«Να διασφαλίσουμε ότι τα στρατεύματά μας μπορούν να φτάνουν εκεί που χρειάζεται όταν χρειάζεται», δήλωσε η Ευρωπαία επίτροπος Κάλας κατά την παρουσίαση του σχεδίου

Το σχέδιο που παρουσίασε η Κομισιόν την Τετάρτη - επενδύσεις σε υποδομές, δίκτυα επιτήρησης, νέους «συμμαχικούς» δεσμούς και επιχειρησιακή ετοιμότητα - επιδιώκει να θωρακίσει τα συμφέροντα των μονοπωλιακών ομίλων και των καπιταλιστικών κρατών της ΕΕ στη Μαύρη Θάλασσα, που είναι νευραλγικό πεδίο σύγκρουσης, υψηλής γεωστρατηγικής σημασίας.

Πρόκειται για μια «επίδειξη γεωπολιτικής αποφασιστικότητας» από πλευράς της ΕΕ, παρουσιάζοντας ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο για τη Μαύρη Θάλασσα, όπως σχολιάζει το «Politico». Στόχος της ΕΕ είναι να διασφαλίσει την απρόσκοπτη μεταφορά βαρέος στρατιωτικού εξοπλισμού, να ενισχύσει την παρουσία της στην περιοχή και να θωρακίσει τον γεωπολιτικό της ρόλο στην Ανατολική Ευρώπη, ο οποίος αμφισβητείται από τη Ρωσία.

Ο τίτλος του σχεδίου, «Νέα στρατηγική για μια σταθερή και ασφαλή περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», δεν θα μπορούσε να είναι πιο παραπλανητικός σε μια φάση που όλα τα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα προετοιμάζονται για το «ξαναμοίρασμα» του κόσμου με τα όπλα.

Καθόλου τυχαία, ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεων που προβλέπονται στο σχέδιό της εντάσσεται στο πλαίσιο της ενίσχυσης της λεγόμενης στρατιωτικής κινητικότητας της ΕΕ, της δυνατότητάς της να μετακινεί μεγάλο αριθμό στρατευμάτων και βαρέος εξοπλισμού σε αυτήν την κρίσιμη για τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς περιοχή.

Οπως υπογράμμισε η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλας, «η στρατηγική αποσκοπεί στην ενίσχυση των συνδέσεων της Ευρώπης με τον Νότιο Καύκασο, την Κεντρική Ασία και πέραν αυτής. Εν μέσω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η στρατηγική θα έχει στόχο να ενισχύσει τον γεωπολιτικό ρόλο της ΕΕ ως αξιόπιστου παράγοντα στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας».

Η νέα στρατηγική δεν είναι απλώς «αμυντική»: Είναι ένα γεωπολιτικό εργαλείο σχεδιασμένο να απαντήσει στον κόσμο των «οπλοποιημένων εξαρτήσεων», όπως το έθεσε η επίτροπος Διεύρυνσης της ΕΕ Μάρτα Κος.

Η Μαύρη Θάλασσα αποτελεί για την ΕΕ πύλη προς τον Νότιο Καύκασο και την Κεντρική Ασία, αλλά και κόμβο για την παγκόσμια διακίνηση Ενέργειας και τροφίμων. Ο πόλεμος στην Ουκρανία προκαλεί καθυστερήσεις και αποκλεισμούς στη ροή εμπορευμάτων, λόγω ναρκοθετήσεων και στρατιωτικών επιχειρήσεων, ενώ ο έλεγχος σημαντικού μέρους της Μαύρης Θάλασσας από τη Ρωσία επιδεινώνει περαιτέρω τη γεωπολιτική κατάσταση για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα.

«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα στρατεύματά μας μπορούν να φτάνουν εκεί που χρειάζεται όταν χρειάζεται», είπε χαρακτηριστικά η Κάλας.

Αυτά τα συμφέροντα προσπαθεί να διασφαλίσει η ΕΕ εδραιώνοντας την παρουσία της στη στρατηγικής σημασίας θάλασσα, και εντείνοντας τις προετοιμασίες για μια μελλοντική ευρύτερη σύγκρουση.

Η ΕΕ σχεδιάζει μαζικές επενδύσεις σε στρατηγικές υποδομές σε Ρουμανία και Βουλγαρία, που έχουν ακτογραμμή στη Μαύρη Θάλασσα.

Στο σχέδιο περιλαμβάνεται η αναβάθμιση λιμανιών, σιδηροδρομικών γραμμών και αεροδρομίων, ώστε να μπορούν να υποδέχονται και να διακινούν βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό σε περίπτωση κρίσης.

Ο επίτροπος Μεταφορών Απόστολος Τζιτζικώστας έχει δηλώσει ότι για τον εκσυγχρονισμό των στρατηγικών υποδομών μεταφορών απαιτούνται περίπου 75 δισ. ευρώ σε όλη την Ευρώπη.

Επιπλέον, σχεδιάζεται αυστηρότερη παρακολούθηση της ξένης ιδιοκτησίας σε λιμάνια και κρίσιμες εγκαταστάσεις, με στόχο την πρόληψη παρεμβάσεων τρίτων κρατών.

Κρίσιμο στοιχείο του σχεδίου είναι η ίδρυση ενός Κέντρου Ναυτικής Ασφάλειας Μαύρης Θάλασσας, που θα λειτουργεί ως «μάτι της Ευρώπης» στην περιοχή, με έγκαιρη προειδοποίηση, ενίσχυση της επιχειρησιακής επίγνωσης και προστασία κρίσιμων υποδομών.

Η Κάλας τόνισε ότι ο κόμβος «θα είναι το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης της Ευρώπης στη Μαύρη Θάλασσα. Θα ενισχύσει την επίγνωση της κατάστασης και θα βοηθήσει στην προστασία κρίσιμων υποδομών, όπως υποθαλάσσια καλώδια. Η ταχύτερη μεταφορά εξοπλισμού στην περιοχή ενισχύει την αποτροπή και επιπλέον υποστηρίζει το ΝΑΤΟ. Θέλουμε καλύτερο έλεγχο των ξένων ιδιοκτητών στα λιμάνια και στις βασικές εγκαταστάσεις». Αναφέρθηκε επίσης στην ενίσχυση της περιοχής από υβριδικές ενέργειες.

Ο θαλάσσιος κόμβος «θα προστατεύσει κρίσιμες θαλάσσιες υποδομές και το θαλάσσιο περιβάλλον. Θα ενισχύσει ακόμα την περιφερειακή συνεργασία για αποναρκοθέτηση και θα αντιμετωπίσει τους κινδύνους για το περιβάλλον και τη θαλάσσια ασφάλεια», συνέχισε η Κάλας.

Ερωτηθείσα δε για το σημείο όπου θα δημιουργηθεί ο κόμβος αλλά και για τη χρηματοδότησή του, απάντησε ότι «θα συνεργαστούμε με τα κράτη - μέλη σχετικά με την κατάλληλη τοποθεσία και το λειτουργικό μοντέλο», ενώ το κόστος θα εξαρτηθεί από την τοποθεσία και τα χαρακτηριστικά του κόμβου.

Στο εμπορικό σκέλος της στρατηγικής, η ΕΕ θα επεκτείνει τους ενεργειακούς διαδρόμους και τις ψηφιακές υποδομές σε συνεργασία με χώρες της περιοχής. Θα επενδύσει επίσης στην «ανθεκτικότητα» των παράκτιων κοινοτήτων, στο όνομα των «περιβαλλοντικών συνεπειών του πολέμου και της κλιματικής αλλαγής».

Οπως τόνισε η Κάλας, είναι σημαντικό σε αυτόν τον διάδρομο, που συνδέει την Ευρώπη με την Κεντρική Ασία μέσω του Νότιου Καυκάσου, να αναπτυχθούν τα δίκτυα μεταφορών Ενέργειας μέσα από ένα «ειδικό θεματολόγιο συνδεσιμότητας, ευθυγραμμισμένο με τα διευρυμένα διευρωπαϊκά δίκτυα».

Από την πλευρά της η Κος τόνισε πως η Μαύρη Θάλασσα «είναι μια ζωτικής αρτηρία για εμάς όσον αφορά το εμπόριο, τις ενεργειακές ροές και τις εξαγωγές τροφίμων, ενώ και η σταθερότητά της είναι κεντρική για την ασφάλειά μας».

Ετσι - συνέχισε - «θα αναπτύξουμε νέους ενεργειακούς διαδρόμους, συνδέσεις μεταφορών και ψηφιακές υποδομές προς τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία μαζί με τους εταίρους μας από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας».

«Αυτό θα μας βοηθήσει να διαφοροποιηθούμε από τη Ρωσία, όπως δεσμευτήκαμε με το "REPower EU". Θα μας βοηθήσει να απαλλαγούμε από κινδύνους στα ενεργειακά μας συστήματα και να ξεκλειδώσουμε νέες επενδυτικές ευκαιρίες για την ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών».

Στον Νότιο Καύκασο, ένα αναδυόμενο «καυτό» μέτωπο του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, όπου διασταυρώνονται διάφορα ανταγωνιστικά σχέδια, ενώ εκκρεμεί και μια Συνθήκη ειρήνης Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν, η στρατηγική της ΕΕ περιλαμβάνει και «ενεργή διπλωματία» με έξι περιφερειακούς «παίκτες»: Ουκρανία, Μολδαβία, Γεωργία, Τουρκία, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν.

«Η στρατηγική αποσκοπεί στην ενίσχυση των συνδέσεων της Ευρώπης με τον Νότιο Καύκασο, την Κεντρική Ασία και πέραν αυτής. Εν μέσω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η στρατηγική θα έχει ως στόχο να ενισχύσει τον γεωπολιτικό ρόλο της ΕΕ ως αξιόπιστου παράγοντα στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», είπε η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ.

Στόχος του σχεδίου, σύμφωνα με την Κάλας, είναι «η ΕΕ να σφυρηλατήσει στενότερη συνεργασία με την Ουκρανία, τη Μολδαβία, τη Γεωργία, την Τουρκία, την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, και να προωθήσει την περιφερειακή συνεργασία για τη συνδεσιμότητα».

Ερωτηθείσα για τον ρόλο της Τουρκίας σε αυτό το σχέδιο, είπε ότι «αυτή η νέα στρατηγική για τη Μαύρη Θάλασσα είναι και πρόσκληση για στενότερη συνεργασία σε θέματα που ενδιαφέρουν όλες τις χώρες γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας. Εχουμε δεσμευτεί να συνεργαστούμε στενά με τους εταίρους μας, καθώς επίσης να ανταλλάξουμε πληροφορίες για το τι συμβαίνει και τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτό με όλους τους εταίρους της Μαύρης Θάλασσας. Και αυτό είναι προς το συμφέρον και της Τουρκίας».

• ΕΕ - «ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ» ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΥΡΗ ΘΑΛΑΣΣΑ: Επενδυτική και στρατιωτική «απόβαση» σε ένα νευραλγικό πεδίο σύγκρουσης
• ΠΟΙΟΙ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΤΙΣ ΕΞΑΓΟΡΕΣ ΟΜΙΛΩΝ; Το παράδειγμα της γαλακτοβιομηχανίας «Δωδώνη» στην Ηπειρο
• ΒΑΛΚΑΝΙΑ: «Μισοτελειωμένες» ευρωατλαντικές δουλειές, «κενά ισχύος» και σχέδια στρατιωτικοποίησης
• ΣΥΡΙΑ: Επιταχύνεται η κούρσα για το ξαναμοίρασμα της λείας

Περιφρούρηση από τα σωματεία στην «Ολυμπος» στη Λάρισα

Για τον αστικό Τύπο η «δυναμική» της φέτας - με 785 εκατ. ευρώ εξαγωγές το 2024 και ρυθμό ανάπτυξης 6,8% - εγγυάται την επιτυχία της επένδυσης. Η φέτα παρουσιάζεται ως ο «λευκός χρυσός» της ελληνικής γαλακτοβιομηχανίας, που προσφέρει υψηλές «υπεραξίες» στους επιχειρηματικούς ομίλους.

Πρόκειται για άλλο ένα «success story» του κεφαλαίου και του κράτους του: Ο παραγωγός αρμέγεται, ο εργάτης ιδρώνει, ο βιομήχανος κερδίζει και το κράτος μοιράζει βραβεία.

Τα ίδια δημοσιεύματα παρουσιάζουν τον νέο ιδιοκτήτη της «Δωδώνης» να έχει το «άγγιγμα του Μίδα» - το οποίο έχουν μόνο τα αφεντικά και ποτέ οι εργαζόμενοι. Από μια «οικογενειακή» τυροκομική μονάδα ο όμιλος έχει φτάσει σήμερα να απασχολεί πάνω από 1.900 εργαζόμενους, με επενδύσεις άνω των 180 εκατ. ευρώ την τελευταία πενταετία, ενώ πάνω από το 55% του κύκλου εργασιών αφορά διεθνείς αγορές.

Απεργία την Πρωτομαγιά στη «Δωδώνη» στα Γιάννενα

Η εξαγορά της «Δωδώνης» είναι ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου στον κλάδο των τροφίμων. Ανακατατάξεις, συγχωνεύσεις και εξαγορές αλλάζουν τα μερίδια της αγοράς και εντείνουν τον ανταγωνισμό. Πίσω από τα πανηγύρια για τους επενδυτές που εμφανίζονται «καβάλα στ' άλογο» βρίσκεται το μόνιμο ζητούμενο: Περισσότερα κέρδη, μεγαλύτερη υπεραξία.

Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος - η πιο προβεβλημένη. Υπάρχει όμως και η άλλη: Τσακισμένα εργατικά δικαιώματα, ξεκλήρισμα των φτωχών κτηνοτρόφων και ένας λαός σε απόγνωση, με τις τιμές στα ύψη. Εντατικοποίηση της δουλειάς, αύξηση της σχετικής και απόλυτης φτώχειας γι' αυτούς που παράγουν τον πλούτο. Αυτές είναι οι όψεις της καπιταλιστικής ανάπτυξης, που συμπληρώνουν την τεράστια καπιταλιστική κερδοφορία.

Με την εξαγορά της «Δωδώνης» τα «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» ενισχύουν αποφασιστικά τη θέση τους στην παραγωγή φέτας, φτάνοντας τους 24.000 τόνους ετησίως - σχεδόν το 1/5 της εγχώριας παραγωγής. Το 2023 η «Δωδώνη» κατείχε μερίδιο 10% - 15% και τα «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» έως 5%, ενώ ο «Αγροτικός Συνεταιρισμός Καλαβρύτων» προηγούνταν με 15% - 20%. Η εξαγορά δεν είναι απλώς επένδυση. Είναι όπλο στη μάχη για την κορυφή - και σε αυτήν τη μάχη «πέφτουν κορμιά». Οχι όμως των επενδυτών...

Σε λιγότερο από 15 χρόνια η «Δωδώνη» άλλαξε ιδιοκτησία τρεις φορές, με τίμημα της αγοραπωλησίας 27 εκατ. ευρώ από την «SI Foods», 160 εκατ. ευρώ από τη CVC και 200 εκατ. ευρώ από τον όμιλο «Σαράντη». Από τα περίπου 60 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών το 2012 η «Δωδώνη» εκτινάχθηκε στα 170 εκατ. το 2023. Η πορεία αυτή βασίστηκε σε επενδύσεις, αύξηση παραγωγικότητας και επέκταση στο εξωτερικό, με θυγατρικές σε Κύπρο, Ολλανδία, Βρετανία και Γερμανία. Κάθε σταθμός, ένα ακόμα σκαλοπάτι στην κεφαλαιακή «προίκα» της επιχείρησης.

Πίσω από την επέκταση και τις εξαγορές με αυξημένο τίμημα κρύβεται μια άγρια πραγματικότητα για τους εργαζόμενους, καθώς βαθαίνει η εκμετάλλευση. Ούτε η «SI Foods» ούτε η CVC έφεραν μονιμοποιήσεις ή αυξήσεις στους μισθούς. Το αντίθετο: Παγιώθηκαν οι προσωρινές συμβάσεις, οι ατομικές συμφωνίες, οι χαμηλές αμοιβές και τα ελαστικά ωράρια. Αντίστοιχα και στον όμιλο «Σαράντη»: Μαζικές μειώσεις μισθών την προηγούμενη δεκαετία, κατάργηση σταθερού χρόνου εργασίας, εργοδοτικός έλεγχος στα σωματεία.

Τα αποτελέσματα καταγράφονται με ακρίβεια στους ισολογισμούς: Την πενταετία 2019 - 2023 ο κύκλος εργασιών της «Δωδώνης» αυξήθηκε κατά 58,2%, ενώ ο αριθμός των εργαζομένων στο εργοστάσιο μειώθηκε από 458 σε 441, φανερώνοντας την εντατικοποίηση της δουλειάς. Η μισθολογική δαπάνη αυξήθηκε την ίδια περίοδο μόλις κατά 5,7%, κάτω και από τον πληθωρισμό. Στην πενταετία η εταιρεία εμφάνισε συσσωρευμένα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) 44 εκατ. ευρώ. Ετσι γιγαντώνονται οι επιχειρήσεις στον καπιταλισμό - όχι με τον ιδρώτα των επενδυτών, αλλά με την απλήρωτη δουλειά των εργαζομένων.

Για τα αποτελέσματα αυτά αξιοποιήθηκε κάθε αντεργατικός νόμος που ψηφίστηκε τα τελευταία χρόνια. Ομως η στήριξη από το κράτος στο κεφάλαιο δεν εξαντλείται μόνο στο «τέντωμα» της εκμετάλλευσης. Εχει θεσπίσει και τη φοροασυλία. Ετσι, μόνο την πενταετία 2019 - 2023 η «Δωδώνη» κατέβαλε συνολικούς φόρους 5,27 εκατ. ευρώ, ενώ εισέπραξε επιδοτήσεις ύψους 2,63 εκατ. ευρώ. Για κάθε ευρώ που πλήρωνε σε φόρο, έπαιρνε πίσω σχεδόν το μισό, μόνο από επιδοτήσεις! Χώρια οι άλλες διευκολύνσεις και τα προνόμια από το κράτος.

Τα τελευταία δύο χρόνια, μάλιστα, βρισκόταν σε καθεστώς «αναβαλλόμενου φόρου» - το λογιστικό εργαλείο που επιτρέπει στις μεγάλες επιχειρήσεις να μεταθέτουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις στο μέλλον.

Ο νέος επενδυτής, λοιπόν, όπως και όλοι οι προηγούμενοι, δεν έρχεται για να «σώσει» την επιχείρηση, τους εργαζόμενους και τους αγροτοκτηνοτρόφους της περιοχής. Ερχεται για να αυξήσει κι άλλο την παραγωγικότητα, να αυξήσει την απόδοση και να εξασφαλίσει μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους, με συμπίεση μισθών, φτηνότερες πρώτες ύλες, χαμηλότερες τιμές παραγωγού.

Οι κτηνοτρόφοι το ξέρουν καλά. Ο σκληρός ανταγωνισμός μεταξύ των μονοπωλίων του κλάδου για το μοίρασμα των αγορών, τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς, τους οδηγεί σε συμφωνίες με φάρμες εκτός περιοχής, ή και εκτός χώρας. Την ίδια ώρα η φέτα φτάνει στο ράφι στα 13 ευρώ το κιλό, αποκλείοντας όλο και περισσότερα λαϊκά νοικοκυριά από ένα βασικό προϊόν.

Οσο αυξάνεται η εκμετάλλευση των εργαζομένων, τόσο μεγαλώνουν τα κέρδη των επιχειρηματιών. Αυτά τα συσσωρευμένα κέρδη ψάχνουν συνέχεια νέους τρόπους επένδυσης για να αυγατίσουν. Γίνονται επενδύσεις, εξαγορές, συγχωνεύσεις - όπως στη «Δωδώνη».

Εργαζόμενοι και μικροί κτηνοτρόφοι βρίσκονται στην άλλη πλευρά της «τραμπάλας». Μπροστά στις εξελίξεις, και με την πείρα των προηγούμενων εξαγορών, αναδεικνύεται ακόμα πιο επιτακτικά η ανάγκη της οργάνωσης για τη διεκδίκηση μόνιμης και σταθερής δουλειάς, με Συλλογικές Συμβάσεις αορίστου χρόνου και αυξήσεις στους μισθούς, εγγυημένες τιμές για τους παραγωγούς. Στήριγμά τους σ' αυτόν τον αγώνα είναι το ταξικό εργατικό κίνημα και οι Αγροτικοί Σύλλογοι της περιοχής.

Οργανωμένοι και με κοινούς αγώνες μπορούν να στείλουν το μήνυμα: Οχι στις απολύσεις, όχι στις λήξεις Συμβάσεων, όχι στη φτώχεια για να γεμίζουν τα ταμεία των μονοπωλίων. Οι εξελίξεις στον κλάδο και στον όμιλο επιβεβαιώνουν ταυτόχρονα ότι τα δικά τους συμφέροντα και οι ανάγκες δεν συναντιούνται πουθενά με τα κέρδη και τα σχέδια των επενδυτών, σημερινών και προηγούμενων.

Η σύγκρουση με την πολιτική του καπιταλιστικού κέρδους, για να αποσπάσουν οι εργαζόμενοι κάποιες ανάσες σήμερα και από καλύτερες θέσεις να οργανώσουν την αντεπίθεση για την ανατροπή της εκμετάλλευσης, παίρνοντας αυτοί τα εργοστάσια και τα άλλα μέσα παραγωγής στα χέρια τους, προβάλλει από παντού ως ώριμη και επιτακτική ανάγκη.

Πηγές:

«Business Daily»: «Ελληνικά Γαλακτοκομεία: Πώς ανέβηκαν στην κορυφή της αγοράς φέτας», 27/4/2025

«Forbes»: «Νέο ρεκόρ εξαγωγών για τη φέτα το 2024», 2/3/2025

«Ναυτεμπορική»: «Λευκός χρυσός η φέτα για την Ελλάδα - Κερδίζονται οι μάχες έναντι των απομιμήσεων», 13/6/2024

«Epirusonline»: «Δημ. Σαράντης: "Στη «Δωδώνη» θα κάνουμε ωραίες και μεγάλες δουλειές"», 18/4/2025

«Euro2day»: «Αφοί Σαράντη: Εν αναμονή του SPA ετοιμάζουν τα σχέδια για τη "Δωδώνη"», 25/4/2025

«Economy»: «"Δωδώνη": Aλλαγή σελίδας για τον "ηγέτη" των ελληνικών τυριών», 4/3/2025

«Newmoney»: «Μιχάλης Παναγιωτάκης / "Δωδώνη": Διαρκώς ανοδική πορεία και επέκταση σε 55 χώρες», 3/10/2020

TE Ιωαννίνων του ΚΚΕ: «Συμφώνησαν στα κέρδη τους, οργανώνουμε τον αγώνα μας», 8/5/2025

Τα οικονομικά στοιχεία των ισολογισμών της «Δωδώνης» αντληθήκαν από τις:

1. Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. 2019 - «ΕΤΗΣΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΔΩΔΩΝΗ ΑΕ -2019.pdf»

2. Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. 2020 - «Contensed Dodoni 2020 Financial Statements (GRE).pdf»

3. Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. 2021 - «ΔΩΔΩΝΗ ΑΕ - 2021 - ΕΤΗΣΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ.pdf»

4. Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. 2022 - «ΓΕΜΗ - all-compressed.pdf»

5. Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. 2023 - «ΓΕΜΗ all 20240723 Financial Statements IFRS Dodoni 2023 GR v.FINAL 2.pdf»

«Ενα συχνά παραγνωρισμένο αλλά στρατηγικά ζωτικό τμήμα της Ευρώπης - τα Δυτικά Βαλκάνια - βρίσκεται σήμερα σε κρίσιμο σημείο καμπής. (...) 30 χρόνια μετά τον τερματισμό του πολέμου της Βοσνίας με την ειρηνευτική Συμφωνία του Ντέιτον, τα Βαλκάνια παραμένουν μια περιοχή ημιτελών εργασιών για την ευρωατλαντική ολοκλήρωση και εξακολουθούν να αποτελούν πηγή αστάθειας στην άμεση γειτονιά της ηπείρου. Εκτός από την Ουκρανία, είναι η πιο επίμονη γεωπολιτική πρόκληση της Ευρώπης. (...)

Στα Βαλκάνια, με εξαίρεση την KFOR, δεν υπάρχει αξιόπιστη και αποτελεσματική αποτροπή για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Η EUFOR έχει αποδυναμωθεί και η έλλειψη ισχυρής δέσμευσης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην περιοχή έχει δημιουργήσει κενό ισχύος, το οποίο εκμεταλλεύονται οι αντίπαλοι. (...) Με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να μην επιθυμούν ή να μην μπορούν να εμπλακούν ουσιαστικά στα Βαλκάνια, έχει δημιουργηθεί ένα βαθύ κενό ισχύος στην περιοχή, το οποίο εξωτερικοί παράγοντες όπως η Ρωσία και η Κίνα σπεύδουν να καλύψουν».

Τα παραπάνω σημειώνει σε ανάλυσή του το Βασιλικό Ινστιτούτο Μελετών Αμυνας και Ασφάλειας (Royal United Services Institute for Defence and Security Studies - RUSI), καταλήγοντας σε πρόταση ενίσχυσης της στρατιωτικής παρουσίας του Ηνωμένου Βασιλείου και ακόμα στενότερης πρόσδεσης των βαλκανικών κρατών στους ευρωατλαντικούς μηχανισμούς.

Η έκθεση υποστηρίζει ότι με τη συγκρότησης μιας «Βαλκανικής Κοινής Εκστρατευτικής Δύναμης» (BJEF), σε μια περίοδο όξυνσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και αναδιατάξεων στον ευρωατλαντικό χώρο, δημιουργείται η ευκαιρία για το Ηνωμένο Βασίλειο να προβάλει την ισχύ του στις ρωγμές που δημιουργούν η αποδυνάμωση της ΕΕ και η υποχώρηση της αμερικανικής εμπλοκής στην περιοχή, ώστε να ενισχυθεί το αντίβαρο στη ρωσική και κινεζική επιρροή στα Βαλκάνια, το «μαλακό υπογάστριο» της ευρωατλαντικής συμμαχίας.

Οπως εξηγείται στην έκθεση, «η Κροατία, η Σλοβενία, το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία είναι μέλη του ΝΑΤΟ - αλλά όσο η Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο παραμένουν εκτός Συμμαχίας, θα παραμένουν βαθιά ευάλωτες σε εξωτερικές παρεμβάσεις. Ελλείψει ένταξής τους στη διατλαντική κοινότητα, οι δύο αυτές χώρες παρέμειναν τα τελευταία χρόνια ο πρωταρχικός στόχος της σερβικής και ρωσικής ανάμειξης. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αστάθεια, ακόμα και σε πολεμικές συγκρούσεις στα Βαλκάνια».

Η BJEF στα Βαλκάνια προτείνεται να λειτουργήσει με πρότυπο την «Κοινή Εκστρατευτική Δύναμη» (JEF), την οποία διατηρεί ήδη το Ηνωμένο Βασίλειο στη Βόρεια Ευρώπη. Πρόκειται για μια πολυεθνική στρατιωτική δύναμη στην οποία συμμετέχουν οι πέντε σκανδιναβικές χώρες, τα τρία κράτη της Βαλτικής, καθώς και η Πολωνία, η Γερμανία και η Ολλανδία.

Καθόλου τυχαία, άλλωστε, το RUSI στην έκθεσή του εντοπίζει και τις σχετικές αναλογίες, αναφέροντας πως η απόφαση για την σύσταση της JEF το 2014 ήρθε να δώσει απαντήσεις στα εξής:

«Εκείνη την εποχή, μεγάλο μέρος του στρατηγικού εστιασμού ήταν οι επιχειρήσεις κατά των εξεγέρσεων στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. Ως αποτέλεσμα, οι Βρετανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής φάνηκε να χάνουν από τα μάτια τους τη διαρκή απειλή που συνιστούσε η Ρωσία και τον ευρύτερο ρόλο του Λονδίνου στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Η Στρατηγική Ανασκόπηση Αμυνας και Ασφάλειας του 2010 έδωσε έμφαση στην ενίσχυση των "Συμμαχιών και Συμπράξεων", δηλώνοντας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να αναζητήσει "νέα μοντέλα πρακτικής διμερούς συνεργασίας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας με μια σειρά συμμάχων και εταίρων". Ως βασική δύναμη στην περιοχή, το Ηνωμένο Βασίλειο είχε τόσο το συμφέρον όσο και την ευθύνη να αναλάβει πιο ενεργό ηγετικό ρόλο στη Βόρεια Ευρώπη.

Η Βόρεια Ευρώπη χρειαζόταν μεγαλύτερο συντονισμό και συνεργασία σε θέματα ασφάλειας. Υπήρχαν σημαντική επικάλυψη και κατακερματισμός μεταξύ των διαφόρων υφιστάμενων περιφερειακών ρυθμίσεων για την ασφάλεια. Για παράδειγμα, το 2010 η Φινλανδία και η Σουηδία ήταν μέλη της ΕΕ αλλά όχι του ΝΑΤΟ. Η Νορβηγία ήταν μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά όχι της ΕΕ. Η Δανία ήταν μέλος τόσο της ΕΕ όσο και του ΝΑΤΟ, αλλά είχε ειδική εξαίρεση από την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας της ΕΕ». Το RUSI τονίζει πως η Κοινή Εκστρατευτική Δύναμη απέδειξε ότι η στρατιωτική συνεργασία δεν χρειάζεται να περιορίζεται ή να κατευθύνεται από μεγάλα θεσμικά πλαίσια, όπως το ΝΑΤΟ ή η ΕΕ.

Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, το RUSI προτείνει στη βρετανική κυβέρνηση να αναλάβει την πρωτοβουλία ώστε να προχωρήσει το ίδιο μοντέλο στα Βαλκάνια και υπό την ηγεσία του Ηνωμένου Βασιλείου να συγκροτηθεί με τη συμμετοχή επτά βαλκανικών χωρών (Αλβανίας, Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, Κοσσυφοπεδίου, Μαυροβουνίου, Βόρειας Μακεδονίας, Σλοβενίας, Κροατίας) η BJEF.

Η «δεξαμενή σκέψης» επικαλείται τη μακρά ιστορική εμπλοκή του Ηνωμένου Βασιλείου στα Βαλκάνια και τονίζει: «Ενώ το ίδιο το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι βαλκανική χώρα, μπορεί να ενεργεί ως βαλκανική δύναμη, καθώς η περιοχή παραμένει στενά συνδεδεμένη με την ασφάλεια και τα ευρύτερα στρατηγικά συμφέροντα της Βρετανίας».

Παράλληλα αναδεικνύει τις ομοιότητες που έχουν τα Βαλκάνια με την κατάσταση στη Βόρεια Ευρώπη: «Τα Βαλκάνια αποτελούν ένα πολύπλοκο συνονθύλευμα αλληλοεπικαλυπτόμενων δεσμών ασφαλείας και οργανώσεων. Η Κροατία και η Σλοβενία είναι μέλη τόσο του ΝΑΤΟ όσο και της ΕΕ. Το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία είναι μέλη του ΝΑΤΟ αλλά όχι της ΕΕ. Η Βοσνία - Ερζεγοβίνη δεν ανήκει σε κανένα από τα δύο, αλλά είναι υποψήφια για ένταξη στο ΝΑΤΟ και φιλοξενεί τη μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση της ΕΕ μέσω της EUFOR. Το Κοσσυφοπέδιο, αν και δεν αναγνωρίζεται από όλα τα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, επιδιώκει βαθύτερη ενσωμάτωση στην ευρωατλαντική κοινότητα και φιλοξενεί επί του παρόντος τη μεγαλύτερη εν εξελίξει στρατιωτική επιχείρηση του ΝΑΤΟ, μέσω της KFOR. Παρά το κατακερματισμένο αυτό θεσμικό τοπίο, οι χώρες της περιοχής αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας».

Τέλος, υπογραμμίζεται το πολιτικό κίνητρο για το Λονδίνο για την δημιουργία μιας τέτοιας δύναμης: «Η επικέντρωση της αμυντικής συνεργασίας Ηνωμένου Βασιλείου - ΕΕ στα Βαλκάνια θα ήταν ένας ιδανικός τρόπος για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών, ενώ παράλληλα θα αποδείκνυε στην Ουάσιγκτον ότι η Ευρώπη είναι πρόθυμη να επωμιστεί μεγαλύτερο μερίδιο του βάρους της ασφάλειας».

Η έκθεση υποστηρίζει πως τόσο η Σερβία όσο και η Κροατία και η Ουγγαρία παρεμβαίνουν συστηματικά στην εσωτερική πολιτική της Βοσνίας και του ΝΑΤΟικού προτεκτοράτου του Κοσόβου. Προσθέτει δε ότι «η ατζέντα του "Σερβικού Κόσμου" βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, εμπνευσμένη από τη "Μεγάλη Σερβία" του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Ο Πρόεδρος Βούτσιτς αποκαλείται "ο πολιτικός γιος του Μιλόσεβιτς" και έχει οδηγήσει τη Σερβία σε μια όλο και πιο ανελεύθερη και αλυτρωτική πορεία. Ο σερβικός επανεξοπλισμός, η σχεδιαζόμενη εισαγωγή της επιστράτευσης και η παράνομη ανάπτυξη στρατευμάτων στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο δεν είναι τυχαία: Αποτελούν μέρος αυτής της ευρύτερης στρατηγικής».

Ακόμα, κατηγορεί τη Ρωσία για τροφοδότηση της «αυξανόμενης διχόνοιας στην περιοχή», έχοντας παράσχει «εκτεταμένη πολιτική, οικονομική και διπλωματική υποστήριξη στη Σερβία και στους αποσχιστές της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας», και υπενθυμίζει τις δηλώσεις του Ρώσου πρέσβη στη Βοσνία, πως «σε περίπτωση πρακτικής προσέγγισης της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και του ΝΑΤΟ, η χώρα μας θα πρέπει να αντιδράσει σε αυτήν την εχθρική πράξη».

Και συνεχίζει: «Αυτό θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε ένοπλη σύγκρουση, αν η κατάσταση επιδεινωθεί πολύ περισσότερο. Οι διαδοχικοί γύροι ένοπλων συγκρούσεων στο Κοσσυφοπέδιο και οι πράξεις δολιοφθοράς με κρατική υποστήριξη αποτελούν σημαντικές κόκκινες σημαίες. (...) Η Βρετανία οφείλει να το λάβει σοβαρά και επειγόντως υπόψη της. Πράγματι, σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχει σήμερα ο μεγαλύτερος αριθμός ενεργών συγκρούσεων από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η MI5 προειδοποίησε πρόσφατα για "χάος στους δρόμους μας", εξαιτίας της συγκαλυμμένης αλλά και της φανερής ρωσικής δράσης».

Τα επιτελεία των ιμπεριαλιστών, όπως το RUSI, καλούν σε επιστροφή του δολοφόνου στον τόπο του εγκλήματος. Διότι η όξυνση των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων στα Βαλκάνια έχει έρθει ως αποτέλεσμα όχι μόνο του διεθνούς ανταγωνισμού, αλλά και μετά από μια περίοδο ιμπεριαλιστικής «ειρήνης» που επιβλήθηκε στα Βαλκάνια με το πιστόλι στον κρόταφο των λαών, ύστερα από τη ΝΑΤΟική διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Οπως και την αιματοβαμμένη δεκαετία του '90, τα σχέδια τόσο των Βρετανών όσο και των υπόλοιπων Ευρωατλαντικών για τα Βαλκάνια δεν έχουν στο επίκεντρο την ασφάλεια και την ειρήνη στην περιοχή, όπως υποκριτικά λένε. Οταν οι ιμπεριαλιστές μιλούν για ειρήνη, το δάχτυλο ήδη έχει ακουμπήσει τη σκανδάλη. Στην πραγματικότητα, σχεδιασμοί όπως αυτοί είναι κομμάτι της συνολικότερης προετοιμασίας της αντιπαράθεσης μεταξύ των ιμπεριαλιστικών μπλοκ για το ξαναμοίρασμα των σφαιρών επιρροής, των αγορών, των δρόμων μεταφοράς των εμπορευμάτων και της Ενέργειας.

Αυτήν την παραπέρα όξυνση των ανταγωνισμών ανάμεσα στα διάφορα ιμπεριαλιστικά κέντρα, αλλά και στο εσωτερικό των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών, με την κάθε πλευρά να κοιτάζει τα συμφέροντα της δικής της αστικής τάξης, δείχνουν και οι προσπάθειες συγκρότησης «ομόκεντρων κύκλων» στρατιωτικών συμμαχιών στο πλαίσιο του ευρωατλαντικού μπλοκ. Αντίστοιχοι σχεδιασμοί άλλωστε «τρέχουν» και στην ίδια την ΕΕ, με τις διάφορες «συμμαχίες προθύμων», ενώ αντίστοιχους σχεδιασμούς σε μια σειρά «ζώνες ενδιαφέροντος», όπως ο Ινδο-Ειρηνικός, «τρέχουν» τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα.

Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία με τον τζιχαντιστή «πρόεδρο» αλ Σαράα

ΗΠΑ και Τουρκία, που «ξέπλυναν» και στήριξαν πολύμορφα τους τζιχαντιστές για την επικράτησή τους, σπεύδουν να «κεφαλαιοποιήσουν» το γεγονός ότι βρίσκονται στους κερδισμένους των εξελίξεων, ενώ χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, η Γαλλία κ.ά. βρίσκουν πεδίο για να ενισχύσουν τη θέση τους.

Στην πλευρά των χαμένων, η Ρωσία παζαρεύει για να διασώσει τις στρατιωτικές της βάσεις στη χώρα (τη ναυτική βάση Ταρτούς και τη σημαντική αεροπορική βάση Χμέιμιμ) και άλλα συμφέροντά της, με την κυβέρνηση των τζιχαντιστών να διακηρύττει ότι αναγνωρίζει τις «στρατηγικές» σχέσεις με τη Μόσχα - ενώ εντείνονται «δυτικές» πιέσεις στην αντίθετη κατεύθυνση.

Το «σύνθημα» για επιτάχυνση των μπίζνες από τις ΗΠΑ και «συμμάχους» τους δόθηκε μετά τη συνάντηση του Αμερικανού Προέδρου Ντ. Τραμπ με τον Σύρο τζιχαντιστή «πρόεδρο», Αχμεντ αλ Σαράα, στις 14 Μάη, η οποία συνοδεύτηκε από τις ανακοινώσεις του Τραμπ για άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας, ενώ σε αντίστοιχες κινήσεις αίροντας τις περισσότερες δικές της κυρώσεις προχώρησε και η ΕΕ.

Οι «δυτικές» κυρώσεις υποτίθεται ότι θα αποσύρονταν σταδιακά και με προσχηματικούς όρους για δήθεν... «συμπερίληψη» και «σεβασμό των μειονοτήτων» από την κυβέρνηση των τζιχαντιστών. Ωστόσο, παρά τη σφαγή χιλιάδων Αλαουιτών και Χριστιανών σε παράκτιες πόλεις της δυτικής Συρίας στις αρχές του περασμένου Μάρτη από τις δυνάμεις των τζιχαντιστών, όπως και τις πολύνεκρες επιθέσεις τους στην κοινότητα των Δρούζων έναν μήνα μετά... οι μπίζνες της «Δύσης» και των «συμμάχων» της δεν μπορούν να περιμένουν...

Μέσα σε λίγες μέρες από τις ανακοινώσεις και τις αποφάσεις για άρση των «δυτικών» κυρώσεων, έχουν αρχίσει ήδη να πέφτουν και οι σχετικές υπογραφές συμφωνιών με την κυβέρνηση των τζιχαντιστών...

Στις 22 Μάη, η Τουρκία έσπευσε να κλείσει ενεργειακή συμφωνία, η οποία προβλέπει τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Τουρκία στη Συρία, ενισχύοντας παραπέρα τον ρόλο της Αγκυρας σε έναν κρίσιμο τομέα.

Χτες εξάλλου ανακοινώθηκε τριμερής ενεργειακή συμφωνία ύψους 7 δισ. δολαρίων, η οποία προβλέπει σύσταση κοινοπραξίας εταιρειών από ΗΠΑ, Κατάρ και Τουρκία, για την αποκατάσταση του ηλεκτρικού τομέα της Συρίας.

Η συμφωνία υπογράφηκε στο προεδρικό μέγαρο της Δαμασκού, παρουσία του τζιχαντιστή «προέδρου» αλ Σαράα και του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου για τη Συρία, που είναι παράλληλα πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τόμας Μπάρακ.

Σύμφωνα με τις συριακές ανακοινώσεις, το σχέδιο προβλέπει την παραγωγή 5.000 μεγαβάτ για την κάλυψη περίπου του 50% των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια.

Να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο διορισμός απεσταλμένου των ΗΠΑ για τη Συρία, ο οποίος στο «ντεμπούτο» του στη Δαμασκό παραβρέθηκε στην υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας, αποτελεί ένα βήμα στην κατεύθυνση μιας μελλοντικής επαναλειτουργίας της αμερικανικής πρεσβείας στη χώρα, μετά το κλείσιμό της το 2012 εν μέσω του πολέμου.

Οι ΗΠΑ βέβαια ποτέ δεν «έφυγαν» από τη Συρία, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι μέχρι και σήμερα αμερικανική εταιρεία πετρελαίου εκμεταλλεύεται τις πιο πλούσιες πετρελαιοπηγές της βορειοανατολικής Συρίας, με την παρουσία αμερικανικού στρατού και σε συνεργασία με κουρδικές δυνάμεις, ήδη από την πρώτη θητεία του Ντ. Τραμπ.

Την ίδια ώρα, στο εσωτερικό πεδίο, η κυβέρνηση των τζιχαντιστών λαμβάνει οικονομικά μέτρα για τη «διευκόλυνση» των επενδύσεων, επιταχύνοντας καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις που προωθούσε και το καθεστώς Ασαντ τα προηγούμενα χρόνια.

Στον προϋπολογισμό που παρουσίασε για το 2025, το 79% των κρατικών δαπανών η κυβέρνηση σκοπεύει να το καλύψει με φόρους, δασμούς, εξαγωγές κερδοφόρων προϊόντων π.χ. φώσφορος, με στόχο να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού από το σημερινό 26% του ΑΕΠ στο 21%, μεταξύ άλλων και μέσω δανείων και αύξησης της τύπωσης νέου χρήματος, που συνεχίζει να πυροδοτεί την αύξηση του πληθωρισμού.

Η κυβέρνηση των τζιχαντιστών προχώρησε επίσης σε δραστική περικοπή των κρατικών επιδοτήσεων σε ψωμί, φιάλες γκαζιού για οικιακή χρήση, ηλεκτρικό ρεύμα, απέλυσε ή έθεσε σε διαθεσιμότητα εκατοντάδες χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους, με στόχο τη μείωσή τους κατά το ένα τρίτο, ενώ ανακοίνωσε ένα ευρύ πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.

Μεταξύ άλλων ξεδιπλώνονται σχέδια για την ιδιωτικοποίηση κρατικών επιχειρήσεων, όπως οι τηλεπικοινωνίες, λιμανιών (με πρώτα εκείνα σε Ταρτούς και Λαττάκεια), εργοστασίων, αεροδρομίων (με πρώτα τα διεθνή αεροδρόμια Δαμασκού και Χαλεπίου), σιδηροδρομικών και οδικών δικτύων.

Σε ό,τι αφορά τα ορυχεία φωσφόρου, Ρώσοι και Εμιρατινοί επιχειρηματίες έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον και έχουν ξεκινήσει τη βολιδοσκόπηση διαπραγμάτευσης.

Μειώθηκαν δασμοί ειδικά σε 269 προϊόντα και υπηρεσίες προερχόμενες από την Τουρκία (όπως αυγά, αλεύρι, γάλα).

Εταιρείες και επενδυτές από Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Κατάρ έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για επενδύσεις σε αγροτική οικονομία και παραγωγή, εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου, υποδομές, μεταφορές.

Σε ό,τι αφορά την «ανοικοδόμηση», η μερίδα του λέοντος προορίζεται για μεγάλες τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες και ομίλους, που επωφελούνται διπλά από την άρση «δυτικών» κυρώσεων και τον αναβαθμισμένο ρόλο της Αγκυρας στη Συρία.

Από κοντά ορισμένα ευρωπαϊκά (γαλλικά κ.ά.) κατασκευαστικά μονοπώλια, που διεκδικούν μερίδιο από την πίτα της ευρύτερης ανοικοδόμησης που εκτιμάται μεταξύ 400 και 600 δισ. δολαρίων.

Ανακοινώθηκαν επίσης προγράμματα για την προσέλκυση επενδύσεων και της βιομηχανικής δραστηριότητας και σχέδια για επαναλειτουργία του Χρηματιστηρίου της Δαμασκού τον Ιούνιο του 2025.

Αδηλο παραμένει στο μεταξύ το μέλλον των επενδύσεων που είχαν κάνει επί προεδρίας Ασαντ ορισμένες κινεζικές εταιρείες σε λεγόμενες «ελεύθερες ζώνες» και βιομηχανικά πάρκα, στο πλαίσιο 20ετούς συμφωνίας επενδύσεων.

Παράλληλα, παρότι το Ιράν είναι στους χαμένους της «νέας κατάστασης» στη Συρία, από τον «χάρτη» πελατών του καθεστώτος των τζιχαντιστών δεν λείπουν ούτε οι ιρανικές εταιρείες που ιστορικά ήταν από τους μεγαλύτερους επενδυτές στη χώρα πριν και στη διάρκεια του πολέμου και οι οποίες εκφράζουν ενδιαφέρον για επενδύσεις σε τηλεπικοινωνίες, πετρελαϊκά κοιτάσματα, λιμάνια, άλλες βασικές υποδομές.

Ενδιαφέρον προκάλεσε το Μνημόνιο Συνεργασίας που υπογράφηκε στις 16 Μάη ανάμεσα στην κυβέρνηση των τζιχαντιστών και την εμιρατινή εταιρεία από το Ντουμπάι «DP World» για την ανάπτυξη και διαχείριση του λιμανιού της Ταρτούς, αξίας 800 εκατ. δολαρίων.

Την 1η Μάη, η γαλλική εταιρεία CMA CGM υπέγραψε 30ετή συμφωνία με τη «μεταβατική» κυβέρνηση για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του λιμανιού της Λαττάκειας. Η συμφωνία προβλέπει κατασκευή νέου προβλήτα, αναβάθμιση των υποδομών και ανάληψη όλων των οικονομικών υποχρεώσεων και αποζημιώσεων που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Τα δε παζάρια για την εκμετάλλευση των συριακών πετρελαιοπηγών διεξάγονται με φόντο την παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στη Συρία (περίπου 2.000 στρατιωτών) και τη μέχρι πριν λίγα χρόνια εκμετάλλευσή τους από την αμερικανική εταιρεία «Delta Crescent Energy LLC», που συστάθηκε το 2019 και δρούσε τουλάχιστον έως το 2021 κυρίως στις επαρχίες Χάσακα και Ντέιρ Εζόρ, από Αμερικανούς πρώην αξιωματούχους όπως ο πρώην πρέσβης Τζέιμς Κέιν, ο ε.α. αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων της Ομάδας «Δέλτα», Τζέιμς Ρις, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος πετρελαϊκής εταιρείας Τζον Ντόριερ ο νεότερος κ.ά.

Στα σκαριά είναι τα σχέδια που παρουσιάστηκαν αυτόν τον μήνα για τη δημιουργία μίας νέας συρο-αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας, που θα ονομάζεται «SyriUS Energy» και θα λειτουργεί με σκοπό την αποκατάσταση της παραγωγής και υποδομών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Σχεδιάζεται η νέα εταιρεία να εισαχθεί στη Γουόλ Στριτ, με το 30% των μετοχών της στο συριακό δημόσιο.

Ρόλο στο σχέδιο αυτό προτίθεται να παίξουν μεγάλες αμερικανικές εταιρείες όπως οι «ExxonMobil», «Chevron», «ConocoPhillips» και «Shell», κυρίως μέσω συμβολαίων παροχής υπηρεσιών και διαμοιρασμού της παραγωγής.

Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή συμφωνία που υπογράφηκε στις 22 Μάη μεταξύ των υπουργών Ενέργειας Συρίας και Τουρκίας, προβλέπεται η Αγκυρα να παρέχει στη Συρία 2 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου τον χρόνο, που θα μεταφέρεται μέσω αγωγού που ξεκινά από την επαρχία Κιλίς της Τουρκίας και καταλήγει στο Χαλέπι της Συρίας. Οι πρώτες ροές αναμένονται εντός του ερχόμενου μήνα. Η Αγκυρα θα παρέχει επίσης 1.000 MW ηλεκτρικής ενέργειας άμεσα για τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες της Συρίας και επιπλέον 500 MW μέσω νέας διασύνδεσης 400 kV, που αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους.

Σε ένα τέτοιο φόντο εξάλλου, με τις «προτροπές» των ΗΠΑ, η κυβέρνηση των τζιχαντιστών στη Συρία διεξάγει συνομιλίες με το Ισραήλ.

Οι ΗΠΑ τάσσονται ανοιχτά υπέρ μιας «συμφωνίας του Αβραάμ», την ίδια ώρα που το Ισραήλ έσπευσε να καταλάβει και άλλα εδάφη της νότιας Συρίας ελάχιστες ώρες μετά την κατάρρευση του Προέδρου Ασαντ τον Δεκέμβρη του 2024, φτάνοντας μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από τη Δαμασκό, αλλά και να καταστρέψει το 90% των πολεμικών αεροσκαφών και της αεράμυνας της Συρίας.