Η τροπολογία της ΚΟ του ΚΚΕ κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που συζητείται αυτές τις μέρες στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Περιεχόμενό της είναι η ουσιαστική ελάφρυνση των χρεών των λαϊκών οικογενειών από δάνεια στεγαστικά, καταναλωτικά, οφειλές των ΕΒΕ και των φτωχών αγροτοκτηνοτρόφων προς τα πιστωτικά ιδρύματα, με διαγραφή των τόκων και μέρους των χρεών τους, την απαγόρευση πλειστηριασμών και γενικότερα πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης. Μέτρα που απαντούν στην ανάγκη ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων, η οποία όπως τονίζει η ΚΟ του ΚΚΕ αποκτά σήμερα επείγοντα και άμεσο χαρακτήρα.

Ακολουθούν το κείμενο της Αιτιολογικής Εκθεσης και τα άρθρα της τροπολογίας - προσθήκης.

Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ έχει καταθέσει από τις 4-9-2012 ολοκληρωμένη πρόταση νόμου για την ουσιαστική ελάφρυνση των χρεών των λαϊκών οικογενειών από δάνεια στεγαστικά, καταναλωτικά, οφειλές των ΕΒΕ και των φτωχών αγροτοκτηνοτρόφων προς τα πιστωτικά ιδρύματα, με διαγραφή των τόκων και μέρους των χρεών τους, την απαγόρευση πλειστηριασμών και γενικότερα πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης.

Η προωθούμενη από την κυβέρνηση ρύθμιση για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στοχεύει στη στήριξη των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων με την ακόμη μεγαλύτερη συγκέντρωση του κεφαλαίου.

Για τους λόγους αυτούς, το ΚΚΕ καταθέτει τροπολογία βασισμένη στην πρόταση νόμου για τα δάνεια τα στεγαστικά, τα καταναλωτικά, τις οφειλές των ΕΒΕ και των φτωχών αγροτών, επειδή η ανάγκη ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων σήμερα αποκτά επείγοντα και άμεσο χαρακτήρα.

Ειδικότερα:

Με το άρθρο 1, ορίζεται το πεδίο εφαρμογής των μέτρων ανακούφισης που προτείνονται με την παρούσα τροπολογία και προσδιορίζεται πώς τα μέτρα αυτά αφορούν την λαϊκή οικογένεια, που αυτή πρώτα και κύρια πλήττεται από την αντιλαϊκή πολιτική της συγκυβέρνησης, της ΕΕ και της τρόικας. Ο προσδιορισμός γίνεται με βάση εισοδηματικά κριτήρια, στα οποία προβλέπεται προσαύξηση λόγω παιδιών.

Με το άρθρο 2, δίνεται ο ορισμός της έννοιας «οφειλή προς τις τράπεζες», ο οποίος χρησιμοποιείται για τις ανάγκες της τροπολογίας, εκτός αν η έννοια αυτή προσδιορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις της τροπολογίας.

Με το άρθρο 3, προβλέπεται ότι από την οφειλή των λαϊκών νοικοκυριών προς τις τράπεζες, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί κατά την έναρξη ισχύος της τροπολογίας, διαγράφονται κάθε είδους τόκοι (συμβατικοί, υπερημερίας κ.λπ.).

Με το άρθρο 4, προβλέπεται ότι από το συνολικό ποσό των οφειλών των λαϊκών νοικοκυριών προς τις τράπεζες, μετά την αφαίρεση των τόκων του προηγούμενου άρθρου, διαγράφεται κάθε ποσό που αντιστοιχεί στον τυχόν πραγματοποιηθέντα ανατοκισμό και στην τυχόν πραγματοποιηθείσα κεφαλαιοποίηση κάθε μορφής τόκου, μέχρι την έναρξη ισχύος της τροπολογίας.

Με το άρθρο 5, προβλέπεται ότι από τις οφειλές των λαϊκών νοικοκυριών προς τις τράπεζες, όπως αυτές διαμορφώνονται μετά τη διαγραφή των τόκων, του ανατοκισμού και της κεφαλαιοποίησης των κάθε μορφής τόκων, σύμφωνα με τα προηγούμενα άρθρα 3 και 4, διαγράφεται ποσοστό ύψους 50%.

Με το άρθρο 6, ορίζεται ότι:

α) Η εναπομένουσα, μετά τη διαγραφή τόκων, ανατοκισμού και ανακεφαλαιοποίησης κάθε μορφής τόκων και τη διαγραφή ποσοστού 50% του εναπομένοντος ποσού, σύμφωνα με τα πιο πάνω άρθρα 3, 4 και 5, οφειλή των λαϊκών νοικοκυριών προς τις τράπεζες, παύει να γεννά τόκους από την έναρξη ισχύος της τροπολογίας και για δύο χρόνια. Μετά τα δύο πρώτα χρόνια, το επιτόκιο δανεισμού για τα στεγαστικά δάνεια ορίζεται στο 1,5%, ενώ για τα καταναλωτικά και τις πιστωτικές κάρτες στο 3% και τα δύο σταθερά για μία πενταετία.

β) Επιπλέον, για την στο παραπάνω α' εδάφιο εναπομένουσα προς τις τράπεζες οφειλή, εφόσον αυτή αφορά ανέργους, προβλέπεται αναστολή της πληρωμής της, για όσο διάστημα είναι άνεργοι, διάστημα κατά το οποίο δεν θα επιβάλλονται τόκοι.

Με το άρθρο 7 ορίζεται ότι:

α) Ειδικά για τις οφειλές των ΕΒΕ προς τις τράπεζες, οι οποίες αφορούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα (επαγγελματικά δάνεια) προβλέπεται μείωση, σε ποσοστό 30%.

β) Ειδικά για τις οφειλές των φτωχών αγροτοκτηνοτρόφων και ψαράδων, προς τις τράπεζες, οι οποίες αφορούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα (επαγγελματικά δάνεια) προβλέπεται επίσης μείωση, σε ποσοστό 30%.

γ) Για τα δάνεια των πιο πάνω συγκεκριμένων κατηγοριών (ΕΒΕ και φτωχών αγροτοκτηνοτρόφων και ψαράδων) το επιτόκιο δανεισμού ορίζεται στο 2% και παραμένει σταθερό για μία πενταετία.

δ) Διασφαλίζεται, με ευθύνη του κράτους, η παροχή από τα πιστωτικά ιδρύματα και μάλιστα χωρίς υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης περιουσιακών τους στοιχείων, άτοκων καλλιεργητικών δανείων σε μικρούς και μεσαίους αγρότες και κτηνοτρόφους για την αγορά καλλιεργητικών εφοδίων για την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο.

Με το άρθρο 8, προβλέπεται η αυτοδίκαιη παύση κάθε μορφής πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης από πλευράς των τραπεζών, σε βάρος των οφειλετών λαϊκών οικογενειών, για οφειλόμενα ποσά μέχρι την έναρξη ισχύος της τροπολογίας.

Με το άρθρο 9, παίρνοντας υπόψη κυρίως το γεγονός ότι η Αγροτική Τράπεζα Ελλάδας ΑΕ είχε υποθηκεύσει τα περιουσιακά στοιχεία των αγροτών για αξία πολλαπλάσια του ύψους των χορηγηθέντων προς αυτούς δανείων, προτείνεται ο αυτοδίκαιος περιορισμός του ύψους των απαιτήσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων που εξασφαλίζονται με υποθήκη ή με προσημείωση υποθήκης σε βάρος των περιουσιακών στοιχείων κάθε δανειολήπτη, στο ύψος του αρχικού ποσού της σύμβασης δανείου.

Με το άρθρο 10, προβλέπεται η κατάργηση κάθε διάταξης που έρχεται σε αντίθεση με τις διατάξεις της τροπολογίας.

Με το άρθρο 11, καθορίζεται ο χρόνος έναρξης ισχύος των διατάξεων της τροπολογίας.

Πεδίο εφαρμογής

Τα μέτρα που προβλέπονται στα επόμενα άρθρα αφορούν οικογένειες με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μέχρι 40.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί, εκτός αν άλλως ορίζεται ειδικά στις επιμέρους διατάξεις της παρούσας τροπολογίας.

Ορισμός εννοιών

Ως οφειλές προς τα πιστωτικά ιδρύματα για τις ανάγκες της παρούσας τροπολογίας ορίζονται οι οφειλές από κάθε μορφής δάνειο, καθώς και οι οφειλές από πιστωτικές κάρτες.

Διαγραφή τόκων

Από την οφειλή των λαϊκών νοικοκυριών προς τα πιστωτικά ιδρύματα, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μέχρι την έναρξη ισχύος της παρούσας, διαγράφεται το σύνολο των κάθε μορφής τόκων που έχουν γεννηθεί μέχρι την πιο πάνω στιγμή.

Διαγραφή των ποσών των τόκων που κεφαλαιοποιήθηκαν και ανατοκίστηκαν

Από το συνολικό ποσό των οφειλών των λαϊκών νοικοκυριών προς τα πιστωτικά ιδρύματα, όπως διαμορφώνονται μετά την εφαρμογή του πιο πάνω άρθρου 3, διαγράφεται κάθε ποσό που αντιστοιχεί σε τυχόν πραγματοποιηθέντα ανατοκισμό και κεφαλαιοποίηση κάθε μορφής τόκων.

Διαγραφή του 50% των οφειλών

Από τις οφειλές των λαϊκών νοικοκυριών προς τα πιστωτικά ιδρύματα, όπως αυτές διαμορφώνονται μετά την εφαρμογή των άρθρων 3 και 4 της παρούσας, διαγράφεται ποσό που αντιστοιχεί στο 50% αυτών, εφόσον το ύψος των δανείων δεν ξεπερνά τις 200.000 ευρώ για στεγαστικά δάνεια, τις 30.000 ευρώ για καταναλωτικά και τις 20.000 ευρώ για τις πιστωτικές κάρτες.

Πάγωμα των οφειλών, αναστολή πληρωμών

1. Οι εναπομένουσες, μετά την εφαρμογή των άρθρων 3, 4 και 5 της παρούσας, οφειλές των λαϊκών νοικοκυριών προς τα πιστωτικά ιδρύματα παύουν να γεννούν τόκους για δύο χρόνια. Μετά τα δύο πρώτα χρόνια το επιτόκιο δανεισμού για τα στεγαστικά δάνεια καθορίζεται στο επίπεδο του 1,5%, ενώ για τα καταναλωτικά και τις πιστωτικές κάρτες αυτό καθορίζεται στο επίπεδο του 3%, επιτόκια σταθερά για μια πενταετία.

2. Αναστέλλεται η πληρωμή των εναπομεινασών μετά την εφαρμογή των άρθρων 3, 4 και 5 της παρούσας, οφειλών προς τα πιστωτικά ιδρύματα, εφόσον αυτές αφορούν ανέργους, για όσο διάστημα διαρκεί η ανεργία, χωρίς την επιβολή τόκων.

Μείωση των οφειλών των ΕΒΕ, των φτωχών αγροτοκτηνοτρόφων και των ψαράδων προς τα πιστωτικά ιδρύματα

1. Οι οφειλές των ΕΒΕ προς τα πιστωτικά ιδρύματα, οι οποίες αφορούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, όπως αυτές διαμορφώνονται μετά την εφαρμογή των άρθρων 3 και 4 της παρούσας, μειώνονται σε ποσοστό 30%, εάν διατηρούν την επιχείρησή τους και κατά 50% εάν την έχουν κλείσει και είναι άνεργοι και για ύψος δανείων μέχρι 300.000 ευρώ.

2. Οι οφειλές των φτωχών αγροτοκτηνοτρόφων και ψαράδων προς τα πιστωτικά ιδρύματα, οι οποίες αφορούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, όπως αυτές διαμορφώνονται μετά την εφαρμογή των άρθρων 3 και 4 της παρούσας, μειώνονται σε ποσοστό 30% και για ύψος δανείων μέχρι 300.000 ευρώ.

3. Το επιτόκιο δανεισμού για τις συγκεκριμένες κατηγορίες καθορίζεται στο επίπεδο του 2%, το οποίο παραμένει σταθερό για μια πενταετία.

4. Με ευθύνη του κράτους, διασφαλίζεται η παροχή από τα πιστωτικά ιδρύματα και χωρίς υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης περιουσιακών τους στοιχείων, άτοκων καλλιεργητικών δανείων σε μικρούς και μεσαίους αγρότες και κτηνοτρόφους για να ανταποκριθούν στην αγορά καλλιεργητικών εφοδίων για την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο.

Παύση πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης εκ μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων εναντίον των λαϊκών οικογενειών

Από την έναρξη ισχύος της παρούσας, παύει αυτοδίκαια οποιαδήποτε πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης ή άλλο αναγκαστικό μέτρο εκ μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων σε βάρος των λαϊκών οικογενειών, των ανέργων, των αυτοαπασχολούμενων, των μικρών ΕΒΕ, των αγροτοκτηνοτρόφων και των ψαράδων, κατά την έννοια της παρούσας τροπολογίας, για οφειλές των τελευταίων, το ύψος των οποίων έχει υπολογιστεί, είτε συμβατικά είτε άλλως πως, με τρόπο που αντιβαίνει στις διατάξεις της παρούσας.

Περιορισμός της υποθήκης στο ύψος του αρχικού δανείου

Από την έναρξη ισχύος της παρούσας περιορίζεται αυτοδίκαια το ύψος των απαιτήσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων που εξασφαλίζονται με υποθήκη ή με προσημείωση υποθήκης σε βάρος των περιουσιακών στοιχείων των δανειοληπτών, στο ύψος του αρχικού ποσού της σύμβασης δανείου.

Καταργούμενες διατάξεις

Καταργείται κάθε νομοθετική διάταξη ή άλλη, έστω και συμβατική ρύθμιση, η οποία αντιβαίνει στις ρυθμίσεις της παρούσας.

Εναρξη ισχύος

Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν άλλως ορίζεται από τις επιμέρους διατάξεις της.

Κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των τραπεζών και του κεφαλαίου είναι η τροπολογία που κατάθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή σχετικά με τη διαχείριση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων, ενώ η ίδια λογική διαπερνά και τους σχεδιασμούς της σχετικά με τα ληξιπρόθεσμα στεγαστικά δάνεια των λαϊκών νοικοκυριών. Στην ίδια ρότα και μάλιστα σε στρατηγική σύμπλευση με τη συγκυβέρνηση κινείται και η σχετική πρόταση νόμου που κατατέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Οι βασικοί άξονες της κυβερνητικής τροπολογίας για τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια είναι οι παρακάτω :

-- Σε διαδικασία ρύθμισης υπάγονται αποκλειστικά και μόνο οι «βιώσιμες» επιχειρήσεις.

-- Οι τράπεζες έχουν το ελεύθερο να προχωρούν σε «ρύθμιση ή και διαγραφή υπό διαφορετικούς όρους» ή ακόμη και να αρνηθούν το αίτημα του οφειλέτη.

-- Σε περίπτωση νέων καθυστερήσεων πάνω από 3 μήνες προκαλείται απώλεια των ...ευεργετημάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, το σύνολο των οφειλών γίνεται άμεσα ληξιπρόθεσμο και απαιτητό.

-- Οι τράπεζες θα έχουν πρόσθετα φορολογικά μπόνους και εκπτώσεις, με την αφαίρεση της «χασούρας» (για τόκους και κεφάλαιο) από τα καθαρά έσοδα σε 15 ετήσιες δόσεις.

-- Η κεντρική κατεύθυνση συμπληρώνεται από τη διάταξη που προβλέπει ότι «το χρηματοδοτικό ίδρυμα παρέχει την αιτούμενη διαγραφή και ρύθμιση κατά τη διακριτική του ευχέρεια, σύμφωνα με κριτήρια τα οποία επιλέγει για την αξιολόγηση της ικανότητας του αιτουμένου να αντεπεξέλθει στις ρυθμισθείσες υποχρεώσεις».

Σε ό,τι αφορά τα ληξιπρόθεσμα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια:

Σε επόμενη φάση αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή η σχετική κυβερνητική ρύθμιση. Κεντρικό κριτήριο αποτελεί η τρέχουσα εμπορική αξία του υποθηκευμένου στις τράπεζες ακινήτου. Το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει το σπάσιμο του στεγαστικού δανείου σε δύο τμήματα, συγκεκριμένα «σ' ένα τμήμα το οποίο θα συνεχίσει να εξυπηρετείται κατά το 70% με το τρέχον επιτόκιο και σ' ένα άλλο τμήμα (30%) το οποίο θα μετακινηθεί στο μέλλον και θα εκπληρωθεί εφόσον η οικονομία ανακάμψει και η αξία του ακινήτου φτάσει στα προηγούμενα επίπεδα».

Οι εμπορικές τιμές των ακινήτων, βέβαια, τα τελευταία χρόνια, έχουν υποχωρήσει σε επίπεδα της τάξης του 35% και διαμορφώνονται πολύ χαμηλότερα από την αξία της υποθήκης που έχουν εγγράψει οι τραπεζίτες. Δηλαδή, σε περίπτωση πλειστηριασμών, δε θα μπορούσαν να βρουν αγοραστές οι οποίοι θα κατέβαλλαν το ύψος της αρχικής υποθήκης και του δανείου. Από την άλλη πλευρά, οι τράπεζες, χωρίς να αναγράψουν νέες επισφάλειες στους ισολογισμούς τους, αφήνουν παρακαταθήκη για το μέλλον το μέρος του δανείου το οποίο, έτσι κι αλλιώς σε αυτήν τη φάση, δε θα μπορούσαν να εισπράξουν.

Προ των πυλών είναι και η άρση των όποιων περιορισμών σε ό,τι αφορά τους πλειστηριασμούς για τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια των λαϊκών νοικοκυριών. Ο υπουργός Οικονομικών σημείωσε ότι δεν μπορεί να μιλήσει για «παράταση του καθεστώτος» (λήγει στο τέλος Δεκέμβρη 2014), λέγοντας ότι «θα βρεθεί φόρμουλα για την πρώτη κατοικία».

Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, σε πρόσφατη ανακοίνωση του τμήματος οικονομικής πολιτικής, «κατηγόρησε» τη συγκυβέρνηση, λέγοντας ότι δεν ορίζονται αντικειμενικά κριτήρια βιωσιμότητας, τέτοια «που να λαμβάνουν υπόψη τη συμμετοχή του κλάδου στο ΑΕΠ για την ανάκαμψη της οικονομίας, τις θέσεις εργασίας για την αντιμετώπιση της ανεργίας και, βέβαια, τις ανάγκες της παραγωγικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης της χώρας». Eίναι δηλαδή απόλυτα φανερό το γεγονός ότι η πρεμούρα τους αφορά στα τραπεζικά δάνεια ανταγωνιστικών και βιώσιμων επιχειρήσεων.

Σε ό,τι αφορά τα στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, η περιβόητη «μάχη» του ΣΥΡΙΖΑ με τα «κερδοσκοπικά κεφάλαια» αφορά στην «απαγόρευση» της μεταβίβασής τους από τις ντόπιες τράπεζες σε «μη τραπεζικά ιδρύματα, τα οποία δε λειτουργούν νόμιμα σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Μάλιστα, η... «απαγόρευση» ισχύει μόνο για τα δάνεια που έχουν συναφθεί την τελευταία δεκαετία.

Σύμφωνα με την πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ, δε χαρίζεται ούτε 1 ευρώ από τις «οφειλές» των λαϊκών νοικοκυριών σε Εφορίες, τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία. Οπως μάλιστα ανέφερε χαρακτηριστικά στις 30/10 ο υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, Γ. Μηλιός, διαγραφή χρεών εισηγούνται μόνο για τις περιπτώσεις που τα δάνεια είναι από χέρι χαμένα για τις τράπεζες: «...για ανθρώπους πάρα πολύ μεγάλης ηλικίας, χωρίς κανένα εισόδημα, ασθενείς κλπ.»!

Το μόνο που προβλέπεται στις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ είναι η «παροχή» επιπλέον δόσεων (όπως κάνει δηλαδή και η κυβέρνηση), με στόχο να εισπραχθούν όσα γίνεται περισσότερα από εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά που αδυνατούν να αποπληρώσουν τις «οφειλές» τους. Ορίζουν ως ελάχιστη «ταρίφα» του ύψους των δόσεων το 20% του εισοδήματος του εργατικού - λαϊκού νοικοκυριού, ενώ σε ό,τι αφορά αυτοαπασχολούμενους που έχουν ταυτόχρονα και ασφαλιστικές οφειλές η ελάχιστη καταβολή προβλέπεται στο 30% του εισοδήματος! Με αυτόν τον τρόπο, όπως σημειώνουν, «παρέχεται η δυνατότητα να εξυπηρετηθούν τα ληξιπρόθεσμα και τα τρέχοντα χρέη, να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις και να συντηρηθεί στα απολύτως αναγκαία επίπεδα ο επαγγελματίας και η οικογένειά του»...