• Ελλάδα - Αίγυπτος: Το «ψητό» που μυρίζεται η ελληνική αστική τάξη και η προσπάθεια της κυβέρνησης να της εξασφαλίσει μεγαλύτερο κομμάτι
• Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: Ανταγωνισμοί και διεθνής επενδυτική «κούρσα»
• Κυπριακό: Μεγαλώνει η «κινητοποίηση» επιχειρηματιών που στηρίζουν τις διαπραγματεύσεις και σχέδια για μεγάλες επενδύσεις
• Δια-Ειρηνική Εμπορική Συνεργασία: Οι έντονοι ανταγωνισμοί μονοπωλιακών ομίλων και τα επιμέρους συμφέροντα καθυστερούν τη συνεργασία

Eurokinissi

Ο Α. Τσίπρας με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Αλ Σίσι

Σε αυτήν τη βάση, στο επίκεντρο της διμερούς συνάντησης την Πέμπτη με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Αλ Σίσι, βρέθηκαν οι «μπίζνες» μεταξύ των αστικών τάξεων των δύο χωρών. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά το σχετικό δελτίο του Μεγάρου Μαξίμου:

«Οι δύο ηγέτες συζήτησαν θέματα οικονομικής συνεργασίας, όπως και της λιμενικής συνεργασίας ανάμεσα στο Σουέζ και στον Πειραιά, καθώς και άλλα ελληνικά λιμάνια (σ.σ: πληροφορίες αναφέρουν το ενδιαφέρον της αιγυπτιακής πλευράς για ακτοπλοϊκή σύνδεση Αλεξάνδρειας - Αλεξανδρούπολης, και μεταφορά απ' εκεί εμπορευμάτων προς την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου).

»Αποφασίστηκε επίσης να ξεκινήσουν τον Σεπτέμβριο συναντήσεις αξιωματούχων, προκειμένου να υποστηριχτεί η δραστηριοποίηση ελληνικών επιχειρήσεων στην περιοχή του Σουέζ. Συμφωνήθηκε η διοργάνωση τριμερούς συνάντησης Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου, ενώ συζητήθηκαν και ζητήματα οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών».

Σημειωτέον, άλλωστε, ότι όπως είχε πει ήδη από τις 23 Ιούλη ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς, αναγγέλλοντας στην Αθήνα την επίσκεψη Τσίπρα στην Αίγυπτο, η αιγυπτιακή κυβέρνηση έχει ζητήσει να μετάσχουν και ελληνικά κεφάλαια στα κατασκευαστικά σχέδια της νέας διώρυγας που, πέρα από τη διάνοιξή της, αφορούν κατασκευή νέων λιμένων, βιομηχανικών ζωνών, οδικών αξόνων, συγκροτημάτων πολυτελών κατοικιών, μεγάλων ξενοδοχειακών ομάδων, των δικτύων υποδομής τους για άρδευση, ύδρευση, αποχέτευση, φωτισμό, ηλιακά πάρκα, γήπεδα γκολφ κ.ά.

Παραπέρα, ο Ελληνας ΥΠΕΞ εστίασε και στα σχέδια κατασκευής του αγωγού «East Med», με παράλληλη πόντιση καλωδίου ηλεκτρικού ρεύματος, που θα φέρνει καύσιμο από Ισραήλ, Αίγυπτο, Κύπρο και μέσω Κρήτης δυτικότερα στην Ευρώπη.

Βέβαια, οι προσπάθειες συντονισμού και συνεργασίας των αστικών τάξεων Ελλάδας, Αιγύπτου, αλλά και Κύπρου, είχαν διαφανεί από πολύ νωρίτερα. Π.χ. με την τριμερή συνάντηση κορυφής που πραγματοποιήθηκε στις 29 Απρίλη 2015 στη Λευκωσία. Τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα και τους προέδρους Ν. Αναστασιάδη και Α. Φ. Αλ Σίσι έφερε στο ίδιο τραπέζι η ανάγκη προώθησης ζητημάτων που ιεραρχούν οι επιχειρηματικοί όμιλοι των τριών χωρών και άπτονται της συνεργασίας για τη διάνοιξη νέων πεδίων κερδοφορίας, σε τομείς όπως η Ενέργεια, το Εμπόριο, ο Τουρισμός, οι Μεταφορές κ.ά.

Σε αυτήν τη βάση, άλλωστε, στις επίσημες δηλώσεις με το πέρας της τριμερούς, ο ίδιος ο Τσίπρας είπε πως αποφασίστηκε η ενίσχυση της συνεργασίας «στην οικονομία και το εμπόριο με τη σύγκληση συναντήσεων των τεχνικών μας ομάδων». «Μιλήσαμε για έργα ειδικότερα στους τομείς της Ενέργειας, των Μεταφορών, της Ναυτιλίας, του Τουρισμού».

Ομολογώντας την επιδίωξη για γεωστρατηγική αναβάθμιση που χαρακτηρίζει τις αστικές τάξεις των τριών κρατών, πρόσθεσε: «Οι χώρες μας βρίσκονται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων. Οι ευκαιρίες αναβάθμισης της κομβικής αυτής θέσης μας, για την Ενέργεια, το Εμπόριο και τις Μεταφορές της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής, είναι εξαιρετικά σημαντικές. Στο πλαίσιο αυτό, τονίσαμε τη μεγάλη σημασία που έχει η ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο (...) συμφωνήσαμε να προχωρήσουμε περαιτέρω με τις διαβουλεύσεις για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας, όπου αυτό είναι απαραίτητο».

Ο πρωθυπουργός επανέλαβε το κάλεσμα προς τις αστικές τάξεις άλλων κρατών να πάρουν μέρος σε μια προσπάθεια απ' το αποτέλεσμα της οποίας θα έχουν να κερδίσουν, λέγοντας ότι «οι πρωτοβουλίες μας αυτές δε θα είναι μόνο προς όφελος των χωρών μας, αλλά αποτελούν πρόκληση σε όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου για συνεργασία και οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας».

Εξάλλου, η «Διακήρυξη της Λευκωσίας», στην οποία κατέληξαν στην τριμερή του Απρίλη, αναφέρεται στα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και στη σημασία που έχει ο καθορισμός των θαλάσσιων ζωνών. Αποτυπώνει τη συμφωνία για διερεύνηση της δυνατότητας περαιτέρω συνεργασίας μεταξύ των επιχειρηματικών ομίλων των τριών χωρών,«με σκοπό να δημιουργήσουν ένα πιο θετικό οικονομικό περιβάλλον για την ανάπτυξη, για την αντιμετώπιση των προκλήσεων ενός ταχέως μεταβαλλόμενου διεθνούς περιβάλλοντος», αλλά και για να «επωφεληθούν από κοινού από σημαντικές ευκαιρίες που προκύπτουν στην περιοχή μας».

Αποτυπώνει τη σημασία που αποδίδεται στον τουρισμό και τη ναυτιλιακή βιομηχανία σαν «ζωτικής σημασίας συνιστώσες της οικονομίας». Ακόμα, τη συμφωνία για ενίσχυση της συνεργασίας σε κοινά έργα, με τη συμμετοχή κρατικών και ιδιωτικών φορέων, στην ανάπτυξη τουριστικών «πακέτων», στην προώθηση της ακτοπλοϊκής σύνδεσης για μεταφορά επιβατών και εμπορευμάτων και για την έναρξη συνεργασίας στο πεδίο της ναυτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Ολα τα παραπάνω αναμένεται να συζητηθούν εκτενέστερα και λεπτομερέστερα και στο συνέδριο «Coastal & Canal Zone Development Conference», που διεξάγεται στο Κάιρο, από 17 έως 19 Νοέμβρη, «στο πλαίσιο προώθησης του μείζονος έργου "Αναπτυξιακός Διάδρομος Διώρυγας Σουέζ"», όπως λένε οι αρμόδιες ελληνικές διπλωματικές υπηρεσίες που παρακολουθούν το «φάκελο» Αίγυπτος.

Οι ίδιες διπλωματικές υπηρεσίες προσθέτουν χαρακτηριστικά: «Η αιγυπτιακή κυβέρνηση φιλοδοξεί να μετατρέψει την Διώρυγα του Σουέζ σε παγκόσμια οικονομική ζώνη και διεθνές οικονομικό κέντρο. Στο επίκεντρο του εν λόγω συνεδρίου βρίσκονται, μεταξύ άλλων, η δημιουργία νέων λιμένων, βιομηχανικών ζωνών, κέντρων επιμελητείας, οικιστικών περιοχών, οδικών αξόνων, σηράγγων κ.α.

Στο συνέδριο συμμετέχουν σειρά κυβερνητικών αξιωματούχων, τραπεζικών και επενδυτικών ιδρυμάτων, κατασκευαστικών εταιρειών και συναφών προμηθευτών, ενώ θα λάβουν χώρα και εξειδικευμένα "workshops" για τις Ειδικές Οικονομικές Ζώνες και το αναπτυξιακό έργο "Χρυσό Τρίγωνο"»...

Το οποίο «Χρυσό Τρίγωνο» αφορά μια αχανή περιοχή που εκτείνεται από την πόλη Κένα στην Ανατολική Ερημο έως τις πόλεις Σαφάγκα και Αλ-Κουσάιρ στην Ερυθρά Θάλασσα.

Σύμφωνα με την Αρχή Βιομηχανικής Ανάπτυξης της Αιγύπτου (Industrial Development Authority - IDA), η περιοχή είναι πλούσια σε ενεργειακά κοιτάσματα και σε διάφορα ορυκτά, που αποτελούν το 75% των ορυκτών της Αιγύπτου.

Το έργο εκμετάλλευσης της εν λόγω ζώνης χρηματοδοτείται από «διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα» και περιλαμβάνει επίσης επιχειρηματικά «projects» γεωργικών εκμεταλλεύσεων, μεταφορών, βιομηχανίας και τουριστικών υποδομών.

Υπάρχει «ψητό» κι αλλού. Οπως ενημερώνουν οι ελληνικές διπλωματικές υπηρεσίες που εδράζονται στην Αίγυπτο, «η αιγυπτιακή κυβέρνηση σχεδιάζει την κατασκευή μιας παράπλευρης διώρυγας στην βόρεια είσοδο της Διώρυγας του Σουέζ στο Ανατολικό Πορτ Σάιντ η οποία θα εξυπηρετεί μικρά πλοία με προορισμό το λιμάνι του Πορτ Σάιντ παρακάμπτοντας τη Διώρυγα.

Η εταιρεία «Suez Canal Container Terminal» (SCCT), μέλος του ομίλου «Maersk» πρόκειται να χρηματοδοτήσει το έργο εκτιμώμενου κόστους 60 εκ. δολ. με το ποσό των 15 εκ. δολ. και το υπόλοιπο να καλυφθεί από εθνικούς πόρους.

H νέα παράπλευρη διώρυγα θα έχει μήκος 9,5 χιλιόμετρων, 18,5 μέτρα βάθος και 250 μέτρα πλάτος και η διάνοιξή της αναμένεται να ολοκληρωθεί σε περίπου επτά μήνες».

Επίσης: «Ο Αιγύπτιος Υπουργός Πετρελαίου, δήλωσε ότι, η ιταλική Eni έχει ανακαλύψει σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου σε βάθος 3.600 μέτρων στο Δέλτα του Νείλου τα οποία υπολογίζονται σε 15 δισ. κ.μ. και ότι η παραγωγή αναμένεται να ξεκινήσει σε δύο μήνες».

Ακόμα: «Σύμφωνα με την εθνική στατιστική Υπηρεσία CAPMAS, ο αριθμός των ξένων τουριστών που επισκέφθηκε την Αίγυπτο το Μάιο τ.ε. κατέγραψε αύξηση 16,5% σε σχέση με τον Μάιο 2014. Συγκεκριμένα τον Μάιο την χώρα επισκέφθηκαν 894.600 ξένοι τουρίστες έναντι 768.200 τον Μάιο 2014».

Επιπλέον: «Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου ενέκρινε τις τροποποιήσεις στη νομοθεσία, η οποία ανοίγει το δρόμο για την παραγωγή/διανομή ηλεκτρικής ενέργειας από ιδιώτες. Ο σχετικός εκτελεστικός νόμος αναμένεται να εκδοθεί εντός εξαμήνου».

Και τέλος: «Προκειμένου να ενθαρρύνει τις ξένες επενδύσεις στον τομέα Ενέργειας, η κυβέρνηση αύξησε την τιμή παραγωγού που καταβάλλεται στις ιταλικές ENI και Edison για τις δραστηριότητες εξόρυξης φυσικού αερίου στη χώρα, από 2,65/ εκ. δολ. BTU σε 4 - 5/ εκ. δολ. BTU και από 2,65 σε 5,88/εκ. δολ. BTU, αντίστοιχα»...

Σε ανάλυση που δημοσίευσε πρόσφατα η διεθνής εταιρεία οικονομικών συμβούλων «McKinsey» διαπιστώνεται ότι σήμερα ο κλάδος των ΑΠΕ εμφανίζεται περισσότερο ανθεκτικός από ποτέ, κόντρα σε μια τυπική ανάλυση που ήθελε αρχικά να εμφανίζουν στασιμότητα ή και κάμψη, εξαιτίας της πτώσης του πετρελαίου και κατά προέκταση και του φυσικού αερίου, καθώς σε μια σειρά αγορών, οι τιμές των δύο εμπορευμάτων συνδέονται άμεσα. Οπως αναφέρει, στο πρόσφατο παρελθόν η βύθιση των τιμών πετρελαίου θα είχε σίγουρα αρνητικό αντίκτυπο στις ΑΠΕ, ωστόσο από τον Απρίλη του 2014 που ξεκίνησαν τα πρώτα σημάδια της πτώσης μέχρι τον Απρίλη του επόμενου έτους, διάστημα κατά το οποίο η τιμή του πετρελαίου έπεσε από τα 100 δολάρια το βαρέλι, οι τοποθετήσεις επενδυτικών κεφαλαίων στον τομέα της «καθαρής ενέργειας» στις ΗΠΑ παρέμεναν σταθερές και με αυξητική τάση, με αποτέλεσμα πάρα πολλά επενδυτικά funds του τομέα να ξεπεράσουν με ευκολία επενδύσεις εταιρειών άλλων κλάδων που οι μετοχές τους διαπραγματεύονται στον αμερικανικό χρηματιστηριακό δείκτη «S&P 500».

Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας (ΙΕΑ) οι παγκόσμιες επενδύσεις στην «καθαρή Ενέργεια» αυξήθηκαν κατά 17% το 2014, φτάνοντας τα 270 δισ. δολάρια, ενισχυόμενες βεβαίως και από τις πολιτικές κρατικών επιδοτήσεων που ισχύουν διεθνώς, ενώ συνολικά οι εταιρείες του τομέα ενίσχυσαν τα κεφάλαιά τους μέσω των χρηματιστηριακών αγορών, καθώς οι τοποθετήσεις στις μετοχές τους αυξήθηκαν πέρσι κατά 54%. Η «επενδυτική ευφορία» συνδέεται φυσικά με τη συστηματική επέκταση των ανανεώσιμων πηγών, αφού για παράδειγμα στις ΗΠΑ έχει σχεδιαστεί για το 2015 η εγκατάσταση νέων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 12 Gwatt.

Παράλληλα, τα στοιχεία της Αμερικανικής Επιτροπής Ενέργειας (ΕΙΑ) αναφέρουν πως οι εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας στη χώρα αυξήθηκαν κατά 8,1% το 2014, ενώ η συνολική δυναμικότητά τους θα αυξηθεί επιπλέον κατά 13,1% το 2015 και 10,9% το 2016. Επίσης, και οι εγκαταστάσεις αξιοποίησης της ηλιακής ενέργειας αυξάνονται εξίσου γοργά. Από φέτος μέχρι και το 2022 η EIA εκτιμά ότι οι ανανεώσιμες πηγές θα αποτελούν κάθε χρόνο σταθερά το μεγαλύτερο μέρος κάθε νέας ενεργειακής εγκατάστασης στη χώρα και μέχρι το 2040 το μερίδιό τους συνολικά στην ενεργειακή απόδοση στις ΗΠΑ θα έχει φτάσει το 18% από 13% που ήταν το 2013.

Η IEA εκτιμά ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, την προηγούμενη χρονιά, καταγράφηκε το ρεκόρ των 95 Gwatts σε νέες αιολικές και ηλιακές ενεργειακές εγκαταστάσεις και αναμένει ότι από τις ΑΠΕ θα προέρχεται το 25% της παγκόσμιας παραγωγής Ενέργειας μέχρι το 2018, από το 20% που ήταν το 2011. Σύμφωνα πάντα με τα ίδια στοιχεία, οι ΑΠΕ παγκοσμίως αποτέλεσαν το 48% της νέας ενεργειακής παραγωγής το 2014 και αυτό ήταν το τρίτο έτος στη σειρά που το ποσοστό τους ξεπερνούσε το 40% στο σχετικό μέγεθος, την ίδια στιγμή που οι εγκαταστάσεις ηλιακής ενέργειας συνέχιζαν για δέκατο συνεχόμενο έτος να αυξάνονται με ποσοστό 30% ετησίως.

Από την άποψη των οικονομικών μεγεθών να σημειώσουμε πως το 2011 οι άμεσες επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών σε παγκόσμιο επίπεδο έφτασαν τα 280 δισ. δολάρια, ενώ εγκαταστάθηκαν συνολικά ενεργειακές μονάδες δυναμικότητας 70 Gwatts. Το 2014 εγκαταστάθηκαν επιπλέον 95 Gwatts, όμως το κόστος τους ήταν αισθητά μειωμένο καθώς κινήθηκε στα 270 δισ. δολάρια, με τους αναλυτές να αποδίδουν το γεγονός αυτό στο ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς, στις κάθε είδους κρατικές επιδοτήσεις αλλά και την αυξανόμενη παραγωγή παγκοσμίως που ρίχνουν συστηματικά τις τιμές τους. Στις ΗΠΑ το Εθνικό Εργαστήριο Ανανεώσιμης Ενέργειας (NREL) υπολόγιζε πως το 2014 το κόστος οικιακών και εμπορικών φωτοβολταϊκών μειώνονταν κατά 6% - 7% ετησίως από το 1998 μέχρι και το 2013 πτωτική τάση που συνεχίστηκε κατά τα επόμενα χρόνια, με όλες τις σχετικές προβλέψεις να κάνουν λόγο για ακόμη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση κατά το ορατό μέλλον.

Το 2013 η Κίνα ξεπέρασε την ΕΕ στις επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών και από τότε παραμένει σταθερά πρώτη σε όλον τον κόσμο, καθώς το 2014 επένδυσε συνολικά 83,3 δισ. δολάρια (αύξηση κατά 40% σε σχέση με το 2013) για την εγκατάσταση συνολικά 11 GWatts και στα ίδια επίπεδα αναμένεται να κινηθεί φέτος, ακολουθούν οι ΗΠΑ με 38,3 δισ. δολάρια και τρίτη Ιαπωνία. Την ίδια στιγμή η Ινδία έχει θέσει ένα φιλόδοξο πλάνο να δημιουργήσει νέες εγκαταστάσεις ΑΠΕ συνολικής δυναμικότητας 170 Gwatts μέχρι το 2022, ενώ επένδυσε το 2014 συνολικά 7,4 δισ. δολάρια. Στην «κούρσα» έχουν μπει φυσικά και οι αναπτυσσόμενες χώρες, με προεξάρχουσα τη Ν. Αφρική η οποία επένδυσε πέρσι κεφάλαια της τάξης των 5,5 δισ. δολαρίων, ενώ ιδιαίτερα φιλόδοξα πλάνα νέων εγκαταστάσεων ΑΠΕ για τα επόμενα χρόνια ετοιμάζουν και χώρες του Λ. Αμερικής, κυρίως η Βραζιλία, το Μεξικό και η Χιλή. Συνολικά οι επενδύσεις των αναπτυσσόμενων χωρών στον τομέα αντιστοιχούσαν σχεδόν στο 50% των επενδύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σοβαρά βήματα γίνονται παράλληλα και στον τομέα της τεχνολογίας με το βάρος να πέφτει στο σοβαρότερο ίσως ζήτημα, που είναι η αποθήκευση της παραγόμενης Ενέργειας μέσω ΑΠΕ, καθώς σύμφωνα με υπολογισμούς της «McKinsey» το κόστος παραγωγής ενεργειακών αποθηκευτικών μέσων αναμένεται να μειωθεί περισσότερο από 50% μέχρι το 2020. Μεγάλες εταιρείες σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Κίνα επενδύουν εξίσου μεγάλα ποσά ειδικά για την επίλυση του προβλήματος της αποθήκευσης της Ενέργειας και της χρήσης της κατά βούληση, κάτι που σήμερα ακόμη κοστίζει πολύ.

Από πρόσφατη εκδήλωση που έκαναν το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ) με το Τουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο, με τη συμμετοχή των Αναστασιάδη - Ακιντζί

Οι παραπάνω εκτιμήσεις ανήκουν στον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) Κύπρου, Χρίστο Μιχαηλίδη, ο οποίος μίλησε πριν από μερικές μέρες σε εκδήλωση στην κατεχόμενη Λευκωσία, στην οποία ανακοινώθηκε η δημιουργία του «Κυπριακού Επιχειρηματικού Φόρουμ». Στόχος του «Κυπριακού Επιχειρηματικού Φόρουμ» είναι - σύμφωνα με τα σχετικά δημοσιεύματα - «η διοργάνωση σεμιναρίων, διαλέξεων και παρουσιάσεων θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος που θα επιτρέπουν την ανταλλαγή πληροφοριών, όπως και συναντήσεις μεταξύ επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα και σχετικούς τομείς εξερευνώντας ευκαιρίες στο εσωτερικό αλλά και εξωτερικό».

Η συγκεκριμένη εκδήλωση έγινε με πρωτοβουλία της ΟΕΒ (του κυπριακού ΣΕΒ δηλαδή) και της Τουρκοκυπριακής Επιχειρηματικής Ενωσης (ISAD). Ηταν μία από τις πρωτοβουλίες Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων επιχειρηματιών που έχουν πολλαπλασιαστεί από το Μάη, όταν ξεκίνησαν πάλι οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον Κύπριο Πρόεδρο και τον ηγέτη του ψευδοκράτους. Αντίστοιχες εκδηλώσεις έχουν κάνει και το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ) με το Τουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο, με τη συμμετοχή μάλιστα και των Αναστασιάδη - Ακιντζί.

Πίσω από το ξήλωμα οδοφραγμάτων και συρματοπλεγμάτων, οι επιχειρηματίες βλέπουν μια «ειρήνη» κομμένη και ραμμένη στις ανάγκες της κερδοφορίας τους

Το «σχήμα λόγου», όμως, του προέδρου της ΟΕΒ περί... μετατροπής της Κύπρου σε Χονγκ Κονγκ είναι ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο ο επιχειρηματικός κόσμος σκέφτεται και εκτιμά τις πολιτικές εξελίξεις και το συσχετισμό δύναμης. Είναι επίσης ενδεικτικό και των σχεδιασμών που αναπτύσσονται γύρω από τη «λύση» του Κυπριακού.

Το Χονγκ Κονγκ, που στο χάρτη είναι μια «κουκκίδα», αποτελεί σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά και επενδυτικά κέντρα όχι μόνο της Ασίας αλλά όλου του κόσμου. Διέπεται από ειδική νομοθεσία, η οποία διασφαλίζει αμέτρητα προνόμια σε επιχειρήσεις που μεταφέρουν την έδρα τους ή ένα μεγάλο όγκο των δραστηριοτήτων τους εκεί, γι' αυτό και αποτελεί βάση για μια σειρά ισχυρών εταιρειών και από τη Δύση. Η δημιουργία ενός τέτοιου επενδυτικού κόμβου στη Μεσόγειο, ανεξάρτητα από το αν τελικά αυτός ο ρόλος θα ανατεθεί στην Κύπρο, θα διευκόλυνε από πολλές πλευρές διάφορες μονοπωλιακές επενδύσεις, σε διάφορες χώρες, σε μια περίοδο μάλιστα που φαίνεται ότι πολλά βλέμματα στρέφονται στην ευρύτερη «γειτονιά», αν αναλογιστεί κανείς π.χ. τα δεδομένα που δημιουργεί η συμφωνία με το κοντινό Ιράν.

Σ' αυτή τη βάση, απευθύνεται έκκληση συνεργασίας προς κάθε πλευρά, και προς το τουρκικό κεφάλαιο, από τη στιγμή που εκτιμάται πως μια αντίστοιχη επιχειρηματική συμπόρευση μεγαλώνει περισσότερο τις δυνατότητες επικράτησης έναντι του ενός ή του άλλου ανταγωνιστή. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που στη Λευκωσία επισημαίνονται τα οικονομικά οφέλη που και η Τουρκία θα εξασφαλίσει με μια «λύση» του Κυπριακού, τα νέα περιθώρια συνεργασίας που θα ανοιχτούν και στις σχέσεις Λευκωσίας - Αγκυρας.

Την περασμένη Τρίτη, η τουρκική «Χουριέτ» φιλοξένησε στην ιστοσελίδα της αναλυτικό δημοσίευμα με δηλώσεις που έκανε στην εφημερίδα ο πρόεδρος της ΟΕΒ, εξηγώντας ότι «οι πολιτικές, περιφερειακές και οικονομικές παράμετροι αν τοποθετηθούν μαζί δημιουργούν μια συνέργεια που μας φέρνει πραγματικά κοντά σε λύση αυτή τη φορά». Ο ίδιος τόνισε πως «ως επιχειρηματίες, πρέπει να εργαστούμε καταλυτικά στην κατεύθυνση μιας λύσης» και έκανε λόγο για «κουραστική κατάσταση» που έχει δημιουργηθεί με τη μη «λύση» του Κυπριακού, παρά τις πολύχρονες διαπραγματεύσεις.

Σύμφωνα με το αναλυτικό ρεπορτάζ της «Χουριέτ», ο επικεφαλής της ΟΕΒ, «επιπλέον, πρόσθεσε, ότι η αναταραχή στην περιοχή όπως και τα πιθανά ευρήματα αερίου ήταν περιφερειακοί παράγοντες που έδωσαν ώθηση (στις επαφές που γίνονται) για ένα επανενωμένο νησί... Ο Μιχαηλίδης θεωρεί ότι αυτοί οι παράγοντες, όπως και η επιθυμία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση, έχουν κάνει την Τουρκία να επιθυμεί περισσότερο από πριν να εργαστεί για επανένωση. Ενα επανενωμένο νησί θα ευνοήσει και την Τουρκία με την προϋπόθεση ότι η λύση θα είναι λειτουργική, είπε ο Μιχαηλίδης».

Στην εκδήλωση, όπου ανακοινώθηκε η συγκρότηση του «Κυπριακού Επιχειρηματικού Φόρουμ», παραβρέθηκε και ο Ταρκάν Καντόογλου, πρόεδρος της TURKONFED (Τurkish Entreprise and Business Confederation), της εργοδοτικής συνομοσπονδίας που δημιουργήθηκε στην Τουρκία το 2014 και (σύμφωνα τουλάχιστον με την ιστοσελίδα του) συσπειρώνει περίπου 180 εργοδοτικές ενώσεις, από κλάδους όπως Κατασκευές, Αυτοκινητοβιομηχανία, Χημικά, Μεταφορές.

Ο Καντόογλου τόνισε ότι η τουρκική επιχειρηματική κοινότητα στηρίζει την «ειρηνευτική διαδικασία» στην Κύπρο και μάλιστα έσπευσε να δηλώσει ότι το τουρκικό κεφάλαιο είναι διαθέσιμο να μοιραστεί την «εμπειρία» του από την προώθηση οικονομικών σχεδίων σε «εμπόλεμες ζώνες» («conflict driven zones»).

Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ, λοιπόν, ο επικεφαλής της TURKONFED επικαλέστηκε τη συμμετοχή της οργάνωσής του στην πρωτοβουλία «Επιχειρήσεις για την ειρήνη» («Business for peace» initiative), που αναπτύσσεται με ευθύνη του ίδιου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στο πλαίσιο της «ανοικοδόμησης» περιοχών που έχουν υποστεί μεγάλες καταστροφές μετά από ένοπλες αναμετρήσεις.

Σ' αυτό το πλαίσιο, έγινε ειδική αναφορά στο πρόγραμμα «BORGiP» («Interregional Joint enterprise project» - «Δια-περιφερειακό Κοινό Επιχειρηματικό Σχέδιο») που έχει καταρτιστεί για να στηρίξει την ειρηνευτική διαδικασία με τους Κούρδους στην Τουρκία. «Στόχος μας με το BORGiP είναι να προσελκύσουμε μακροπρόθεσμες επενδύσεις στις εμπόλεμες ζώνες. Προσπαθούμε να ενώσουμε επιχειρηματίες από Ανατολή και Δύση και να γίνουμε καταλύτης για μια νέα συνεργασία», υπογράμμισε ο Καντόογλου, που ανακοίνωσε μάλιστα ότι η TURKONFED αποφάσισε να ετοιμάσει αντίστοιχο σχέδιο και για να θεσπιστεί πλαίσιο οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Να λοιπόν ένας καλός λόγος για το κεφάλαιο να δηλώσει ανοιχτά και την επιθυμία του και τη βιασύνη του για «να έρθει η ειρήνη» ή «να βρεθεί λύση» σε χρόνια προβλήματα: Η μυρωδιά του ζεστού κέρδους και τα περιθώρια που ανοίγει για την κερδοφορία του η «ανοικοδόμηση»...

Τέλος, ας καταγραφεί και το εξής: Εκπρόσωποι της TUSIAD (της σημαντικότερης ένωσης βιομηχάνων και επιχειρηματιών στην Τουρκία) έχουν ήδη προτείνει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, και ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Μουσταφά Ακιντζί, να βραβευτούν με το Νόμπελ Ειρήνης εφόσον βρεθεί «λύση» στο Κυπριακό, εξηγώντας: «Η περιοχή φλέγεται. Αυτή (σ.σ. η Κύπρος) είναι η μόνη πιθανή πηγή καλών νέων...».

Από διαμαρτυρία στη Χαβάη ενάντια στη Διειρηνική Συνεργασία στις 29/7/15

Ξεκινώντας όμως από την αρχή, η Διειρηνική Συνεργασία, είναι μια πρωτοβουλία που πρωτοξεκίνησε ως Διειρηνική Στρατηγική Οικονομική Συμφωνία Συνεργασίας (Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement) το 2005 με πρωτοβουλία των Χιλής, Σιγκαπούρης και Μπουρνέι κρατών που βρέχονται από τον Ειρηνικό, και το 2006 προσχώρησε και η Νέα Ζηλανδία. Στη συνέχεια το ενδιαφέρον ήταν ραγδαίο και από το 2008 εκφράστηκε το έντονο ενδιαφέρον των ΗΠΑ (ιδιαίτερη έμφαση έδωσε σε αυτό η πρώτη προεδρία του Μπαράκ Ομπάμα) και ακολούθησαν η Αυστραλία, το Περού, το Βιετνάμ, η Μαλαισία, το Μεξικό, ο Καναδάς, η Ιαπωνία. Αυτές οι 12 χώρες είναι αυτές που εμπλέκονται στις άμεσες διαπραγματεύσεις, ενώ το ενδιαφέρον τους έχουν εκδηλώσει και άλλες 5 χώρες οι Κολομβία, Φιλιππίνες, Ταϋλάνδη, Ταϊβάν και Νότια Κορέα χωρίς να έχουν - τουλάχιστον επίσημα - αρχίσει διαπραγματεύσεις. Επίσης, από αναλυτές ιδιαίτερα των ΗΠΑ θεωρείται βέβαιο ότι το εγχείρημα θα θελήσουν να πλαισιώσουν μελλοντικά και δύο ανερχόμενες δυνάμεις της Ασίας, η Κίνα και η Ινδία (χώρα βέβαια που τυπικά δεν βρέχεται από τον Ειρηνικό).

Πάντως, το διακύβευμα και τα συμφέροντα που «παίζονται» είναι τεράστια αν σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για μια τεράστια περιοχή που αφορά το 1/3 του παγκόσμιου εμπορίου και μια τεράστια αγορά δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι για το αμερικάνικο κεφάλαιο η υπόθεση αυτή θεωρείται πολύ σημαντική και μοχλός για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τη ραγδαία επιρροή των κινεζικών μονοπωλίων, αφού όλες οι προβλέψεις καταγράφουν ότι η Κίνα θα ξεπεράσει τις ΗΠΑ τα επόμενα 15 χρόνια σε ό,τι αφορά το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν. Επίσης, η αμερικανική προεδρία στη Διειρηνική Συνεργασία δίνει ισάξια σημασία με την αντίστοιχη συμφωνία ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ, τη λεγόμενη Διατλαντική Συνεργασία Εμπορίου και Επενδύσεων (Transatlantic Trade and Investment Partnership) που είναι επίσης γνωστό και ως «οικονομικό ΝΑΤΟ», οι διαπραγματεύσεις για το οποίο διαρκούν πάνω από 10 χρόνια και είναι σκληρότατες.

Και για τις δύο συμφωνίες αυτά που προβάλλονται ως σημεία τριβής, είναι το κανονιστικό νομικό πλαίσιο, το ζήτημα των δασμών, των νομοθεσιών που ορίζουν τα εργασιακά, τις περιβαλλοντικές νόρμες, τη φορολογία, τις επενδύσεις. Φυσικά, όλα αυτά είναι πολύ υπαρκτά και πραγματικά ζητήματα του σκληρού παζαριού που γίνεται, όμως η πραγματική αιτία των διαφορετικών προσεγγίσεων είναι τα επιμέρους συμφέροντα της κάθε αστικής τάξης, του κάθε μονοπωλίου, του κάθε κλάδου. Σε αυτήν την προσπάθεια του κάθε επιμέρους κεφαλαίου να θωρακίσει τα συμφέροντά του προκύπτουν οι δυσκολίες. Βασική επιδίωξη της ακόμα πρώτης ιμπεριαλιστικής δύναμης στο κόσμο, των ΗΠΑ, είναι το πώς θα αντιμετωπιστούν οι βασικοί ανταγωνιστές της, η Κίνα, Ρωσία και οι διακρατικές ενώσεις που αυτές δημιουργούν όπως οι ΒRICS (μαζί με τη Βραζιλία, Ινδία και Νότια Αφρική). Οι κινήσεις αυτές για όλο και μεγαλύτερες ενώσεις πηγάζουν από τις ανάγκες του διεθνοποιημένου καπιταλισμού, μεγέθυνσης των πολυεθνικών, της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου. Είναι επίσης και μέσα έστω το κάθε κεφάλαιο να βρει νέα πεδία δράσης για να ξεπεράσει την οικονομική κρίση.

Ταυτόχρονα, τα διάφορα που λέγονται στις ΗΠΑ και τις υπόλοιπες καπιταλιστικές χώρες της Διειρηνικής Συνεργασίας, από τα κυρίαρχα τμήματα του κεφαλαίου (υπάρχουν και κάποια που αντιτίθενται γιατί εκτιμούν ότι θα βγουν χαμένα) ότι «θα ανοίξουν οι δουλειές, θα ωφεληθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσει και θα ωφεληθούν οι εργάτες» δεν πρέπει να παραπλανούν. Αυτό που θέλουν οι καπιταλιστές είναι μεγιστοποίηση των κερδών τους με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμπίεση της τιμής της εργατικής δύναμης και χτύπημα των εναπομεινάντων δικαιωμάτων των εργαζομένων σε Ασφαλιστικό, Συλλογικές Συμβάσεις, πλήρη έλεγχο από τα μονοπώλια του τομέα της Υγείας, της Παιδείας, της διατροφικής αλυσίδας και ταυτόχρονα εκμετάλλευση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων κατά πως τα βολεύει.

Από τα δημοσιεύματα που υπήρξαν μετά την συνάντηση στη Χαβάη των υπουργών των 12 χωρών και τα όσα φάνηκαν από τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, που αυτή την βδομάδα έκανε περιοδεία σε χώρες που είναι στη διαπραγμάτευση όπως Μαλαισία, Σιγκαπούρη, Βιετνάμ φάνηκαν σημάδια αδιεξόδου.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία στον Τύπο, τα σημεία που επικεντρώθηκαν οι αντιπαραθέσεις ήταν στην απροθυμία των ΗΠΑ να ανοίξουν την προστατευμένη αγορά ζάχαρης όπως ήθελε η Αυστραλία, την απροθυμία του Καναδά να ανοίξει την αγορά του στα κτηνοτροφικά στη Νέα Ζηλανδία, την ανησυχία του Μεξικού για άρση δασμών στα ιαπωνικά αυτοκίνητα, τα ζητήματα της κατοχύρωσης δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας. Σκιές στις διαπραγματεύσεις έριξαν και οι αποκαλύψεις ότι η Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) παρακολουθούσε Ιάπωνες αξιωματούχους (μια πρακτική βεβαίως που είναι διαδεδομένη ανάμεσα σε συνεργάτες και ανταγωνιστές και βεβαίως δεν αποτελεί καμία έκπληξη). Επικρίσεις, επίσης, υπάρχουν για τις σχέσεις των ...δημοκρατικών ΗΠΑ με κυβερνήσεις που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, στις οποίες κατατάσσονται π.χ. η Μαλαισία, το Μπρουνέι, το Βιετνάμ κ.λπ.

Στο πλαίσιο των προσπαθειών των ΗΠΑ, να ξεπεραστούν οι «δυσκολίες» για τη σύναψη συμφωνίας στο πλαίσιο της Διειρηνικής Συνεργασίας εντάσσονται και οι επισκέψεις του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, στη Μαλαισία, στη Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ αυτήν τη βδομάδα. Μιλώντας ο Κέρι σε Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης, σημείωσε ότι η χώρα του (δηλαδή τα μονοπώλιά της) έχει σοβαρό ενδιαφέρον για την περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Είπε χαρακτηριστικά: «Εχουμε σημειώσει πρόοδο, καλή πρόοδο, στις διαπραγματεύσεις μας απέναντι σε μια από τις πιο σημαντικές εμπορικές συμφωνίες στην ιστορία. Καμία χώρα δεν μπορεί να αναμένει η οικονομία της να αναπτύσσεται απλά αγοράζοντας και πουλώντας στους δικούς της ανθρώπους. Είναι απλό, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Αψηφά το νόμο της οικονομίας. Το εμπόριο είναι ένας δημιουργός θέσεων εργασίας και δημιουργός ευημερίας». Με διάφορα ιδεολογήματα που καμία σχέση δεν έχουν με την καπιταλιστική βαρβαρότητα που βιώνουν οι εργάτες στο σύστημα που υπερασπίζεται και ο Κέρι, προσπάθησε να επιχειρηματολογήσει υπέρ της συμφωνίας. Είπε σε ένα ρεσιτάλ υποκρισίας: «Κάθε συμμετέχων θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις βασικές διεθνείς εργασιακές και περιβαλλοντικές προδιαγραφές, θα πρέπει να απέχει από λογικές χρησιμοποίησης ανήλικων εργαζομένων, ανασφάλιστων θέσεων εργασίας». Αλλά στη συνέχεια πέρασε στο «ζουμί»: «Κάθε συμμετέχουσα θα πρέπει να εξασφαλίζει τον ανταγωνισμό των κρατικών και ιδιωτικών επιχειρήσεων, την καταπολέμηση της διαφθοράς και τη διασφάλιση ελεύθερων και ανοικτών ψηφιακών συναλλαγών και την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας». Δηλαδή, σε συνθήκες μονοπωλιακού καπιταλισμού αυτό σημαίνει θωράκιση των συμφερόντων των μονοπωλιακών ομίλων.

Ο Κέρι και στο Βιετνάμ που επισκέφτηκε χτες με αφορμή την επέτειο των 20 χρόνων της εξομάλυνσης των σχέσεων των δύο χωρών, αξιοποιώντας και το γεγονός ότι σε αυτήν τη χώρα διευρύνεται η λεγόμενη «ελεύθερη αγορά», βρήκε επίσης την ευκαιρία να προτάξει το «κοινό συμφέρον», κάνοντας βεβαίως παράπονα για τα «ανθρώπινα δικαιώματα». Επίσης, προσφέρθηκε να βοηθήσει το Βιετνάμ, με την πώληση οπλικών συστημάτων για να «αντιμετωπίσει τις προκλήσεις στη Νότια Κινεζική Θάλασσα», μια σαφή αναφορά στη στάση της Κίνας στην περιοχή.

Αν κάτι επιβεβαιώνουν αυτές οι εξελίξεις είναι ότι ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα μονοπώλια και τα καπιταλιστικά κράτη θα οξυνθεί, ενώ ο λεγόμενος «πολυπολικός» κόσμος, που κάποιες δυνάμεις και στο εργατικό κίνημα θεωρούν ...πρόοδο, δεν είναι παρά η έκφραση αυτής της διαπάλης, που μπορεί να πάρει και μορφή ένοπλης αντιπαράθεσης και πιο γενικευμένου πολέμου, που θα οδηγήσει τους εργαζόμενους να γίνουν «κρέας» στα κανόνια των εκμεταλλευτών τους.