ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Πολιτισμός και «πολιτισμός»

Πολύ εντυπωσιακό το στάδιο όπου γίνεται το παγκόσμιο πρωτάθλημα στίβου στο Παρίσι. Πρέπει να ξοδεύτηκαν εκατομμύρια για να κτιστεί. Ομως οι συνειρμοί είναι άτιμο πράγμα και σου έρχονται εκεί που δεν τους περιμένεις. Ετσι σύμφωνα με τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, το γραφείο κηδειών «Pompes funebres generales» (PFG) επιβεβαίωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο τις εκτιμήσεις του για περίπου 13.000 επιπλέον νεκρούς τον μήνα Αύγουστο σε σχέση με την ίδια χρονική περίοδο προηγούμενων ετών. «Επιβεβαιώνουμε τις εκτιμήσεις που είχαμε κάνει την περασμένη βδομάδα για περίπου 13.000 επί πλέον νεκρούς κατά τον μήνα Αύγουστο», τόνισε η Ιζαμπέλ Ντιμπουά-Κοστ, διευθυντικό στέλεχος της εταιρίας PFG, που διαθέτει 976 γραφεία σε όλη τη Γαλλία. Η περίοδος αυτή καλύπτει και τον καύσωνα που έπληξε από την αρχή του Αυγούστου και για περίπου δύο βδομάδες τη χώρα... Δηλαδή, αυτοί οι άτακτοι συνειρμοί μας λένε πως πρόκειται για «πολιτισμό», που ξοδεύει εκατομμύρια για πανάκριβα έργα βιτρίνας την ίδια ώρα, που αφήνει απροστάτευτους τους φτωχούς, τους ηλικιωμένους, τους αρρώστους κ.ά. όλους αυτούς δηλαδή, που έπληξε ο καύσωνας. Να τον χαίρονται τέτοιο «πολιτισμό», αλλά δε νομίζουμε ότι θα πάρουμε...

Δεν παίρνει γιατρειά

Τι είναι τούτοι; Μια φορά το χρόνο, τέτοιες μέρες ενόψει ΔΕΘ, έχουν την ευκαιρία έστω και για τα μάτια του κόσμου να δηλώσουν εκπρόσωποι εργατών και έστω προσχηματικά να καταθέσουν στο τραπέζι μια σειρά πραγματικά αιτήματα εργατών, αιτήματα που να ανταποκρίνονται στην κατάσταση που βιώνει η εργατική τάξη.

Κι όμως, είναι τόσο πολύ πλέον ενσωματωμένοι στο σύστημα εκμετάλλευσης των εργατών, είναι τόσο πολύ πλέον υπερασπιστές των συμφερόντων του κεφαλαίου, είναι τόσο πολύ πλέον εντεταλμένοι να υπερασπίζουν πριν απ' όλα τις πολιτικές που εκπορεύονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ώστε ούτε για τα προσχήματα δεν εμφανίζονται ως εκπρόσωποι εργατών.

Για την ηγεσία της ΓΣΕΕ ο λόγος και την προχτεσινή της εμφάνιση στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό, όπου υποτίθεται πως πήγαν για να καταθέσουν τα αιτήματα των εργατών. Κοιτάς προσεκτικά τις δηλώσεις τους και διαπιστώνεις ότι πίνουν νερό στο όνομα της σύγκλισης με την ΕΕ. Και στο όνομα αυτής της σύγκλισης παρουσιάζουν ως αιτήματα εργατών αυτά που ήδη η κυβέρνηση παρουσιάζει ως «κοινωνικό πακέτο». Δηλαδή ένα μεγάλο τίποτα που βασίζεται στην εκτίμηση Σημίτη ότι η Ελλάδα ευημερεί κι ότι το όλο πρόβλημα βρίσκεται στην παροχή 30 ευρώ στις κατώτερες συντάξεις του ΟΓΑ.

Οσο πιο γρήγορα τους ανατρέψει η εργατική τάξη, τόσο καλύτερα. Η κατάσταση στη ΓΣΕΕ δεν παίρνει άλλη γιατρειά.

Το πρόβλημα του Καραμανλή

Υποσχέσεις προς τους αγρότες έδωσε από τα Γρεβενά, όπου περιόδευσε προχτές, ο Κ. Καραμανλής. Προεκλογική περίοδος, γαρ, και ο πρόεδρος της ΝΔ επιχειρεί να συναγωνιστεί την κυβέρνηση σ' ανέξοδα κι απατηλά «ΘΑ» προς την πάσχουσα, απογοητευμένη κι οργισμένη αγροτιά.

Το πρόβλημα, όμως, του Κ. Καραμανλή είναι ότι δεν έχει να υποσχεθεί κάτι που δεν υποσχέθηκε το ΠΑΣΟΚ και, εν πολλοίς, δεν υλοποίησε η κυβέρνησή του. Κι όχι γιατί «πάσχει από ιδέες», αλλά επειδή κινείται στο ίδιο πολιτικό πλαίσιο, καθώς συμφωνεί απολύτως με τις βασικές κατευθύνσεις της αντιαγροτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ας πάρουμε για παράδειγμα το θέμα των αποζημιώσεων για καταστροφές από την κακοκαιρία, στο οποίο αναφέρθηκε και στα Γρεβενά ο πρόεδρος της ΝΔ. Το μόνο που βρήκε να υποσχεθεί γι' αυτό είναι ότι, αν η καθυστέρηση στις αποζημιώσεις ξεπεράσει τους τρεις μήνες, τότε οι παραγωγοί θα τις πληρώνονται έντοκες! Μα, το πρόβλημα δεν είναι αν οι πληγέντες πάρουν ελάχιστα χρήματα παραπάνω ως τόκο, αλλά ότι η καθυστέρηση στις αποζημιώσεις είναι πολύ μεγάλη και, προπάντων, ότι αυτές είναι πολύ χαμηλές έως εξευτελιστικές, καθώς ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει το σύνολο των ζημιών στην παραγωγή και το κεφάλαιο. Κι αίτημα για αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ προς αυτή την κατεύθυνση, δε θέτει η ΝΔ...

ΒΙΒΛΙΟ

Η τραγική γελοιότητα του φασισμού

Ιδιον κάθε αληθινά μείζονος συγγραφέα δεν είναι μόνον το κάλλος της γλώσσας του, ο γνωσιακός πλούτος και η δύναμη της γραφής του, η πολύπλευρη συνθετικότητα της μυθιστορηματικής πλοκής του, αλλά και το να πρωτοπορεί θεματολογικά έναντι των ελασσόνων ομοτέχνων της εποχής του. Να «οσμίζεται» έγκαιρα, να αποκαλύπτει και να καταδικάζει με το έργο του τον όποιο επερχόμενο κοινωνικό κίνδυνο, ώστε και η κοινωνία να προϊδεαστεί, να συνειδητοποιήσει και να αντιμετωπίσει το κακό. Αυτών και άλλων θαυμαστών ιδιοτήτων συγγραφέας είναι η κορυφαία της γαλλικής λογοτεχνίας Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Η δημιουργός των «Απομνημονευμάτων του Αδριανού» (ένα λογοτεχνικό αριστούργημα του 20ού αιώνα), πρωτοπόρησε γράφοντας το 1933 και δημοσιεύοντας το 1934 το πρώτο στη δυτική Ευρώπη αντιφασιστικό μυθιστόρημα. Τον «Οβολό του ονείρου». Μια καυστικότατη αλληγορία για τη γελοιότητα αλλά και τον κίνδυνο που εγκυμονούσε ο ιταλικός φασισμός. Η Γιουρσενάρ διέκρινε το μέγεθος του κινδύνου τότε που οι ιταλικές μάζες αποθέωναν τον φασίστα Μουσολίνι και πριν ακόμα αυτός εκστρατεύσει στην Αιθιοπία, βοηθήσει τον Ισπανό δικτάτορα Φράνκο, προσεγγίσει και υποταχθεί στον Χίτλερ. Η Γιουρσενάρ, με την τεράστια ιστορική γνώση της, δε σάρκασε μόνον την πορεία του Μουσολίνι και των μελανοχιτώνων του προς τη Ρώμη στις 28/10/1922 για την κατάληψη της εξουσίας, θυμίζοντας το ρωμαϊκό ιμπέριουμ. Τίμησε τα «σπέρματα» του μετέπειτα ιταλικού αντιφασιστικού αγώνα. Πρόβλεψε -διά στόματος ενός προσώπου του έργου της, του ζωγράφου Κλεμάν Ρου- και το τέλος του δικτάτορα. «Θα τα τινάξει σαν Καίσαρας».

Οι πραγματικά σπουδαίοι μυθιστοριογράφοι έχουν και άλλη αρετή. Δε ναρκισσεύονται, δεν επιδεικνύουν τις γνώσεις τους, δε μυθοπλοκούν αυτοβιογραφικά. Κάνουν αυτοκριτικό επανέλεγχο του έργου τους. Δε θεωρούν τετελεσμένη και αναμφισβήτητη την αξία του. Ετσι η Γιουρσενάρ, παρά την επιτυχία του έργου της, το 1958 το ανέπλασε ουσιαστικά. Εδωσε μεγαλύτερο ρεαλιστικό βάθος στη ζωή, στο χαρακτήρα, στις ιδέες, στην ψυχολογία των προσώπων. Αποσαφήνισε τις αλληγορικές έννοιες. Εμπλούτισε τα, φανταστικά μεν αλλά βασισμένα στην κοινωνική πραγματικότητα της φασιστικής Ιταλίας επεισόδιά του (όπως η προσπάθεια της Μαρτσέλα Αρντεάτι να δολοφονήσει τον Μουσολίνι, επεισόδιο εμπνευσμένο από πραγματικές, θανάσιμα τιμωρημένες απόπειρες δολοφονίας του δικτάτορα). Το αναπλασμένο έργο δημοσιεύτηκε το 1959, προλογισμένο από τη συγγραφέα. Αυτή η γραφή του κυκλοφόρησε (εκδόσεις Χατζηνικολή), σε αριστοτεχνική μετάφραση της Τερέζας Στ. Παναγιώτου, μετάφραση, που τιμά την υπέροχη λογοτεχνία της Γιουρσενάρ.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ

Αθλιες μεθοδεύσεις

Παπαγεωργίου Βασίλης

Το σκηνικό όπου κάποιοι καλοθελητές και μερικοί ριψάσπιδες θέτουν εαυτόν στην υπηρεσία του αστικού πολιτικού συστήματος κατά την προεκλογική περίοδο αυτοχαρακτηριζόμενοι ως κομμουνιστές που τώρα στηρίζουν ΝΔ ή ΠΑΣΟΚ, είναι και παλιό και γνώριμο. Το ξαναείδαμε προχτές στη Σαμαρίνα κατά την επίσκεψη του Κ. Καραμανλή, όπου ένας «πρώην» που εναντιώθηκε στο ΚΚΕ, εμφανίστηκε, σε δελτίο ειδήσεων καναλιού ως κομμουνιστής που τώρα στις εκλογές παλεύει υπέρ της ΝΔ - αν και είναι ήδη πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου στο δήμο που κατοικεί, εκλεγμένος με το ψηφοδέλτιο της ΝΔ, έχοντας οριστικά διαρρήξει τη σχέση του με το ΚΚΕ. Προβοκάτσια σε βάρος του ΚΚΕ; Ενίσχυση του δήθεν φιλολαϊκού προφίλ της ΝΔ; Φαίνεται ότι όσο πλησιάζουν οι εκλογές, τα φαινόμενα αυτά της προεκλογικής απάτης θα εντείνονται και θα γίνονται όλο και πιο προκλητικά χοντροκομμένα, προκειμένου να υφαρπάξουν ψήφους. Την ίδια ώρα βλέπουμε κυβερνητικά στελέχη να σαλπάρουν για τη Μακρόνησο, για να «τιμήσουν» και αυτοί, με τον τρόπο τους, τον τόπο μαρτυρίου χιλιάδων κομμουνιστών. Ξαφνικά όλοι θυμήθηκαν τους κομμουνιστές, λες και κάτι να θέλουν από αυτούς. Πράγματι θέλουν. Θέλουν να φέρουν τους κομμουνιστές και το ΚΚΕ στα μέτρα τους, ώστε να μπορέσουν να το εξουδετερώσουν. Οι δύο πόλοι του δικομματισμού ετοιμάζονται για τη μεγάλη μάχη της κυβερνητικής εξουσίας. Στη μάχη αυτή είναι αδίστακτοι. Μπορεί τη μια ώρα να βγαίνουν και να μοιράζουν «εγκώμια» στους κομμουνιστές και την άλλη ώρα οι ίδιοι να στάζουν δηλητήριο αντικομμουνισμού. Είναι οι δύο όψεις του αυτού νομίσματος.

ΠΡΟΣΩΠΟ

Αλαστερ Κάμπελ

Παπαγεωργίου Βασίλης

«Αποδιοπομπαίος τράγος» ή η αρχή του νήματος που θα αποσυνθέσει τη βρετανική κυβέρνηση; Αυτό το ερώτημα έθεταν πολλοί αναλυτές στη Βρετανία, μόλις πληροφορήθηκαν την παραίτηση του Αλαστερ Κάμπελ, του, κατά κοινή ομολογία, πανίσχυρου διευθυντή επικοινωνίας του πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ.

Ο Κάμπελ δεν ήταν απλώς συνεργάτης του Μπλερ. Υπήρξε σύμβουλος επικοινωνίας του, κατά τη διάρκεια των δύο προεκλογικών εκστρατειών του και για πολλούς ήταν ένας από τους ανθρώπους - κλειδιά τόσο στις εκλογικές νίκες του πρωθυπουργού όσο και στην άσκηση πολιτικής. Προφανώς διόλου τυχαία του προσέδιδαν μακιαβελικά χαρακτηριστικά αλλά και τον τίτλο του «αναπληρωτή πρωθυπουργού που ουσιαστικά κυβερνά τη χώρα».

Ο 46χρονος, πρώην πολιτικός αρθρογράφος, βρέθηκε στο «μάτι του κυκλώνα» μετά το θάνατο του συμβούλου του υπουργείου Αμυνας, αρμόδιου για το ιρακινό οπλοστάσιο, Ντέιβιντ Κέλι καθώς ο αποθανών τον είχε κατονομάσει ως βασικό υπεύθυνο της «διόγκωσης του φακέλου για το Ιράκ», στις πληροφορίες που διέρρευσε στο πολύκροτο, πλέον, ρεπορτάζ του BBC. Κατά τη διάρκεια της έρευνας που διεξάγει ανεξάρτητη επιτροπή, υπό τον δικαστή Μπράιαν Χάτον, ο Κάμπελ αρνήθηκε την κατηγορία, και στο πλευρό του προσέτρεξαν τόσο ο Μπλερ όσο και ο ανώτερος σύνδεσμος κυβέρνησης και μυστικών υπηρεσιών, Τζον Σκάρλετ.

Παρ' όλα αυτά, τα στοιχεία που, μέχρι στιγμής, έχουν δει το φως της δημοσιότητας, συμπεριλαμβανομένων πολλών ηλεκτρονικών μηνυμάτων που ανταλλάχτηκαν ανάμεσα στο πρωθυπουργικό γραφείο και τις μυστικές υπηρεσίες την περίοδο σύνταξης του φακέλου, κάθε άλλο παρά αθωώνουν τον Κάμπελ. Το ερώτημα είναι, αν θα είναι ο τελευταίος που κλείνει πίσω του την πόρτα της Ντάουνινγκ Στριτ.

Ε.Μ.