Η διαδικασία ύφεσης της δεκαετίας του 1970 στις σχέσεις μεταξύ του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας οδήγησε το 1975 στην υπογραφή της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι και τη δημιουργία της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ). Μετά την ανατροπή της Σοβιετικής Ενωσης και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, από το 1995 η ΔΑΣΕ μεταμορφώθηκε στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).

Στον ΟΑΣΕ συμμετέχουν 56 χώρες. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τα συμμετέχοντα κράτη, είναι πολιτικές και όχι νομικώς δεσμευτικές. Παρ' όλα αυτά η κυρίαρχη τάση που δημιουργείται στο πλαίσιο του Οργανισμού έχει εξαιρετική πολιτική σημασία καθώς ορίζει την κατεύθυνση προς την οποία θα κινηθεί η πλειοψηφία των 56 χωρών που συμμετέχουν. Είναι φανερό ότι σαν οργανισμός αποτελεί έναν ακόμα μηχανισμό επιβολής της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας και «διευθέτησης» επιμέρους ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων.

Ο ΟΑΣΕ διατηρεί από το 1994 ειδικές σχέσεις με τους Μεσογειακούς (Αίγυπτος, Αλγερία, Ιορδανία, Ισραήλ, Μαρόκο, Τυνησία) και τους Ασιάτες (Αφγανιστάν, Ιαπωνία, Κορέα, Μογγολία, Ταϋλάνδη) Εταίρους Συνεργασίας. Κορυφαίος θεσμός του ΟΑΣΕ είναι η Προεδρία, η οποία έχει ετήσια διάρκεια και ασκείται διά του υπουργού των Εξωτερικών. Η Ελλάδα ασκεί την Προεδρία κατά το τρέχον έτος.