Ο Τρότσκι, μιλώντας για κρίση της Σοβιετικής Οικονομίας, εννοούσε πως οι ρυθμοί εκβιομηχάνισης (τους οποίους χαρακτήριζε ως «τυχοδιωκτικούς») θα οδηγήσουν στην όξυνση των δυσαναλογιών ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της οικονομίας.²⁹Ετσι, πρότεινε ως διέξοδο να υποχωρήσουν οι ρυθμοί εκβιομηχάνισης, να σταματήσει η κολεκτιβοποίηση, να καθυστερήσει το δεύτερο πενταετές πλάνο: «Η διέξοδος είναι μία: πρέπει να αναβληθεί για ένα χρόνο το πέρασμα στο δεύτερο πενταετές πλάνο. Το 1933 πρέπει να γίνει ασπίδα μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης πενταετίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου πρέπει από τη μια πλευρά να ελεγχθεί η κληρονομιά της πρώτης, να καλυφθούν τα πιο μεγάλα κενά, να αμβλυνθούν οι πιο ανυπόφορες δυσαναλογίες, να ευθυγραμμιστεί το οικονομικό μέτωπο, και από την άλλη να αναδιαμορφωθεί η δεύτερη πενταετία με τέτοιο υπολογισμό, ώστε με τις τελικές της θέσεις να εφάπτεται στενά στα πραγματικά και όχι τα υποθετικά αποτελέσματα της πρώτης πενταετίας [...]. Η τωρινή κατάσταση της οικονομίας αποκλείει εντελώς τη δυνατότητα της σχεδιασμένης δουλειάς. Το 1933 δεν μπορεί να είναι ούτε συμπληρωματικό έτος της πρώτης πενταετίας, ούτε πρώτο έτος της δεύτερης. Πρέπει να λάβει ανεξάρτητη θέση μεταξύ τους, για να εξασφαλίσει την άμβλυνση των επιπτώσεων του τυχοδιωκτισμού και την προετοιμασία των υλικών και ηθικών προϋποθέσεων της ανάπτυξης του σχεδίου [...]. Στον καιρό της πρώτης η αριστερή αντιπολίτευση ζήτησε το πέρασμα σε πενταετή σχεδιασμό. Τώρα πρέπει να πει: πρέπει να αναβληθεί το δεύτερο πενταετές πλάνο. Κάτω το κραυγαλέο πάθος! Πέρα η ταραχή! Η σχεδιασμένη δουλειά δε συμβιβάζεται μαζί τους. Υποχώρηση; Ναι, προσωρινή υποχώρηση. Και το γόητρο της αλάνθαστης ηγεσίας; Η μοίρα της δικτατορίας του προλεταριάτου είναι πιο σημαντική από τα φουσκωμένα γόητρα [...]. Η πολιτική της μηχανιστικής εξάλειψης των κουλάκων έχει πρακτικά εγκαταλειφτεί. Πρέπει επίσημα να μπει σε αυτήν τέλος. Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητο να αποκατασταθεί η πολιτική των σκληρών περιορισμών των εκμεταλλευτικών τάσεων των κουλάκων. Με αυτό το στόχο να συσπειρωθεί η βάση του χωριού σε Ενωση της αγροτικής φτωχολογιάς».³⁰

Τι προέβλεπε ο Τρότσκι, σε σχέση με την εμπλοκή της ΕΣΣΔ στον επερχόμενο ιμπεριαλιστικό πόλεμο: «Μπορούμε ωστόσο να περιμένουμε ότι η Σοβιετική Ενωση θα βγει από τον ερχόμενο μεγάλο πόλεμο χωρίς ήττα; Σ' αυτή την ερώτηση, που τίθεται με ειλικρίνεια, θα απαντήσουμε εξίσου ειλικρινά: Αν ο πόλεμος παράμενε μοναχά ένας πόλεμος, η ήττα της Σοβιετικής Ενωσης θα ήταν αναπόφευκτη».³¹

Πρέπει να σημειώσουμε ότι οι προβλέψεις του Τρότσκι για την κρίση που θα κατέστρεφε τη σοβιετική οικονομία δεν επιβεβαιώθηκαν. Το αντίθετο, η βιομηχανία αναπτύχθηκε σε μεγάλες διαστάσεις, η κολεκτιβοποίηση πραγματοποιήθηκε, οι καπιταλιστικές σχέσεις εκμηδενίστηκαν. Σε αυτή τη βάση η ΕΣΣΔ κατάφερε να αντιμετωπίσει και τη ναζιστική ιμπεριαλιστική επίθεση.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

----------------------------

Σημειώσεις

28. Λ. Τρότσκι: «Η Σοβιετική οικονομία σε κίνδυνο», 22 Οκτώβρη του 1932.

29. Η εκτίμηση αυτή στηριζόταν στη θέση πως η ΕΣΣΔ ήταν μια «μεταβατική κοινωνία», της οποίας οι νομοτέλειες «... διαφέρουν σημαντικά από αυτές του καπιταλισμού. Αλλά δε διαφέρουν λιγότερο από αυτές του σοσιαλισμού [...]. Τα παραγωγικά πλεονεκτήματα του σοσιαλισμού, η συγκέντρωση, η συγκεντροποίηση, η ενότητα καθοδηγούσας θέλησης είναι ασύγκριτα. Αλλά κατά τη λαθεμένη χρήση τους, ιδιαίτερα κατά τη γραφειοκρατική κατάχρηση, μπορούν να μεταμορφωθούν στο αντίθετό τους», Λ. Τρότσκι: «Η Σοβιετική οικονομία σε κίνδυνο», 22 Οκτώβρη του 1932.

30. Λ. Τρότσκι: «Η Σοβιετική οικονομία σε κίνδυνο», 22 Οκτώβρη του 1932.

31. Λ. Τρότσκι: «Η προδομένη επανάσταση», εκδ. «Αλλαγή», σελ. 186.