Τα παραπάνω τόνισε ο Μάκης Παπαδόπουλος, υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ, κεντρικός εισηγητής στη χτεσινή Ημερίδα. Παραθέτουμε στη συνέχεια αποσπάσματα από την εισήγηση του Μάκη Παπαδόπουλου. Ολόκληρη η εισήγηση θα δημοσιευτεί στον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη».

«Οι αρνητικές συνέπειες της απελευθέρωσης στον τομέα της ενέργειας είναι σήμερα ολοφάνερες», σημείωσε ο ομιλητής.

«Η αναδιάρθρωση ανοίγει το δρόμο στην αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Συνοδεύεται από μια αντιλαϊκή δέσμη μέτρων που στοχεύουν στην εντατικοποίηση της εργασίας, στη μείωση του αριθμού των εργαζομένων, στην ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας, στη συρρίκνωση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων.

Την τελευταία πενταετία η παραγωγικότητα των εργαζομένων της ΔΕΗ ΑΕ αυξάνεται ετησίως 5,3% κατά μέσο όρο. Ομως, αυτή η αύξηση δεν αξιοποιείται για τη μείωση του συνολικού χρόνου εργασίας αλλά για τη μείωση του συνολικού αριθμού των εργαζομένων σύμφωνα με το αναπτυξιακό πρόγραμμα "Ηρακλής". Σε σχέση με το 1993 η μείωση του αριθμού των εργαζομένων ξεπερνά το 28%, ενώ ο νέος πρόεδρος της ΔΕΗ ΑΕ δηλώνει ότι 7.000 σημερινοί υπάλληλοι της ΔΕΗ αποτελούν πλεονάζον προσωπικό.

Το σύνολο των διαθέσιμων στοιχείων δείχνει ότι το λαϊκό νοικοκυριό δεν ωφελήθηκε από την αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων στη ΔΕΗ ΑΕ. Την περίοδο 2000-2006, που η παραγωγικότητα στη ΔΕΗ ΑΕ αυξάνεται σημαντικά, οι τιμές της οικιακής κατανάλωσης αυξάνονται ετησίως κατά μέσο όρο πάνω απ' τον πληθωρισμό, ενώ η τελευταία αύξηση του 2007 έφτασε το 7%. Φυσικά το πρόβλημα δεν αφορά μονοδιάστατα στην αύξηση των τιμών. Θα πρέπει να συνυπολογίσουμε την καθήλωση των πραγματικών μισθών, τη φορολογική αφαίμαξη, δηλαδή τη συγκράτηση του πραγματικού λαϊκού εισοδήματος.

Η άρχουσα τάξη και η ΕΕ προωθούν την ηλεκτροπαραγωγή από Ανεξάρτητες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) με σαφείς στόχους:

• Την επιτάχυνση της "απελευθέρωσης" του ενεργειακού τομέα των κρατών-μελών και της ραγδαίας εισόδου του ιδιωτικού κεφαλαίου μέσα από την κοινοτική χρηματοδότηση σχετικών επενδύσεων.
• Τον περιορισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τα εισαγόμενα καύσιμα ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις απ' τη γεωπολιτική υπεροχή των ΗΠΑ και της Ρωσίας στο σκέλος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
• Την προώθηση της σχετικής ευρωενωσιακής τεχνολογίας και των αντίστοιχων προϊόντων στη διεθνή αγορά. Η Γερμανία, η Δανία και η Ισπανία καταγράφουν σημαντική δραστηριότητα στο συγκεκριμένο τομέα, όπου οι γερμανικές εξαγωγές φθάνουν τα 10 δισ. ευρώ, τη στιγμή που η σχετική παγκόσμια αγορά δεν ξεπερνά τα 25 δισ. Μόνο στη Β. Ελλάδα σχεδιάζονται γερμανικές επενδύσεις ύψους 300 εκατ. ευρώ».

Δεν πρόκειται για άγνοια αλλά για συνειδητή εξαπάτηση αφού το αυξημένο ποσοστό του δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο μιας επιχείρησης δεν μπορεί - σε τελευταία ανάλυση - να ακυρώσει τη λειτουργία της σύμφωνα με τους νόμους του καπιταλιστικού ανταγωνισμού. Αυτοί οι νόμοι οδηγούν επίσης στις συγχωνεύσεις και στις συνεργασίες μεταξύ ομίλων που είναι αναμενόμενες στο πλαίσιο της απελευθέρωσης.

Στην ίδια κατεύθυνση με το ΠΑΣΟΚ κινείται και ο Συνασπισμός, ο οποίος προτείνει έναν ακαθόριστο "αντινεοφιλελεύθερο δρόμο" απελευθέρωσης, στο πλαίσιο του οποίου ο ενεργειακός σχεδιασμός θα διασφαλίζει τάχα την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Ο ΣΥΝ επιχειρεί να συγκαλύψει τη συμφωνία του με τους στρατηγικούς στόχους της ΕΕ και επαναλαμβάνει την αποπροσανατολιστική αποκήρυξη των ορυκτών καυσίμων που προαναφέραμε.

Ο "αντινεοφιλελεύθερος" δρόμος είναι απλά ανύπαρκτος. Στο καπιταλιστικό σύστημα ο ενεργειακός σχεδιασμός υπηρετεί αντικειμενικά τα στρατηγικά συμφέροντα της αστικής τάξης. Στο πλαίσιο της ανταγωνιστικής "απελευθερωμένης" αγοράς υπονομεύεται ακόμα περισσότερο κάθε δυνατότητα μακροπρόθεσμου προγραμματισμού με γνώμονα τη λαϊκή ευημερία, αφού βασικό κριτήριο του σχεδιασμού είναι αντικειμενικά η διευκόλυνση της δράσης του ιδιώτη επενδυτή. Το κεφάλαιο επιλέγει πότε και πού θα επενδύσει, ποιο καύσιμο θα χρησιμοποιήσει».

Ο Ενιαίος Κρατικός Φορέας Ενέργειας θα υπηρετεί ένα σύνολο στόχων και κριτηρίων:

α) Τη διασφάλιση της υποδομής για την κάλυψη των αναγκών της κεντρικά σχεδιασμένης βιομηχανίας που στηρίζεται στην κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής. Τη σχεδιασμένη ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών και κλάδων με μοχλό τον ενεργειακό τομέα. Τη στήριξη της αγροτικής και βιοτεχνικής παραγωγής με στόχο τη συνεταιριστική συγκεντροποίησή τους.

β) Την εξασφάλιση επαρκούς και φτηνής λαϊκής κατανάλωσης, η οποία θα ανεβάζει συνολικά το επίπεδο ζωής, θα κατοχυρώνει στην πράξη το ενεργειακό προϊόν ως κοινωνικό αγαθό.

γ) Την ασφάλεια των εργαζομένων του κλάδου αλλά και των οικιστικών ζωνών και γενικότερα την προστασία του περιβάλλοντος.

δ) Τη μείωση του βαθμού ενεργειακής εξάρτησης της χώρας. Παράλληλα, την ανάπτυξη διακρατικής συνεργασίας σε αμοιβαία επωφελή βάση, όταν και όπου προκύπτουν οι ανάλογες κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις.

Τότε μόνο μπορεί να υλοποιηθεί ο κεντρικός ενεργειακός σχεδιασμός του κρατικού φορέα ενέργειας, δηλαδή ο σχεδιασμός ο οποίος προωθεί, προγραμματίζει και συνδυάζει αρμονικά όλους τους στόχους που προαναφέραμε. Σε αυτές τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές συνθήκες αποκτά ρόλο ουσιαστικό ο εργατικός και κοινωνικός έλεγχος.

Υπ' αυτή την προϋπόθεση ο κρατικός φορέας ενέργειας, απαλλαγμένος από τους σιδερένιους νόμους του καπιταλιστικού κέρδους, θα μπορεί να προσδιορίσει σε κάθε περιοχή της χώρας πόσοι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής χρειάζονται, πού θα λειτουργήσουν και με τι πηγές, ώστε να περιοριστούν τα προβλήματα για το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία, την αγροτική παραγωγή, την τουριστική δραστηριότητα και να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των εργαζομένων που θα εργαστούν σε αυτούς τους σταθμούς. Θα μπορεί να επεξεργάζεται την ενεργειακή πολιτική με άξονες:

1. Την αξιοποίηση εγχώριων πηγών, προσδιορίζοντας τις κατάλληλες χρήσεις - περιοχές - τεχνολογίες, τα μεγέθη, με βάση τα προαναφερθέντα κριτήρια. Την αξιοποίηση των λιγνιτικών κοιτασμάτων της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης με φιλικές προς το περιβάλλον μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Την αξιοποίηση κοιτασμάτων πετρελαίου, που δεν κρίθηκε κερδοφόρα η εξόρυξή τους από ιδιωτικούς καπιταλιστικούς ομίλους, ιδιαίτερα σήμερα, σε συνθήκες ανόδου της τιμής του πετρελαίου και βελτίωσης των τεχνολογιών εξόρυξης.

2. Τη συστηματική έρευνα για εξεύρεση νέων πηγών (π.χ., πιθανά κοιτάσματα σε Ιόνιο - Αιγαίο, κλπ.) και αξιοποίηση των τεχνολογιών με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, την αύξηση του βαθμού ενεργειακής αυτοδυναμίας.

3. Τη διακρατική αμοιβαία επωφελή συνεργασία σε τομείς, όπως:

• Η αξιοποίηση και ανάπτυξη δικτύων - αγωγών μεταφοράς ενεργειακού προϊόντος με προϋποθέσεις που συνδυάζουν το αμοιβαίο όφελος διαφορετικών κρατών από τις οικονομίες κλίμακας με τη διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στη διαχείριση του εγχώριου προϊόντος.
• Η μεταφορά τεχνογνωσίας και η ανάπτυξη εγχώριας ερευνητικής δραστηριότητας.
• Η καλύτερη διαχείριση του προβλήματος των εισαγωγών καυσίμων και γενικότερα των όρων διεξαγωγής του εξωτερικού εμπορίου».

«Το ΚΚΕ», σημείωσε ο ομιλητής, «καλεί σε μαζική αγωνιστική συσπείρωση ενάντια στην κυβερνητική πολιτική της απελευθέρωσης και των ιδιωτικοποιήσεων του ενεργειακού τομέα. Θεωρεί ότι και σήμερα οι στόχοι μιας ενεργειακής πολιτικής συνιστώσας της λαϊκής οικονομίας μπορούν να αποτελέσουν αιτήματα μιας ευρύτερης λαϊκής συσπείρωσης και πάλης.

Για να ανοίξουμε το δρόμο των ριζικών ανατροπών στο επίπεδο της εξουσίας προβάλλουμε τους διεκδικητικούς στόχους:

1)Αμεση αναβάθμιση της υποδομής παραγωγής και μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας με ταυτόχρονη διασφάλιση της προστασίας της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, της φτηνής λαϊκής κατανάλωσης και της μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας:

• Αντικατάσταση παλαιών μονάδων από σύγχρονους λιγνιτικούς σταθμούς με τεχνολογίες δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα και με αυξημένο βαθμό απόδοσης. Διατήρηση του λιγνίτη στο σημερινό ποσοστό στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας για την επόμενη εικοσαετία.
• Αμεση αντικατάσταση των ηλεκτροστατικών φίλτρων σε υπάρχουσες μονάδες και εγκατάσταση σύγχρονου συγκροτήματος αποθείωσης καυσαερίων.
• Αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού της χώρας με κρατικά υδροηλεκτρικά έργα, που συμβάλλουν ταυτόχρονα στην άρδευση αγροτικών εκτάσεων και στην παροχή αντιπλημμυρικής προστασίας. Ενίσχυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας.
• Εργα μετατόπισης και υπογειοποίησης δικτύων μεταφοράς υπερυψηλής και υψηλής τάσης σε κατοικημένες περιοχές για την προστασία της δημόσιας υγείας.
• Σχεδιασμός χρήσεων γης και χωροθέτησης των νέων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής σε μεγάλη απόσταση από περιοχές κατοικίας με γνώμονα τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας και ασφάλειας.
• Προσανατολισμός της αξιοποίησης του φυσικού αερίου κυρίως για οικιακή χρήση και όχι για ηλεκτροπαραγωγή.

2)Διασφάλιση της φθηνής λαϊκής κατανάλωσης και κατάργηση της έμμεσης φορολογίας στα καύσιμα που χρησιμοποιεί η λαϊκή οικογένεια.

3)Μέτρα ενίσχυσης της κατεύθυνσης για πλήρη σταθερή εργασία.

• Απορρόφηση του εποχιακού προσωπικού των πρώην ΔΕΚΟ (8μηνες και 2μηνες συμβάσεις) με σχέση μόνιμου προσωπικού.
• Κατάργηση των εργολαβιών της ΔΕΗ ΑΕ και άμεση πρόσληψη με προτεραιότητα - μοριοδότηση από τις πληττόμενες περιοχές.
• 35ωρο - 5ήμερο - 7ωρο.
• Σύνταξη στα 50 για τις γυναίκες και 55 για τους άνδρες στα Βαρέα και Ανθυγιεινά.

4) Μέτρα βελτίωσης και προστασίας της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος και των συνθηκών ζωής των κατοίκων:

• Σύντομη μετεγκατάσταση των οικισμών που γειτνιάζουν με μεγάλες ενεργειακές υποδομές, σε σύγχρονους οικισμούς που καλύπτουν τις ανάγκες της λαϊκής οικογένειας, με επιβάρυνση των ενεργειακών ομίλων.
• Ανάπτυξη αποκλειστικά κρατικών υπηρεσιών περιβάλλοντος, ιατρικής της εργασίας, ασφάλειας της εργασίας, που με συστηματικό τρόπο: α) Θα διερευνούν και θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου, της ειδικής νοσηρότητας για τους εργαζόμενους στις περιοχές όπου λειτουργούν ενεργειακές υποδομές, β) θα διερευνούν και αξιολογούν τις παραμέτρους περιβαλλοντικής ρύπανσης του εργασιακού και ευρύτερου περιβάλλοντος.
• Διαδικασία επίσημης κρατικής ενημέρωσης των μαζικών φορέων της περιοχής για τα ζητήματα της περιβαλλοντικής ρύπανσης και ελέγχου της αξιοπιστίας των μετρήσεων.

5) Αποκατάσταση εκτάσεων των λιγνιτωρυχείων και βελτίωση ποιότητας νερού.

• Αμεση απόδοση των εξορυγμένων εκτάσεων από τη ΔΕΗ ΑΕ στο κράτος, χωρίς καμιά αποζημίωση.
• Διασφάλιση της αφαίρεσης και διατήρησης της φυτικής γης, πριν από κάθε εξόρυξη, ώστε να διασφαλιστεί η αποκατάσταση του εδάφους και η δυνατότητα αξιοποίησης των συγκεκριμένων εκτάσεων.
• Αξιοποίηση των εκτάσεων σύμφωνα με σχετική επιστημονική μελέτη με προτεραιότητες στην αναδάσωση, τη δημιουργία λιμενοδεξαμενών για τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής και τη δημιουργία βοσκότοπων για την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας.
• Εφαρμογή μέτρων για περιορισμό της ρύπανσης των υδάτων (π.χ., χρήση βιοκλινών).
• Ελεγχος της ποιότητας του νερού στις αρδευτικές γεωτρήσεις.

Με αυτό το αγωνιστικό πλαίσιο καλούμε το εργατικό κίνημα, τους επιστημονικούς και τοπικούς μαζικούς φορείς να κλιμακώσουν τη δράση τους για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής του δικομματισμού».

Τις δικές τους θέσεις ανέπτυξαν στην ημερίδα του Κόμματος οι εκπρόσωποι των προσκεκλημένων φορέων.

Μιλώντας εκ μέρους του υπουργείου Ανάπτυξης, ο γγ του Κ. Μουρουσούλης επικαλέστηκε την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου και τη σταδιακή μείωση των αποθεμάτων λιγνίτη, προκειμένου να στηρίξει την επιλογή εισαγωγής του λιθάνθρακα στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, επιδοκιμάζοντας ταυτόχρονα τους σχεδιασμούς της διοίκησης της ΔΕΗ για υποβάθμιση του λιγνίτη.

Ο αντιπρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Χ. Σπιρτζής, αναφέρθηκε στην προτεραιότητα που δίνει το ΤΕΕ στο περιβάλλον, τασσόμενος υπέρ της ανάπτυξης μεγάλων υδροηλεκτρικών έργων, ενώ επισήμανε ότι μέσω της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας απομυζούν αμύθητα κέρδη ιδιώτες παραγωγοί και κερδοσκόποι. Απέδωσε την αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος στις απαιτήσεις των ιδιωτών για μεγαλύτερα κέρδη.

Ο πρόεδρος της ΔΕΗ Τ. Αθανασόπουλος επέμεινε για μια ακόμη φορά στη στρατηγική που προωθεί για την επιχείρηση. Παρουσίασε ως μονόδρομο τη συνεργασία με ξένους κολοσσούς στο νέο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί στην αγορά - όπου εμπλέκονται εταιρείες 5 έως 15 φορές μεγαλύτερες από αυτήν - και υπερασπίστηκε τα σχέδια για τις λιθανθρακικές μονάδες, παρέχοντας φραστικές διαβεβαιώσεις για την εξάντληση του λιγνίτη. Εφτασε στο σημείο να ταυτίσει με το «εθνικό συμφέρον» την ανάπτυξη της ΔΕΗ σύμφωνα με όσα έχει προτείνει ο ίδιος.

Ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ - ΔΕΗ Ν. Φωτόπουλος επισήμανε ότι η απελευθέρωση της αγοράς «μόνο για το καλό των καταναλωτών δεν έγινε», ωστόσο έδωσε έμφαση στη μη τήρηση των κανόνων του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού μέσω των περιορισμών που έχει τεθεί σε βάρος της ΔΕΗ. Σύνδεσε τη χρήση του λιγνίτη και με την προοπτική των περιοχών από τις οποίες εξορύσσεται και τόνισε ότι στα επόμενα χρόνια μπορεί να αναπτυχθεί μόνο μία μονάδα λιθάνθρακα στη χώρα.

Ο Νίκος Ορφανός, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Διυλιστηρίων Χημικής Βιομηχανίας, επισήμανε ότι το πετρέλαιο για πολλά χρόνια θα συνεχίσει να καλύπτει σημαντικό μέρος των ενεργειακών αναγκών της χώρας. Υποστήριξε ότι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '90 η αγορά πετρελαίου λειτουργούσε σε ένα πλαίσιο υγιούς ανταγωνισμού, όμως από εκεί κι έπειτα, με την «απελευθέρωση» της αγοράς οδηγηθήκαμε στην εμφάνιση των ολιγοπωλειακών φαινομένων.

Στην παρέμβασή του στην ημερίδα, ο Στ. Διαμαντίδης, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διπλωματούχων Μηχανολόγων - Ηλεκτρολόγων (ΠΣΔΜ-Η), αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες και τις μελέτες του συλλόγου σχετικά με την αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στα κτίρια και την ανάγκη ενίσχυσής τους.

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ενωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), Γ. Τσιπουρίδης, στην παρουσίασή του στάθηκε κυρίως στις περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις και τις κλιματικές αλλαγές, ενώ σημείωσε ότι γι' αυτές ευθύνονται οι ανθρώπινες δραστηριότητες και εξήγησε ότι «υπάρχουν εταιρείες που δίνανε λεφτά και πάνω και κάτω από το τραπέζι για να ακυρωθούν τα ευρήματα της έκθεσης της διακυβερνητικής» για το κλίμα. Υποστήριξε επίσης πως χρειάζεται στροφή στις Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Στο πλαίσιο της ημερίδας υπήρξαν παρεμβάσεις και από το κοινό.

Ο Σ. Στεφανίδης, εκπρόσωπος του Συλλόγου Πολιτών Δήμου Ελλησπόντου Κοζάνης, αναφέρθηκε στην ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων προστασίας των κατοίκων, των εδαφών και των υδάτινων πόρων της περιοχής. Ο Κ. Αγγελόπουλος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πάτρας, υποστήριξε την ανάγκη ανάπτυξης της χρήσης βιομάζας. Ο Σ. Βεγγύρης εκ μέρους του Συλλόγου Εργαζομένων στον ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνική Συστήματος Φυσικού Αερίου), αναφέρθηκε στις δυνατότητες του φυσικού αερίου στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας.

Χαιρετισμό στην ημερίδα απέστειλαν τα ΔΣ του «Συλλόγου Πληττομένων από τις Αναγκαστικές Απαλλοτριώσεις Υπέρ της ΛΙΠΤΟΛ/ΔΕΗ του Αγροκτήματος Μαυροπηγής Εορδαίας "Η ΜΑΥΡΗ ΠΗΓΗ"» και του «Συλλόγου Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής Δήμου Δημητρίου Υψηλάντη». Στον χαιρετισμό τους αναφέρονται στη διαχρονική επιβάρυνση του τόπου τους από την υπερεκμετάλλευση του πλούσιου υπεδάφους και τάσσονται κατά της αλόγιστης χρήσης μορφών ενέργειας.

Παρέμβαση κατέθεσε στην ημερίδα και ο αρχιτέκτονας Π.Κ. Κουμουνδούρος, μέλος της αντιπροσωπείας του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ και της αντιπροσωπείας της Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ.