ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

«Ποντάρουν» σε πείνα τα χρηματιστήρια τροφίμων

Παπαγεωργίου Βασίλης

Μπαρούτι μυρίζει και πάλι ο λεγόμενος Τρίτος Κόσμος εξαιτίας της μεγάλης ανόδου των τιμών των τροφίμων που οδηγεί σε δραματική άνοδο της πείνας. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) εκτιμά ότι, το 2009, ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι υποσιτίζονταν. Πλέον αυτών, δύο δισεκατομμύρια άτομα αναμένεται να πληγούν από υποσιτισμό, ενώ εννέα εκατομμύρια θα πεθαίνουν ετησίως.

Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ στη Μοζαμβίκη που βάφτηκε στο αίμα (13 νεκροί από πυρά της αστυνομίας εναντίον διαδηλωτών) είχε στο επίκεντρό της τη μεγάλη αύξηση των τιμών των τροφίμων. Φαίνεται όμως ότι πολύ σύντομα θα υπάρξει συνέχεια, αφού οι συνθήκες θυμίζουν τις εξεγέρσεις του 2008 σε Αίγυπτο, Αϊτή, Κένυα, Σομαλία.

Πρώτα από όλα, έχουμε την πρόσφατη όξυνση της κρίσης. Εκατό εκατομμύρια επιπλέον θύματα πείνας καταγράφηκαν σε ένα χρόνο. Η συγκεκριμένη καταστροφή προκλήθηκε από την εκτίναξη των τιμών των γεωργικών προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2007 και το 2008, η οποία είχε διαφορετικό αντίκτυπο στις εσωτερικές αγορές των υπό ανάπτυξη χωρών.

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΘΕΙ ότι η τιμή του σταριού έχει διπλασιαστεί μέσα σε έξι μήνες, φθάνοντας πάνω από τα 130 ευρώ ο τόνος, ενώ και οι τιμές του κρέατος βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο της τελευταίας εικοσαετίας στην παγκόσμια αγορά.

Στη μηνιαία έκθεση του FAO διαπιστώνεται ότι οι τιμές των τροφίμων αυξάνουν με γοργούς ρυθμούς σε όλο τον κόσμο: Μόνο μέσα στον Αύγουστο ανέβηκαν 5,5%, φτάνοντας στο υψηλότερο από το Σεπτέμβρη του 2008 επίπεδο. Τα αίτια δεν είναι μόνο η ξηρασία και ο περιορισμός των εξαγωγών σιτηρών που επιβλήθηκε στη Ρωσία. Αλλωστε, παράλληλα ακριβαίνουν ζάχαρη, καφές, κακάο και προπαντός τα κρέατα.

ΜΕ ΒΑΣΗ 100 το μέσο όρο των τιμών της περιόδου 2002-2004 κατά τους σχετικούς δείκτες του FAO: Η μέση τιμή του βοδινού από τις 118 μονάδες του έτους 2009 διαμορφώνεται στις 128 το Γενάρη 2010 και στις 145 τον Αύγουστο. Του χοιρινού από τις 110 μονάδες του 2009 πάει στις 112 το Γενάρη και στις 123 τον περασμένο μήνα. Των πουλερικών από τις 153 του 2009 στις 155 το Γενάρη και στις 162 τον Αύγουστο. Οι τιμές του αρνιού τον Αύγουστο κατέρριψαν το ρεκόρ των τελευταίων 37 ετών.

ΤΟ ΣΤΑΡΙ από 200,75 δολάρια ο τόνος το Σεπτέμβρη του 2009 ανέβηκε στα 214,8 δολάρια το Γενάρη του 2010 και εκτοξεύθηκε στα 288 τον Αύγουστο. Οι τιμές των δημητριακών επηρεάζουν άμεσα τις τιμές των κρεάτων, επειδή τα δημητριακά σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιούνται σαν ζωοτροφές, που αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα του κόστους παραγωγής για τον κτηνοτρόφο. Ο FAO προβλέπει νέες ανατιμήσεις των κρεάτων στο άμεσο μέλλον.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά ένα μεγάλο ποσοστό η άνοδος των τιμών οφείλεται στο χρηματιστηριακό τζόγο στον οποίο έχουν ενταχθεί τα τρόφιμα τα τελευταία χρόνια, όπως το χρηματιστήριο τροφίμων στο Σικάγο.

ΚΕΙΜΕΝΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Αποταμίευση αντί σύνταξης

Πριν πέντε χρόνια, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, παρουσιάζοντας τον κρατικό προϋπολογισμό, κάλεσε τους εργαζόμενους «να ξεχάσουν τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση και να στραφούν στην αποταμίευση αν επιθυμούν μια αξιοπρεπή σύνταξη στο μέλλον».

Στα χρόνια που πέρασαν οι Αμερικανοί κατάλαβαν «στο πετσί τους» τι εννοούσε ο Μπους. Το 2009 ανακοινώθηκε το μακάβριο στατιστικό εύρημα: «45.000 άνθρωποι πεθαίνουν το χρόνο στις ΗΠΑ εξαιτίας της απώλειας των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων»!

Εξάλλου, το 2007 αποκαλύφθηκε ότι 89,6 εκατομμύρια Αμερικανοί, ηλικίας κάτω των 65 ετών, δηλαδή το 34,7% του πληθυσμού, ήταν ανασφάλιστοι τουλάχιστον για κάποιους μήνες στο διάστημα 2006-2007...

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ευρωπαίοι «εταίροι» έσπευσαν με ενθουσιασμό να χαιρετίσουν την αμερικανική «μεταρρύθμιση» και να τη χαρακτηρίσουν πρότυπο για τις αντίστοιχες ανατροπές των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης στα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ετσι και οι εργαζόμενοι στην ΕΕ κατάλαβαν τι εστί ...«μεταρρύθμιση».

Την περασμένη βδομάδα, δύο βρετανικές εφημερίδες, η «Financial Times» και η «Guardian», δημοσίευσαν το πόρισμα μιας έρευνας της εταιρείας διεθνών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών «Aviva», σύμφωνα με την οποία «οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι και ασφαλισμένοι πρέπει να αποταμιεύουν επιπλέον 1.900 ευρώ ετησίως αν θέλουν να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο μετά τη συνταξιοδότηση».

Οι δύο βρετανικές εφημερίδες που τη δημοσιεύουν δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο ότι η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη για τους εργαζόμενους της Βρετανίας και της Γερμανίας, για τους οποίους τα ποσά της πρόσθετης εξοικονόμησης φθάνουν στα 12.300 και 11.600 ευρώ αντιστοίχως.

Και το θέμα βεβαίως είναι με τι μισθούς και εισόδημα να αποταμιεύσουν οι εργαζόμενοι;

ΧΡΥΣΟΣ - ΡΕΚΟΡ Νέο ρεκόρ σημείωσε η τιμή του χρυσού την Τετάρτη, ενώ το δολάριο υπέστη περαιτέρω πτώση καθώς η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ άφησε να εννοηθεί ότι ίσως υπάρξει νέο πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας εάν η εύθραυστη ανάκαμψη ανασχεθεί. Το πολύτιμο μέταλλο έφθασε τα 1.293,95 δολάρια την ουγκιά στο Λονδίνο, ενώ την Τρίτη είχε ξεπεράσει τα 1.290. Αναλυτές προβλέπουν ότι ο χρυσός θα φθάσει και θα ξεπεράσει προσεχώς τα 1.300 δολάρια την ουγκιά.

ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ Η ασθενής ανάκαμψη στους κλάδους υπηρεσιών και μεταποίησης στην Ευρώπη επιβραδύνθηκε το Σεπτέμβρη, με αιχμή τη Γερμανία σύμφωνα με το Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (ΡΜΙ) που συντάσσει το ίδρυμα οικονομικών μελετών «Markit». Ο σχετικός σύνθετος δείκτης μειώθηκε στις 53,8 μονάδες, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 7 μηνών. Η επιβράδυνση ήταν ιδιαίτερα εμφανής στη μεταποίηση.

ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Σημαντική κάμψη παρουσίασαν τον Ιούλιο οι βιομηχανικές παραγγελίες στην Ευρωζώνη, εξαιτίας κυρίως της μειωμένης ζήτησης για κεφαλαιουχικά και διαρκή καταναλωτικά αγαθά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, οι παραγγελίες στα 16 κράτη - μέλη της ζώνης του ευρώ μειώθηκαν κατά 2,4% σε σχέση με τον Ιούλιο, ενώ σε ετήσια βάση σημείωσαν άνοδο 11,2%. Οι αναλυτές προέβλεπαν, κατά μέσο όρο, μια μηνιαία πτώση της τάξεως του 1,1% και ετήσια άνοδο 16,3%.