Τα άτομα των ραδιενεργών ισοτόπων των στοιχείων μεταστοιχειώνονται σε τυχαίες στιγμές το καθένα, αλλά με στατιστικά σταθερό ρυθμό. Ο χρόνος που χρειάζεται, τα βήματα που μεσολαβούν και το είδος της ραδιενεργού ακτινοβολίας που εκπέμπεται σε κάθε βήμα είναι γνωστά με ακρίβεια.

Χρόνος ημιζωής ονομάζεται ο χρόνος που απαιτείται ώστε τα μισά άτομα μιας ραδιενεργού ουσίας να μεταστοιχειωθούν και μπορεί να είναι από χιλιοστά του δευτερολέπτου έως δισεκατομμύρια χρόνια, ανάλογα με το ισότοπο. Π.χ. αν μια ποσότητα ενός γραμμαρίου ραδίου-226 με χρόνο ημιζωής 1.600 χρόνια μολύνει μια περιοχή, μετά από 1.600 χρόνια θα υπάρχει μόνο μισό γραμμάριο ραδίου και σχεδόν άλλο μισό γραμμάριο από τα προϊόντα μεταστοιχείωσης του ραδίου. Για να μειωθεί η αρχική ποσότητα στο ένα χιλιοστό χρειάζεται να περάσει χρόνος περίπου 10 ημιζωών. Μειούμενης της ποσότητας του ραδιενεργού ισοτόπου, μειώνεται και η εκπεμπόμενη ραδιενέργεια. Οταν περάσει ο χρόνος ημιζωής, το επίπεδο ραδιενέργειας του ισοτόπου έχει μειωθεί (σταδιακά) στο μισό, όταν περάσει άλλος τόσος χρόνος στο ένα τέταρτο του αρχικού κ.ο.κ.

Ολα τα ισότοπα ουρανίου είναι ελαφρώς ραδιενεργά. Το τελικό αποτέλεσμα της αλυσίδας μεταστοιχείωσης του ουρανίου-238 είναι ο μόλυβδος-206. Κάθε άτομο ουρανίου-238, μέχρι να φτάσει να γίνει μόλυβδος-206 έχει εκπέμψει 9 φωτόνια (ακτινοβολία-γ), 6 ηλεκτρόνια (ακτινοβολία-β) και 8 πυρήνες ηλίου (δύο πρωτόνια και δύο νετρόνια) (ακτινοβολία-α). Αυτό σημαίνει ότι η απλή μεταστοιχείωση του U-238 σε θόριο-234 με εκπομπή ενός πυρήνα ηλίου δεν εξαλείφει τη ραδιενέργεια της ουσίας, αφού και το θόριο συνεχίζει την αλυσίδα μεταστοιχείωσης μέχρι να συμπληρωθεί ο παραπάνω συνολικός αριθμός αντινοβολούμενων σωματιδίων για κάθε αρχικό άτομο U-238.

Και τα τρία είδη ακτινοβολίας είναι επικίνδυνα για τους ζώντες οργανισμούς. Πιο καταστροφική είναι η ακτινοβολία-α, αλλά μπορεί να επιδράσει μόνο σε μικρές αποστάσεις, γιατί γρήγορα οι πυρήνες ηλίου που την απαρτίζουν αλληλεπιδρούν πυρηνικά με τα άτομα των μορίων του αέρα και απορροφώνται. Γι' αυτό ο κίνδυνος από την ακτινοβολία-α είναι κυρίως όταν η ραδιενεργός ουσία που την εκπέμπει απορροφηθεί από τον οργανισμό.

Το βλήμα απεμπλουτισμένου ουρανίου της φωτογραφίας εκτοξεύτηκε από άρμα μάχης και φωτογραφήθηκε τη στιγμή που ο μανδύας από αλουμίνιο αποκολλάται από τον μυτερό πυρήνα DU

Σχάσιμο είναι μόνο το U-235, γι' αυτό τόσο για στρατιωτικές όσο και για ειρηνικές χρήσεις το ουράνιο πρέπει να εμπλουτιστεί σε U-235. Ο εμπλουτισμός γίνεται συνήθως με τη μέθοδο της διαπήδησης και αφού μετατραπεί πρώτα όλη η ποσότητα ουρανίου σε φθοριούχο ουράνιο (UF₆). Με τον εμπλουτισμό το ποσοστό του U-235 ανεβαίνει στο 3,2 - 3,6% όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί σαν καύσιμο πυρηνικού αντιδραστήρα και στο 90% και πλέον όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για πυρηνικά όπλα. Σαν παραπροϊόν παράγεται το λεγόμενο απεμπλουτισμένο ουράνιο (DU) που περιέχει γύρω στο 0,3% U-235, ενώ το υπόλοιπο είναι U-238. Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ χρησιμοποιούν απεμπλουτισμένο ουράνιο με συγκέντρωση 0,2% σε U-235 για την κατασκευή οβίδων και βλημάτων μεγάλης διατρητικής ικανότητας. Η μεγαλύτερη ποσότητα απεμπλουτισμένου ουρανίου φυλάσσεται σαν αέριο UF₆ σε ειδικά βαρέλια υπό πίεση.

Βαρέλια εξαφθοριούχου απεμπλουτισμένου ουρανίου (UF6) σαπίζουν στις υπαίθριες αποθήκες κάπου στις ΗΠΑ

Το απεμπλουτισμένο ουράνιο σκοτώνει με δύο τρόπους: με τη ραδιενέργεια που ακτινοβολεί και με τη χημική τοξικότητά του σαν ένα από τα βαρέα μέταλλα.

Το ουράνιο συγκρατείται κυρίως από τα νεφρά και τα κόκαλα, αλλά και από τους πνεύμονες, όταν γίνει εισπνοή αδιάλυτων ενώσεων του ουρανίου. Τα νεφρά, μεταξύ άλλων ρυθμίζουν την οξύτητα - αλκαλικότητα του αίματος. Η διαταραχή αυτής της ισορροπίας προς την οξύτητα έχει σαν συμπτώματα την κατάθλιψη, την έλλειψη προσανατολισμού, την κόπωση και προς την αλκαλικότητα την υπερευαισθησία του νευρικού συστήματος, σπασμούς των μυών και νευρικότητα, συμπτώματα ανάμεσα στα 10 που εμφανίζουν συχνότερα οι βετεράνοι που πάσχουν από το σύνδρομο του Κόλπου. Το ουράνιο συγκεντρώνεται επίσης σε ιστούς όπως η μήτρα και ο πλακούντας, μπορεί να περάσει και στο έμβρυο, ενώ διαπερνά και το φράγμα αίματος - εγκεφάλου. Εξαιρετικά τοξικό είναι και το υδροφθόριο που παράγεται όταν το εξαφθοριούχο απεμπλουτισμένο ουράνιο διαφύγει από τα σημεία αποθήκευσής του και αντιδράσει χημικά με την υγρασία της ατμόσφαιρας.

Σχηματικό διάγραμμα τυπικού βλήματος απεμπλουτισμένου ουρανίου

Ο χρόνος ημιζωής των 4,5 δισεκατομμυρίων ετών του U-238 κάνει τη χρήση του ένα ειδεχθές έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και γενικότερα κατά της ζωής στον πλανήτη μας. Πρακτικά ποτέ πια δε θα επανέλθει η ραδιενέργεια στις περιοχές αυτές στα φυσιολογικά επίπεδα. Η πατρίδα των Κοσσοβάρων, Αλβανόφωνων και Σέρβων, δε θα είναι ποτέ πια ασφαλής για τους όποιους κατοίκους της. Κι οι Ιρακινοί, ακόμα και χωρίς τον Σαντάμ, θα συνεχίσουν να πεθαίνουν κατά χιλιάδες από τον καρκίνο.

Το μαύρο άστρο υποδεικνύει τα μονοπάτια καταστροφής των γειτονικών κυττάρων, που προκάλεσε μέσα σε 48 ώρες ένα και μόνο σωματίδιο πλουτωνίου, που είχε προσκολληθεί στον πνεύμονα ενός πειραματόζωου. Αν κάποιο από τα κύτταρα δεν καταστραφεί, αλλά το DNA του πάθει κάποια συγκεκριμένη ζημιά, το κύτταρο μετατρέπεται σε καρκινικό, οδηγώντας σχεδόν πάντα στο θάνατο