ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 27 Σεπτέμβρη 2018
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Σήμερα «αποχαιρετάμε» τον σ. Γιώργη Μωραΐτη

Αλύγιστος μαχητής του Κόμματος από κάθε μετερίζι

Σήμερα Πέμπτη, στις 4 μ.μ., στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Αμαρουσίου (Βασ. Σοφίας 9 και Δημ. Μόσχα), θα πούμε το στερνό «αντίο» στον σύντροφο Γιώργη Μωραΐτη, που «έφυγε» από κοντά μας την περασμένη Δευτέρα, σε ηλικία 91 ετών. Μετά την τελετή θα ακολουθήσει η ταφή στο Νεκροταφείο Αμαρουσίου.

Γεννημένος στη Βοδονίτσα (Μενδενίτσα) Λοκρίδας, έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1943, τίτλο που τίμησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Διετέλεσε μέλος της ΚΕ του Κόμματος από το 9ο έως και το 13ο Συνέδριο, επίσης δημοσιογράφος, μέλος της διεύθυνσης και της αρχισυνταξίας του «Ριζοσπάστη».

Ο Γ. Μωραΐτης το 1944 κατετάγη στον ΕΛΑΣ και το 1947 στον ΔΣΕ, στο Αρχηγείο Παρνασσίδος. Μετά την υποχώρηση του ΔΣΕ βρέθηκε πολιτικός πρόσφυγας στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία, αναπτύσσοντας και εκεί πρωτοπόρα δράση.

Το Δεκέμβρη του 1954, μπήκε παράνομα στην Ελλάδα με αποστολή να δουλέψει στον μηχανισμό του Κόμματος στην παρανομία και το 1955 συνελήφθη με τον ασύρματο και καταδικάστηκε δις εις θάνατον. Πέρασε 11 χρόνια στις φυλακές και όταν αποφυλακίστηκε το 1966 ανέλαβε δουλειά στην ΕΔΑ, ως μέλος του Γραφείου της Αθήνας.

Με το πραξικόπημα της χούντας, ξαναπέρασε στην παρανομία και ανέλαβε δουλειά για την έκδοση του «Ριζοσπάστη», της «Αδούλωτης Αθήνας», του «Οδηγητή» και άλλων εντύπων.

Το Φλεβάρη του 1968 υπερασπίστηκε τις Αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, ενώ το Νοέμβρη του 1968 συνελήφθη από τη χούντα και καταδικάστηκε από στρατοδικείο σε κάθειρξη 24 χρόνων.

Με την προσωρινή του απόλυση το 1973, φυγαδεύτηκε παράνομα στο εξωτερικό. Πήρε μέρος στο 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ, όπου για πρώτη φορά εξελέγη στην Κεντρική Επιτροπή.

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1974 και τοποθετήθηκε στη διεύθυνση και την αρχισυνταξία του «Ριζοσπάστη». Ηταν υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ στις εκλογές του 1977, του 1981 και του 1985 στη Φθιώτιδα.

Η «μερίδα» του Γ. Μωραΐτη στις φυλακές Ιτζεδίν, όπου καταγράφονται ποινές που του έχουν επιβληθεί
Η «μερίδα» του Γ. Μωραΐτη στις φυλακές Ιτζεδίν, όπου καταγράφονται ποινές που του έχουν επιβληθεί
Στο 13ο Συνέδριο, υπερασπίστηκε ξανά τον επαναστατικό χαρακτήρα του Κόμματος ενάντια στην οπορτουνιστική ομάδα που στόχευε στη διάλυση και διάχυσή του στον ΣΥΝ.

Από το 1991 έως το 2004 ήταν μέλος της διεύθυνσης του «Ριζοσπάστη». Επίσης διετέλεσε πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αντιστασιακών Οργανώσεων (ΠΟΑΟ) και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ).

  • Τα συλλυπητήριά τους για το θάνατο του Γ. Μωραΐτη έχουν εκφράσει η ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, η ΕΣΗΕΑ και ο πρόεδρος της Βουλής Ν. Βούτσης, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανακοίνωσή του αναφέρει ότι «υπηρέτησε με αφοσίωση και σταθερότητα τις ιδέες του, παρά τους άγριους διωγμούς, τα βασανιστήρια και τις κάθε λογής αντιξοότητες». Συλλυπητήρια μηνύματα απέστειλαν επίσης η Διεθνής Ομοσπονδία Αντιστασιακών Οργανώσεων (FIR), της οποίας ο Γ. Μωραΐτης ήταν επίτιμο μέλος του προεδρείου, όπως και η Ρωσική Ενωση Βετεράνων.
Κρατούμενοι στο προαύλιο των φυλακών Ιτζεδίν τη δεκαετία του '50
Κρατούμενοι στο προαύλιο των φυλακών Ιτζεδίν τη δεκαετία του '50
Γράφοντας με κομμένη την ανάσα

Από αφήγηση του Γιώργη Μωραΐτη για το πώς γράφτηκε το πρώτο του βιβλίο που είχε τίτλο «Με κομμένη ανάσα»

«Τούτο το βιβλίο είναι το πρώτο που έγραψα. Το 'γραψα στα νιάτα μου - ήμουν τότε γύρω στα 30 χρόνια - αλλά κάτω από τις χειρότερες της ζωής μου συνθήκες. Ημουν μελλοθάνατος! Γράφτηκε στη φυλακή. Στα χρόνια 1957 - 1962. Στο μεσαιωνικό κάτεργο Ιτζεδίν Κρήτης (εκεί που πέρασα τα 8 από τα 16 χρόνια που κρατήθηκα συνολικά στις φυλακές). Και είχε πολλές περιπέτειες (τι να πρωτοθυμίσει κανείς; Ο τίτλος είναι ενδεικτικός, βγήκε κι απ' αυτές). Κυριολεκτικά, γράφτηκε με κομμένη ανάσα...

Πώς άρχισε η ιστορία; Το Δεκέμβρη του 1955 πιάστηκα στην Αθήνα. Ημουν στην παρανομία. Είχα έρθει από τις σοσιαλιστικές χώρες (όπου βρέθηκα το 1950, μετά την ήττα του ΔΣΕ) με κομματική αποστολή. Κρατήθηκα τρεις μήνες στα υπόγεια κρατητήρια της Γενικής Ασφάλειας, στην οδό Μπουμπουλίνας. Το Μάρτη του 1956 στάλθηκα στο Ιτζεδίν, όπου κρατήθηκα σαν υπόδικος. Το Μάη του 1957 πέρασα δίκη στην Αθήνα. Στο εδώλιο με το νόμο 375 της δικτατορίας Μεταξά "περί κατασκοπείας"! Και καταδικάστηκα από το στρατοδικείο "Δις εις θάνατον" (βλέπετε είχα πιαστεί και με ασύρματο). Ημουν για εκτέλεση... (...) Ξαναγύρισα στο Ιτζεδίν, σαν κατάδικος. Στην Δ' Ακτίνα. Στον Α' θάλαμο.

Αρχισα να γράφω. Εγραφα, ξανάγραφα, ψιλόγραφα τα χαρτιά και τα έκρυβα... Εβαλα στόχο τη νουβέλα. Και την άρχισα, στην αρχή σαν ένα μεγάλο διήγημα και ύστερα σαν ολόκληρο μυθιστόρημα. Με τράβηξε. Δούλευα σκληρά. Θέλησα να δόσω ένα σύνθετο και ταυτόχρονα απλό, ένα ολοκληρωμένο και ταυτόχρονα καλογραμμένο πράμα. Που να τραβάει. Που να συγκινεί. Που να φρονηματίζει. Που να διαπαιδαγωγεί... Δεν ξέρω αν τα κατάφερα. Βέβαια, αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο μέσα σ' εκείνες τις συνθήκες. Ηταν και για μένα μια δοκιμασία. Το πάλεψα. Το έβγαλα πέρα. Αλλά με παίδεψε πολύ...

Η υπόθεση ήταν απλή και δυνατή. Την πήρα από την Εθνική Αντίσταση. Απ' αυτή την αστείρευτη δεξαμενή. Τη σκέφτηκα, τη δούλεψα, τη μετάπλασα. Με τη νουβέλα θέλησα να ζωντανέψω μια σελίδα από την εθνικοαπελευθερωτική πάλη του λαού και της νεολαίας μας στην περίοδο της χιτλεροφασιστικής κατοχής. Σελίδα ηρωική και συνάμα τραγική. Η ανατίναξη της Γαλαρίας του Κούρνοβου και η εκτέλεση για αντίποινα των 106 κομμουνιστών κρατουμένων με είχε συγκινήσει βαθύτατα εκείνα τα χρόνια. Στο Ιτζεδίν έμαθα και περισσότερα πράματα γι' αυτήν την ιστορία. Κι από πρώτο χέρι. Ο μπαρμπα - Κώστας Λουλές αφηγούνταν συχνά πώς πήραν οι Ιταλοί τους 106 κρατούμενους από το στρατόπεδο της Λάρισας όπου κρατούνταν κι ο ίδιος. Αυτό στάθηκε αφορμή κι έγινε απαρχή και πυρήνας του έργου. Μέσα απ' αυτό, θέλησα να δείξω καθαρά και πειστικά ποια ήταν η κινητήρια δύναμη της εποποιίας της Εθνικής Αντίστασης και ποιες οι ιδέες, τα ιδανικά που την εμπνεύσανε. Ακόμα κάτι (μια απόκρυφη σκέψη). Θέλησα - τέλος - μια που δεν είχα και τόση σιγουριά πως θα γλιτώσω την εκτέλεση - ν' αφήσω ένα βιβλίο για την Αντίσταση που είχα πάρει κι ο ίδιος μέρος. Σαν ΕΠΟΝίτης, σαν αντάρτης, σαν κομμουνιστής.

Το Νοέμβρη του 1960 μεταφέρθηκα στις φυλακές Κέρκυρας (...) Εκεί μου δόθηκε η ευκαιρία να συγκεντρώσω κι άλλα στοιχεία για το έργο (...) Στην Η' ακτίνα ήταν κι ο Νίκος Καρκάνης, επικεφαλής της δύναμης των ΕΛΑΣιτών στο Κούρνοβο (...) Εκεί βρήκα και τον Σπύρο Μπέικο, ήταν ο επικεφαλής των σαμποτέρ που έκαναν την ανατίναξη (...) Μετά το Πάσχα του 1961 καταργήσαμε την Κέρκυρα σαν φυλακή πολιτικών κρατουμένων (...) Εμένα η τύχη μ' έφερε στις φυλακές Αλικαρνασού (...) Τη νουβέλα την είχα μαζί μου (...) κλεισμένη στην κρύπτη (...) Το Νοέμβρη αφήνω γεια στην Αλικαρνασσό και ξαναγυρίζω στο Ιτζεδίν (...) Μας έριξαν σε μια μικρή, απομονωμένη ακτίνα (...) Στην Απομόνωση αυτή, πάντως, βρήκα το χρόνο και με κάποια άνεση να καταπιαστώ με το βιβλίο. Το ξανάγραψα από την αρχή. Και το βιβλίο πήγε για έκδοση. Βγήκε παράνομα, βέβαια, από τη φυλακή. Εφτασε στα χέρια του μακαρίτη του μπαρμπα - Νίκου, του πατέρα μου. Κι αυτός φρόντισε για τα περαιτέρω...».

Προσφορές

Στη μνήμη του συντρόφου Γιώργη Μωραΐτη και για την ενίσχυση του ΚΚΕ, ο Γιάννης Σαμπάνης προσφέρει 50 ευρώ, μέσω της ΚΟΒ Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών της ΤΟ ΑΕΙ - ΤΕΙ.

***

Στη μνήμη του Γιώργη Μωραΐτη, προσφέρουμε στο Κόμμα μας μέσω ΚΟΒ Γ' - Δ' Διαμερίσματος Πειραιά 200 ευρώ. Η αδελφή του, Μαίρη Κορωναίου, τα παιδιά της και τα εγγόνια της.

***

Στη μνήμη του συντρόφου Γιώργη Μωραΐτη, προσφέρω 50 ευρώ στο ΚΚΕ μέσω ΚΟ Τρικάλων.

Λευτέρης Ράγιας



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ