Ανοιχτή επιστολή προς την UNESCO απέστειλε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, ζητώντας από αυτήν να παρέμβει δυναμικά, ώστε να αναστραφεί η παρούσα κατάσταση που μόνο κινδύνους εγκυμονεί για τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Αγίας Σοφίας και της Μονής Χώρας. Παράλληλα, ο Σύλλογος δηλώνει ότι θα απευθυνθεί για το θέμα στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, για να υπάρξουν ψηφίσματα και κείμενα υπογραφών για τη διάσωση των μνημείων.

Στην επιστολή του εξηγεί, μεταξύ άλλων, ότι «η απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας το 2020 να ακυρωθεί η απόφαση του 1934 που προέβλεπε τη μουσειακή χρήση της Αγίας Σοφίας και να αναγνωρίσει αποκλειστικά το καθεστώς της ως βακουφίου του σουλτάνου Μωάμεθ Β' (1432-1481) άνοιξε τον δρόμο για την επαναφορά του μνημείου στο καθεστώς λειτουργίας του επί της οθωμανικής εποχής. Τότε, το 2020, είχε προκληθεί παγκόσμια ανησυχία για τα προβλήματα που θα δημιουργούνταν με τη χρήση ενός τέτοιου μνημείου ως χώρου λατρείας, καθώς η διαχείριση χωρίς επιστημονικό γνώμονα θα επέφερε σταδιακά στην Αγία Σοφία αλλοιώσεις και βλάβες. Για τα προβλήματα αυτά είχαμε εκφράσει προειδοποιήσεις μαζί με άλλους επιστημονικούς φορείς.

Και δυστυχώς αυτά τα προβλήματα πλέον εμφανίστηκαν στην πορεία. Από το 2020 και ιδίως το τελευταίο διάστημα έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας φωτογραφικά τεκμήρια με δυσοίωνες προοπτικές για το μέλλον της Αγίας Σοφίας. Τα νεότερα ξύλινα θυρόφυλλα της Βασιλείου Πύλης υπέστησαν βλάβες, επιχρίσματα των τοίχων αποξέσθηκαν και αφαιρέθηκαν, κρήνες και θύρες χρησιμοποιήθηκαν για τη φύλαξη υποδημάτων, μαρμάρινες πλάκες δαπέδου καταστράφηκαν. Τα μοναδικά βυζαντινά ψηφιδωτά παραμένουν σκεπασμένα και αθέατα. Η αρχαιολογική επιστήμη έχει μείνει εκτός του μνημείου.

Ολα αυτά και όσα ακόμη δεν έχουν γίνει γνωστά συνδέονται με την αλόγιστη εισροή επισκεπτών (προσκυνητών) στο τέμενος και την αντιμετώπιση της Αγίας Σοφίας ως ενός τεμένους χωρίς ιστορικό βάθος, ως ενός χώρου όπου απουσιάζει ο σεβασμός στην ιστορία και την τέχνη».

Αντίστοιχα με ανησυχία αντιμετωπίζει ο Σύλλογος «την είδηση ότι την τρέχουσα περίοδο εργασίες πραγματοποιούνται και σε ένα άλλο κορυφαίο βυζαντινό μνημείο της Κωνσταντινούπολης, στο άλλοτε καθολικό της Μονής της Χώρας (Kariye Camii), ώστε και αυτό να επαναλειτουργήσει ως τέμενος. Η απόκρυψη των ψηφιδωτών και των τοιχογραφιών συγκεκριμένου μνημείου, κορυφαίου δείγματος της παλαιολόγειας τέχνης, συνιστά πράξη ιστορικής στρέβλωσης. Διερωτόμαστε πώς θα μπορέσει η Μονή της Χώρας να περάσει αλώβητη στο νέο καθεστώς λειτουργίας μετά την απόφαση του 2020 που προέβλεπε και στην περίπτωσή της την ακύρωση της μουσειακής της χρήσης και τη μετατροπή της και πάλι σε τέμενος;».

Με βάση τα παραπάνω, ο Σύλλογος ζητά από την UNESCO να παρέμβει δυναμικά ώστε «να αναστραφεί η παρούσα κατάσταση που μόνο κινδύνους εγκυμονεί για το μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς».

Ο θίασος «Μοντέρνοι Καιροί» θα παρουσιάσει από το πρώτο δεκαήμερο το Οκτώβρη «Τα Ορια», ένα σύγχρονο ρουμάνικο έργο των Μιχαέλα Μιχαΐλοβ και Ράντου Απόστολ, σε σκηνοθεσία Κώστα Νταλιάνη και με την Εβίτα Παπασπύρου σε ένα ερμηνευτικό στοίχημα...

Το έργο θα παρουσιαστεί παράλληλα σε τρεις χώρες: Στη Ρουμανία από το θέατρο «Centrul de Teatru Educational Replika», στην Πορτογαλία από το θέατρο «teatro dos Aloes» και στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο πολιτιστικών αλληλεπιδράσεων και ανταλλαγών, η ελληνική παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στις αρχές Οκτώβρη στο θέατρο «Μοντέρνοι Καιροί», ενώ το φθινόπωρο του 2023, θα παιχτεί και στη Ρουμανία. Επίσης η Ρουμάνικη παράσταση - από το θέατρο «Centrul de Teatru Educational Replika» - θα παρουσιαστεί για δύο μέρες στο θέατρο Μοντέρνοι Καιροί πριν από τα Χριστούγεννα.

Πρόκειται για ένα τολμηρό, επίκαιρο έργο, με θέμα την Παιδεία και την Εκπαίδευση. Το έργο και η παράσταση προσπαθούν να φωτίσουν τις αντιφάσεις και τα αδιέξοδα της Παιδείας, θέτουν αλήθειες και ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις. Μια ακτινογραφία του σχολικού περιβάλλοντος, μέσω της οποίας διακρίνουμε έναν δυσλειτουργικό οργανισμό.

Μία ηθοποιός παρουσιάζει σε έναν ερμηνευτικό μαραθώνιο μια ολόκληρη σειρά από διαφορετικά πρόσωπα, με διαφορετικές απόψεις γύρω από την Παιδεία, που συγκρούονται μεταξύ τους, αντιπαρατίθενται, καμιά φορά καυγαδίζουν κιόλας, ενώ φωτίζονται πολλές κακοδαιμονίες της Εκπαίδευσης, οι συγκρούσεις που αναπτύσσονται στο τετράγωνο μαθητή - γονέα - δασκάλου - κράτους και ο εγκλωβισμός των δασκάλων - καθηγητών μέσα στα γρανάζια του εκπαιδευτικού συστήματος.

Μετάφραση: Τίνα Γιαννούλη. Δραματουργική επεξεργασία: Κώστας Νταλιάνης, με τη συνεργασία της Εβίτας Παπασπύρου. Σκηνοθεσία: Κώστας Νταλιάνης. Σκηνικά - Κοστούμια: Αντώνης Χαλκιάς. Σκηνοθετική επιμέλεια κινηματογραφημένου υλικού: Κώστας Σταματόπουλος. Η μουσική επιμέλεια και οι φωτισμοί είναι του σκηνοθέτη. Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Λάμπρου.

Ακούγονται οι φωνές των ηθοποιών: Φάνιας Νταλιάνη, Βασίλη Γεωργοσόπουλου, Αντρέα Βελέντζα, Κατερίνας Κοντογούρη, Ειρήνης Δρακουλέλη, Κώστα Νταλιάνη.

Διάρκεια παράστασης: 1 ώρα και 10 λεπτά.