Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα διαγωνίστηκαν χτες, δεύτερη μέρα των Γενικών Εξετάσεων, οι υποψήφιοι της 4ης Δέσμης στην Εκθεση και οι απόφοιτοι των τμημάτων ειδικότητας των ΤΕΛ στα Μαθηματικά. Σήμερα, οι υποψήφιοι της Α και της Β Δέσμης διαγωνίζονται στη Χημεία και της Γ Δέσμης στα Αρχαία Ελληνικά.Οι απόφοιτοι των τμημάτων ειδικότητας των ΤΕΛ διαγωνίζονται τη Δευτέρα στην Πολιτική Οικονομία, στα Εφαρμοσμένα Ηλεκτρονικά και την Αντοχή Υλικών.

Χτες, προσήλθαν για εξέταση 44.166 υποψήφιοι, σε σύνολο 50.860 που είχαν συμπληρώσει μηχανογραφικό δελτίο. Το ποσοστό της αποχής κυμάνθηκε στο 13.16% έναντι 12.36% που ήταν πέρσι. Μεγαλύτερη ήταν η αποχή υποψηφίων των ΤΕΛ που διαγωνίστηκαν στα Μαθηματικά. Από τους 28.818 που είχαν δηλώσει συμμετοχή στις εξετάσεις, προσήλθαν οι 23.907 και η αποχή κυμάνθηκε στο 17.04%.

Υπενθυμίζεται ότι οι εξετάσεις στα μαθήματα γενικής αξιολόγησης ολοκληρώνονται στις 9 Ιούλη με Μαθηματικά για την 4η Δέσμη και την Πέμπτη 8 Ιούλη για τους αποφοίτους των ΤΕΛ. Ακολουθεί η εξέταση στα ειδικά μαθήματα.Το θέμα της Εκθεσης στο οποίο διαγωνίστηκαν χτες οι υποψήφιοι της Δ Δέσμης είναι το εξής:

"1. Οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στο παρελθόν τους, ακριβώς όπως έχουν δικαίωμα και να το απαρνούνται. Η ιστορία είναι ένας από τους πολλούς τρόπους για την ανάκληση αυτού του παρελθόντος και τη δημιουργία μιας πολιτισμικής ταυτότητας. Είναι επίσης ο δρόμος που οδηγεί στις εμπειρίες και τον πλούτο του παρελθόντος άλλων πολιτισμών. Η ιστορία είναι η επιστήμη που ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη μιας κριτικής προσέγγισης στην πληροφόρηση και την ελεγχόμενη φαντασία.

2. Η ιστορία διαδραματίζει, επίσης, κεντρικό πολιτικό ρόλο στη σημερινή Ευρώπη. Μπορεί να συμβάλει στη μεγαλύτερη κατανόηση, ανοχή και εμπιστοσύνη μεταξύ των ατόμων και μεταξύ των λαών της Ευρώπης, μπορεί όμως και να γίνει αιτία διαιρέσεων, βίας και μισαλλοδοξίας". (Συμβούλιο της Ευρώπης, Τακτική συνεδριακή περίοδος 1996, Οδηγία 1283).

Να αναλύσετε την πολλαπλή χρησιμότητα της ιστορικής γνώσης στη σύγχρονη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, με βάση το κείμενο της οδηγίας.

Κάτω από ποιες συνθήκες η ιστορία "μπορεί να γίνει αιτία διαιρέσεων, βίας και μισαλλοδοξίας";

Πώς νομίζετε ότι εσείς, η νέα γενιά πολιτών, μπορείτε να αξιοποιήσετε θετικά τις ιστορικές σας γνώσεις;

- Αφού το ποσοστό απορριπτομένων ήταν περίπου 11.9 κατά την περίοδο 1981 - 95, γιατί τόσος θόρυβος τώρα που το ποσοστό αυτό αυξήθηκε "μόλις 0.9%" (τα μετέπειτα αποτελέσματα όμως ανέβασαν ήδη το ποσοστό στο 13.39%)

- Μαθητής με βαθμούς: 12 στα αρχαία ελληνικά, 13 στα νέα ελληνικά και 5 στα μαθηματικά έμενε στάσιμος με το προηγούμενο σύστημα, ενώ με το σημερινό προάγεται(μέσος όρος 10)! Ρήτρα ευεργετική!

- Αλλος μαθητής, με 7 μαθήματα κάτω από τη βαθμολογική βάση αλλά με περίσσεια μονάδων στην ιστορία και τα θρησκευτικά τώρα προάγεται, ενώ με το προηγούμενο σύστημα κρινόταν "απορριπτέος", χωρίς συζήτηση.

Γιατί λοιπόν τόσες αβάσιμες διαμαρτυρίες;

Πρώτη απορία: Δε σας ανησυχεί το ότι αυξήθηκε ο αριθμός των νέων - από τους εναπομείναντες μαθητές της Α Λυκείου - που η μεταρρύθμιση τους χαρακτηρίζει απορρίμματα παιδείας; Αν είχαμε αύξηση του τιμαρίθμου;

Δεύτερη απορία: Μπορείτε να φανταστείτε πόσο θα ήταν το ποσοστό "απορριμμάτων", αν εφαρμοζόταν φέτος το αυστηρό κριτήριο προαγωγής που ίσχυε πέρυσι; Ισως το ποσοστό να έφθανε στους 30%. Είναι έκδηλη η πτώση των πραγματικών επιδόσεων των μαθητών. Αυτό δε σας ανησυχεί; (5)

Τρίτη απορία: Οι μαθητές με βαθμολογικές επιδόσεις όπως αυτές που επικαλεστήκατε ως δείγματα (και μυριάδες άλλοι με παραπλήσια βαθμολογική εικόνα) μπορείτε να φανταστείτε με πόσο καμάρι θα παρουσιάζουν στους γονείς και φίλους τους τίτλους τους; Με πόση περηφάνια θα επικαλούνται τις επιδόσεις τους στο μέλλον; Με πόση αυτοπεποίθηση θα εμφανίζονται αργότερα για άλλες σπουδές ή αναζήτηση εργασίας; Με πόση ευγνωμοσύνη θα θυμούνται το σχολείο τους;

Τέταρτη απορία: Με την εικόνα που εσείς παρουσιάσατε μπορείτε να διακρίνετε πού πήγε η "ενισχυτική διδασκαλία"; Πόσο κόστισε;

Πέμπτη Απορία: Είναι άραγε η Εκπαίδευση ζήτημα εξετάσεων, βαθμών και ποσοστολογίας ή πρώτα είναι θέμα ποιότητας προγραμμάτων, βιβλίων (2), διδασκαλίας, προσδοκιών, που η ώριμη γενιά υποβάλλει και εκτρέφει στους νέους μαζί με τη στοργή της ίδια για όλους;

Εκτη Απορία: Μια από τις συνέπειές της είναι ότι δεν υπάρχει πια στη Γενική Παιδεία το μάθημα της Ψυχολογίας (βήμα προς αυτογνωσία των νέων) ούτε της Λογικής - Φιλοσοφίας (μέσο για την εννοιολογική οργάνωση της σκέψης). Μήπως είναι άλλα τα βάθρα της σοφίας αυτής της περικοπής;

Εβδομη Απορία: Με τα νέα "προγράμματα" έμμεσα αλλά ουσιαστικά καταργείται η διδασκαλία της ιστορίας (6) του 20ού αιώνα στη Γ' Λυκείου. Γιατί; Του αυριανού πολίτη η πολιτική συνείδηση δε χρειάζεται ως πεδίο σπουδής και προάσπισης τα όσα έπραξαν ή έπαθαν οι γονείς και οι παππούδες του, κατά τους Α' και Β' Παγκόσμιους Πολέμους, κατά το Μεσοπόλεμο, την Εθνική Αντίσταση; Συνείδηση χωρίς ουσιώδεις ειδήσεις;

Ογδοη Απορία: Μπορείτε να αναλύσετε για τη γνώμη των ιθαγενών, ποιο το περιεχόμενο της ειδικής πρόνοιας ότι στη "δοκιμασία δεξιοτήτων" έχουν δικαίωμα να μετέχουν "οι κάτοχοι Απολυτηρίου ξένων λυκείων που εδρεύουν στην Ελλάδα ή το εξωτερικό;" (7) Ποιοι είναι; Ποια τα σχολεία αυτά; Γιατί θα 'ρθουν σε μας για πιστοποίηση των δεξιοτήτων όντας "κάτοχοι Απολυτηρίου..;".Με Απολυτήριο αποκτημένο σε άλλο περιβάλλον, ευνοϊκό, θα ανταγωνίζονται οι "κάτοχοί" του προς τους πολλούς τραυματίες του δικούς μας Ενιαίου Λυκείου και εξεταστικού Λαβύρινθου; Η ρύθμιση θυμίζει προνόμια που νομίζαμε ότι καταργήθηκαν το 1780 από τη Γαλλική Επανάσταση. Οι απορίες είναι υποδειγματικές πολλαπλάσιων άλλων που δε χωρούν εδώ.

Απορος πολίτης

Φ. Κ. Βώρος Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Σημειώσεις:

1. Τον όρο ερείπια μπορείτε να τον συνδέσετε σεις με όποια πτυχή της εκπαιδευτικής πραγματικότητας νομίζετε ότι αρμόζει, αν σας πείθουν οι αναλύσεις - απορίες που ακολουθούν.

2. Για την ποιότητα μερικών από τα νέα βιβλία έχουν καταχωριστεί ενυπόγραφα άρθρα στα περιοδικά: "Νέα Παιδεία" (τεύχη 89, 90) και "Εκπαιδευτικά" (49 - 50), (51 - 52).

3. Σε συνεδρίαση του Παιδαγ. Ινστιτούτου (28/3/1997) και σε δημόσια εκδήλωση της "Ελληνικής Εταιρείας Δυσλεξίας" (25/11/1998), όπου και η πολιτική ηγεσία σιώπησε για την ουσία της εκπαιδευτικής αρρυθμίας.

4. Ενδεικτικά: "Αναζήτηση Αρχών και Ουσίας Διαλόγου" ("Καθημερινή" 8/1/1999), "Σιωπή των προβάτων, θυσία των αμνών, τραγούδια για την κοινωνία" ("Ριζοσπάστης" 22/6/1999).

5. Και είχε δοθεί "προφορική οδηγία" για επιείκεια στη βαθμολόγηση των γραπτών από τους καθηγητές.

6. Για την εκκρεμότητα αυτή ενημερώθηκε έγκαιρα ο υφυπουργός Παιδείας σε δημόσια συζήτηση στην αίθουσα "Παλλάς" (17/3/1998).

7. Η ρήτρα αυτή περιλαμβάνεται στο επίσημο Φυλλάδιο: "Το Ενιαίο Λύκειο, νομοθετικό πλαίσιο" (σελ. 70) με την υπογραφή της υπεύθυνης ηγεσίας!!