Copyright 2019 The Associated

Η απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ συνεχίζει τις επαφές στην Κύπρο

Η ειδική εκπρόσωπος του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ, είχε χτες νέες χωριστές συναντήσεις με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, μετά τις οποίες δεν έγιναν αναλυτικές δηλώσεις, για τέταρτη συνεχή φορά από το περασμένο Σάββατο, όταν η Αμερικανίδα απεσταλμένη έφτασε στο νησί. Αργά το απόγευμα, στα Κατεχόμενα ανακοινώθηκε ότι σήμερα θα γίνει νέα συνάντηση Ακιντζί - Λουτ. Αντίστοιχη συνάντηση πιθανολογούταν και με την ελληνοκυπριακή πλευρά.

Στο μεταξύ, ο Κύπριος ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης προσπάθησε να διαψεύσει τα περί «εμπλοκής» που γράφονται σε πολλά ΜΜΕ, εκτιμώντας «ότι θα υπάρξουν κι άλλες συναντήσεις και μοναδικός στόχος είναι να υπάρξει κατάληξη στους "όρους αναφοράς"», προσθέτοντας ότι τα πράγματα ποτέ δεν ήταν εύκολα και υπάρχει μια κατάσταση σε εξέλιξη. Ακόμα, ο ΥΠΕΞ διέψευσε δημοσίευμα της ελληνοκυπριακής εφημερίδας «Κιμπρίς» ότι ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής Ανδρέας Μαυρογιάννης υπέβαλε στην Λουτ μια «ριζοσπαστική πρόταση», που μάλιστα - σύμφωνα με την «Κιμπρίς» - προκάλεσε (θετική) έκπληξη στην απεσταλμένη του ΟΗΕ.

Την ίδια στιγμή, η τουρκοκυπριακή εφημερίδα «Χαβαντίς» τόνιζε στο πρωτοσέλιδό της ότι η Λουτ είναι αποφασισμένη να μη φύγει από την Λευκωσία αν δεν πάρει αυτό που θέλει. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι τα συνεχή «πήγαινε - έλα» της Λουτ επιδιώκουν προετοιμασία νέου γύρου «ουσιαστικών» συνομιλιών, επικεντρωμένων στην εξεύρεση λύσης, μια «στρατηγική συμφωνία» σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης οι πλευρές να επικεντρωθούν σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Το δημοσίευμα της «Χαβαντίς» εστιάζει στις «ευαισθησίες της τουρκοκυπριακής πλευράς», υποστηρίζοντας ότι παρά την αποτυχία της «διαδικασίας που ξεκίνησε το 2015 και διήρκεσε μέχρι την κατάρρευση στο Κραν Μοντανά», σήμερα υπάρχουν υπάρχουν σοβαρές προσδοκίες για λύση και γι' αυτό η τουρκοκυπριακή πλευρά επιμένει να συμπεριληφθούν στους «όρους αναφοράς» αφενός το Κοινό Ανακοινωθέν της 11ης Φλεβάρη 2014 (όπου προβλέπονται δύο «συνιστώντα κράτη») αλλά και το λεγόμενο «πλαίσιο Γκουτέρες», δηλαδή η δέσμη προτάσεων που παρουσιάστηκε στο Κραν Μοντανά και ανάμεσα σε άλλα δρομολογεί την άμεση εμπλοκή του αμερικανοΝΑΤΟικού παράγοντα στην ασφάλεια της Κύπρου.

Ωθηση στις διεργασίες - με στόχο και τη διασφάλιση της λαϊκής συναίνεσης στις νέες αντιλαϊκές επιδιώξεις - δίνουν και άλλες παρεμβάσεις, όπως αυτή που χτες ανακοινώθηκε ότι ξεκινά η ομάδα πρωτοβουλίας «Απόφαση Ειρήνης». Σε αυτή συμμετέχουν πρώην πολιτικοί και υπουργοί από διάφορους χώρους, όπως ο μέχρι πρόσφατα υπουργός Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) Ιωάννης Κασουλίδης. Σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε, τονίστηκε μεταξύ άλλων ότι «η διαπραγματευτική διαδικασία για την κατάληξη σε συμφωνημένη λύση επανένωσης της χώρας, η οποία να συγκεντρώνει την υποστήριξη της πλειοψηφίας του λαού, είναι δύσκολη, σύνθετη και πολυεπίπεδη. Παρ' όλα αυτά, η ομάδα εκτιμά ότι στη βάση της διαπραγμάτευσης που προηγήθηκε, των σημείων όπου υπάρχουν ήδη συγκλίσεις ή όπου εξακολουθούν να υφίστανται αποκλίσεις, η προοπτική της θετικής κατάληξης είναι ρεαλιστική και εφικτή». Προστέθηκε ακόμα ότι χρειάζονται στοχοπροσήλωση στο μοντέλο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, η αξιοποίηση του «πλαισίου Γκουτέρες», η εποικοδομητική συμμετοχή στη διαδικασία, η αποφυγή έντασης και αντιπαράθεσης, η συνεννόηση και συνεργασία όλων των πολιτικών δυνάμεων, η ειλικρινής ενημέρωση κ.τ.λ.

Προχτές, την κατάσταση στο Κυπριακό συζήτησαν (μεταξύ άλλων) ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Αντρος Κυπριανού και ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γ. Λιλλήκας. Ο πρώτος δήλωσε μεταξύ άλλων ότι η παράταση του αδιεξόδου εγκυμονεί κινδύνους, αλλά και ένα αδιέξοδο σε μια ενδεχόμενη νέα διάσκεψη για το Κυπριακό εγκυμονεί κι αυτό κινδύνους. Είπε ακόμα ότι «έχει τεράστια σημασία να πάμε πάρα πολύ καλά προετοιμασμένοι σε αυτήν τη διαπραγμάτευση, εάν και εφόσον ξεκινήσει, με ξεκάθαρο στο μυαλό μας το τι θέλουμε» και ότι «δεν έχουμε περιθώρια αποτυχίας, πρέπει να επιτύχουμε, εάν και εφόσον επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις».

Από τη μεριά του, ο Γ. Λιλλήκας δήλωσε πως «εδώ που βρισκόμαστε σήμερα δεν έχουμε την πολυτέλεια για λάθη, είμαστε υποχρεωμένοι και θα πρέπει να κάνουμε προσεκτικές κινήσεις προς την κατεύθυνση λύσης του Κυπριακού και κυρίως να επιμένουμε, κάτι που επιδιώκει και ο ΓΓ, στην κατάλληλη προετοιμασία μιας νέας διάσκεψης», εκτιμώντας ότι «τρίτο αδιέξοδο σε τρίτη συνεχόμενη διάσκεψη πολύ φοβάμαι ότι μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες εξελίξεις στο Κυπριακό».

Εκ μέρους του ΔΗΚΟ, ο πρόεδρός του Νικόλας Παπαδόπουλος επανέλαβε ξανά την ανησυχία του κόμματος «ότι το πλαίσιο δυστυχώς που θα αποτελέσει τη βάση για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, θα είναι αυτό που περιλαμβάνεται στην έκθεση του Γενικού Γραμματέα του Σεπτεμβρίου του 2017. Μια έκθεση - που υπενθυμίζεται - είναι καθόλα αρνητική για τη δική μας πλευρά, καθώς περιλαμβάνει μόνο τις δικές μας υποχωρήσεις και καμία από τις σημαντικότερες υποχωρήσεις που θα έπρεπε να περιλαμβάνει ένα έγγραφο αναφοράς για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων που έχουν σχέση με αυτά που θα δώσει η Τουρκία».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες κι ενώ όλα δείχνουν ότι οι διεργασίες για το Κυπριακό αποτελούν μοχλό επιτάχυνσης ευρύτερων «διευθετήσεων», ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρ. Τ. Ερντογάν έκρινε σκόπιμο να επικρίνει όσους δηλώνουν ότι η χώρα του δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. «Κάποιοι έχουν πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές, όχι έναν και δύο (αλλά πολλούς) (...) και μας λένε εμάς ότι δεν μπορούμε να έχουμε (...) αυτό δεν μπορώ να το δεχτώ (...) Σήμερα δεν υπάρχει αναπτυγμένο έθνος στον κόσμο που δεν έχει (πυρηνικά όπλα)...».

ΛΟΝΔΙΝΟ - ΒΛΑΔΙΒΟΣΤΟΚ - ΤΕΧΕΡΑΝΗ.--

Η έντονη διπλωματική κινητικότητα, που αναπτύσσεται τις τελευταίες μέρες μεταξύ ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και Ιράν, με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στον Περσικό Κόλπο (μεταξύ άλλων και μέσω διάσωσης της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα), φαίνεται πως προκαλεί επιπρόσθετη «ανησυχία» στην κυβέρνηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Μετέβη έτσι χτες εσπευσμένα στο Λονδίνο, για να συζητήσει με τον Βρετανό ομόλογό του, Μπόρις Τζόνσον, «τις ανάγκες ασφαλείας του Ισραήλ» και ιδιαίτερα «την πρόκληση της επιθετικότητα και τρομοκρατίας του Ιράν». «Θα ήθελα να μιλήσουμε για το πώς θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα πράγματα προς όφελος της ειρήνης... Δεν είναι τώρα η ώρα για συνομιλίες με το Ιράν, αλλά να αυξηθεί η πίεση εναντίον του», είπε φτάνοντας. Ωστόσο, είναι άγνωστο εάν κατάφερε κάποιο απτό αποτέλεσμα κατά την 30λεπτη συνάντηση με τον Μπόρις Τζόνσον, πέρα ίσως από την ανακοίνωση που εξέδωσε το γραφείο του Βρετανού πρωθυπουργού πως οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι είναι αναγκαίο να εμποδιστεί το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα «και να σταματήσει την ευρύτερη αποσταθεροποιητική δραστηριότητά του».

Αργότερα χτες το απόγευμα, ο Νετανιάχου σκόπευε να συναντήσει, και πάλι σε σχέση με το Ιράν και την κατάσταση στον Περσικό Κόλπο, τον Αμερικανό υπουργό Αμυνας, Μαρκ Εσπερ. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, το θέμα συζήτησης να σχετίζεται και με ένα ενδεχόμενο σχέδιο για την υπογραφή κάποιου αμερικανο-ισραηλινού «συμφώνου ασφαλείας», καθώς η κυβέρνηση Νετανιάχου αναζητά κάποια θεαματική χειρονομία από τις ΗΠΑ λίγο πριν από τις ισραηλινές εκλογές της 17ης Σεπτέμβρη. Ρωτήθηκε, πάντως, χτες για την προχτεσινοβραδινή δήλωση Τραμπ που δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο συνάντησής του με τον Ιρανό Πρόεδρο Χασάν Ροχανί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, λέγοντας: «Δεν θα πω εγώ στον Πρόεδρο Τραμπ με ποιον θα συναντηθεί».

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως ο Νετανιάχου μετέβη στο Λονδίνο λίγο μετά τις προχτεσινές αποκαλύψεις της εφημερίδας «Τάιμς Ν. Υόρκης» πως το Ισραήλ πιέζει για στρατιωτικό χτύπημα στο Ιράν με ή χωρίς τη συγκατάθεση των ΗΠΑ, εκτιμώντας ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα είναι πιο ανεκτική σε ένα τέτοιο (πολλαπλώς επικίνδυνο) εγχείρημα.

Το ίδιο 24ωρο, ο Ινδός πρωθυπουργός, Ναρέντρα Μόντι, συμμετέχοντας στο Ανατολικό Οικονομικό Φόρουμ στο Βλαδιβοστόκ απέρριψε εμμέσως πλην σαφώς το ενδεχόμενο συμμετοχής της χώρας του στη «ναυτική αποστολή» των ΗΠΑ (επιχείρηση «Sentinel») σε Περσικό, Στενά του Ορμούζ και Κόλπο του Ομάν. Ο Ινδός πρωθυπουργός τόνισε πως δεν θα πάρει στρατιωτικά μέτρα, για να εξασφαλίσει τα ινδικά δεξαμενόπλοια στα Στενά του Ορμούζ, προσθέτοντας πως η κυβέρνησή του έχει ήδη προχωρήσει σε «συγκεκριμένες διευθετήσεις ασφαλείας» για τα δικά της πετρελαιοφόρα στην περιοχή.

Στο ίδιο φόρουμ, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, σχολιάζοντας την κατάσταση στα Στενά του Ορμούζ είπε πως μολονότι η χώρα του ενδιαφέρεται για την αποκλιμάκωση της έντασης στον Περσικό, εντούτοις δεν βλέπει, από «τεχνικής άποψης», κάποιο πρόβλημα στο θέμα της προστασίας των εμπορικών πλοίων με στρατιωτικά μέσα. Δεν απέκλεισε μάλιστα μακροπρόθεσμα τη δημιουργία ενός πιθανώς διεθνούς οργανισμού που να αναλάβει την προστασία στα Στενά του Ορμούζ, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσαν, μεταξύ άλλων, να συμμετάσχουν οι ΗΠΑ, η Κίνα και άλλες ασιατικές χώρες.

Με φόντο, πάντως, τα ελάχιστα πρακτικά αποτελέσματα που αποδίδουν οι νέες, μαραθώνιες διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Ιράν και ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της ΕΕ, με πρώτη (σε αυτήν τη φάση) τη Γαλλία, ο Ιρανός Πρόεδρος, Χασάν Ροχανί, προειδοποίησε ότι σήμερα (Παρασκευή) θα δώσει εντολή στον ιρανικό Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας να προχωρήσει στην ανάπτυξη κεντρόφυγων αντιδραστήρων νέας γενιάς, με σκοπό την επιτάχυνση της διαδικασίας εμπλουτισμού ουρανίου.

Οι ΗΠΑ, από την άλλη, συνεχίζουν την τακτική πιέσεων και απειλών. Χτες, ο Μπράιαν Χουκ, που είναι ο ειδικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ για το Ιράν, έταξε 15 εκατομμύρια δολάρια σε όποιον ή όποιους διαθέσουν στην Ουάσιγκτον πληροφορίες που θα μπορούσαν να διαταράξουν τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, οργάνωση που έχει χαρακτηριστεί «τρομοκρατική».

Νωρίτερα, οι «Financial Times» αποκάλυψαν πως ο ίδιος είχε στείλει πριν από μέρες μήνυμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας στον καπετάνιο του ιρανικού δεξαμενόπλοιου «Adrian Darya-1», Ακχιλίς Κουμάρ, προσπαθώντας να τον δελεάσει με «αρκετά εκατομμύρια δολάρια» να οδηγήσει το σκάφος σε περιοχή όπου θα μπορούσαν να επέμβουν Αμερικανοί κομάντος για να το καταλάβουν. Τις πληροφορίες αυτές επιβεβαίωσε αργότερα ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Μ. Τζ. Ζαρίφ, τονίζοντας ότι κατήγγειλε τις προσπάθειες και απειλές των ΗΠΑ σε βάρος του καπετάνιου του ιρανικού δεξαμενόπλοιου στον Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας.