Ξεχείλισαν η οργή, η πίκρα, η αγωνία, o πόνος. Η αγανάκτηση μόνιμη "ζωγραφιά" στα πρόσωπα. Μάτια ξέχειλα από δάκρυ και σιωπή. Η καταστροφή κοινός παρονομαστής. Η συναισθηματική φόρτιση στο απόγειό της. Ξέσπασε, εκδηλώθηκε, μόλις έφτασε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα,στις εργατικές κατοικίες της Ν. Φιλαδέλφειας. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, κανένας υπεύθυνος, τόσο από την κυβέρνηση, όσο και από τον κρατικό μηχανισμό, δεν είχε παρουσιαστεί για να εκτιμήσει την κατάσταση των πολυκατοικιών.

Η περιοδεία της ΓΓ του ΚΚΕ, επικεφαλής αντιπροσωπείας του Κόμματος, ήταν η μοναδική παρουσία μέχρι εκείνη τη στιγμή, από τον πολιτικό κόσμο της χώρας. "Κλιμάκια του ΚΚΕ βρίσκονται σε όλες τις πληγείσες περιοχές. Καταγράφουμε τις ανάγκες και υποσχόμαστε ότι θα προσπαθήσουμε να φέρουμε στην επιφάνεια τα προβλήματα", υπογράμμισε η Αλ. Παπαρήγα, απευθυνόμενη προς τον κόσμο.

Ολη η οδός Ρόδου είχε μετατραπεί σε έναν πρόχειρο καταυλισμό. Σκηνές, τέντες, νάιλον, ομπρέλες, καρέκλες, τραπέζια, ράντσα, αυτοκίνητα γεμάτα κόσμο και φαγητό κάτω από τα δέντρα και δίπλα στα πεζοδρόμια ήταν μερικές από τις εικόνες που αντικρίσαμε. Μια γερασμένη γυναίκα, καθισμένη πάνω σε μια πολυθρόνα έχει τα σωληνάκια από τη φιάλη οξυγόνου στα ρουθούνια της. Υποφέρει από τη ζέστη, αλλά από το σπίτι της δεν έχει περάσει κάποιος πραγματογνώμων...

Είναι καταμεσήμερο, ο ήλιος καίει πάνω από τα κεφάλια των κατοίκων και όμως κανένας δεν τολμάει να μπει στα σπίτια του στην οδό Νάξου."Πώς να μπούμε μέσα, κ. Παπαρήγα, οι τοίχοι και οι κολόνες έχουν παντού ρωγμές, τα πατώματα έχουν σκάσει, τα ταβάνια είναι ραγισμένα. Και κανένας δεν έχει έρθει για να κάνει μια εκτίμηση...". Η Αλ. Παπαρήγα, απευθυνόμενη στους κατοίκους της περιοχής, τόνισε ότι πρέπει να απαιτήσουν έλεγχο όλων των σπιτιών της Αθήνας. "Πρέπει να ελεγχθούν όλα τα σπίτια και αυτά που δεν έχουν πάθει τίποτα, προκειμένου να φανεί η αντισεισμική τους προστασία", τόνισε η Αλ. Παπαρήγα.

Κάθε βήμα, μέσα στα στενά της εργατοσυνοικίας, έφερνε ένα καινούριο δράμα στην επιφάνεια. Η θλίψη, παντού διάχυτη. Η ανάγκη των ανθρώπων να πουν δυο κουβέντες, επιτακτική. Λίγα μέτρα πιο κάτω, στην οδό Ρόδου 16,η Μ. Γκιζιώρη καλεί την Αλ. Παπαρήγα - σχεδόν την τράβηξε από το χέρι - μέσα στο διαμέρισμά της. Ενα διαμέρισμα που μοιάζει να έχει χτυπηθεί από ρουκέτα... "Τα δοκάρια είναι σπασμένα. Σε κάθε μετασεισμό, οι ρωγμές ανοίγουν όλο και πολύ. Εχω δυο παιδιά, πώς να τα αφήσω να μπουν μέσα στο σπίτι;", λέει με ραγισμένη φωνή η Μ. Γκιζιώρη. "Εχουμε ρίξει λεφτά σ' αυτά τα σπίτια, τα κόπια μας χάθηκαν. Πονάμε. Πρέπει να καταλάβουν ότι εμείς δεν έχουμε άλλο τόπο για να πάμε".

"Δεν υπάρχει κράτος. Μας έχουν αφήσει στο έλεος του Θεού. Εμφανίζονται εδώ και κει για τα μάτια του κόσμου. Παλιο-εργάτες, θέλετε και προνόμια...", λόγια από το στόμα του Νίκου Κεσέογλου, που είναι πικραμένος, αλλά και συνάμα οργισμένος. Λίγα μέτρα πιο κάτω, ο Ζ. Ιατρίδης ζητάει από την Αλ. Παπαρήγα να δει το σπίτι της μητέρας του. "Ο τοίχος έχει τρύπα στη μέση και βλέπεις έξω. Εχουν ξεκολλήσει οι εξωτερικές κολόνες και η οικοδομή έχει "κάτσει" 15 πόντους", λέει ο ίδιος. Η Αλ. Παπαρήγα, κλείνοντας την περιοδεία της, τόνισε: "Κανένας δεν είναι υπεύθυνος για ένα σεισμό. Είναι όμως υπεύθυνες οι κυβερνήσεις από το '74 και μετά για την πολιτική που ακολούθησαν στην αντισεισμική προστασία. Πρέπει να καταλάβετε ότι το κέρδος του κεφαλαίου δεν μπορεί να μπει πάνω από τον ανθρώπινο παράγοντα".Μετά το τέλος της περιοδείας στις εργατικές κατοικίες, η Αλ. Παπαρήγα είχε μια σύντομη συνάντηση με τον δήμαρχο Ν. Φιλαδέλφειας Π. Γρετζελιά,ο οποίος την ενημέρωσε ότι "μέχρι τώρα έχουν γίνει πάνω από 3.000 αιτήσεις για σπίτια που έχουν κάθε είδους προβλήματα, όπως και ότι μέσα στο άλσος της πόλης, και συγκεκριμένα στην παιδούπολη, θα στηθεί οργανωμένη κατασκήνωση".

Μετά το τέλος της περιοδείας με δηλώσεις της προς τους δημοσιογράφους, η Αλέκα Παπαρήγα τόνισε:

"Θέλω να εκφράσω την ειλικρινή συμπαράσταση του Κόμματος στους πληγέντες, στις οικογένειες των θυμάτων. Ηδη, από χτες, τα μέλη του ΚΚΕ έχουν κληθεί να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των συνεπειών του σεισμού.

Η εικόνα που αντικρίζουμε είναι τραγική, αλλά και εξοργιστική. Δυστυχώς, όπως βλέπετε, η βιτρίνα είναι ωραία, αλλά τα θεμέλια σαθρά. Ας πάψουμε επομένως να κοιτάμε τη βιτρίνα.Εμείς θέτουμε συγκεκριμένα ερωτήματα και κυρίως αυτό: Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, σε μια χώρα, ως γνωστόν, σεισμογενή, μπορεί να γίνει δεκτός ο ισχυρισμός πως δεν υπάρχουν υπεύθυνοι για τις καταστροφές που προκαλεί ένας σεισμός; Ουδείς είναι ή μπορεί να δηλώνει ανεύθυνος. Κανείς δεν είναι υπεύθυνος για το πότε και πού θα χτυπήσει ένας σεισμός. Ομως σε μια σεισμογενή χώρα, ουδείς είναι "ανεύθυνος" για τα προβλήματα που δημιουργεί ο σεισμός.

Οπως μου κατήγγειλαν οι γείτονες της πολυκατοικίας που κατέρρευσε στην οδό Πίνδου - και η οποία παρά τις καταστροφές που γνώρισε το 1981 κρίθηκε κατάλληλη για κατοίκηση - η εταιρία (σούπερ μάρκετ) που στεγαζόταν στο ισόγειο είχε προβεί σε αφαίρεση κολονών για να διευκολύνονται οι εργασίες της. Δεν είμαι ειδική, μιλώ για επώνυμες καταγγελίες που μου έγιναν. Ρωτώ: Ποιος δίνει την έγκριση για να βγαίνουν τέτοιες άδειες;

Από το 1981, όταν η Αθήνα γνώρισε την καταστροφή, μέχρι σήμερα, πέρασαν 18 ολόκληρα χρόνια. Ας μας απαντήσουν: Ποια μέτρα αντισεισμικής προστασίας λήφθηκαν; Πόσο επισταμένος ήταν ο έλεγχος των κτιρίων που τότε υπέστησαν ζημιές; Το ρήγμα του '81 έγινε θανατηφόρο πλήγμα το '99.

Γνωρίζετε τις περιπτώσεις εργολάβων που μέσα σε 6 μήνες χτίζουν και παραδίδουν πολυκατοικίες. Είναι φθηνές και μοντέρνες, λένε. Ασφαλείς είναι; Οταν το κέρδος πρωτεύει, τότε ο άνθρωπος περισσεύει,η ζωή του τίθεται σε δεύτερη μοίρα. Δεν μπορεί το συμφέρον του κάθε ιδιώτη να τίθεται υπεράνω της ανθρώπινης ζωής.

Είμαστε συγκλονισμένοι από την εικόνα που αντικρίζουμε. Μεροκαματιάρηδες, παιδιά, κόποι μιας ζωής είναι χαμένοι σε ερείπια.

Εμείς θα περιμένουμε να ακούσουμε τις επίσημες τοποθετήσεις της κυβέρνησης. Θα κρίνουμε τις αποφάσεις που θα ανακοινωθούν. Αλλά θα κρίνουμε και σε βάθος χρόνου. Τι έγινε στην Αθήνα τις τελευταίες δεκαετίες; Από πού και πώς θα σωθεί ο κάτοικος της Κυψέλης, του Παγκρατίου και τόσων άλλων περιοχών που ζει εγκλωβισμένος στο τσιμέντο, χωρίς ίχνος ελεύθερων χώρων;

Επαναλαμβάνω: Υπάρχει γενικότερο πρόβλημα στην Αθήνα. Ο λαός μας πρέπει να διεκδικήσει και να επιβάλει μια πολιτική που δε θα κάνει εκπτώσεις στην αντισεισμική προστασία. Απαιτείται "πακέτο" μέτρων αντισεισμικής θωράκισης πέρα από τα μέτρα ανακούφισης και της πλήρους αποκατάστασης των ζημιών που υπέστησαν οι πληγέντες.Τουλάχιστον εκείνες οι απώλειες που αποκαθίστανται.

Θέλω να επισημάνω κάτι ακόμα. Ακούγεται ότι ο κρατικός μηχανισμός λειτούργησε "άμεσα". Ομως την ψυχή τους τη βάζουν οι πυροσβέστες, οι ηρωικοί άντρες των ΕΜΑΚ. Αυτοί αξίζουν τον έπαινο. Κανείς άλλος".

Αδάνων 7Β Νέα Φιλαδέλφεια. Ο Γ. Καϊπάνος,η σύζυγός του και η κόρη του κάθονται σε ένα τραπεζάκι, στην είσοδο, σχεδόν στο δρόμο, ενός γειτονικού σπιτιού. Δέκα μέτρα πιο κάτω το σπίτι τους, μια όμορφη μονοκατοικία που την αγόρασαν το 1996, εξωτερικά είναι γεμάτο ρωγμές. Στον εσωτερικό χώρο, δεξιά και αριστερά, βλέπεις σωρούς από μπάζα. Το μόνο που έμεινε άθικτο είναι ο όμορφος κήπος, που αποτέλεσε και κίνητρο για την οικογένεια των βιοπαλαιστών να αγοράσει το σπίτι. "Καταστραφήκαμε - μας λέει - ο κ. Καϊπάνος. Δώσαμε όλες τις οικονομίες μας, συνολικά 10 εκατομμύρια δραχμές για να αγοράσουμε αυτό το σπίτι. Ρίξαμε και άλλα εφτά εκατομμύρια. Δούλευα υπερωρίες στην "Coca Cola" για να μαζέψουμε λεφτά και να αποφύγουμε το νοίκι. Τώρα... Περιμένουμε τους μηχανικούς να μας πουν αν είναι κατοικήσιμο. Μεγάλη ζημιά". "Δεν προλάβαμε να το χαρούμε - συμπληρώνει η σύζυγός του. Τώρα ξεκινάμε από το μηδέν".

Στην Καππαδοκίας, παράλληλη στην Αδάνων, ο κόσμος μαζεμένος σε παρέες βρίσκεται έξω από τα σπίτια του. Ολοι περιμένουν να περάσουν οι μηχανικοί για να ελέγξουν τις ζημιές, οι οποίες εξωτερικά τουλάχιστον είναι αρκετά εμφανείς. Μέσα ουδείς διανοείται να μπει, αφού οι συνεχείς μικροσεισμοί αποτρέπουν και τους πλέον θαρραλέους. Στους γύρω δρόμους αρκετοί έχουν βγάλει τα τραπεζάκια τους και τις καρέκλες τους περιμένοντας...

Σε ένα τέτοιο τραπέζι, στην οδό Κιλικίας, ο Ν. Καλέσιος μαζί με τη σύζυγό τους Αργυρώ και τον Χρ. Ζαρίφη περίμεναν χτες το μεσημέρι τα συνεργεία να δουν το σπίτι, το οποίο υπέστη σοβαρές ζημιές και να τους βάλουν σε σκηνές. Δεν έκρυβαν την πικρία τους για την απουσία της κυβέρνησης, που όπως έλεγαν χαρακτηριστικά προτίμησε να πάει στα δισεκατομμύρια του Φουρλή, αναγνωρίζοντας βέβαια το μέγεθος της καταστροφής εκεί, παρά στις φτωχογειτονιές.

Και στην οδό Εφέσσου, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Τα περισσότερα σπίτια έχουν ρωγμές. Οταν πλησιάζουμε κάποιο σπίτι, η πρώτη ερώτηση που δεχόμασταν ήταν αν είμαστε μηχανικοί. Ο κ. Παπαδάκης έχει βγει με την οικογένειά του έξω στην αυλή. Το δίπατο σπίτι του και ειδικότερα το κάτω, φαινομενικά έχει αρκετές ζημιές. Ολοι περιμένουν τους μηχανικούς για αυτοψία. Ωστόσο, οι μηχανικοί αργούν να έρθουν, παρατείνοντας έτσι την αγωνία και την οργή των σεισμοπαθών.

Σε βωμό όπου θυσιάστηκαν ανθρώπινες ζωές στο όνομα της εγκληματικής αδιαφορίας μετατράπηκε η τετραώροφη πολυκατοικία της οδού Πίνδου στη Ν. Φιλαδέλφεια. Ενοικοι και περίοικοι μιλούσαν για αδυνάτισμα της υποδομής του κτιρίου ύστερα από εργασίες που έγιναν κατά την κατασκευή του σούπερ μάρκετ "DIA", το οποίο στεγαζόταν στο ισόγειο του κτιρίου. Η περιοχή της Ν. Φιλαδέλφειας ήταν από εκείνες που επλήγησαν περισσότερο από τους σεισμούς και οι κάτοικοι περίμεναν χτες στο δρόμο τα συνεργεία των μηχανικών να τους πουν αν τα σπίτια τους είναι κατάλληλα να κατοικηθούν, στη σκιά του φόβου για μετασεισμούς.

Ο Παύλος Καρδάσης, καθισμένος σε μία καρέκλα ακριβώς απέναντι από τα ερείπια, παρακολουθούσε ανέκφραστος τις προσπάθειες των μελών της ΕΜΑΚ να απεγκλωβίσουν τη σύζυγό του και άλλα τέσσερα άτομα: Τον Χρήστο και την Ειρήνη Τσαχτουρίδου, την Μαρία Μπούζη και την Αντριάννα Κουρτεσιώτη. "Τι φταίμε εμείς να πεθαίνουμε επειδή ο άλλος θέλει να πλουτίσει;", ρωτούσε αφοπλιστικά. Ο ίδιος κατήγγειλε ότι όταν πριν δύο χρόνια περίπου νοικιάστηκε το ισόγειο, έγιναν εργασίες που αδυνάτισαν την υποδομή του κτιρίου. "Σκάλισαν, έβγαλαν κολόνες και η επέμβαση ήταν οδυνηρή. Μπορεί και να μην έπεφτε", είπε χαρακτηριστικά με το βλέμμα στραμμένο στα ερείπια, ενώ θυμόταν το φορτηγά να βγάζουν μπάζα από το ισόγειο του κτιρίου. Το κτίριο, σύμφωνα με τους περιοίκους είχε υποστεί ζημιές κατά τους σεισμούς του 1981 και εργασίες που έγιναν στο σούπερ μάρκετ το έφεραν στην κατάσταση που είναι σήμερα.

Ο γιος του Γ. Καρδάσης, ο οποίος είναι αρχιτέκτονας, δήλωνε ότι στο κτίριο δεν υπήρχαν σιδηροκατασκευές και τα σημεία αντιστήριξης της ταράτσας ήταν το φρεάτιο του ασανσέρ και η σκάλα, ενώ μιλούσε και για έλλειψη στήριξης στα μπαλκόνια. Είπε επίσης ότι το έδαφος ήταν σαθρό από την κατασκευή.

"Πρέπει να απαιτήσετε να γίνει αυτοψία σε όλα τα σπίτια. Αν είχε εφαρμοστεί πιστά ο αντισεισμικός κανονισμός, τα πράγματα δε θα είχαν φτάσει σ' αυτό το σημείο", επισήμανε η Αλέκα Παπαρήγα στους κατοίκους

Σε πάνω από τα μισά σπίτια στις εργατικές κατοικίες, τα πατώματα έχουν χωρίσει στα δύο

Ολα από την αρχή...

Πάνω από 3.000 αιτήσεις για αυτοψία των κατοικιών τους έκαναν μέχρι χτες το μεσημέρι οι κάτοικοι της Νέας Φιλαδελφείας

Η πολυκατοικία της οδού Πίνδου έγινε σκόνη μέσα σε δευτερόλεπτα. Οι ευθύνες δε "βαραίνουν" μόνο τον Εγκέλαδο...