Φώτα, στολίδια, δώρα και καταναλωτική μανία, από μικρούς και μεγάλους, αλλά και διόγκωση των κοινωνικών διαφορών, τα χαρακτηριστικά της εορταστικής περιόδου. Οι εργαζόμενοι δηλώνουν ανήμποροι να αντεπεξέλθουν στα έξοδα και τις απαιτήσεις, ιδίως των παιδιών, που συνεπαρμένα από τη βάρβαρη επίθεση της διαφήμισης, λόγω των ημερών, ό,τι βλέπουν το επιθυμούν. Οι κοινωνικές αντιθέσεις αντικατοπτρίζονται εντονότερα στον κόσμο των παιδιών, που απογυμνωμένος από την επιφανειακή ευγένεια και προσποίηση των ενηλίκων, δείχνει τη σκληρότητά του σε όλη της την έκταση... Η ανταγωνιστικότητα και η διάθεση να δείξουν ότι υπερέχουν από τους συμμαθητές, τους φίλους, τους γείτονες και να φανούν καλύτεροι, τα κάνει πιο απαιτητικά και δεικτικά, σε όσους συνομηλίκους τους δεν μπορούν να έχουν όσα αυτοί.

Σκληρότερη η πραγματικότητα για τα παιδιά των οικονομικών μεταναστών, που καλούνται, εκτός από τα προβλήματα που δημιουργούν οι οικονομικές δυσχέρειες, να αντεπεξέλθουν στην επιφυλακτικότητα και την καχυποψία στην αντιμετώπισή τους, στον οίκτο ή και απ' ορισμένους στο ρατσισμό. Παντού. Στο σχολείο, στις παρέες, στο φροντιστήριο, οι συνθήκες δεν είναι και οι καλύτερες. Με συνέπεια να στιγματίζουν και να μειώνουν το αίσθημα αυτοεκτίμησης των παιδιών, με κάθε δυνατό τρόπο.

«Μία οικογένεια με τρία παιδιά, αυτές τις μέρες αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα», λέει ο Φεΐν, από την Αλβανία. «Υπάρχουν στιγμές, παρά το γεγονός ότι τα παιδιά μας δεν έχουν παράλογες απαιτήσεις, που αναγκαζόμαστε να πούμε "όχι". Να εξηγήσουμε στις κόρες μας γιατί δεν μπορούν και οι δύο να κάνουν αγγλικά, γιατί δεν μπορούν να πάνε στο μπαλέτο, γιατί τα δώρα τους είναι ρούχα και όχι κάτι άλλο που θέλουν»...

Οι γονείς των παιδιών αυτών προσπαθούν να τα προστατεύσουν, κυρίως από τον οίκτο κάποιων συμμαθητών τους, που τα αντιμετωπίζουν σαν κατώτερα, παιδιά, ενός άλλου κόσμου, που δεν μπορούν να έχουν ό,τι θέλουν, όχι γιατί οι γονείς τους είναι εργαζόμενοι, ελάχιστα αμειβόμενοι, όπως και οι δικοί τους, αλλά γιατί είναι ξένοι και αυτό είναι κατακριτέο... Αυτή την ψυχολογία τούς περνά με διάφορους τρόπους η κυρίαρχη ιδεολογία.

Καλούνται να βρουν αξιοπρεπείς απαντήσεις, γιατί δεν μπορούν να κάνουν ξένες γλώσσες, γυμναστική, μουσική, γιατί πρέπει να μείνουν στο σπίτι, γιατί να πάρουν λιγότερα και πιο πρακτικά δώρα, γιατί να μην πάνε στον παππού και τη γιαγιά, στην πατρίδα τους, γιατί να μην μπορούν να εκπληρώσουν τα έθιμά τους...

«Η γυναίκα μου κι εγώ στερούμαστε τα πάντα, για να έχουν ό,τι χρειάζονται, μα κάθε χρόνο είναι και χειρότερα. Σημασία έχει να καταλάβουν ότι οι στερήσεις οφείλονται όχι στο ότι δεν είμαστε Ελληνες, αλλά γιατί το καπιταλιστικό σύστημα τρέφεται από την εκμετάλλευση του εργάτη και αυτό πρέπει να αλλάξει», επισημαίνει ο Φεΐν, προσπαθώντας να εξηγήσει στα παιδιά του, γιατί πρέπει να παλέψουν για τα δικαιώματά τους...

Καλλιεργείται συστηματικά μια αντιπαλότητα και μια ανυπόστατη διαφορετικότητα, από την καπιταλιστική κοινωνία, που αξιολογεί τους ανθρώπους με βάση την αγοραστική τους ικανότητα και την εθνική τους ταυτότητα, από την παιδική ηλικία...

Γεννάται η ανάγκη να γίνει συνείδηση, ότι οι «ξένοι», οι «οικονομικοί μετανάστες», οι «πρόσφυγες», είναι άνθρωποι και τα παιδιά τους δε διαφέρουν σε τίποτα. Δικαιούνται την αξιοπρέπεια και το σεβασμό, που επιμένει το σύστημα να τους αρνείται, προκειμένου να διχάζει από νωρίς το λαό, για να μην μπορεί να αντιταχθεί ενωμένος. Δικαιούνται να διατηρούν τη γλώσσα, τα έθιμα, τον πολιτισμό τους, χωρίς να ντρέπονται γι' αυτά, να μπορούν να λένε τη χώρα καταγωγής τους με ψηλά το κεφάλι...