Από παλιότερη κινητοποίηση των εργαζόμενων και του λαού της Πορτογαλίας

Η χρονική διάρκεια του πακέτου ορίστηκε στα τρία χρόνια και «καθορίζει συγκεκριμένα τη σταδιακή μείωση του ελλείμματος φέτος στο 5,9% του ΑΕΠ, του χρόνου στο 4,5% και το 2013 στο 3% του ΑΕΠ», όπως σημείωσε ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Ζοζέ Σόκρατες. Προκαλώντας κατάμουτρα το λαό, τα αστικά επιτελεία παρουσιάζουν ήδη σαν «εθνική επιτυχία» τη νέα στόχευση για βαθμιαία μείωση του ελλείμματος της Πορτογαλίας, καθώς μέχρι τώρα η Πορτογαλία δεσμευόταν να μειώσει το έλλειμμα... στο 4,6% φέτος και στο 2% το 2012. Το 2010 το έλλειμμα του προϋπολογισμού έφτασε το 9,1%.

Οπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, η αστική τάξη της Πορτογαλίας ετοιμάζεται να αξιοποιήσει το μνημόνιο, το έλλειμμα και το χρέος σαν όχημα για να περάσει προσχεδιασμένες ανατροπές, άμεσα συνδεδεμένες με την κερδοφορία των μονοπωλίων. Σ' αυτό το πνεύμα, ο Ζ. Σόκρατες και ο υπουργός Οικονομικών Φερνάντο Τεσέιρα, πρόβαλαν τη δανειακή σύμβαση με την ΕΕ και το ΔΝΤ, ως συμφωνία που «στηρίζει την Πορτογαλία», επισημαίνοντας ότι η Πορτογαλία πέτυχε ηπιότερους όρους από την Ελλάδα και την Ιρλανδία.

Οι όροι του δανείου αντανακλούν την πάγια απαίτηση της πλουτοκρατίας για περαιτέρω μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης, για κατάργηση δικαιωμάτων των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων, ενώ τα μέτρα που θα δρομολογηθούν, αποτελούν συνέχεια της μέχρι σήμερα αντιλαϊκής πολιτικής. Οπως σημειώνει ο ίδιος ο Ζ. Σόκρατες, τα μέτρα είναι στη βάση τους ίδια με εκείνα που η ίδια κυβέρνηση είχε προτείνει στο πλαίσιο του «τέταρτου πακέτου εξυγίανσης», το οποίο είχε απορριφθεί από την αντιπολίτευση οδηγώντας στην παραίτηση της κυβέρνησης και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Οπως σημείωσε ο Ζ. Σόκρατες, «δεν πρόκειται να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό του 2011, διότι κρίθηκαν ως μη αναγκαίες. Τα μέτρα που προβλέπει ήδη ο προϋπολογισμός επαρκούν καθώς και όσα μέτρα ανακοινώσαμε στο 4ο πακέτο εξυγίανσης». Να θυμίσουμε ότι σε εκείνο το πακέτο, μεταξύ άλλων προβλεπόταν μείωση των φοροαπαλλαγών, μείωση των συντάξεων, περικοπές στο δημόσιο σύστημα Υγείας και Εκπαίδευσης κ.ά.

Στην άλλη όχθη από αυτή που στέκεται ο λαός, το τραπεζικό κεφάλαιο έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει, καθώς από το μνημόνιο προβλέπεται ότι μέχρι και 12 δισ. ευρώ θα δοθούν στον τραπεζικό κλάδο για την ενίσχυση της ανακεφαλαιοποίησης. Σύμφωνα, εξάλλου, με το πρακτορείο «Dow Jones Newswire», το δανειακό πακέτο προβλέπει έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις συνολικού ύψους 5,3 δισ. ευρώ μέχρι το 2013 και στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να βαθύνει η ιδιωτικοποίηση του κλάδου Ενέργειας και Μεταφορών μέχρι το τέλος του 2011.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η πορτογαλική κυβέρνηση θα πρέπει να ιδιωτικοποιήσει ακόμα δυο εταιρείες, οι οποίες δεν κατονομάζονται, και παράλληλα να πουλήσει την κρατική «Banco Portugues de Negocios» (BPN) μέχρι το τέλος του Ιούλη, την οποία είχε προσπαθήσει ανεπιτυχώς να πουλήσει τον περασμένο Αύγουστο, με ελάχιστη τιμή τα 180 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με το πρακτορείο «Reuters», που επικαλείται επίσημη πηγή από την πορτογαλική κυβέρνηση χωρίς να την κατονομάζει, στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος θα αυξηθούν οι φόροι στα αυτοκίνητα και την ακίνητη περιουσία και θα υπάρξει μείωση των φορολογικών απαλλαγών για δαπάνες Υγείας, Εκπαίδευσης και Στέγασης.

Την ίδια ώρα, έντονη παραμένει η συζήτηση γύρω από το χρόνο και τον τρόπο της ελεγχόμενης χρεοκοπίας στην Ελλάδα, με τους εκπροσώπους της πλουτοκρατίας να ανταγωνίζονται μεταξύ τους και να ανησυχούν για τον επιμερισμό της ζημιάς. «Η αναδιάρθρωση με την έννοια του "κουρέματος" χρεών αποτελεί έσχατη λύση (...) Για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει όλα τα μέτρα να έχουν εξαντληθεί και να έχουν αποδειχθεί άκαρπα. Δε βλέπω όμως κάτι τέτοιο προς το παρόν», ανέφερε χαρακτηριστικά με επιστολή του στο «Dow Jones Newswires» ο βουλευτής του CDU της Α. Μέρκελ, Κλάους - Πίτερ Φλόσμπαχ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «ο βασικός στόχος είναι η σταθεροποίηση της Ευρωζώνης συνολικά (...) Ο στόχος αυτός δε θα επιτευχθεί καλύτερα, γρηγορότερα ή φθηνότερα μέσω της αναδιάρθρωσης. Αντιθέτως μάλιστα, αν δεν προχωρήσουμε σε αναδιάρθρωση μειώνουμε τους κινδύνους συστημικής μετάδοσης». Ωστόσο, ο Φλόσμπαχ επισήμανε ότι θα μπορούσε ενδεχομένως να εξεταστεί μια εθελοντική μείωση των επιτοκίων ή επιμήκυνση του ελληνικού χρέους, αλλά προϋπόθεση για να συμφωνήσει η καπιταλιστική αγορά είναι η επιτυχής εφαρμογή των αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων.

Ενας άλλος Γερμανός, ο Πίτερ Μποφίνγκερ, μέλος της «επιτροπής σοφών» της γερμανικής κυβέρνησης για την οικονομία, μιλώντας στο πρακτορείο «Dow Jones Newswire» σημειώνει ότι «για την Ελλάδα δεν υπάρχει άλλος τρόπος» από τη μείωση του χρέους της και τάσσεται υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγου, που θα επέτρεπε - σύμφωνα με τον ίδιο - στις υπερχρεωμένες χώρες να διαχειριστούν το χρέος με χαμηλά επιτόκια. Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών της Γερμανίας, Μάρτιν Κραϊενμπάουμ, παρέπεμψε τις όποιες αποφάσεις για την Ελλάδα στην αξιολόγηση της τρόικας για τη βιωσιμότητα του χρέους και σημείωσε ότι «αποφασιστικής σημασίας είναι να βρεθεί μία βιώσιμη λύση για την Ελλάδα και να διαμορφωθεί μια σταθερή βάση για τα δημοσιονομικά της χώρας».

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Financial Times», η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θεωρείται αναπόφευκτη. Οπως γράφει, οι «επενδυτές είναι πεπεισμένοι ότι η Αθήνα πρέπει να κηρύξει στάση πληρωμών στα χρέη της» και προεξοφλούν «κούρεμα» 55% στα ελληνικά ομόλογα. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Αντριου Μπολς, επικεφαλής της «Pimco», «οι ρυθμιστές πρέπει να βάλουν στην καραντίνα την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Μέχρι στιγμής, η στρατηγική της καραντίνας δείχνει να αποδίδει, αλλά η ψυχολογία μπορεί να αλλάξει κάθετα και ταχύτατα».

Οπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, «οι περισσότεροι αναλυτές περιμένουν ότι το χρεοστάσιο θα γίνει τον επόμενο χρόνο, γιατί η Ελλάδα αναμένεται να "μείνει" από χρήματα στο β' εξάμηνο του 2012. Η Ελλάδα έχει επίσης μπροστά της ένα βουνό από επαναχρηματοδοτήσεις 112 δισ. ευρώ από λήξεις ομολόγων μεταξύ των ετών 2012 και 2015. Κι αυτό ωθεί ορισμένους επενδυτές να πιστεύουν ότι η αναδιάρθρωση θα μπορούσε να συνδυαστεί με περισσότερα δάνεια από τη διεθνή κοινότητα, ώστε να γλιτώσουν οι ιδιώτες επενδυτές από "άγρια κουρέματα"».

Σύμφωνα με τους «Financial Times», θα μπορούσε ακόμα και φέτος να γίνει μια «εθελοντική αναδιάρθρωση, που θα περιέχει κάποιου είδους παράταση στις λήξεις ομολόγων» και στη συνέχεια, το 2012 ή το 2013, να ακολουθήσει πλήρης στάση πληρωμών. Σύμφωνα με τον Γκάρι Τζένκινς, της «Evolution Securities», «...δεν ξέρουμε πώς θα λειτουργήσει μια ελληνική αναδιάρθρωση. Θα μπορούσε να προκαλέσει νέα βουτιά στην κρίση ή να προσφέρει στην αγορά ένα θετικό γύρισμα».