Κυριακή 6 Νοέμβρη 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ
99 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΧΤΩΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Τις μέρες που νίκησαν οι μπολσεβίκοι

Το κείμενο είναι βασισμένο στην έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής»: «Η πορεία των Μπολσεβίκων προς τη νίκη»

«Χωρίς αυτές τις αντικειμενικές αλλαγές, που δεν εξαρτώνται ούτε από τη θέληση ορισμένων ξεχωριστών ομάδων και κομμάτων, αλλά ούτε και από τη θέληση ορισμένων ξεχωριστών τάξεων, η επανάσταση κατά γενικό κανόνα δεν μπορεί να γίνει. Το σύνολο αυτών των αντικειμενικών αλλαγών είναι εκείνο που ονομάζεται επαναστατική κατάσταση... Δε γεννά κάθε επαναστατική κατάσταση επανάσταση, αλλά μόνο μια τέτοια κατάσταση όπου οι αντικειμενικές αλλαγές συναντιούνται με τις υποκειμενικές αλλαγές και συγκεκριμένα με την ικανότητα της επαναστατικής τάξης να αναλάβει επαναστατική μαζική δράση αρκετά ισχυρή ώστε να τσακίσει (ή να εξασθενίσει σημαντικά) την παλιά κυβέρνηση που ποτέ, ακόμα και σε εποχή κρίσεων, δεν "πέφτει" αν δεν "την ρίξουν"».1

Πανεθνική κρίση

Στη Ρωσία, το Φθινόπωρο του 1917 εκδηλώθηκε μια νέα πανεθνική κρίση. Η οικονομία πήρε τον κατήφορο. Οι κυβερνητικοί κύκλοι δεν μπορούσαν να αναστείλουν την καταστροφή. Αντίθετα, με την πολιτική τους, την έφερναν ολοταχώς όλο και πιο κοντά.

Οι εργάτες άρχισαν να διώχνουν το διευθυντικό προσωπικό των βιομηχανικών επιχειρήσεων και των σιδηροδρόμων, να συλλαμβάνουν διευθυντές και διαχειριστές. Και ζητούσαν όλο και πιο επίμονα να πάρουν τα σοβιέτ την εξουσία στα χέρια τους.

Οι στρατιώτες αρνούνταν να συνεχίσουν τον πόλεμο. Εδιωχναν τους αντιδραστικούς αξιωματικούς και αναδείκνυαν στη θέση τους άλλους, αυτούς που είχαν την εμπιστοσύνη τους. Στα δύο από τα τρία μέτωπα, και μάλιστα αυτά που βρίσκονταν πάρα πολύ κοντά στην Πετρούπολη (το βόρειο μέτωπο) και τη Μόσχα (το δυτικό μέτωπο), οι περισσότεροι στρατιώτες ακολουθούσαν τους μπολσεβίκους. Οι μπολσεβίκοι είχαν και την πλήρη υποστήριξη των ναυτών του στόλου της Βαλτικής. Είχαν με το μέρος τους τα περισσότερα στρατεύματα που στάθμευαν στις πόλεις των μετόπισθεν.

Οι αγρότες, αφού έχασαν πια κάθε ελπίδα ότι το κόμμα τους, οι εσέροι, θα εφαρμόσει το αγροτικό του πρόγραμμα, έδιωχναν τους γαιοκτήμονες, καταπατούσαν τη γη, άρπαζαν τα εργαλεία και τα μοιράζονταν μεταξύ τους, πυρπολούσαν τις επαύλεις. Ετσι, το αγροτικό κίνημα μετεξελισσόταν σε εξέγερση, η οποία απλώθηκε στα μισά κυβερνεία της χώρας.

Αλλαξε και ο χαρακτήρας του κινήματος των καταπιεσμένων εθνών. Ο αγώνας τους, παρ' όλη την αντίσταση των αστικών και μικροαστικών εθνικιστικών κομμάτων και οργανώσεων, γινόταν ένα με το κίνημα των Ρώσων εργατών, στρατιωτών και αγροτών.

Η διαμόρφωση ευνοϊκών προϋποθέσεων

Η πανεθνική κρίση δυνάμωσε τις διαφωνίες, τη διχόνοια και την αμηχανία που επικρατούσε στην «κορυφή».

Ετσι διαμορφώθηκαν οι εξαιρετικά ευνοϊκές προϋποθέσεις, για να μπορέσει η εργατική τάξη να πάρει την εξουσία.

Στα τέλη του Σεπτέμβρη του 1917, από τη Φινλανδία όπου ζούσε παράνομα εκείνη την περίοδο, για να μην τον ανακαλύψουν τα «λαγωνικά» της Προσωρινής Κυβέρνησης, ο Λένιν γράφει επιστολή στην Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος των Μπολσεβίκων, όπου με πλήρη σαφήνεια βάζει το ζήτημα για την εξέγερση και την ανατροπή της Προσωρινής Κυβέρνησης.

Επειτα στέλνει στην Κεντρική Επιτροπή ακόμα μια επιστολή με θέμα «μαρξισμός και εξέγερση». Εκεί ο ηγέτης των μπολσεβίκων υπενθυμίζει τις τρεις προϋποθέσεις, χωρίς τις οποίες η εξέγερση δεν μπορεί να πετύχει: α) Δεν πρέπει να στηρίζεται στη συνωμοσία, ούτε σε ένα κόμμα, αλλά στην πρωτοπόρα τάξη. β) Πρέπει να στηρίζεται στον επαναστατικό ξεσηκωμό του λαού. γ) Πρέπει να γίνει σε τέτοια κρίσιμη στιγμή, που η δραστηριοποίηση των πρωτοπόρων στοιχείων του λαού είναι η μέγιστη και οι ταλαντεύσεις στο στρατόπεδο των εχθρών είναι οι πιο έντονες. Ολες αυτές οι προϋποθέσεις υπήρχαν.2

Στις 23 Οκτώβρη 1917 (με το παλιό ημερολόγιο) - για πρώτη φορά μετά από τα γεγονότα του Ιούλη - ο Λένιν πήρε μέρος στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΔΕΚΡ και μίλησε εκεί: «Η πολιτική κατάσταση είναι έτοιμη. Πρέπει να μιλάμε για την τεχνική πλευρά. Αυτό είναι το ουσιαστικό».3 Σ' αυτό ακριβώς το πνεύμα ψηφίζεται η απόφαση που έγραψε: «Διαπιστώνοντας... ότι η ένοπλη εξέγερση είναι αναπόφευκτη και ότι έχει ωριμάσει πέρα για πέρα, η Κεντρική Επιτροπή καλεί όλες τις οργανώσεις του Κόμματος να καθοδηγούνται από το γεγονός αυτό και σύμφωνα μ' αυτό να συζητούν και να λύνουν όλα τα πρακτικά ζητήματα».4

Αυτήν την απόφαση ο Λένιν την διάβασε ξανά στη διευρυμένη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής, στις 29 Οκτώβρη 1917 (με το παλιό ημερολόγιο). Και την διευκρίνισε ως εξής: «Οι μάζες ακολουθούν εμάς... Οι μάζες έδωσαν την εμπιστοσύνη τους στους μπολσεβίκους και απαιτούν από αυτούς όχι λόγια, αλλά έργα, αποφασιστική πολιτική και στον αγώνα κατά του πολέμου και στον αγώνα κατά του οικονομικού χάους».5

Σε αυτήν τη συνεδρίαση εκλέγεται στρατιωτικοεπαναστατικό κομματικό κέντρο (Γιάκοφ Σβερντλόφ, Ιωσήφ Στάλιν, Αντρέι Μπούμπνοφ, Μοϊσέι Ουρίτσκι και Φέλιξ Τζερζίνσκι), το οποίο εντάσσεται σύσσωμο στη Στρατιωτικοεπαναστατική Επιτροπή (ΣΕΕ) του Σοβιέτ της Πετρούπολης, γίνεται ο καθοδηγητικός πυρήνας της και την μετατρέπει σε επιτελείο της εξέγερσης.

Η διαρροή και ο αντεπαναστατικός κίνδυνος

Παρά το ότι η εξέγερση ετοιμαζόταν μέσα σε μυστικότητα, η Προσωρινή Κυβέρνηση βρέθηκε ενημερωμένη και έσπευσε να πάρει τα μέτρα της.6 Απαγορεύτηκαν όλες οι συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις στους δρόμους. Ο διοικητής της στρατιωτικής περιοχής της Πετρούπολης υποχρέωσε όλους τους αξιωματικούς στρατιωτικών μονάδων να συλλαμβάνουν όσους μπαίνουν στους στρατώνες και καλούν τους στρατιώτες σε ένοπλη κινητοποίηση. Ο υπουργός Δικαιοσύνης έδωσε ξανά τη διαταγή για τη σύλληψη του Λένιν. Και ο αρχηγός της Προσωρινής Κυβέρνησης, Κερένσκι, έστειλε μήνυμα να μπουν στην Πετρούπολη αντεπαναστατικά στρατεύματα - εκείνο ακριβώς το σώμα ιππικού που είχε κινηθεί πριν από δύο μήνες για να ανατρέψει τον ίδιο με διαταγή του Κορνίλοφ. Τέλος, για να δώσει χρόνο στην Προσωρινή Κυβέρνηση, ώστε να προετοιμαστεί καλύτερα για την πάταξη της ενδεχόμενης εξέγερσης, η εσερομενσεβίκικη ΚΕΕ των σοβιέτ ανέβαλε την κανονική σύγκληση του Πανρωσικού Συνεδρίου των σοβιέτ από τις 2 στις 7 Νοέμβρη (από τις 20 στις 25 Οκτώβρη με το παλιό ημερολόγιο).

Η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή απάντησε με την απόφαση οι στρατιωτικές μονάδες της πρωτεύουσας να εκτελούν μόνο τις διαταγές που έχουν δική της υπογραφή και σφραγίδα. Ταυτόχρονα, διόρισε δικούς της επιτρόπους σε όλους τους στρατώνες και στο επιτελείο της στρατιωτικής περιοχής της Πετρούπολης, καθώς επίσης στα κέντρα επικοινωνίας και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς.

Προσπαθώντας να προλάβει την εξέγερση, η Προσωρινή Κυβέρνηση πήρε την απόφαση να απαγορεύσει τις εφημερίδες των μπολσεβίκων και να κλείσει το τυπογραφείο τους. Τα χαράματα της 6ης Νοέμβρη (24 Οκτώβρη με το παλιό ημερολόγιο) ένα απόσπασμα από ευέλπιδες των σχολών αξιωματικών εφόρμησε σε αυτό το τυπογραφείο και το σφράγισε. Αλλά, με βάση την εντολή της ΣΕΕ, οι επαναστατημένοι στρατιώτες και οι μαχητές της εργατικής Κόκκινης Φρουράς τους έδιωξαν από εκεί. Το βράδυ της ίδιας μέρας, οι ευέλπιδες επιχειρούν μια νέα έφοδο σε αυτό το τυπογραφείο και προσπαθούν να σηκώσουν τις γέφυρες που συνδέουν το κέντρο της πόλης με τις εργατικές συνοικίες. Ο Λένιν, που βρισκόταν εκείνη τη στιγμή σε παράνομο διαμέρισμα, γράφει στα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής: «Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Είναι ολοκάθαρο ότι πραγματικά τώρα πια κάθε καθυστέρηση της εξέγερσης ισοδυναμεί με θάνατο. Με όλες μου τις δυνάμεις θέλω να πείσω τους συντρόφους ότι τώρα όλα κρέμονται από μια τρίχα, ότι στην ημερήσια διάταξη μπαίνουν ζητήματα που δε λύνονται με συσκέψεις, ούτε με συνέδρια (έστω και με συνέδρια των σοβιέτ), αλλά αποκλειστικά από τους λαούς, από τη μάζα, από την πάλη των οπλισμένων μαζών...

Παίρνοντας την εξουσία σήμερα, την παίρνουμε όχι ενάντια στα σοβιέτ, αλλά για τα σοβιέτ...

Ο Λένιν αναλαμβάνει άμεσα την καθοδήγηση της εξέγερσης που νικά

Θα ήταν καταστροφή η προσκόλληση στους τύπους, να περιμένουμε την επισφαλή ψηφοφορία της 25ης του Οχτώβρη· ο λαός έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να λύνει παρόμοια ζητήματα όχι με ψηφοφορίες, αλλά με τη βία...».7

Νυχτώνει. Δεν υπάρχει καμιά είδηση από το Σμόλνι. Και τότε ο Λένιν, αψηφώντας τον κίνδυνο που διατρέχει, πηγαίνει εκεί και αναλαμβάνει άμεσα την καθοδήγηση της εξέγερσης.

Μέχρι το πρωί της 7ης Νοέμβρη (25 Οκτώβρη με το παλιό ημερολόγιο), η Κόκκινη Φρουρά των εργατών, επαναστατικά στρατεύματα, ναύτες και στρατιώτες κατέλαβαν τις γέφυρες στο Νέβα, το τηλεγραφείο, το τηλεφωνικό κέντρο της πόλης, το ραδιοφωνικό σταθμό και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς, τα υπουργεία, την κεντρική τράπεζα. Ακινητοποίησαν τους ευέλπιδες στις περισσότερες στρατιωτικές σχολές. Περικύκλωσαν τα Χειμερινά Ανάκτορα, όπου κατέφυγε η Προσωρινή Κυβέρνηση.

Στις 10 η ώρα από το ραδιόφωνο και τον τηλέγραφο μεταδόθηκε η έκκληση «Προς τους πολίτες της Ρωσίας», όπου αναφερόταν: «Η υπόθεση για την οποία αγωνιζόταν ο λαός - άμεση πρόταση δημοκρατικής ειρήνης, κατάργηση της ιδιοκτησίας των γαιοκτημόνων, εργατικός έλεγχος στην παραγωγή, δημιουργία σοβιετικής κυβέρνησης - η υπόθεση αυτή είναι εξασφαλισμένη».8

Και το βράδυ της ίδιας μέρας στο Σμόλνι άρχισαν οι συνεδριάσεις του 2ου Πανρωσικού Συνεδρίου των σοβιέτ. Οι 649 σύνεδροι εκπροσωπούσαν 400 σοβιέτ (390 μπολσεβίκοι, 160 εσέροι και 92 μενσεβίκοι).

Η πρώτη συνεδρίαση κράτησε πολύ, όλη σχεδόν τη νύχτα. Κατά τις πρώτες πρωινές ώρες έφτασε η είδηση: Τα Χειμερινά Ανάκτορα έχουν καταληφθεί, οι υπουργοί της Προσωρινής Κυβέρνησης έχουν συλληφθεί. Κάτω από θυελλώδη χειροκροτήματα ψηφίστηκε η έκκληση «Προς τους εργάτες, στρατιώτες και αγρότες!». Εκεί αναφερόταν:

«Στηριζόμενο στη θέληση της τεράστιας πλειοψηφίας των εργατών, των στρατιωτών και των αγροτών, στηριζόμενο στη νικηφόρα εξέγερση των εργατών και της φρουράς της Πετρούπολης, το Συνέδριο παίρνει στα χέρια του την εξουσία...

Το συνέδριο αποφασίζει: Ολη η εξουσία κατά τόπους περνάει στα σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών βουλευτών...».9

Παραπομπές:

1. Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τόμ. 26, σελ. 223, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».

2. Ο.π. τόμ. 34, σελ. 242 - 247

3. Ο.π., σελ. 395.

4. Ο.π., σελ. 393.

5. Ο.π. σελ. 394.

6. Μενσεβίκικη εφημερίδα δημοσίευσε συνέντευξη του μέλους της ΚΕ Λεφ Κάμενεφ, ο οποίος αποκάλυψε το σχέδιο της ΚΕ και δήλωσε ότι ο ίδιος και ακόμα ένα μέλος της ΚΕ, ο Γκριγκόρι Ζινόβιεφ, διαφωνούν με αυτό το σχέδιο. Δίνοντας στη δημοσιότητα την απόρρητη απόφαση της ΚΕ, αυτοί οι δύο την«πρόδωσαν» στους εχθρούς.

7. Β. Ι. Λένιν, «Γράμμα προς τα μέλη της ΚΕ», Απαντα, τόμ. 34, σελ. 435 - 436, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».

8. Β. I. Λένιν, Απαντα, τόμ. 35, σελ. 1, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».

9. Ο.π., σελ. 11, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».

Σκληρή μάχη για την εξουσία

Η νέα εξουσία ήρθε αντιμέτωπη με την αντίδραση της αστικής τάξης, που πήρε τα χαρακτηριστικά στρατιωτικής σύγκρουσης και την ιμπεριαλιστική επέμβαση.

Οι εχθροί υπολόγιζαν ότι η χρεοκοπία της σοβιετικής εξουσίας δε θα αργούσε. Αλλά η ακούραστη δράση του Κόμματος των Μπολσεβίκων, ο μαζικός ηρωισμός των εργατών και των αγροτών, οι οποίοι με αυταπάρνηση και σθένος υπεράσπιζαν την επανάσταση, εξασφάλισαν κατά το τέλος του 1920 τη συντριβή της ξένης επέμβασης και της εσωτερικής αντεπανάστασης. Σημαντικός παράγοντας που συντέλεσε στην εδραίωση της προλεταριακής επανάστασης ήταν η διεθνής επίδρασή της, που προκάλεσε την υποστήριξη των εργατών άλλων χωρών. Για την υπεράσπιση της επανάστασης σημειώθηκαν απεργίες, διαδηλώσεις, μπλοκάρισμα πολεμικών πλοίων και μεταφοράς πολεμοφοδίων. Σημειώθηκαν εξεγέρσεις ακόμα και στα πολεμικά καράβια της ιμπεριαλιστικής επέμβασης που βρίσκονταν στη Μαύρη Θάλασσα. Επίσης, σημειώθηκαν επαναστάσεις σε άλλες χώρες - Γερμανία, Ουγγαρία - και μεγάλες εργατικές εξεγέρσεις - Ιταλία κ.α. Βασική αιτία που αυτές οι επαναστάσεις δεν κατάφεραν να νικήσουν ήταν ότι δεν ακολούθησαν το παράδειγμα των μπολσεβίκων.

ΤΟ ΠΕΛΛΑΣ ΤΟΥ ΚΚΕ
Εκδήλωση για την Ειρήνη (Μίρκα) Γκίνη

Τιμώντας τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, η ΤΟ Πέλλας του ΚΚΕ διοργανώνει εκδήλωση για την Ειρήνη (Μίρκα) Γκίνη, με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από την εκτέλεσή της. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 12 Νοέμβρη, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΠΕ Πέλλας (πρώην Νομαρχία). Θα μιλήσει ο Γιώργος Χαβατζάς, μέλος του Γραφείου Περιοχής της ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚ.

Αλλη μια πλαστογραφία από την «ΚΚΕδολογία»

Οι Στέφανος Σαράφης και Αρης Βελουχιώτης μπαίνουν στα Γιάννενα, 28/12/1944
Οι Στέφανος Σαράφης και Αρης Βελουχιώτης μπαίνουν στα Γιάννενα, 28/12/1944
Παραποιώντας την πραγματικότητα, προβάλλοντας ισχυρισμούς δίχως καμία τεκμηρίωση και αναπαράγοντας συκοφαντίες και αισχρότητες μαζί με κουτσομπολιά, ο Δημοσθένης Κούκουνας έγραψε βιβλίο που το κυκλοφόρησε το Σάββατο 29 Οκτώβρη 2016 η εφημερίδα «Κυριακάτικη Δημοκρατία», γεγονός που δείχνει και από μόνο του το στόχο του βιβλίου.

Τίτλος του βιβλίου είναι «Αρης Βελουχιώτης, το αληθινό του πρόσωπο» και στην Α' έκδοση «Ο αμφιλεγόμενος καπετάνιος του ΕΛΑΣ». Σε αυτό, ο Αρης «υμνείται» και διασύρεται, με στόχο να χτυπηθεί το ΚΚΕ, μαζί του και μια από τις μεγαλύτερες ανατάσεις του εργατικού - λαϊκού κινήματος, η ένοπλη ΕΑΜική πάλη 1941 - 1944. Το ίδιο ακριβώς που συμβαίνει με σωρεία εκδόσεων, οι οποίες βάλλουν κυρίως κατά της περιόδου 1941 - 1949. Γι' αυτό το λόγο και το συγκεκριμένο βιβλίο εντάσσεται στην αντικομμουνιστική συγχορδία των ημερών μας.

Είναι περιττό, ενώ θα ήταν και κουραστικό για τον αναγνώστη, να απαριθμήσουμε το σύνολο αυτών που περιέχονται και στις 350 σελίδες του. Θα περιοριστούμε, λοιπόν, σε μερικά παραδείγματα, που ωστόσο είναι αρκετά για να δείξουν το ύφος, το επίπεδο της ...επιστημονικής προσέγγισης των γεγονότων και άρα την έλλειψη σεβασμού προς αυτά.

1. Γράφει ο Δ. Κούκουνας σχετικά με την πολιτική γραμμή του ΚΚΕ στο ξεκίνημα της τριπλής φασιστικής Κατοχής:

«Σε ό,τι αφορά την ελληνική πραγματικότητα λοιπόν, είναι αυτονόητο ότι καμμιά κομμουνιστική οργάνωση στην Ελλάδα δεν θα αποτολμούσε να διανοηθεί τη συγκρότηση αντιστασιακού κινήματος. Η ιδέα αυτή θα αρχίσει να τίθεται μόνο μετά τη γερμανική επίθεση της 22ας Ιουνίου 1941 και για την ακρίβειαμετά την έκκληση του Στάλιν προς όλους τους κομμουνιστές της κατεχόμενης Ευρώπης να βοηθήσουν τον αγώνα που διεξήγαγε η ΕΣΣΔ» (σελ. 61). Τα ίδια επαναλαμβάνει και στη σελ. 92 (και αλλού), με σαφή στόχο να εμφανίσει το ΚΚΕ ως κόμμα υποταγμένο στο ΚΚ της ΕΣΣΔ, με πολιτική που δεν έπαιρνε υπόψη τα λαϊκά συμφέροντα, αλλά υπηρετούσε ξένα, αντίθετα με τα συμφέροντα του ελληνικού λαού.


Η υπεράσπιση της ΕΣΣΔ ασφαλώς και ήταν το πρώτιστο καθήκον των όπου Γης Κομμουνιστικών Κομμάτων. Αυτή η πάλη ανταποκρινόταν και στα συμφέροντα του ελληνικού λαού (όχι γενικώς των Ελλήνων, στους οποίους περιλαμβάνεται και η αστική τάξη, αλλά του λαού). Ταυτόχρονα, όμως, από την πλευρά του ΚΚΕ έλαβαν χώρα γεγονότα πριν τις 22 Ιούνη 1941, γεγονότα που σκόπιμα ο Δ. Κούκουνας αποκρύβει. Συγκεκριμένα:

Λίγες ώρες πριν την εισβολή των Γερμανών στην Αθήνα (27 Απρίλη 1941), η Κομμουνιστική Οργάνωση Αθήνας πραγματοποίησε συγκέντρωση στην Ομόνοια, όπου ο επικεφαλής της Σπύρος Καλοδίκης κάλεσε το λαό σε αγώνα κατά των κατακτητών.

Στα τέλη Απρίλη 1941, το Μακεδονικό Γραφείο του ΚΚΕ, που ήδη συγκέντρωνε όπλα απ' τη στιγμή κατάρρευσης του μετώπου στην Αλβανία και στη Βόρεια Ελλάδα, οργάνωσε σύσκεψη όπου αποφασίστηκε η οργάνωση της πάλης ενάντια στην Κατοχή και συντάχθηκε Μανιφέστο, το οποίο κυκλοφόρησε σε 7.000 αντίτυπα. Στις αρχές του Μάη συγκροτήθηκε, υπό την καθοδήγηση των κομμουνιστών, η ομάδα «Δημοκράτης» (Σπύρος Κωτσάκης κ.ά.) που κυκλοφόρησε την πρώτη προκήρυξη.

Στις 15 Μάη, με πρωτοβουλία των Κομμουνιστών, ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη η οργάνωση «Ελευθερία», που στις 20 Μάη πραγματοποίησε τα πρώτα σαμποτάζ.

Το Μάη 1941, έγινε στην Αγία Παρασκευή της Αθήνας σύσκεψη ομάδας μονίμων αξιωματικών, που αποφάσισαν να συνδεθούν με το ΚΚΕ, για να οργανωθεί ο ένοπλος αγώνας (Στέφανος Παπαγιάννης, Βασίλης Βενετσανόπουλος, Γιάννης Παλάσκας, Γιώργος Σαμαρίδης κ.ά.).

Στις 28 Μάη κομμουνιστές δραπέτες συγκρότησαν την «Εθνική Αλληλεγγύη», την πρώτη αντιστασιακή οργάνωση πανελλαδικής εμβέλειας.

Στα τέλη Μάη - αρχές Ιούνη 1941, ιδρύθηκαν με την καθοδήγηση των κομμουνιστών οι ημιστρατιωτικές οργανώσεις «Ιερός Λόχος» (Θράκη) και οι «Ομάδες Εφόδου» (Δυτική Θεσσαλία), ενώ στις 2 Ιούνη συγκροτήθηκε το «Πατριωτικό Μέτωπο» (Γιάννενα) και στις 15 του Ιούνη η «Νέα Φιλική Εταιρεία» (Καλαμάτα).

Ο Αρης Βελουχιώτης ανάμεσα σε αντάρτες του ΕΛΑΣ
Ο Αρης Βελουχιώτης ανάμεσα σε αντάρτες του ΕΛΑΣ
Ολα αυτά (και άλλα ανάλογα γεγονότα του ίδιου χρονικού διαστήματος) ο Δ. Κούκουνας όχι μόνο τα αποσιωπά, αλλά και αναφέρει ότι η κυβέρνηση Τσουδερού «βρισκόταν πλέον στην Κρήτη για να δώσει (...) την τελευταία μάχη» (σελ. 60). Δεν γράφει ότι η κυβέρνηση Τσουδερού, μαζί με το παλάτι, ανήκουν στους φυγάδες της αστικής τάξης και ότι εγκατέλειψαν και την Κρήτη προτού τελειώσει η εκεί μάχη, την ώρα που ο λαός της έχυνε το αίμα του πολεμώντας και με τα δόντια τούς Γερμανούς αλεξιπτωτιστές.

2. Η μισή αλήθεια ισούται με ολόκληρο ψέμα, κάτι που ο Δ. Κούκουνας δεν παραλείπει, επιδιώκοντας να παραπλανήσει τον αδαή αναγνώστη. Γράφει για τον Ανδρέα Τζήμα (τον μετέπειτα Βασίλη Σαμαρινιώτη) και τον Ανδρέα Τσίπα, που για ένα μικρό διάστημα ήταν Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, ότι αποφυλακίστηκαν από την Ακροναυπλία «με παρέμβαση της βουλγαρικής πρεσβείας...» (σελ. 68).

Οταν γίνεται αναφορά σε στελέχη του ΚΚΕ ότι αποφυλακίστηκαν με παρέμβαση του βουλγαρικού κράτους, είναι επόμενο να δημιουργούνται οι συνειρμοί που επιδιώκει ο Δ. Κούκουνας, περί συνεργασίας του ΚΚΕ με τα βουλγαρικά στρατεύματα Κατοχής και περί προδοσίας του! Ποια είναι η αλήθεια;

Στις 29 - 30 Ιούνη 1941 απολύθηκαν από την Ακροναυπλία 27 στελέχη του ΚΚΕ. Ολοι κατάγονταν από τη Μακεδονία (Σλαβομακεδόνες). Επωφελήθηκαν από την προσπάθεια των Βουλγάρων κατακτητών να παραστήσουν τους «προστάτες» του λαού της Μακεδονίας και ζήτησαν να αποφυλακιστούν οι Μακεδόνες κρατούμενοι. Ανάμεσά τους ήταν ο Κώστας Λαζαρίδης, ο Ανδρέας Τζήμας, ο Ανδρέας Τσίπας, ο καπνεργάτης Ρουσαλήμ Χαριζάνης, ο Λάζαρος Τερπόφσκι - Ζησιάδης κ.ά.

Πέρα από το γεγονός ότι μια σειρά απ' αυτούς εκτελέστηκαν αργότερα (Ρ. Χαριζάνης, Λ. Τερπόφσκι - Ζησιάδης, Κ. Λαζαρίδης κ.ά.), υπάρχει και το παρακάτω γερμανικό έγγραφο που αποδείχνει το ψεύδος και την πλαστογραφία:

«Εν Θεσσαλονίκη τη 12 Απρίλη 1942, ΠΡΟΣ την Διεύθυνσιν Αστυνομίας - Γραφείο Ειδικής Ασφαλείας ΕΝΤΑΥΘΑ "Περί των απελευθερωθέντων 27 εξορίστων κομμουνιστών Ακροναυπλίας". (...) Το Κομμουνιστικόν Κόμμα διά να επιτύχη την απελευθέρωσίν των φαίνεται ότι εξεμεταλλεύθη την καταγωγήν τούτων και παρ' όλον ότι άπαντες εισίν Ελληνες την καταγωγήν και υπηκοότητα (...) παρέστησεν τούτους ως Βουλγαρίζοντας και ως εκτοπισθέντας διά πολιτικούς δήθεν λόγους (...) Οι πλείστοι τούτων (...) ήλθον εις επαφήν μετά του Κομμουνιστικού Κόμματος και έλαβον διαταγάς και οδηγίας να δράσουν μετά φανατισμού, δραστηριότητος εν Μακεδονία εις βάρος των αρχών Κατοχής (...) το Κομμουνιστικόν Κόμμα τεχνηέντως υπεισήλθεν εις την βουλγαρικήν Λέσχην και δρα φαινομενικώς μεν υπέρ των συμφερόντων και επιδιώξεων της Λέσχης ταύτης, κρυφίως δε και ουσιαστικώς υπέρ των επιδιώξεων αυτού εις βάρος των αρχών Κατοχής και της Δημοσίας Ασφαλείας του τόπου. Αναφέροντες υμίν τα ανωτέρω, παρακαλούμεν όπως προκαλέσητε την έγκυρον λήψιν των ενδεικνυομένων μέτρων παρά της αρμοδίας αρχής. ΚΟΙΝΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΖΙΧΕΡ ΧΑΪΤΣ» (Αρχείο Συλλόγων της Εθνικής Αντίστασης, όπως παρατίθεται στο Πέτρος Ρούσος, «Η μεγάλη πενταετία», τ. Α', σελ. 99-100, Αθήνα, 1976).

3. Κατά τον Δ. Κούκουνα, ο ΕΛΑΣ αυξήθηκε χάρη στην οικονομική και στρατιωτική στήριξη που παρείχε στο ΕΑΜ ο βρετανικός παράγοντας. Γράφει για τον Αρη Βελουχιώτη:

«Ηθελε να είναι χρήσιμος σ' αυτούς (σ.σ. τους Εγγλέζους) για να μπορεί να έχει οπλισμό, εφόδια και χρυσές λίρες. Χωρίς αυτά, ούτε οι αντάρτες του θα μπορούσαν να αυξηθούν με την προσέλευση εθελοντών, ούτε θα διέθετε το απαραίτητο χρίσμα ως "ανταρτών του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής". Και την εποχή εκείνη (...) οι Σύμμαχοι (...) ενίσχυαν απλόχερα τις ανταρτικές ομάδες - όχι μόνο του ΕΑΜ (...) Από τη Μέση Ανατολή φθάνουν όπλα, εφόδια και χρήματα χωρίς φειδώ...» (σελ. 111). Η αντιστροφή της πραγματικότητας είναι και εδώ ολοφάνερη:

Ο ΕΛΑΣ και το ΕΑΜ δεν έγιναν μεγάλη δύναμη χάρη στις λίρες και τον οπλισμό των Αγγλων, όπως υποστηρίζει ο Δ. Κούκουνας, αλλά χάρη στο γεγονός ότι το ΚΚΕ ηγήθηκε σ' αυτόν το μεγάλο αγώνα και το λαό που εμπιστεύθηκε αυτό το Κόμμα και όχι τους Αγγλους, τον ΕΔΕΣ, την ΕΚΚΑ κ.ά., που έκαναν ό,τι μπορούσαν για να υπονομεύσουν το ΚΚΕ, το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ.

Αφθονα όπλα και λίρες πράγματι δόθηκαν, αλλά δόθηκαν από τους Αγγλους στον Ζέρβα (ΕΔΕΣ) και σε διάφορες άλλες αστικές οργανώσεις. Αψευδής μάρτυρας είναι ο στρατηγός Στέφανος Σαράφης, που έγραψε:

«Οι Αγγλοι (...) έδειχναν καθαρά την προτίμησή τους προς τις οργανώσεις ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ, που προσπαθούσαν να ενισχύσουν με κάθε τρόπο σε βάρος του ΕΑΜ (...) ανακοίνωσαν ότι τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο θα σταλεί υλικό 100 περίπου αεροπλάνων (...) Τα υλικά αυτά δεν έφτασαν ποτέ παρά σε ελάχιστες ποσότητες απέναντι σ' εκείνα που υποσχέθηκαν και ήταν απαραίτητα» (Στέφανος Σαράφης, «Ο ΕΛΑΣ», σελ. 199, Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις, 1958).

Χαρακτηριστικό είναι και το εξής: Στο διάστημα από Οκτώβρη 1943 μέχρι τα μέσα Γενάρη 1944, σύμφωνα με τον Λίπερ, Βρετανό πρέσβη στο Κάιρο, στον ΕΛΑΣ στάλθηκαν από τους Βρετανούς για ενίσχυση μόλις 927 χρυσές λίρες, ενώ υπήρχε προγραμματισμός να σταλούν μέχρι τα τέλη Φλεβάρη 8.800 χρυσές λίρες. Αντίστοιχα, στο ίδιο διάστημα η ΕΚΚΑ είχε λάβει 3.600 χρυσές λίρες και θα έπαιρνε άλλες 1.900, και ο ΕΔΕΣ είχε λάβει 18.000 χρυσές λίρες και θα έπαιρνε άλλες 7.000 (Μαρία Σπηλιωτοπούλου - Προκόπης Παπαστράτης, Χρονολόγιο γεγονότων 1940 - 1944 από τα έγγραφα του βρετανικού υπουργείου των Εξωτερικών, σελ. 104 - 105, Αθήνα, 2004).

Αυτά, βέβαια, που ο Δ. Κούκουνας αποκρύπτει, συνέβαιναν επειδή, όπως έγραψε ο Κρις Γουντχάουζ, υπαρχηγός της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Ελλάδα:

«Αν δεν είχε υποστηριχθεί ο Ζέρβας, ολόκληρη η Ελλάδα θα είχε περιέλθει στον έλεγχο του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, όταν έφυγαν οι Γερμανοί. Αυτό δεν είναι απλή υπόθεση· είναι αναμφισβήτητη αλήθεια, που αποδείχνεται από ό,τι έγινε σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα» (Κρις Γουντχάουζ, «Το μήλο της Εριδος», σελ. 133, Εκδόσεις «Εξάντας», Αθήνα, 1976).

4. Υιοθετώντας τον ισχυρισμό του Ζέρβα ότι «η συμμετοχή του Αρη στο Γοργοπόταμο δεν είχε την έγκριση της κομματικής ηγεσίας» (σελ. 120), ο Δ. Κούκουνας γράφει ότι αυτή η άποψη «δεν είναι αστήρικτη και εν μέρει επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι τα έντυπα όργανα του ΕΑΜ δεν την πρόβαλαν παρά πολύ αργότερα».

Τον διαψεύδει ο παράνομος «Ριζοσπάστης» της 15ης Δεκέμβρη 1942, που τότε κυκλοφορούσε περίπου κάθε 15 μέρες, ο οποίος περιέχει σχετικό ρεπορτάζ με τον τίτλο «Οι αντάρτες ανατίναξαν τη γέφυρα του Γοργοπόταμου». Σημειώνεται ότι ο προηγούμενος «Ριζοσπάστης» είχε εκδοθεί την 1η Δεκέμβρη 1942, δηλαδή 5 μέρες μετά την ανατίναξη της γέφυρας, γεγονός που εξηγεί ότι λόγω των συνθηκών της περιόδου, η είδηση δεν έχει καταγραφεί σε αυτό το φύλλο. Ομως, ο Δ. Κούκουνας, ενώ υιοθετεί τον ισχυρισμό του Ζέρβα, αναφέρει ότι η περιγραφή των γεγονότων που έχει κάνει ο καπετάν Νικηφόρος (Δημ. Δημητρίου) και την οποία παραθέτει στο βιβλίο του, περιέχει «κάποιες μονομέρειες» (σελ. 121). Προφανώς επειδή η περιγραφή του Νικηφόρου βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Η αντικειμενικότητα, κατά τον Κούκουνα, ανήκει στον Ζέρβα, που αυτοπαρουσιάζεται (ψευδόμενος) ως ο πρωταγωνιστής του Γοργοπόταμου... Ο οποίος Ζέρβας, βέβαια, πέρα από την αγγλόφιλη δράση του, συνεργαζόταν και με τους Γερμανούς, για να χτυπηθούν το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ.

5. Για τη μάχη στον Μελιγαλά, ο Δ. Κούκουνας υιοθετεί έμμεσα αλλά και άμεσα όλη την αστική προπαγάνδα, στην οποία σήμερα πρωτοστατεί η Χρυσή Αυγή και όλη η σχετική ρυπαρογραφία. Γράφει:

«...ο Αρης ήθελε να διασφαλίσει την κυριαρχία του ΕΛΑΣ αντί πάσης θυσίας (...) Εκρινε σκοπιμότερο να εφαρμόσει εδώ την τακτική της όξυνσης, με αποτέλεσμα να γίνουν κάθε είδους ακρότητες και να βαφεί η νότια κυρίως Πελοπόννησος στο αίμα (...) Οπως είναι γνωστό, όχι μόνο στο Μελιγαλά, αλλά και στην Καλαμάτα, στον Πύργο και αλλού έρρευσε πολύ αίμα. Στην Τρίπολη, που ήταν και η έδρα του συνταγματάρχη Παπαδόγκωνα, το αίμα περιορίστηκε λόγω της παρουσίας και της αποφασιστικής στάσης που τήρησε κατά την απελευθέρωση της πόλης ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος...» (σελ. 249, 251).

Καμιά αναφορά στο γεγονός ότι επί τριάμισι χρόνια ο λαός της Πελοποννήσου υπέφερε τα πάνδεινα από τους ταγματασφαλίτες (εκτελέσεις, εμπρησμοί χωριών, βιασμοί γυναικών, φόνοι παιδιών, ληστείες).

Καμιά αναφορά στο γεγονός ότι οι ταγματασφαλίτες (ενισχυμένοι με βαρύ οπλισμό από τους Γερμανούς, τους οποίους προστάτευαν κρατώντας τα μετόπισθεν όταν έφευγαν) παρέμειναν και όταν ο γερμανικός στρατός είχε φύγει, περιμένοντας τους Εγγλέζους και παίζοντας ταυτόχρονα το ρόλο δύναμης που προετοίμαζε το έδαφος για την έλευση βρετανικού στρατού, με τον οποίο βρίσκονταν σε επικοινωνία.

Μετά τη μάχη της Καλαμάτας, ένα μέρος των ταγματασφαλιτών διέφυγε προς τον Μελιγαλά, σκοτώνοντας στο δρόμο όποιους συναντούσαν. Αυτό το γεγονός, μαζί με το ότι στη μάχη του Μελιγαλά ο ΕΛΑΣ είχε δεκάδες νεκρούς, αύξησαν την ήδη συσσωρευμένη οργή χιλιάδων πατεράδων και μαυροφορεμένων μανάδων. Αλλά και οι ταγματασφαλίτες που διέφυγαν από τον Μελιγαλά, συνέχισαν τις σφαγές στους Γαργαλιάνους και στα χωριά της περιοχής. Μέσα σε αυτό το κλίμα, έπεσε πάνω τους το βαρύ χέρι του ένοπλου λαού, που είχε ολόκληρο το δίκιο με το μέρος του.

Αυτή ήταν η πραγματικότητα που ο Δ. Κούκουνας δεν θέλει να γράψει, επιλέγοντας να παρουσιάζει τον ΕΛΑΣ σαν σφαγέα και να επαινέσει τον Π. Κανελλόπουλο. Ο τελευταίος είχε έρθει τότε στην Πελοπόννησο ως αντιπρόεδρος της κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητας» και ελισσόταν, περιμένοντας να γίνει η Συμφωνία της Καζέρτας, που πράγματι υπογράφτηκε 11 μέρες μετά τη μάχη στον Μελιγαλά.

Στο βιβλίο του για τον Αρη, ο Δ. Κούκουνας χρησιμοποιεί την κλασική αντικομμουνιστική μέθοδο που μετέρχονται όλα τα παρόμοια έντυπα.

Πρώτα απ' όλα, διαχωρίζει τον Αρη από το ΚΚΕ, στις γραμμές του οποίου εντάχθηκε από τα νεανικά χρόνια του και για το οποίο πάλεψε όντας σάρκα από τη σάρκα του. Στο πλαίσιο αυτού του διαχωρισμού, υποστηρίζει ότι ο Αρης διέθετε όλα εκείνα τα προσόντα τα οποία, κατά τον Κούκουνα, δεν διέθετε το Κόμμα, ενώ ταυτόχρονα τον είχε «παραμερισμένο», «παραγκωνισμένο» κ.τ.λ. και βρισκόταν σε διαρκή αντιπαράθεση μαζί του.

Τα παραπάνω και πολλά ακόμα παρόμοια είναι η μία όψη του νομίσματος στο βιβλίο του Δ. Κούκουνα. Η άλλη όψη, που διατρέχει σελίδες επί σελίδων, είναι η αρνητική περιγραφή και ανάλυση της προσωπικότητας και της δράσης του Αρη Βελουχιώτη.

Αφού με τη θετική υποτίθεται διαπραγμάτευση του Αρη επιτίθεται στο ΚΚΕ, ακολουθεί η δεύτερη, στην οποία επιχειρείται η συνολική απαξίωση και του Αρη. Κι αυτό το τελευταίο δεν εξαντλείται στα επίθετα: σφαγέας, ανεξέλεγκτος τυχοδιώκτης, μαυραγορίτης, λωποδύτης, σαδιστής, ακόμα και παρ' ολίγο δολοφόνος του Τρότσκι, μαζί με τον Ν. Ζαχαριάδη (σελ. 30). Επεκτείνεται και με την αισχρή προσπάθεια να παρουσιάσει τον Αρη ως κίναιδο! Εδώ επιστρατεύονται ως μάρτυρες είτε πράκτορες της Ιντέλιτζενς Σέρβις, είτε λαθρόβια έντυπα, είτε άτομα που λύγισαν, σύρθηκαν στα πόδια του εχθρού και έδωσαν τέτοια κατάπτυστη κατάθεση, όπως ο Δράκος, πρώην μαυροσκούφης του Αρη, που δέχτηκε ακόμα και να αποκεφαλίσει τους νεκρούς Αρη και Τζαβέλα.

Ο Αρης Βελουχιώτης γεννήθηκε από τα σπλάχνα του ΚΚΕ. Ο ίδιος είπε:

«Αν στη ζωή μου υπάρχει ένα σημείο που με συγκίνησε και με περηφάνεια αφάνταστη από καιρού σε καιρό, γυρίζω και βλέπω, είναι ακριβώς η εποχή που μπήκα στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Διαπαιδαγωγήθηκα ταξικά, έμαθα το συμφέρο μου, πέταξα τον κεφαλαιοκρατικό πολιτισμό στα μούτρα της λωποδύτριας μπουρζουαζίας και ρίχτηκα με πίστη, με θέληση, με ηρωισμό στον αγώνα για τις εργαζόμενες μάζες. (...) Το Κομμουνιστικό Κόμμα εξαγνίζει και δημιουργεί αγωνιστές αφοσιωμένους στη μεγάλη υπόθεση του προλεταριάτου» («Ριζοσπάστης», 9 Σεπτέμβρη 1931).

Ο Αρης ήταν μια πολυσύνθετη προσωπικότητα. Οι ικανότητές του φάνηκαν ιδιαίτερα από το ξεκίνημα του αντάρτικου αγώνα, στον τρόπο που αντιμετώπισε τις πρώτες δυσκολίες. Σήκωσε μπόι ο λαός και ανυψώθηκε και ο Αρης, έγινε θρύλος και αναδείχτηκε σε ηγετική προσωπικότητα του λαϊκού κινήματος, μέσα στις συγκεκριμένες συλλογικές και ιδεολογικές δομές του ΚΚΕ.

Θα ήταν πολύ πιο σημαντική η συμβολή του Αρη εάν, πειθαρχώντας στην απόφαση του Κόμματος για τη Συμφωνία της Βάρκιζας, πάλευε ταυτόχρονα μέσα από τις γραμμές του, για να γίνει κυρίαρχη η άποψή του, θέτοντας τις οργανωτικές στρατιωτικές ικανότητες που είχε στη διάθεση του Κόμματος, αν τις υπέτασσε στις αρχές λειτουργίας της κομματικής συλλογικότητας.

Ο Αρης, ο ρόλος και η συμβολή του στο ένοπλο λαϊκό κίνημα, αποκαταστάθηκε αργότερα ηθικά και πολιτικά, ενώ η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ (16 Ιούλη 2011) αποφάσισε και την επίσημη πολιτική αποκατάστασή του.

Ωστόσο, όλα αυτά, δεν αφορούν, ούτε απευθύνονται στους κάθε είδους «ΚΚΕδολόγους». Αφορούν τους κομμουνιστές και το εργατικό - λαϊκό κίνημα, που βγάζουν συμπεράσματα έχοντας ταυτόχρονα σταθερό μέτωπο στην κάθε είδους επίθεση εναντίον τους. Αφορούν όλους και όλες που θέλουν να μάθουν την ιστορική αλήθεια.


Του
Μάκη ΜΑΪΛΗ*
*Ο Μάκης Μαΐλης είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Ιστορίας



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ