ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Αννα ΑΝΑΝΙΑΔΟΥ
Τα σχέδια κυβέρνησης - ΕΕ διευκολύνονται από τη στάση που κρατάει ο παλιός και νέος κυβερνητικός συνδικαλισμός, στο όνομα του «ρεαλισμού» και του «εφικτού». Για παράδειγμα, η πλειοψηφούσα παράταξη της «Ενωτικής Κίνησης» στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) ζήτησε από τον υπουργό Υγείας το κλείσιμο ουσιαστικά του ΨΝΘ και τη μετατροπή του σε μονάδα Ψυχικής Υγείας του Νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου», με το πρόσχημα της εξασφάλισης των θέσεων των εργαζομένων. Παράλληλα, ξεκίνησε να υπερασπίζεται και τη «δυνατότητα» συγχώνευσης κλινικών.
Στον αντίποδα, οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ στο νοσοκομείο καλούν τους εργαζόμενους σε αγώνα με τα εξής αιτήματα: Να αποκατασταθούν όλες οι απώλειες που είχαν τα προηγούμενα χρόνια εργαζόμενοι και ασθενείς. Να καταργηθούν όλοι οι εφαρμοστικοί - μνημονιακοί νόμοι σε Υγεία, Πρόνοια, Φάρμακο. Να μην κλείσει το ΨΝΘ, να μη χαθεί ούτε μία δημόσια κλίνη νοσηλείας. Πλήρης κρατική χρηματοδότηση, άμεσα προσλήψεις μόνιμου και αποκλειστικής απασχόλησης προσωπικού όλων των κλάδων, σύγχρονο ποιοτικό νοσοκομείο μέρος ενός αποκλειστικά δημόσιου συστήματος Ψυχικής Υγείας με κατάργηση της επιχειρηματικής δράσης.
Επίσης, να φύγουν οι εργολάβοι από το νοσοκομείο, να μονιμοποιηθεί το προσωπικό που απασχολούν. Να πληρωθούν όλες οι οφειλόμενες εφημερίες, υπερωρίες, νυχτερινά και αργίες. Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους, κατάργηση των πληρωμών των ασθενών.
Στη μέγγενη των «αναδιαρθρώσεων», που γίνονται για την ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων, συνθλίβεται και η Ψυχική Υγεία, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις άλλες χώρες της ΕΕ.
Με εργαλείο την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, προωθούνται ο δραστικός περιορισμός των κρατικών δαπανών για την Ψυχική Υγεία, η μετακύλιση της ευθύνης, αλλά και του κόστους, για τη θεραπεία και την αποκατάσταση των ατόμων με ψυχικές διαταραχές στους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Ετσι, οι υπάρχουσες δημόσιες υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας καλύπτουν το 25-30% των (ούτως ή άλλως υποτιμημένων) αναγκών της χώρας, ενώ ταυτόχρονα γιγαντώνεται ο ιδιωτικός τομέας.
Στην Ελλάδα, η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση άρχισε να εφαρμόζεται τη δεκαετία του '90, με τη διαίρεση της χώρας σε τομείς («τομεοποίηση») και το σχεδιασμό ενός «δικτύου» δομών και υπηρεσιών σε επίπεδο κοινότητας, την κατάργηση των ψυχιατρικών νοσοκομείων και την ανάπτυξη ψυχιατρικών τμημάτων στα γενικά νοσοκομεία. Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής, έκλεισαν τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία Χανίων, Πέτρας Ολύμπου, Κέρκυρας, Τρίπολης και Νταού Πεντέλης.
Με βάση το σύμφωνο Λυκουρέντζου - Andor και με ιδεολογικό περίβλημα την «αποασυλοποίηση», προβλέπονται το κλείσιμο (Ιούνης 2015) και των τελευταίων τριών ψυχιατρικών νοσοκομείων που έχουν απομείνει να λειτουργούν (ΨΝΑ Δαφνί, ΨΝΑ Δρομοκαΐτειο και ΨΝ Θεσσαλονίκης) και η κάλυψη των αναγκών περίθαλψης από «κοινοτικές υπηρεσίες» και τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων.
Ομως, η ίδια η πολιτική της υποχρηματοδότησης και της εμπορευματοποίησης που ασκήθηκε διαχρονικά από τις κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, είναι αυτή που οδήγησε στην υποβάθμιση της Ψυχικής Υγείας και κατάντησε «άσυλα» τα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία, ενώ θα μπορούσαν να προσφέρουν εξειδικευμένες τριτοβάθμιες υπηρεσίες.
Αυτή η πολιτική συνεχίζεται και από τη σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που υλοποιεί στρατηγικές επιλογές και κατευθύνσεις της ΕΕ. Ετσι, στις 31 Μάρτη, στη συνάντηση με τους εκπροσώπους της ΠΟΕΔΗΝ, ο υπουργός Υγείας, όταν ρωτήθηκε αν δεσμεύεται ότι τα ψυχιατρικά νοσοκομεία θα συνεχίσουν να λειτουργούν χωρίς ημερομηνία λήξης και ότι θα εκδοθούν οι Οργανισμοί τους, απάντησε «διπλωματικά» ότι η κυβέρνηση προτίθεται να επαναδιαπραγματευτεί το σύμφωνο Andor - Λυκουρέντζου, στην κατεύθυνση υλοποίησης της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και γι' αυτό δεν δεσμεύεται ότι θα διατηρηθούν τα ψυχιατρικά νοσοκομεία.
Στις 26 Απρίλη, από τη Θεσσαλονίκη, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας επιβεβαίωσε ότι «οδηγός» και της σημερινής κυβέρνησης είναι οι κατευθύνσεις της ΕΕ και ότι η τακτική της σκοπεύει να κρατήσει τους εργαζόμενους σε στάση αναμονής. Οπως είπε, «δεν μας δεσμεύουν τα χρονοδιαγράμματα του προηγούμενου συμφώνου. Θα το επαναδιαπραγματευτούμε», αλλά «δεν μπορούμε ενόψει των δυσκολιών να παλινδρομήσουμε σε μια ασυλικού τύπου λογική, αλλά αυτό θα γίνει με σχέδιο, με βήματα, με ανάπτυξη των δομών κοινωνικής φροντίδας, με τομεοποίηση, με επένδυση ανθρώπινου δυναμικού»...
Λειτουργεί με το μισό σχεδόν από το προβλεπόμενο προσωπικό και καλείται να ανταποκριθεί σε διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι Ψυχιατρικές κλινικές των Νοσοκομείων Γιαννιτσών και Πολύγυρου δεν νοσηλεύουν ασθενείς λόγω έλλειψης ψυχιάτρων και για τον ίδιο λόγο αναμένεται να αναστείλουν τη λειτουργία τους (για νοσηλεία ασθενών) και οι Ψυχιατρικές κλινικές των Νοσοκομείων Κιλκίς και Σερρών.
Ενώ λοιπόν οι ανάγκες αυξάνονται, το προσωπικό του ΨΝΘ διαρκώς μειώνεται. Το 2011 απασχολούνταν 748 εργαζόμενοι (559 μόνιμοι και 189 με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου), 75 μόνιμοι γιατροί και 98 ειδικευόμενοι. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, τουλάχιστον 45 εργαζόμενοι αποχωρούν ετησίως από το νοσοκομείο, ενώ δεν έχει γίνει καμία πρόσληψη.
Σήμερα, οι ελλείψεις σε προσωπικό, όλων των ειδικοτήτων, έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, αγγίζοντας σχεδόν το 50%! Από τις 740 οργανικές θέσεις διαφόρων ειδικοτήτων (νοσηλευτές, ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές, διοικητικοί υπάλληλοι, κ.λπ.) κενές είναι οι 358. Μόνο από το νοσηλευτικό προσωπικό λείπουν 75 από τους 170 που προβλέπονται στον οργανισμό. Από τις 98 οργανικές θέσεις μόνιμων γιατρών, κενές είναι οι 49. Στο μεταξύ, μειώθηκαν και οι ειδικευόμενοι, από τους 98 που ήταν το 2011, στους 52.
Από παλιότερη κινητοποίηση των εργαζομένων στο ΨΝ Θεσσαλονίκης |
Αυτό το προσωπικό καλείται να λειτουργήσει τις ενδονοσοκομειακές και τις εξωνοσοκομειακές δομές του ΨΝΘ.
Οι ενδονοσοκομειακές δομές για ψυχιατρική νοσηλεία (Νοσηλεία - Εργαστήρια - Εξωτερικά Ιατρεία) περιλαμβάνουν: Τέσσερα τμήματα βραχείας νοσηλείας, τη Β' Πανεπιστημιακή κλινική ΑΠΘ βραχείας και μέσης νοσηλείας, το τμήμα παρατεινόμενης νοσηλείας, τα Επείγοντα περιστατικά, τα απογευματινά ιατρεία, τα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Ψυχιατρικής και τις επανενταξιακές δομές (Μονάδα Επανένταξης και Νοσοκομείο Ημέρας). Επίσης, λειτουργούν εργαστήρια (Νευροφυσιολογικό, Ακτινοδιαγνωστικό, Βιοπαθολογικό, Βιοχημικό, Αιματολογικό, Μικροβιολογικό, Ανοσολογικό) και Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Ειδικοτήτων για νοσηλευόμενους του ΨΝΘ και εξωτερικούς ασθενείς.
Στις εξωνοσοκομειακές δομές περιλαμβάνονται: Ο συμβουλευτικός σταθμός για τοξικοεξαρτημένους, ο σταθμός καθοδήγησης προγράμματος «ΑΡΓΩ», η Θεραπευτική κοινότητα Καρτερών, το Πρόγραμμα Εναλλακτικής Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων «ΑΡΓΩ», ο Συμβουλευτικός Σταθμός για άτομα εξαρτημένα από αλκοόλ και φάρμακα, τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, το Κέντρο Ημέρας, το Τμήμα ψυχοθεραπείας και στήριξης της οικογένειας, το Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο, η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Παιδιών - Εφήβων, η Ομάδα Ψυχοκοινωνικής Στήριξης Αστικού Τύπου (ΟΨΣΑΤ Α' και Β'), και Επαρχιακού Τύπου (ΟΨΣΕΤ Α' και Β'), η Κοινωνική Λέσχη, τα Εργαστήρια Κατάρτισης και Απασχόλησης, το Κέντρο Ημερήσιας Απασχόλησης Ατόμων με Διαταραχές Μνήμης.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που τεκμηριώνουν την επισφαλή λειτουργία τμημάτων και κλινικών λόγω της έλλειψης γιατρών.
Επιπλέον, το νοσοκομείο δεν διαθέτει πλέον οδηγούς (πέρασαν στο ΕΚΑΒ), και ακόμη και για τις εσωτερικές μετακινήσεις ασθενών καλείται το ΕΚΑΒ. Αυτό προκαλεί δυσκολίες και καθυστερήσεις στη μετακίνηση των ασθενών εντός του νοσοκομείου, το οποίο αποτελείται από πολλά κτίρια σε μια μεγάλη έκταση (130 στρέμματα).
Οι Λαϊκές Επιτροπές προβάλλουν το εξής πλαίσιο πάλης για την Υγεία:
-- Να ενισχυθούν με το αναγκαίο μόνιμο προσωπικό τα δημόσια νοσοκομεία και να ανοίξουν οι κλινικές και τα τμήματα που έκλεισαν. Να πληρωθούν όλα τα δεδουλευμένα στους υγειονομικούς σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Να αναπληρωθούν οι απώλειες σε μισθούς και δικαιώματα.
-- Να δημιουργηθούν δημόσια Κέντρα Υγείας, με βασικό προσανατολισμό την πρόληψη. Να στελεχωθούν οι μονάδες του ΠΕΔΥ.
-- Πλήρης χρηματοδότηση των δημόσιων μονάδων Υγείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Κατάργηση όλων των πληρωμών των ασθενών για τις παροχές Υγείας. Πλήρης ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για τους ανασφάλιστους, ανέργους και τις οικογένειές τους. Αποκλειστικά δημόσιο δωρεάν σύστημα Υγείας και Πρόνοιας. Κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης στο χώρο της Υγείας.
Από τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία, Λαϊκές Επιτροπές και συνταξιουχικές οργανώσεις
Από την προηγούμενη κινητοποίηση των Λαϊκών Επιτροπών στο Περιστέρι |
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση υπόσχεται στήριξη με νέα προνόμια στους φαρμακοβιομήχανους
Οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ, όπως φαίνεται στον Πίνακα, την τριετία 2012 - 2014 πλήρωσαν συμμετοχή 1,6 δισ. ευρώ (άθροισμα των ποσών στη Γραμμή 5) στα φάρμακα που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ (η συμμετοχή του ασφαλισμένου υπολογίζεται επί της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ, δηλαδή πριν επιστραφούν στον Οργανισμό τα rebates και τα claw backs από τα φαρμακεία και τις φαρμακοβιομηχανίες - βλέπε Στήλες 1, 8, 9 και 10).
Αν σ' αυτά τα 1,6 δισ. ευρώ προστεθούν και τα ποσά που πλήρωσαν οι ασθενείς στην τριετία 2012 - 2014 για τα μη αποζημιούμενα απ' τον ΕΟΠΥΥ φάρμακα, το ποσό που έφυγε τελικά από την τσέπη τους αγγίζει τα 4,6 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και υπολογισμούς της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (2012 1,5 δισ. ευρώ, 2013 1,5 δισ. ευρώ, 2014 1,6 δισ. ευρώ και πρόβλεψη για το 2015 1,6 δισ. ευρώ).
Με άλλα λόγια, οι ασφαλισμένοι στον ΕΟΠΥΥ - αλλά και όσοι δεν καλύπτονται απ' αυτόν - υποχρεώνονται να πληρώνουν αυτά τα δυσβάσταχτα χαράτσια για να διατηρηθεί η υψηλή κερδοφορία της φαρμακοβιομηχανίας, η οποία καρπώνεται το 75% επί της αξίας των συνολικών πωλήσεων φαρμάκων στην Ελλάδα. Το 2013 οι πωλήσεις - σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων - έφτασαν σε 5,3 δισ. ευρώ. Δηλαδή, οι φαρμακοβιομηχανίες - ξένες και ντόπιες - καρπώθηκαν κοντά στα 4 δισ. ευρώ...
Κι ενώ κυβέρνηση και φαρμακοβιομηχανίες «ξετινάζουν» κυριολεκτικά τους ασθενείς, ο υπουργός Υγείας, Π. Κουρουμπλής, και ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Α. Ξανθός, στο συνέδριο «Shaping the Future of Healthcare in Greece», που έγινε την Τετάρτη 29.4.2015, υποσχέθηκαν ότι «θα αλλάξουμε εντελώς το μοντέλο της φαρμακευτικής πολιτικής» και ότι «δεν είμαστε σε περίοδο κανονικότητας».
Το τι σημαίνει αυτό, φάνηκε όταν ο υπουργός κάλεσε τις φαρμακευτικές εταιρείες «να επιδείξουν λογική και κατανόηση», δηλώνοντας παράλληλα ότι «η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να στηρίξει την παραγωγή φαρμάκου στην Ελλάδα», που σημαίνει νέα προνόμια στις φαρμακοβιομηχανίες.