Η πορεία του εξοπλιστικού προγράμματος των Ενόπλων Δυνάμεων και το νομοσχέδιο για την Παλλαϊκή Αμυνα ήταν τα βασικά αντικείμενα της χτεσινής συνεδρίασης του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Αμυνας (ΚΥΣΕΑ). Η συνεδρίαση αυτή του ΚΥΣΕΑ είναι τουλάχιστον η τέταρτη, με βασικό θέμα τους νέους εξοπλισμούς, από το Νοέμβρη του 1996, τότε που εξαγγέλθηκε το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα για την πενταετία 1996 - 2000.

Μέχρι το φθινόπωρο, όπως είπε σε δηλώσεις του ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλος,μετά την ολοκλήρωση του ΚΥΣΕΑ, θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες και θα έχουν ληφθεί οι τελικές αποφάσεις όσον αφορά την προμήθεια των νέων συστημάτων αεράμυνας και μέχρι το τέλος του 1998 η κυβέρνηση θα έχει λάβει τις τελικές αποφάσεις και για τα υπόλοιπα μέρη του εξοπλιστικού προγράμματος. Το κόστος του προγράμματος, όταν αρχικά εξαγγέλθηκε πριν ενάμιση χρόνο, ήταν 4 τρισ. δραχμές, ποσόν που η εξόφλησή του θα φθάσει τουλάχιστον μέχρι το 2010. Ο υπουργός Αμυνας όταν ρωτήθηκε αν αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο περικοπών, λόγω της τελευταίας υποτίμησης της δραχμής, είπε ότι κάτι τέτοιο δε συζητήθηκε στην παρούσα φάση, αλλά "όταν καταλήξουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις τύπων, τότε θα υπάρξουν και οι προσαρμογές στο πρόγραμμα".

Η όλη διαδικασία έχει αποκτήσει τα χαρακτηριστικά μαγειρέματος, καθώς υπάρχουν αλλεπάλληλες συνεδριάσεις των αρμόδιων κυβερνητικών οργάνων και διαρκής μετάθεση της λήψης των τελικών αποφάσεων για ένα πρόγραμμα που υποτίθεται ότι η υλοποίησή του θα κάλυπτε την πενταετία 1996 - 2000, με τελικό σκοπό οι προδιαγραφές, που τελικά θα διατυπωθούν, να "φωτογραφίζουν" συγκεκριμένα αεροπλάνα και αντιαεροπορικά αμερικανικής προέλευσης.

Στη σημερινή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ δε λήφθηκαν τελικές αποφάσεις. Σύμφωνα με τον Α. Τσοχατζόπουλο "έγινε συζήτηση επί της ουσίας της πολιτικής που ακολουθούμε στον τομέα αυτό, δηλαδή μια συνολική στρατηγική αεράμυνας, η οποία έχει μια μακρόχρονη προοπτική και προγραμματισμό, δεν είναι μόνο για σήμερα, αλλά και για τα επόμενα δέκα - δεκαπέντε χρόνια. Η διαδικασία αυτή, η οποία ακολουθήθηκε, εγκρίθηκε. Και προχωρούμε, με βάση αυτές τις κατευθύνσεις, στην εξειδίκευση, από δω και πέρα, μέσα από τα αρμόδια όργανα, της αξιολόγησης των συγκεκριμένων πλέον τύπων οπλικών συστημάτων, είτε πρόκειται περί αεροσκαφών, είτε περί άλλων οπλικών συστημάτων. Και μέσα από αυτή την αξιολόγηση θα υπάρξει τελική πρόταση, η οποία εν συνεχεία θα έρθει στο ΚΥΣΕΑ για τελική έγκριση".

Βασικό στοιχείο των νέων αγορών είναι η ενίσχυση των συστήματος αεράμυνας με την προμήθεια συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, τύπου ιπταμένων ραντάρ, νέων μαχητικών αεροσκαφών τρίτης και τέταρτης γενιάς και αντιαεροπορικών συστημάτων μικρού, μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς. Μεγάλες αγορές ωστόσο θα γίνουν και για τον Στρατό Ξηράς και για το Πολεμικό Ναυτικό. Ο Α. Τσοχατζόπουλος είπε ότι η πολιτική της κυβέρνησης είναι η κατοχύρωση της ασφάλειας της χώρας, η επιβεβαίωση του ρόλου της και η ενδυνάμωση της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων. Ιδιαίτερα όσον αφορά την αγορά νέων μαχητικών αεροσκαφών, οι τελικές αποφάσεις θα καλύπτουν πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από μια πενταετία και προφανώς πολύ μεγαλύτερο αριθμό αεροσκαφών. Σύμφωνα με πληροφορίες η κυβέρνηση για το σκοπό αυτό προσανατολίζεται στο μαχητικό ευρωπαϊκής συμπαραγωγής "Eurofihter" και ταυτόχρονα στην προμήθεια μερικών δεκάδων μαχητικών αμερικανικής προέλευσης, για την κάλυψη του πενταετούς προγράμματος.

Το ΚΥΣΕΑ στη χτεσινή του συνεδρίαση ενέκρινε στην τελική του μορφή το νομοσχέδιο για την Παλλαϊκή Αμυνα,που προ μηνών είχε δοθεί στη δημοσιότητα, το οποίο εκτός των άλλων προβλέπει και την εκπαίδευση των γυναικών στα όπλα. Πράγμα που ο υπουργός Αμυνας το απέδωσε στην ισότητα των δύο φύλων, ενώ ο υπουργός Τύπου Δ. Ρέππας θέλησε να υποβαθμίσει το θέμα λέγοντας ότι δεν πρόκειται για στράτευση των γυναικών, αλλά απλά για κινητοποίηση όλου του πληθυσμού σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται σύντομα να κατατεθεί στη Βουλή.

• Τριήμερη επίσκεψη πραγματοποιεί από σήμερα στη Ρωσία ο υπουργός Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλος μετά από πρόσκληση του Ρώσου ομολόγου του Ι. Σεργκέγιεφ. Σήμερα θα συναντηθεί στη Μόσχα με το Πρόεδρο της Ρωσίας Μπ. Γιέλτσιν και τον πατριάρχη Αλέξιο τον Β'.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).-

Αρχισε χτες στις Βρυξέλλες με πανηγυρική συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών, η πολύχρονη διαδικασία διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς την Κύπρο και τις πέντε χώρες της ΚΑ Ευρώπης, και μαζί "άνοιξε η αυλαία" για τη νέα, πιο δύσκολη φάση του Κυπριακού. Ολοι παρασύρθηκαν σε υψηλές κορόνες για την "ιστορική μέρα", αλλά όλοι υπογράμμισαν, επίσης με έμφαση, την ομόφωνη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Λουξεμβούργου (Δεκέμβρης 1997) ότι "η απόφαση να αρχίσουν διαπραγματεύσεις δε συνεπάγεται ότι θα ολοκληρωθούν όλες μαζί" και ότι η ένταξη θα εξαρτηθεί "από την ικανότητα της Ενωσης να αφομοιώσει νέα μέλη", δηλαδή από τα συμφέροντα των "μεγάλων δυνάμεων". Μάλιστα, ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ι. Βεντρίν, δεν αρκέστηκε σε υπονοούμενα, αλλά αφού υπογράμμισε ότι "οι έξι πρώτοι διαπραγματευτές δε θα 'ναι, αναγκαστικά και οι πρώτοι συμμετέχοντες", τόνισε με έμφαση ότι "θα 'ναι μεγάλο λάθος να ενταχθεί η διαιρεμένη Κύπρος". Ιδιαίτερη αναφορά στην Τουρκία έκανε ο προεδρεύων του Συμβουλίου, Βρετανός ΥΠΕΞ Ρ. Κουκ, τονίζοντας ότι η υποψηφιότητα της Αγκυρας "συνεχίζει να αντιμετωπίζεται με τα ίδια κριτήρια των άλλων υποψηφίων" και ότι η Τουρκία "έχει τη θέση της στην Ευρώπη".

"Τι τους θέλετε τους πυραύλους άμα δεν έχετε αεροπλάνα, πουλιά θα κυνηγάτε;", ρώτησε χτες τους πρωτοφανέρωτους στις Βρυξέλλες Κύπριους δημοσιογράφους, ο ΥΠΕΞ Θ. Πάγκαλος, θέτοντας με προκλητικό τρόπο το βασικό ζήτημα του Κυπριακού, σ' αυτή τη φάση, δηλαδή την άμυνα του νότιου τμήματος. Ο Θ. Πάγκαλος επανέλαβε ότι, παρόλο που "δεν" είναι υπουργός του Γλ. Κληρίδη, συνομίλησε με τους Αμερικανούς στη βάση μιας διπλής πρότασης: μια συμφωνία για "μορατόριουμ" πτήσεων μαχητικών αεροσκαφών πάνω από την Κύπρο στα πλαίσια του ΟΗΕ και "μια κατοχύρωση της συμφωνίας από το ΝΑΤΟ". Ο θ. Πάγκαλος παραδέχτηκε ότι ζήτησε από την Αμερικανίδα ομόλογό του "κάτι παραπάνω" από την πρόταση Κληρίδη για αποστρατικοποίηση, με το αιτιολογικό ότι αυτός, ως υπουργός Εξωτερικών, κάνει "μπίζνες" και δε λέει "γενικές ιδέες, όπως οι πρωθυπουργοί". Εντός της συνάντησης των "15" υπουργών Εξωτερικών με τους ομολόγους τους της διεύρυνσης μίλησαν από ελληνικής πλευράς ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ Γ. Παπανδρέου και ο Κύπριος ΥΠΕΞ Γ. Κασουλίδη. Σύμφωνα με τον Γ. Παπανδρέου "η μέρα είναι συγκινητική γιατί αποκαθιστούμε (!!!) τη φυσιολογική αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ηπείρου" αναδεικνύοντας μια "νέα, δημοκρατική, ενιαία και πολύ πολιτισμική Ευρώπη". Σύμφωνα με τον Γ. Κασουλίδη, η Κύπρος αποτελεί "κομμάτι της αναδυόμενης νέας ευρωπαϊκής πραγματικότητας" και μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο "εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης".

Αργά χτες το βράδυ ο Θ. Πάγκαλος είχε "φιλικό δείπνο" με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ Χ. Σολάνα.

Σήμερα Τρίτη θα γίνουν και οι πρώτες ξεχωριστές διμερείς συναντήσεις με τις έξι βασικές υποψήφιες: την Κύπρο, την Ουγγαρία, την Πολωνία, την Τσεχία, την Εσθονία και τη Σλοβενία, ανοίγοντας πανηγυρικά την "αυλαία" των πολύχρονων διαπραγματεύσεων ένταξης. Την 3η του Απρίλη θα αρχίσουν διμερείς διασκέψεις για την αναλυτική εξέταση της "ενσωμάτωσης του κοινοτικού κεκτημένου" από τις υποψήφιες χώρες και θα επακολουθήσει σχετική έκθεση της Κομισιόν. Οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις δεν αναμένεται να ξεκινήσουν πριν τα τέλη του χρόνου.