση. Νομίζω ότι αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο κάνουν προσεκτικά βήματα, προς το παρόν».

Το επιταχυνόμενο λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής έχει ανοίξει νέους θαλάσσιους διαδρόμους και οικονομικές ευκαιρίες, τις οποίες η Κίνα επιδιώκει να ενσωματώσει στην Πρωτοβουλία BRI, μέσω του «Πολικού Δρόμου του Μεταξιού» και του «Θαλάσσιου Δρόμου του Μεταξιού» του 21ου αιώνα.

Η Κίνα από το 2018 αυτοπροσδιορίζεται «έθνος κοντά στην Αρκτική» και έχει αναπτύξει στρατηγική με στόχο να ενισχύσει τον ρόλο της στην Αρκτική και την θαλάσσια εφοδιαστική αλυσίδα σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη.

Ο Αρκτικός Διάδρομος εντάσσεται επίσης στον ευρύτερο ανταγωνισμό μεταξύ μη αρκτικών κρατών για ναυτιλιακές οδούς και άφθονους φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των αποθεμάτων πετρελαίου, φυσικού αερίου, της αλιείας και των ορυκτών.

Ο ανταγωνισμός ήδη έχει ξεκινήσει. Η Νότια Κορέα, για παράδειγμα, σχεδιάζει πιλοτικές επιχειρήσεις στην Αρκτική από το επόμενο έτος. Η Ινδία και η Ιαπωνία, οι οποίες έχουν και οι δύο αναπτύξει στρατηγικές για την Αρκτική, ενδιαφέρονται για την εξόρυξη φυσικών πόρων, τον ενεργειακό εφοδιασμό και τις νέες ναυτιλιακές οδούς.

Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί σημαντική γεωπολιτική αναβάθμιση για την Κίνα στην Αρκτική, στις 20 Σεπτεμβρίου ένα κινεζικό πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων πρόκειται να αποπλεύσει από το Τσινγκτάο με προορισμό ευρωπαϊκά λιμάνια, μέσω της ρωσικής Αρκτικής Θάλασσας.

Η κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία «Haijie Shipping» ανακοίνωσε ότι εγκαινιάζει τον Σεπτέμβρη την υπηρεσία Arctic Express Κίνας - Ευρώπης.

Πρόκειται για μια θαλάσσια διαδρομή που θα συνδέει τρία κινεζικά λιμάνια - Τσινγκτάο, Σαγκάη και Νίνγκμπο - με το Φέλιξστοου της Βρετανίας, το Ρότερνταμ, το Αμβούργο και το Γκντανσκ της Πολωνίας.

Το πλοίο με την ονομασία «Istanbul Bridge» έχει χωρητικότητα 4.890 τυπικών εμπορευματοκιβωτίων (TEU).

«Αν και το σκάφος αυτό είναι μικρό με τα σημερινά πρότυπα για τα κανάλια του Σουέζ και του Παναμά, είναι ένα σημαντικό μέγεθος ενόψει της λειτουργίας της κινεζικής υπηρεσίας της Αρκτικής», μετέδωσε η ιστοσελίδα «High North News».

Διασχίζοντας τη Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή και παρακάμπτοντας τα ρωσικά λιμάνια, μειώνει το ταξίδι από το Νίνγκμπο στο Φέλιξστοου σε μόλις 18 ημέρες. Αυτό είναι ταχύτερο από τον χρόνο αποστολής των 40 ημερών μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, τις 50 και πλέον ημέρες που απαιτούνται για την πλεύση γύρω από το Κέρας της Αφρικής και τις 25 ημέρες που απαιτούνται για την χερσαία μεταφορά μέσω της σιδηροδρομικής γραμμής Κίνας -Ευρώπης.

Η «Haijie» δεν είναι η μόνη κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Αρκτική. Η «Newnew Shipping Line», επίσης, από το 2023 λειτουργεί στην Αρκτική και προωθεί το εμπόριο με τη Ρωσία.

Το καινούργιο είναι ότι η «Haijie Shipping» επικεντρώνεται στη μεταφορά εμπορευμάτων στη Δυτική Ευρώπη χωρίς να σταματά σε ρωσικό λιμάνι.

Το μεταφορικό κοντέινερ θα λειτουργεί εποχιακά από τα τέλη Ιούλη έως τις αρχές Νοέμβρη, δεδομένων των συνθηκών πάγου. Υπάρχουν σχέδια για την ανάπτυξη πλοίων υψηλότερης κατηγορίας πάγου, επιτρέποντας την πιθανή εξυπηρέτηση όλο τον χρόνο και την περαιτέρω ενσωμάτωση του Αρκτικού Διαδρόμου στο ευρύτερο εμπορικό δίκτυο της Κίνας.

Για να διατηρήσει το Arctic Express σε λειτουργία όλο το χρόνο, η «Haijie Shipping» θα μπορούσε να παραγγείλει ρωσικά παγοθραυστικά. Αυτό θα παρείχε τουλάχιστον στη Ρωσία μέρος των δραστηριοτήτων του κινεζικού «Αρκτικού Δρόμου του Μεταξιού» («Polar Silk Road»).

Η ισχυρή ζήτηση κινεζικών εμπορευμάτων στην Ευρώπη υπογραμμίζει τη σημασία της νέας διαδρομής: Τα εμπορευματικά τρένα Κίνας - Ευρώπης μετέφεραν περισσότερα από 2 εκατ. TEU το 2024, σημειώνοντας αύξηση 9% σε ετήσια βάση. Ετσι, η θαλάσσια διαδρομή Arctic Express συμβαδίζει με αυτήν την τάση, επιταχύνοντας την εξαγωγή κινεζικών εμπορευμάτων στην Ευρώπη, όπως ηλεκτρονικά είδη και φαρμακευτικά προϊόντα.

Η Ρωσία έχει ανοίξει την «πόρτα» της Αρκτικής στην Κίνα, με κινεζικές εταιρείες να συμμετέχουν σε ρωσικές επενδύσεις και να είναι προμηθευτές εξοπλισμού για ρωσικά ενεργειακά έργα, όπως στα Yamal LNG και Arctic LNG 2.

Και στα δυο έχουν επιβληθεί ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις, καθώς υπηρετούν τον στόχο της Μόσχας να «εκθρονίσει» την Ουάσιγκτον από την παγκόσμια πρωτιά στο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).

Η εγκατάσταση Arctic LNG 2 είναι καθοριστική για τα σχέδια της Ρωσίας να τριπλασιάσει τις εξαγωγές LNG έως το 2030.

Μία από τις θαλάσσιες διαδρομές στην Αρκτική, το λεγόμενο Βορειοανατολικό Πέρασμα κοντά στη ρωσική στεριά, αναπτύσσεται ήδη από την Κίνα και τη Ρωσία ως εμπορική και θαλάσσια διαδρομή για τη μεταφορά πρώτων υλών. Αυτό περιλαμβάνει ιδιαίτερα τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη χερσόνησο Γιαμάλ στη Δυτική Σιβηρία, στην Κίνα.

Ωστόσο, την προηγούμενη βδομάδα ξεκίνησε η αποστολή LNG από τις ρωσικές εγκαταστάσεις Arctic LNG 2 προς την Κίνα, ανακοίνωσε η ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου «Novatek».

Εν μέσω κυρώσεων, την προηγούμενη βδομάδα - λίγες μέρες πριν αναχωρήσει ο Ρώσος Πρόεδρος για τη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης και για την επίσκεψή του στο Πεκίνο - το πλοίο «Arctic Mulan» έδεσε για πρώτη φορά στον κινεζικό τερματικό σταθμό Beihai LNG, που διαχειρίζεται η «PipeChina», σε μια ακόμη κίνηση της Μόσχας για επέκταση των παραδόσεων υδρογονανθράκων στην Ασία.

Μετά τις συναντήσεις και την επίδειξη «ενότητας» των ηγετών Κίνας - Ρωσίας - Ινδίας στη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, απομένει να φανεί ποια θα είναι τα επόμενα βήματα της Ουάσιγκτον.

Πάντως, από το Πεκίνο που βρέθηκε την περασμένη βδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος του Ρωσικού Ταμείου Αμεσων Επενδύσεων, Κ. Ντμίτριεφ, ο οποίος είναι παρών σε όλες τις επαφές με Αμερικανούς αξιωματούχους, φρόντισε να στείλει το δικό του μήνυμα:

«Σίγουρα, η Ρωσία εξετάζει την ευκαιρία κοινών έργων Ρωσίας - Κίνας - ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Αρκτικής, και συγκεκριμένα στον ενεργειακό τομέα», δήλωσε ο Ντμίτριεφ.

«Βλέπουμε ακριβώς ότι τα έργα δεν πρέπει να χωρίζονται εκεί σε ρωσο-κινεζικά ή ρωσο-αμερικανικά», σημείωσε. «Βλέπουμε ότι είναι δυνατές κοινές επενδύσεις, μεταξύ άλλων για Κινέζους και Αμερικανούς επενδυτές, σε κοινά έργα, συμπεριλαμβανομένων έργων υδρογονανθράκων στην Αρκτική», πρόσθεσε.

Για ορισμένες επενδύσεις, η Μόσχα δηλώνει «ανοιχτή» σε προτάσεις ξένων εταιρειών για κοινοπραξίες θαλάσσιων logistics στην αρκτική ζώνη, και ο Ρώσος Πρόεδρος έχει καλέσει επιχειρηματικούς ομίλους να επενδύσουν «όχι μόνο με κεφάλαια και τεχνολογίες αλλά και με ένα μέρος του εμπορικού στόλου». Εξέφρασε δε την πεποίθηση ότι «σίγουρα θα έρθει η ώρα για επιχειρηματικά σχέδια» με τη συμμετοχή και «δυτικών» μονοπωλίων.

Εξάλλου, μετά τη Σύνοδο Κορυφής στην Αλάσκα με τον Αμερικανό Πρόεδρο, Ντ. Τραμπ, ο Πούτιν φρόντισε να επισημάνει πως Μόσχα και Ουάσιγκτον είναι σε «συζητήσεις για κοινά έργα στην Αρκτική και την Αλάσκα».

Πάνω από 500 εκατ. έχει πάρει μόνο ένα ινστιτούτο - το «Weizmann» - από την ΕΕ, στην πλειοψηφία τους για πολεμική έρευνα

Το «Horizon Europe» διαφημίζεται ως «πρωτοβουλία επιστημονικής έρευνας για μια βιώσιμη και ανθρώπινη κοινωνία», ωστόσο πολλά από τα ιδρύματα και τις εταιρείες που χρηματοδοτούνται από αυτό παίζουν εδώ και χρόνια κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη και διατήρηση της στρατιωτικής υπεροπλίας του κράτους του Ισραήλ. Πολλές από αυτές τις εταιρείες διοικούνται από πρώην στρατιώτες και αξιωματικούς πληροφοριών του ισραηλινού στρατού (IDF). Ορισμένες τεχνολογίες που υποστηρίζονται από ευρωπαϊκά κονδύλια έχουν χρησιμοποιηθεί απευθείας σε στρατιωτικές επιχειρήσεις και στην καταστολή του παλαιστινιακού λαού.

Από τον Οκτώβρη του 2023 η ΕΕ έχει δώσει περίπου 475 εκατομμύρια ευρώ σε 348 ισραηλινές start-ups και ερευνητικά προγράμματα. Το 2024, 220 εκατομμύρια ευρώ κατευθύνθηκαν σε 179 ισραηλινές εταιρείες και ιδρύματα, ενώ το 2025 η χρηματοδότηση ξεπέρασε τα 110 εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, το Ισραήλ κατέχει την τρίτη θέση μεταξύ των μεγαλύτερων αποδεκτών των «accelerator» grants, ειδικών κονδυλίων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις που - υποτίθεται - βελτιώνουν τη ζωή στην Ευρώπη. Από την έναρξη του προγράμματος, το 1996, η ΕΕ έχει δώσει συνολικά 3,4 δισ. ευρώ σε ισραηλινές εταιρείες, καθιστώντας το Ισραήλ τον μεγαλύτερο αποδέκτη του «Horizon Europe» ο οποίος δεν είναι κράτος - μέλος του μπλοκ.

Το πρόγραμμα, το οποίο έχει ως αποστολή να υποστηρίζει αποκλειστικά πολιτικές εφαρμογές, έχει χρηματοδοτήσει στρατιωτική τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας στη Γάζα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγκάστηκε μάλιστα να το αποδεχθεί, προτείνοντας πρόσφατα μερικό αποκλεισμό της πρόσβασης των ισραηλινών οργανισμών και επιχειρήσεων σε κονδύλια του «Horizon Europe», αλλά η πρόταση τελικά ...απέτυχε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία.

Τα ευρωενωσιακά κονδύλια είναι τόσο σημαντικά για την έρευνα και την ανάπτυξη στο Ισραήλ, που πρόσφατα ο πρόεδρος της ισραηλινής Ακαδημίας Επιστημών και Ανθρωπιστικών Σπουδών σχολιάζοντας το ενδεχόμενο αποκλεισμού δήλωσε ότι η αποκοπή του Ισραήλ από το πρόγραμμα θα ήταν «σχεδόν θανατική καταδίκη για την ισραηλινή επιστήμη».

Οι μεγαλύτεροι ισραηλινοί αποδέκτες των κονδυλίων του «Horizon Europe» σύμφωνα με τη σχετική βάση δεδομένων είναι ισραηλινά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα. Πρώτο στην κατάταξη, με πάνω από μισό δισεκατομμύριο ευρώ, είναι το Ινστιτούτο Επιστημών «Weizmann», το σημαντικότερο επιστημονικό κέντρο του Ισραήλ. Το «Weizmann» συνεργάζεται με ισραηλινούς κατασκευαστές όπλων, όπως οι «Rafael», «Israel Aerospace Industries» και «Elbit Systems». Το ινστιτούτο φιλοξενεί επίσης ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα για εν ενεργεία στρατιώτες των IDF. Ο δισεκατομμυριούχος Michael Federmann, πρόεδρος της «Elbit Systems», είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του «Weizmann».

Στη δεύτερη και στην τρίτη θέση της λίστας βρίσκονται αντίστοιχα το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, τα οποία έχουν λάβει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ευρώ συνολικά μέσω του «Horizon». Το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο φιλοξενεί μια στρατιωτική βάση στον πανεπιστημιακό χώρο, προσφέροντας ακαδημαϊκή εκπαίδευση σε Ισραηλινούς στρατιώτες, ενώ το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ λειτουργεί κοινά κέντρα με τον ισραηλινό στρατό και εταιρείες όπλων. Το ισραηλινό ινστιτούτο έρευνας «Technion» βρίσκεται στην τέταρτη θέση της λίστας, έχοντας λάβει 316 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια. Εχει πολλαπλές συνεργασίες και υποτροφίες που χρηματοδοτούνται από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές όπλων του Ισραήλ, και διοργανώνει ακόμα και μάθημα μάρκετινγκ για την προώθηση των πωλήσεων της ισραηλινής πολεμικής βιομηχανίας.

Πέρυσι το Ινστιτούτο «Weizmann» έλαβε 52 εκατ. ευρώ, και φέτος έχει λάβει μέχρι στιγμής 15 εκατ. Το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ έλαβε 30 εκατ. από την ΕΕ πέρυσι και μέχρι τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους έχει λάβει 21 εκατ. από το «Horizon». Το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο έλαβε 30 εκατ. πέρυσι και 10 εκατ. μέχρι στιγμής το 2025.

Πολλές εταιρείες, start-ups και ισραηλινά τμήματα πολυεθνικών έχουν χρηματοδοτηθεί επίσης από την ΕΕ. Η «IBM Israel», η οποία από την έναρξη της γενοκτονίας έχει λάβει 7 εκατ. ευρώ από το «Horizon», παρέχει και λειτουργεί το λογισμικό που καταγράφει όλες τις αφίξεις, αναχωρήσεις και διελεύσεις Παλαιστινίων στα στρατιωτικά σημεία ελέγχου του Ισραήλ. Παρέχει επίσης το λογισμικό που επιτρέπει τη συστηματική συλλογή πληροφοριών για τους Παλαιστινίους, συμπεριλαμβανομένων βιομετρικών πληροφοριών.

Η «SpacePharma», νεοσύστατη εταιρεία που αναπτύσσει εργαστήρια για τροχιά στο Διάστημα, έλαβε 2,1 εκατ. ευρώ από το «Horizon» πέρυσι. Ο διευθύνων σύμβουλός της, Yossi Yamin, είναι ο πρώην αρχηγός της Μονάδας Δορυφόρων του Ισραήλ. Η μονάδα δορυφόρων είναι ένα τμήμα της διαστημικής υπηρεσίας του Ισραήλ, η οποία με τη σειρά της είναι υποδιαίρεση του ισραηλινού στρατού, και είναι υπεύθυνη για τους δορυφόρους που παρακολουθούν και κατασκοπεύουν τους Παλαιστίνιους στη Γάζα και στη Δυτική Οχθη. Αυτοί οι δορυφόροι κατευθύνουν επίσης τις εκτοξεύσεις πυραύλων και είναι θεμελιώδεις για το σύστημα αναχαίτισης πυραύλων της χώρας.

Μια spin-off των IDF που υποστηρίζεται από χρήματα του «Horizon» είναι η Wi-Charge, που αναπτύσσει ένα ασύρματο σύστημα φόρτισης κινητών τηλεφώνων που η ΕΕ υποστήριξε πέρυσι με 2,2 εκατ. ευρώ. Η Wi-Charge ξεκίνησε ως έργο της Μονάδας 81, μιας εξειδικευμένης τεχνολογικής μονάδας εντός των IDF που αφιερώνεται στην ανάπτυξη τεχνολογίας. Για το έργο τους η ομάδα πίσω από το Wi-Charge, συμπεριλαμβανομένων του CEO Victor Vaisleib (ο οποίος πέρασε 15 χρόνια στις IDF) και του chief technology officer Ori Mor, έλαβε το Israel Defense Award, το υψηλότερο βραβείο για την τεχνολογική αριστεία και τη συμβολή τους στο κράτος του Ισραήλ.

Η ΕΕ χρηματοδοτεί την έρευνα στο οικοσύστημα «άμυνας και ασφάλειας» του κράτους - δολοφόνου Ισραήλ, καθώς αυτό αποτελεί βασικό προμηθευτή της, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που το μπλοκ εξοπλίζεται σαν αστακός. Ταυτόχρονα, η πολεμική βιομηχανία του κράτους - δολοφόνου αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας του.

Οι ετήσιες πωλήσεις όπλων του Ισραήλ σημείωσαν νέο ρεκόρ το 2024, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, διπλασιάζοντας την αξία των εξαγωγών σε σχέση με 5 χρόνια πριν. Η Ευρώπη ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής ισραηλινών αμυντικών προϊόντων, αγοράζοντας το 54% των συνολικών εξαγωγών το 2024, από 35% το 2023. Η Διεύθυνση Διεθνούς Αμυντικής Συνεργασίας του υπουργείου Αμυνας, γνωστή ως SIBAT, ανέφερε ότι οι εξαγωγές αμυντικού εξοπλισμού ανήλθαν σε σχεδόν 14,8 δισ. δολάρια πέρυσι, από 13 δισ. το 2023 - το προηγούμενο ρεκόρ.

Παρά τις εκκλήσεις ορισμένων χωρών για μποϊκοτάζ των ισραηλινών όπλων, «όταν η μία πλευρά αγοράζει, τελικά, θέλει να αγοράσει το καλύτερο δυνατό προϊόν», δήλωσε ο ταξίαρχος Yair Kulas, επικεφαλής της SIBAT, εξηγώντας ότι οι ευρωπαϊκές χώρες αναβαθμίζουν τους στρατούς τους στέλνοντας παλιότερο εξοπλισμό στην Ουκρανία και αντικαθιστώντας τον με νέα προϊόντα, πολλά από τα οποία προέρχονται από το Ισραήλ.

Η αύξηση της ζήτησης ισραηλινών όπλων, και η ταυτόχρονη αξιοποίηση των δολοφονικών επιχειρήσεων των IDF ως πεδίου δοκιμής νέων όπλων και συστημάτων, έχουν οδηγήσει σε εκρηκτική «άνθηση» στον κλάδο. Πάνω από το 1/3 όλων των start-ups στρατιωτικής τεχνολογίας που είναι εγγεγραμμένες στο Startup Nation Central της χώρας, οργανισμό που παρακολουθεί την ισραηλινή καινοτομία, δημιουργήθηκαν μετά τον Οκτώβρη του 2023, όταν ο ισραηλινός στρατός ξεκίνησε την εισβολή στη Γάζα.

2025 The Associated Press. All

Πάνω στους δεκάδες χιλιάδες σκοτωμένους Παλαιστίνιους και την ισοπέδωση της Γάζας «ευημερούν» τα σχέδια των ΗΠΑ και του ισραηλινού κράτους - δολοφόνου

Το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της εφημερίδας «Washington Post» στις 31 Αυγούστου, όπου δημοσιεύτηκε 38σέλιδο κείμενο με το σχέδιο «GREAT Trust» που εξετάζεται από την αμερικανική κυβέρνηση για την «ανοικοδόμηση» και τον «μετασχηματισμό» της «μεταπολεμικής» Γάζας (σχέδιο που «κουμπώνει» με τις εξαγγελίες του Τραμπ περί μετατροπής της Γάζας σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» χωρίς τους Παλαιστίνιους), δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τις πραγματικές στοχεύσεις του μακελειού που κλιμακώνει το Ισραήλ σε βάρος του παλαιστινιακού λαού, με τις πολύμορφες «πλάτες» της Ουάσιγκτον και άλλων Ευρωατλαντικών «συμμάχων».

«Από έναν κατεδαφισμένο πληρεξούσιο του Ιράν σε έναν ευημερούντα αβρααμικό σύμμαχο» είναι ο χαρακτηριστικός υπότιτλος του σχεδίου, επιβεβαιώνοντας ότι στόχος των ΗΠΑ και του Ισραήλ από τον πόλεμο που κλιμακώνεται στη Γάζα είναι η εξασφάλιση των στρατηγικών συμφερόντων τους στο πλαίσιο της σφοδρής ιμπεριαλιστικής διαπάλης για το ξαναμοίρασμα αγορών, πηγών πλούτου και εμπορικών δρόμων.

Χάρτης που δείχνει τη στρατηγική σημασία της Γάζας για τις ΗΠΑ, από το 38σέλιδο έντυπο με το άθλιο σχέδιο

Οι ΗΠΑ θέλουν να εξαλείψουν την παραμικρή πιθανότητα να χάσουν τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου, που περνά ασφαλώς και μέσα από τη Λωρίδα της Γάζας και την ΑΟΖ της, η οποία διαθέτει εκμεταλλεύσιμα υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Δεν θέλουν με τίποτα να χαλάσει η εμπορική οδός IMEC, που σχεδιάστηκε επί Μπάιντεν για να συνδέσει τις αγορές της Ινδίας με τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη, σε αντιπαράθεση με τους κινεζικούς «Δρόμους του Μεταξιού» της «Belt and Road Initiative» (BRI).

«Η Γάζα είναι ένα ιρανικό φυλάκιο σε ένα μετριοπαθές τμήμα της περιοχής, που θα απειλήσει τον IMEC και την αρχιτεκτονική (σ.σ. των Συμφωνιών) του Αβραάμ», αναφέρει χαρακτηριστικά το σχέδιο «GREAT Trust», στόχος του οποίου είναι «να μεταμορφώσει θεμελιωδώς τη Γάζα (χωροταξικός σχεδιασμός, οικονομία, διακυβέρνηση) και να την ενσωματώσει στον αβρααμικό ιστό και στην ευρύτερη πρωτοβουλία IMEC».

Οι αρχιτέκτονες του σχεδίου εμφανίζονται απόλυτα κυνικοί, χαρακτηρίζοντας τη Γάζα «στρατηγική και εμπορική ευκαιρία». Στο έδαφος της σφαγής των Παλαιστινίων από το κράτος - δολοφόνο, στοχεύουν στη μετατροπή της ισοπεδωμένης Γάζας σε έναν νέο «περιφερειακό εμπορικό κόμβο», με αναφορές «στο σταυροδρόμι της αρχαίας θαλάσσιας οδού Αιγύπτου - Γάζας - Βαβυλώνας και της εμπορικής διαδρομής Ινδίας - Υεμένης -Αραβίας - Ευρώπης», που όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά «μπορεί να ευημερήσει ξανά, αν μπει στο κέντρο της φιλοαμερικανικής περιφερειακής αρχιτεκτονικής».

Με άλλα λόγια, στόχος του σχεδίου είναι να ανακοπεί η «φόρα» της Κίνας, της Ρωσίας, του Ιράν και άλλων δυνάμεων στην περιοχή, με εδραίωση της «φιλοαμερικανικής περιφερειακής αρχιτεκτονικής». Κορωνίδα αυτής της «αρχιτεκτονικής» είναι οι αμερικανόπνευστες «Συμφωνίες του Αβραάμ» για την «εξομάλυνση» των σχέσεων αραβικών και μουσουλμανικών χωρών με το Ισραήλ, οι οποίες ξεκίνησαν πριν 5 χρόνια, όταν τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν έγιναν οι πρώτες αραβικές χώρες που προσχώρησαν επίσημα σε αυτές τις Συμφωνίες.

Εξίσου απροκάλυπτες είναι οι αναφορές του σχεδίου στα «στρατηγικά οφέλη των ΗΠΑ». Οπως αναφέρεται, αυτά θα είναι: «Τεράστια κέρδη σε δολάρια, επιτάχυνση του IMEC, εδραίωση της περιφερειακής αρχιτεκτονικής του Αβραάμ, ενίσχυση του ελέγχου στην Ανατολική Μεσόγειο και εξασφάλιση της πρόσβασης της βιομηχανίας των ΗΠΑ σε ορυκτές σπάνιες γαίες από τον Κόλπο (σ.σ. κυρίως από τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ), αξίας 1,3 τρισ. δολαρίων».

Για τη διασφάλιση των παραπάνω προβλέπονται δημόσιες επενδύσεις 70 έως 100 δισ. δολαρίων, οι οποίες εκτιμάται ότι θα κινητοποιήσουν 35 έως 65 δισ. δολάρια ιδιωτικών επενδύσεων.

Το σχέδιο «GREAT Trust» («Gaza Reconstruction, Economic Acceleration and Transformation Trust») αναπτύχθηκε από στελέχη της αμερικανικής εταιρείας επενδύσεων «Boston Consulting Group» (BCG), ενώ ρόλο «αρχιτέκτονα» έχουν αναλάβει ο Ισραηλινοαμερικανός Michael Eisenberg και ο Ισραηλινός Liran Taneman - οι ίδιοι που πρωταγωνίστησαν και στη δημιουργία της διαβόητης αμερικανικής ΜΚΟ «Gaza Humanitarian Foundation» (GHF), η οποία επιβλήθηκε από τον περασμένο Μάη στη Γάζα από ΗΠΑ και Ισραήλ, αντικαθιστώντας υπηρεσίες αρωγής του ΟΗΕ (π.χ. UNRWA), με τα κέντρα «διανομής βοήθειας» που έστησε να μετατρέπονται σε παγίδες θανάτου για χιλιάδες πεινασμένους Παλαιστίνιους.

Σύμφωνα δε με δημοσίευμα των «Financial Times» από τις αρχές Ιούλη, στην ανάπτυξη του σχεδίου είχε «συμβολή» και το ίδρυμα του Βρετανού πρώην πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ (TBI), ο οποίος μάλιστα πριν λίγες μέρες συμμετείχε σε σύσκεψη με τον Τραμπ για την «επόμενη μέρα» στη Γάζα.

Με βάση το σχέδιο που δημοσιεύει η «Washington Post», προβλέπεται η αμερικανική διοίκηση - «κηδεμονία» της Λωρίδας της Γάζας για τουλάχιστον μία δεκαετία, καθώς επίσης η «εθελοντική μετεγκατάσταση» - εκτοπισμός εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων από την ισοπεδωμένη πατρίδα τους (καταγράφεται εκτίμηση για το 25% των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων της Γάζας) και ο εγκλωβισμός των υπόλοιπων σε τεράστια στρατόπεδα συγκέντρωσης, με πρόσχημα την ανοικοδόμηση κατοικιών.

Αναφέρονται μια σειρά προκλητικά «οικονομικά κίνητρα» για τους Παλαιστίνιους που θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους (π.χ. 5.000 δολάρια ανά άτομο, επιδότηση στέγασης για 4 χρόνια, επιδότηση σίτισης για 12 μήνες) και «οικονομικά οφέλη» για τις χώρες «φιλοξενίας».

Οι Παλαιστίνιοι με τίτλους ιδιοκτησίας γης θα πάρουν ως αντάλλαγμα για την αρπαγή της ...ένα «ψηφιακό κουπόνι», με αντάλλαγμα την «ανάπτυξη» της περιουσίας τους και την υπόσχεση ενός μελλοντικού διαμερίσματος σε κάποια από τις νέες «έξυπνες» πόλεις που θα χτιστούν στην ισοπεδωμένη μεταπολεμική Λωρίδα της Γάζας.

Πάνω στους δεκάδες χιλιάδες σκοτωμένους Παλαιστίνιους και στην ισοπέδωση της πατρίδας τους σχεδιάζονται μεταξύ άλλων:

• Τουριστική βιομηχανία μέσω της κατασκευής 30 έως 40 πολυτελών ξενοδοχείων, ώστε να αποφέρουν τα πρώτα χρόνια ετησίως περίπου 3 δισ. δολάρια. Χρησιμοποιείται μάλιστα η ονομασία Gaza Trump Riviera & Islands.
• Δημιουργία Data Centers που θα εξυπηρετούν τις εκεί ανάγκες εταιρειών ή φορέων από ΗΠΑ, Ισραήλ και χώρες του Κόλπου, με επενδύσεις 500 χιλιάδων έως 1,5 δισ. δολαρίων.
• Προηγμένες βιομηχανίες μεταποίησης, με πρότυπο το τεράστιο εργοστάσιο της «Tesla» στη Νεβάδα.
• Κατασκευή λιμανιού μεγάλου βάθους για την προώθηση προϊόντων από τις αγορές της Μέσης Ανατολής και της Ινδίας στην Ευρώπη.
• Κατασκευή αεροδρομίου που θα εξασφαλίζει την άμεση και τακτική αεροπορική σύνδεση με Αίγυπτο, Ισραήλ και Σαουδική Αραβία.
• Δημιουργία υπερσύγχρονου σιδηροδρομικού επιβατικού και εμπορικού δικτύου, ώστε να εξυπηρετείται ο εμπορικός διάδρομος IMEC, κ.ά.

Μεταξύ των 10 «mega projects» προβλέπεται επίσης η κατασκευή τεράστιας βιομηχανικής ζώνης με το όνομα του δισεκατομμυριούχου Ιλον Μασκ, σε περιοχή «ελεύθερου εμπορίου» με μηδενική φορολογία, ώστε τα οχήματα ηλεκτροκίνησης να προωθούνται στην Ευρώπη «με χαμηλό κόστος θαλάσσιας μεταφοράς μέσω του λιμανιού Ελ Αρίς για να ανταγωνιστούν τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα» που προορίζονται για τις ευρωπαϊκές αγορές.

Αντίστοιχα, προβλέπονται μεγάλοι οδικοί άξονες και κόμβοι με το όνομα του Σαουδάραβα πρίγκιπα - διαδόχου και πρωθυπουργού Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, και λεωφόροι με το όνομα του Εμιρατινού Προέδρου Μοχάμεντ Μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχγιάν.

Στις δε 6 με 8 «έξυπνες» πόλεις που θα χτιστούν βάσει νέου ρυμοτομικού σχεδιασμού, με σκοπό να διευκολυνθεί ο πλήρης έλεγχος κάθε κίνησης του πληθυσμού, η παραμικρή συναλλαγή και υπηρεσία θα γίνεται αποκλειστικά με «ψηφιακή ταυτότητα» και συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης. Με αυτόν τον τρόπο θα επιχειρηθεί ο έλεγχος όσων Παλαιστινίων απομείνουν στη Γάζα.

Το εξώφυλλο της Εκθεσης

Το ερώτημα που θέτει η έκθεση παίρνει βέβαια «χρώμα», ανάλογα και με το ποιος ρωτάει. Οταν για παράδειγμα ρωτάνε οι καπιταλιστές, οι κυβερνήσεις τους και ο γνωστός ιμπεριαλιστικός οργανισμός που λειτουργεί ως «κράχτης» των αντεργατικών ανατροπών, η απάντηση είναι μεν καταφατική, αλλά αφορά τα κέρδη του κεφαλαίου και έχει μια προϋπόθεση: Οι εργαζόμενοι να δουλεύουν ακόμα περισσότερο έως τα βαθιά γεράματα, ώστε να μπορέσει το κεφάλαιο και τα κράτη του να ξεπεράσουν τις δυσκολίες για τις καπιταλιστικές οικονομίες ξεζουμίζοντας «έως την τελευταία σταγόνα» την εργατική δύναμη.

Η έκθεση άλλωστε, παραθέτοντας τα διάφορα στοιχεία και τις ανησυχίες που κατατρέχουν τα αστικά επιτελεία, περιστρέφεται όλη γύρω από το ζήτημα της καπιταλιστικής κερδοφορίας και της «προβολής» της στο μέλλον που δείχνει πτώση του ποσοστού της, μια αντικειμενική τάση δηλαδή για το σάπιο σύστημά τους, που ο καπιταλισμός «ξεπερνάει» μέσα από τις συνεχείς, βαθιές οικονομικές κρίσεις που φορτώνει στους λαούς με όλους τους τρόπους.

Το βασικό αυτό πρόβλημά τους «καμουφλάρουν» πίσω από διάφορους δείκτες και στατιστικά που βρίσκονται σε μια ακόμα τέτοια έκθεση:

• Πότε αυτό των «ρυθμών ανάπτυξης» που παρουσιάζονται ως δήθεν προϋπόθεση για να ευημερούν και οι λαοί, την ώρα που ακριβώς για να ευημερούν οι «αριθμοί» των καπιταλιστών πρέπει οι λαοί να είναι στο καναβάτσο, αφού όπως λέγεται «οι δημογραφικές τάσεις θα οδηγήσουν σε δραματική επιβράδυνση της αύξησης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ» και «η αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην περιοχή του ΟΟΣΑ θα μειωθεί κατά περίπου 40%, από 1,0% ετησίως τη δεκαετία του 2010 σε 0,6% ετησίως κατά μέσο όρο κατά την περίοδο 2024-'60».
• Πότε με την προβιά της «αύξησης της παραγωγικότητας» που φθίνει και που οι εργαζόμενοι πρέπει να ιδρώσουν περισσότερο για να την ανεβάσουν σε νέα ύψη, παράγοντας περισσότερα εμπορεύματα και κέρδη για τους καπιταλιστές κάθε ώρα και λεπτό, αφού, όπως σημειώνουν, «δεν είναι σαφές αν η ώθηση της τεχνητής νοημοσύνης θα είναι αρκετή από μόνη της για να φέρει την αύξηση της παραγωγικότητας στα επίπεδα που απαιτούνται για να αντισταθμιστεί η μείωση της εισφοράς εργασίας».
• Πότε με τις διάφορες «αναλογίες» εργαζομένων και συνταξιούχων και τη γνωστή άθλια επιχειρηματολογία περί των «εργαζομένων που συντηρούν τους συνταξιούχους», ώστε να καλλιεργείται ο κοινωνικός αυτοματισμός που «ξεχνάει» βολικά και το ότι οι ίδιοι οι συνταξιούχοι έχουν πληρώσει τρίδιπλα τα ασφαλιστικά τους ταμεία που έχουν «καταπιεί» χρηματιστήρια, μονοπώλια, αστικά κράτη (οσονούπω και η πολεμική βιομηχανία) και το βασικότερο, πως η βασική κλοπή του αμύθητου πλούτου που παράγουν οι εργαζόμενοι γίνεται από τα παράσιτα τους καπιταλιστές στην «πηγή», τον χώρο δουλειάς.
• Και πότε με μανδύα «ισότητας» όλων, ανήλικων, γυναικών, ΑμεΑ και ιδιαίτερα των ηλικιωμένων που θα πρέπει να έχουν «ίσες ευκαιρίες»... στην εκμετάλλευση, αφού όπως λέγεται «ενώ οι κατάλληλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της παραγωγικότητας μπορούν αναμφισβήτητα να αποτελέσουν μέρος της λύσης, η κινητοποίηση ανεκμετάλλευτων εργατικών πόρων θα είναι το κλειδί για τη διατήρηση της αύξησης» των καπιταλιστικών κερδών.

Με βάση όλα αυτά λοιπόν η έκθεση σημειώνει με «ανάμεικτα» συναισθήματα πως «οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν μακρύτερες και υγιέστερες ζωές από ποτέ» αλλά... δυστυχώς «ενώ υπάρχουν συναρπαστικές ευκαιρίες για επανεξέταση της εργασίας, της συνταξιοδότησης και της μακροζωίας, οι προκλήσεις για την αγορά εργασίας και την ευρύτερη οικονομία είναι σημαντικές και δεν μπορούν να αγνοηθούν». Ενώ δηλαδή η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων μεγαλώνει το προσδόκιμο ζωής, δίνει τη δυνατότητα για υγιέστερη ζωή, λιγότερο εργάσιμο χρόνο, η καπιταλιστική ιδιοποίησή τους τα αντιμετωπίζει όλα αυτά ως «προκλήσεις» για το εμπόρευμα - εργατική δύναμη. Και προβλέποντας πως «το δυνητικό εργατικό δυναμικό θα συρρικνωθεί όχι μόνο στις περισσότερες από αυτές στην Ευρώπη, αλλά και σε πολλές ασιατικές οικονομίες όπως η Ιαπωνία και η Κορέα», καλεί τις κυβερνήσεις να «αναλάβουν δράση», ώστε να κλείσουν με όλους τους τρόπους τα κενά σε ό,τι αφορά τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό.

Εδώ βέβαια αποκαλύπτεται άλλη μια μεγάλη αντίφαση, η οποία βρίσκεται στο DNA του βάρβαρου καπιταλιστικού συστήματος και του κυνηγιού του κέρδους που βρίσκεται στην καρδιά του: Την ίδια ώρα που οι καπιταλιστές λένε ότι δεν έχουν αρκετό εργατικό δυναμικό, την ίδια ώρα με φόντο την ύφεση και μια νέα καπιταλιστική κρίση που έρχεται, απολύουν με τη σέσουλα το «πλεονάζον» και «ακατάλληλο» εργατικό δυναμικό, με την έκθεση να λέει πως «υπάρχουν σημάδια αποδυνάμωσης των αγορών εργασίας, με την αύξηση της απασχόλησης να επιβραδύνεται και τη στενότητα στην αγορά εργασίας σε πολλές χώρες και τομείς να επιστρέφει στα επίπεδα πριν από την COVID-19, αν και οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού παραμένουν. Κοιτώντας μπροστά, οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες και οι αυξήσεις στους δασμολογικούς συντελεστές αναμένεται να μειώσουν την οικονομική δραστηριότητα, οδηγώντας σε περαιτέρω επιβράδυνση της αγοράς εργασίας». Επισημαίνει δε πως «η επιμονή των ελλείψεων εργατικού δυναμικού, παρά την επιβράδυνση της ανάπτυξης, μπορεί να αποτελεί μια αποπροσανατολιστική προεπισκόπηση των εποχών που έρχονται».

Την ίδια ώρα, ξεχωριστό λόγο ανησυχίας για τα αστικά επιτελεία αποτελεί η κοινωνική δυσαρέσκεια που μεγαλώνει και τα περιθώρια «ελιγμών» και εξαγοράς που μειώνονται για τις αστικές τάξεις σε όλο τον κόσμο, με βάση τα αδιέξοδα και τις αντιφάσεις του συστήματος, αφού όπως σημειώνεται «ιστορικά, η επιβράδυνση της ανάπτυξης από τη δεκαετία του 1970 έχει πράγματι συμβαδίσει με μια ανοδική τάση στην κοινωνική δυσαρέσκεια. Με απλά λόγια, οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να συνεχίσουν να αγνοούν αυτή τη μετατόπιση, η οποία μόνο θα επιταχυνθεί», ενώ «η κλιματική αλλαγή, οι γεωπολιτικές εντάσεις και η οικονομική αστάθεια έρχονται σε μια περίοδο που οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν τεράστιες πιέσεις σχετικά με το δημόσιο χρέος και τις δαπάνες, ιδίως σε προγράμματα που δεν έχουν κοινωνικό χαρακτήρα. Καθώς η έλλειψη εργατικού δυναμικού που σχετίζεται με τη γήρανση του πληθυσμού εδραιώνεται, οι κυβερνήσεις θα έχουν περισσότερους περιορισμούς στους πόρους και λιγότερο χώρο ελιγμών για να αντιμετωπίσουν τις παγκόσμιες αβεβαιότητες και να διατηρήσουν το βιοτικό επίπεδο».

Η έκθεση σχολιάζει επιπλέον και όσους παρουσιάζουν ως «πανάκεια» της έλλειψης εργατικού δυναμικού τις νέες τεχνολογίες και ειδικά την Τεχνητή Νοημοσύνη, επί της ουσίας επιβεβαιώνοντας πως αυτές δεν αναπτύσσονται «σε κενό αέρος», αλλά στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος και γι' αυτό αξιοποιούνται όχι προς όφελος των εργαζομένων που παράγουν όλο τον πλούτο αλλά για την ένταση της εκμετάλλευσής τους.

Οπως λέει χαρακτηριστικά η έκθεση: «Κάποιοι αγνοούν τη δημογραφική πρόκληση ως "κάτι που θα λυθεί με την ώθηση της τεχνητής νοημοσύνης, ένα είδος τυχαίας ιστορικής σύμπτωσης" που θα δει τα bots να αντικαθιστούν το μειούμενο ανθρώπινο εργατικό δυναμικό. Ενώ η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να βελτιώσει την παραγωγικότητα, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση υποκατάστατο ή πανάκεια για την έλλειψη εργαζομένων.

Ο αντίκτυπος της γήρανσης του πληθυσμού απειλεί την ίδια την κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης, η οποία εξαρτάται από τους ανθρώπινους πόρους για την παραγωγή προϊόντος. Η οικονομία των χωρών του ΟΟΣΑ έχει εισέλθει σε μια νέα εποχή, όπου η πρόκληση μετατοπίζεται από την έλλειψη θέσεων εργασίας σε έλλειψη εργαζομένων».

Με αυτή λοιπόν την εργατική δύναμη να είναι η μόνη που παράγει τα κέρδη για τους καπιταλιστές, η έκθεση προτείνει την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών όχι για τη γενική μείωση του εργάσιμου χρόνου και του εργάσιμου βίου αλλά για την επέκτασή του για όσο θέλουν τα αφεντικά: «Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε, για παράδειγμα, να συμβάλει στην παράταση του επαγγελματικού βίου, μειώνοντας τη σωματική εργασία, βελτιώνοντας την ψυχική υγεία και καθιστώντας την εργασία ασφαλέστερη και τις συνθήκες εργασίας πιο προσαρμόσιμες στις ανάγκες των ηλικιωμένων εργαζομένων, όλοι παράγοντες που είναι καθοριστικοί για να διατηρήσουν οι άνθρωποι την εργασία τους καθώς μεγαλώνουν», σημειώνεται με τον γνωστό κυνισμό.

Με τον ίδιο κυνισμό εξάλλου ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός απευθύνεται στις κυβερνήσεις σημειώνοντας πως «απαιτούνται σκληρές και έξυπνες πολιτικές επιλογές. (...). Οι χώρες του ΟΟΣΑ διαθέτουν αρκετές ανεκμετάλλευτες δεξαμενές ταλέντων στις οποίες μπορούν να στραφούν για να ενισχύσουν το εργατικό τους δυναμικό: Νέους, μετανάστες, γυναίκες και ηλικιωμένους εργαζόμενους. Ορισμένες από τις απαιτούμενες αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν ακανθώδη κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα και η εύρεση των κατάλληλων στρατηγικών για την κινητοποίηση αυτών των πόρων μπορεί να μην είναι εύκολη. Ωστόσο, τα εμπόδια στην απασχόληση αυτών των εργαζομένων πρέπει να αρθούν και οι κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν τολμηρά μέτρα για να το κάνουν αυτό».

Μέσα σε αυτές τις «ανεκμετάλλευτες δεξαμενές» εργατικής δύναμης συγκαταλέγονται οι ανήλικοι 15χρονοι, οι γυναίκες, οι μετανάστες, αλλά κυρίως οι γηραιότεροι, μιας που όπως επισημαίνεται για την ένταξη των γυναικών χρειάζονται επιπλέον προϋποθέσεις (π.χ. στήριξης οικογένειας κ.ο.κ.). Για τους μετανάστες η επιπλέον «δυναμική» θεωρείται μικρή «εκτός εάν τα καθαρά ποσοστά μετανάστευσης αυξηθούν πολύ πάνω από τις ιστορικές τιμές», ενώ αντίθετα «Η κινητοποίηση περαιτέρω συμμετοχής στην αγορά εργασίας και απασχόλησης ηλικιωμένων με καλή υγεία έχει σημαντικό αναπτυξιακό δυναμικό».

Στο πλαίσιο αυτό ο ΟΟΣΑ ζητάει παραπέρα «μεταρρυθμίσεις» στα ασφαλιστικά συστήματα για δουλειά μέχρι τον τάφο, διαπιστώνοντας πως «παρά την πρόοδο των τελευταίων δεκαετιών, τα ποσοστά απασχόλησης αρχίζουν να μειώνονται από την ηλικία των 50 ετών και μειώνονται απότομα μετά τα 60. Οι συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων παραμένουν σημαντικές για την καθυστέρηση της εξόδου από την αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων προσεκτικά σχεδιασμένων ευέλικτων επιλογών συνταξιοδότησης που επιτρέπουν τον συνδυασμό σύνταξης και εισοδήματος από εργασία».

Και την ίδια ώρα λέει ότι «θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην απασχολησιμότητα των ηλικιωμένων εργαζομένων σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο εργασίας», δίνοντας «κίνητρα» στους εργοδότες για να προσλαμβάνουν ηλικιωμένους εργαζόμενους, αλλά και «βοηθώντας» τους ηλικιωμένους εργαζόμενους να διατηρούν και να προσαρμόζουν τις δεξιότητες και τις ικανότητές τους και να διευκολύνουν την κινητικότητα στην εργασία»! Ο δε «απογειωμένος» κυνισμός φτάνει σε νέα επίπεδα, όταν ο ΟΟΣΑ λέει ότι «ορισμένοι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν επίσης προκλήσεις δεξιοτήτων ή κακή υγεία που τους εμποδίζουν να συμμετέχουν πλήρως στην αγορά εργασίας. Τα υποστηρικτικά μέτρα - όπως η διά βίου μάθηση, η ευέλικτη εργασία και τα υγιή εργασιακά περιβάλλοντα - είναι ζωτικής σημασίας» για να τους ξεζουμίζουν κυριολεκτικά μέχρι τον τάφο...