Κυριακή 3 Απρίλη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΥΡΕΣΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ
Εξέλιξη προς μεγαλύτερη αξιοπιστία και ακρίβεια

Ο δέκτης GPS βρίσκει τη θέση του χρησιμοποιώντας σήματα από τρεις δορυφόρους, που πιθανόν να απέχουν απ' αυτόν διαφορετικές αποστάσεις. Επιλέγει εκείνο το σημείο τομής των τριών σφαιρών που ορίζονται με κέντρο τον κάθε δορυφόρο και ακτίνα ως το δέκτη GPS, που βρίσκεται πάνω στη Γη, απορρίπτοντας το άλλο σημείο τομής που βρίσκεται στο Διάστημα. Για το συγχρονισμό του ρολογιού του δέκτη με τα ατομικά ρολόγια των δορυφόρων χρησιμοποιείται το σήμα από έναν τέταρτο δορυφόρο
Ο δέκτης GPS βρίσκει τη θέση του χρησιμοποιώντας σήματα από τρεις δορυφόρους, που πιθανόν να απέχουν απ' αυτόν διαφορετικές αποστάσεις. Επιλέγει εκείνο το σημείο τομής των τριών σφαιρών που ορίζονται με κέντρο τον κάθε δορυφόρο και ακτίνα ως το δέκτη GPS, που βρίσκεται πάνω στη Γη, απορρίπτοντας το άλλο σημείο τομής που βρίσκεται στο Διάστημα. Για το συγχρονισμό του ρολογιού του δέκτη με τα ατομικά ρολόγια των δορυφόρων χρησιμοποιείται το σήμα από έναν τέταρτο δορυφόρο
Το δεκαετές πρόγραμμα αναβάθμισης του αμερικανικού Παγκόσμιου Συστήματος Εύρεσης Γεωγραφικής Θέσης (GPS), που έχει ξεκινήσει, αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της αξιοπιστίας και ακρίβειάς του. Οι βελτιώσεις αυτές θα είναι αποτέλεσμα της προσθήκης νέων δορυφόρων στο σχετικό στόλο, με αυξημένη ισχύ σήματος, του διαρκούς ελέγχου απόδοσης, των εγγυημένων ορίων λάθους (αποκλίσεων), των «έξυπνων κεραιών» που μπορούν να δεχτούν και να εκπέμψουν σήματα επιλεκτικά προς ορισμένες κατευθύνσεις και της ολοκλήρωσης του συστήματος GPS με τα δίκτυα τηλεόρασης και κινητών τηλεφώνων. Οσον αφορά την ολοκλήρωση αυτή, αναμένεται ότι οι πολίτες - χρήστες του συστήματος θα μπορούν να έχουν ακριβέστερη εύρεση της θέσης τους, με συνδυασμένη μέτρηση από το δέκτη που χρησιμοποιούν της απόστασής τους από κοντινούς τηλεοπτικούς σταθμούς ή αναμεταδότες κάποιου δικτύου κινητών τηλεφώνων.

Μετά την πλήρη ανάπτυξη των βελτιώσεων του συστήματος, το GPS θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μέσα στις πόλεις, ακόμα και μέσα στα σπίτια και γενικά σε περιοχές όπου μέχρι τώρα δεν υπήρχε καλή λήψη, όπως κάτω από τα δέντρα. Ωφελημένες θα βγουν οι βιομηχανίες εναέριων, θαλάσσιων και επίγειων μεταφορών, οι εταιρίες τηλεπικοινωνιών, κατασκευών, ηλεκτρικής ενέργειας, εξόρυξης, χαρτογράφησης και οι μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις. Θα επωφεληθούν βέβαια και οι γεωγράφοι και όλοι οι επιστήμονες που ασχολούνται με το περιβάλλον του πλανήτη μας.

Ομως τη μεγαλύτερη ωφέλεια θα έχει ο στρατιωτικός τομέας, που ήταν άλλωστε και αυτός για τον οποίο κατασκευάστηκε εξαρχής το σύστημα GPS. Με τη μεγαλύτερη αξιοπιστία του, το βελτιωμένο GPS θα εξασφαλίζει ότι ένα αεροπλάνο θα μπορεί να προσγειώνεται αυτόματα σε συνθήκες μηδενικής ορατότητας, ή ότι ένα αεροσκάφος του Ναυτικού των ΗΠΑ θα μπορεί να προσγειώνεται με ασφάλεια πάνω σε αεροπλανοφόρο, μέσα σε πλήρες σκοτάδι.

Τα τελευταία χρόνια, η πολιτική χρήση του GPS έχει αρχίσει να υπερφαλαγγίζει τη στρατιωτική, τουλάχιστον σε αριθμό χρηστών. Το πολιτικό σήμα GPS είναι ελεύθερο για χρήση από τον οποιονδήποτε διαθέτει ένα δέκτη. Ανά πάσα στιγμή, βέβαια, οι αρχές των ΗΠΑ μπορούν να μπλοκάρουν την πολιτική χρήση (γι' αυτό άλλες χώρες και ομάδες χωρών, όπως η Ρωσία και η ΕΕ, προχωρούν στη δημιουργία ή την επέκταση του δικού τους GPS).

Η παρεμπόδιση της χρήσης του GPS γίνεται με εκπομπή ισχυρών ραδιοπαρεμβολών με συχνότητα ακριβώς ίδια με εκείνη των ραδιοσυχνοτήτων στις οποίες κάνουν τις πολιτικές εκπομπές τους οι δορυφόροι GPS. Η στρατιωτική χρήση μπορεί να συνεχίζεται γιατί το στρατιωτικό σήμα εκπέμπεται σε άλλη συχνότητα. Η χρήση αυτού του σήματος από τον αντίπαλο δεν είναι δυνατή γιατί είναι κωδικοποιημένο. Αντίθετα, ο αντίπαλος μπορεί να κάνει παρεμβολή στο στρατιωτικό σήμα, αλλά οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι μπορούν γρήγορα να καταστρέφουν τέτοια συστήματα παρεμβολών, όπως έκαναν στο Ιράκ. Είναι προφανές ότι όλα αυτά, μέτρα και αντίμετρα, ισχύουν και από την άλλη πλευρά, δηλαδή από την πλευρά του αντιπάλου...

ESA

ESA

ESA

Ιχνη παγετώνα στη Γη του Προμηθέα

Το γιγάντιο οχτώ της φωτογραφίας, ή αν θέλετε το σχήμα κλεψύδρας, στην επιφάνεια του Αρη, δεν το έκανε κάποιος κατασκευαστής μνημειακών ρολογιών. Είναι το αποτύπωμα ενός αρχαίου παγετώνα, από την εποχή που ο κόκκινος πλανήτης είχε πολύ νερό. Βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο, στην περιοχή που ονομάζεται Γη του Προμηθέα, στο ανατολικότερο άκρο του Βαθύπεδου της Ελλάδας. Ο παγετώνας γλίστρησε από τις πλαγιές των ψηλών βουνών μέσα σε έναν ήδη γεμάτο από πάγο μετεωριτικό κρατήρα διαμέτρου 9 χιλιομέτρων. Το επικλινές του εδάφους είχε σαν αποτέλεσμα ο παγετώνας να ρεύσει στη συνέχεια προς ένα μεγαλύτερο κρατήρα διαμέτρου 17 χιλιομέτρων, που βρίσκεται 500 μέτρα πιο χαμηλά.

Τις φωτογραφίες με βάση τις οποίες έγινε η σύνθεση αυτής της τρισδιάστατης (με προοπτική) φωτογραφίας τράβηξε το διαστημόπλοιο «Μαρς Εξπρές» της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA). Με τον ίδιο τρόπο κατασκευάστηκε και η δεύτερη φωτογραφία, που δείχνει το ανάγλυφο μιας περιοχής του Βόρειου Πόλου του Αρη, όπου εμφανίζονται στρώματα πάγου και σκόνης. Οι εμφανιζόμενοι λόφοι έχουν ύψος 2.000 μέτρων (!), ενώ το σκοτεινό υλικό μέσα στην καλδέρα και το υλικό των αμμόλοφων είναι πιθανότατα ηφαιστειακή στάχτη. Στην τρίτη φωτογραφία φαίνεται το τραχύ ανάγλυφο μιας άλλης περιοχής του Αρη, που μη διαθέτοντας την πυκνή ατμόσφαιρα και τα διαβρωτικά μετεωρολογικά φαινόμενα της Γης, έχει πολλά πανύψηλα βουνά, απότομα φαράγγια και γενικά οξείς γεωλογικούς σχηματισμούς.


Επιμέλεια: Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: «Scientific American», esa.org



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ