Eurokinissi

Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, αν οι λιανικές τιμές εξομοιώνονταν με τις χονδρικές, οι καταναλωτές θα πανηγύριζαν, αφού μια τέτοια ρύθμιση σημαίνει σημαντική μείωση της τελικής τιμής οποιουδήποτε είδους πλατιάς κατανάλωσης και άλλου εμπορεύματος. Ωστόσο, με το ηλεκτρικό ρεύμα της ΔΕΗ, στην Ελλάδα των αναδιαρθρώσεων και της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Από την εποχή της Συνθήκης του Μάαστριχτ, όταν τέθηκαν σε ολόκληρη την ΕΕ τα θεμέλια για την απελευθέρωση των αγορών, όλες οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ συνέβαλαν στη δημιουργία του πλαισίου που θα διευκόλυνε τους ιδιωτικούς, ντόπιους και ξένους, ομίλους να μπουν χωρίς εμπόδια στην αγορά ενέργειας. Ενα πλαίσιο, που μαζί με όλα τα άλλα προβλέπει ότι η χονδρική τιμή που πουλάνε οι ιδιώτες ρεύμα, είναι σαφώς υψηλότερη από τη λιανική τιμή της ΔΕΗ. Τερατουργήματα, χάριν του επιχειρηματικού κέρδους.

Η οικονομική κρίση και τα μνημόνια που ακολούθησαν επιτάχυναν τη διαδικασία αυτή. Ετσι, η δέσμευση που αναλαμβάνεται με την παραπάνω διατύπωση, λέει ότι 2013 θα επιβληθούν και νέες ανατιμήσεις στα ήδη πανάκριβα τιμολόγια του ρεύματος, ανεξάρτητα αν αυτό θα οδηγήσει σε παραπέρα εξαθλίωση εκατομμύρια λαϊκά νοικοκυριά. Κατά τ' άλλα, γύρω από την αγορά της ενέργειας έχει ξεσπάσει ένας απίστευτος χορός δισεκατομμυρίων με πρωταγωνιστές ξένες πολυεθνικές, ντόπιους επιχειρηματικούς ομίλους και εκατοντάδες επίδοξους... επενδυτές - μαρίδα, που προσπαθούν να αποσπάσουν κάποια οφέλη μέχρι να σχηματοποιηθούν οι επιχειρηματικοί συσχετισμοί.

Η πολιτική που θέλει να ανοίξει ο κλάδος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και να μπουν ιδιωτικές εταιρείες στο παιχνίδι, δεν παρέχει απλά το δικαίωμα στους ιδιώτες επενδυτές, να ξεκινήσουν τη σχετική παραγωγή. Τους έχει εξασφαλίσει ένα απίστευτα ευνοϊκό καθεστώς και τέτοιες κρατικές ρυθμίσεις, ώστε το κέρδος τους να είναι εγγυημένο από την πρώτη στιγμή. Ειδικά για τις «πράσινες» μορφές ενέργειας και τα φωτοβολταϊκά πάρκα, που προωθούνται από την ΕΕ συνολικά, στα πλαίσια των αναδιαρθρώσεων στους κλάδους της παραγωγικής δραστηριότητας, και της εξυπηρέτησης των στόχων της ΚΑΠ για αγρανάπαυση μεγάλων εκτάσεων, επειδή το επίπεδο της ενεργειακής αξιοποίησης - απόδοσης είναι σχετικά χαμηλό, τα κίνητρα που τους παρέχονται προκαλούν μεγάλη επιβάρυνση της λαϊκής κατανάλωσης, με πραγματικούς ωφελημένους μεγάλους ομίλους ηλεκτροπαραγωγής και τράπεζες που δανείζουν υποψήφιους επενδυτές, οι περισσότεροι από τους οποίους ήδη μένουν στα... κρύα του λουτρού.

Αν προσπαθήσει κάποιος να κωδικοποιήσει τα λεγόμενα κίνητρα και τις κρατικές εγγυήσεις , που έχουν θεσπιστεί προκειμένου να γίνουν από την πρώτη στιγμή κερδοφόρες οι ιδιωτικές επενδύσεις στον κλάδο, ξεχωρίζουμε:

-- Την παροχή εγγύησης προς τους ιδιώτες παραγωγούς ρεύματος ότι απορροφάται το σύνολο της ηλεκτρικής ενέργειας, το 100%, που έχουν στην κατοχή τους. Αυτή είναι μια πρώτης τάξεως ρύθμιση για κάθε μεγάλο επιχειρηματικό όμιλο ο οποίος εκτός από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να κερδίζει, σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, προωθώντας διάφορα παιχνίδια με εισαγωγές - εξαγωγές ή επαναγορές ηλεκτρικής ενέργειας.

-- Την εξασφάλιση εγγυημένης χονδρικής τιμής, που σε κάθε περίπτωση είναι πολύ υψηλότερη από τις ισχύουσες σήμερα λιανικές τιμές, ώστε οι εταιρείες που θα μπουν στην ηλεκτροπαραγωγή να έχουν από σήμερα και για δεκαετίες μπροστά εγγυημένες τιμές και κατ' επέκταση κέρδη. Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής τα βλέπουμε ήδη με τα «παιχνίδια» που έχουν ξεκινήσει ανάμεσα στη ΔΕΗ και ιδιωτικές μονάδες παραγωγής ενέργειας. Ετσι, για παράδειγμα, η πρώην ΠΕΣΙΝΕ αξιοποιεί για τις ενεργοβόρες παραγωγικές της δραστηριότητες το φτηνό ρεύμα που της παρέχει η ΔΕΗ, ενώ την ίδια στιγμή με μονάδες παραγωγής ρεύματος που διαθέτει η ίδια μοσχοπουλάει σε πολύ ακριβότερες τιμές το δικό της ρεύμα.

-- Την επιβολή ειδικού τέλους για τη χρηματοδότηση των λεγόμενων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που το πληρώνουν οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας. Το τέλος αυτό ήταν 30 λεπτά το 2009, αλλά με το ξέσπασμα της κρίσης οι κυβερνώντες διάλεξαν να επιταχύνουν τα προγράμματα στήριξης των πολυεθνικών ομίλων. Ετσι, το 2010 το τέλος υπέρ των ΑΠΕ ορίστηκε στα 1,85 ευρώ για κάθε μεγαβατώρα οικιακής χρήσης, πέρσι ορίστηκε στα 5,99 ευρώ, ενώ φέτος με την πρόσφατη απόφαση της συγκυβέρνησης το σχετικό χαράτσι έφτασε τα 8,74 ευρώ. Δηλαδή, μέσα στα δύο χρόνια, που τσακίζονται μισθοί και γονατίζουν εκατομμύρια νοικοκυριά, οι εργαζόμενοι καλούνται να στηρίξουν την κερδοφορία ειδικά των επιχειρήσεων ΑΠΕ, με ένα χαράτσι το οποίο μάλιστα αυξήθηκε κατά... 2.813%!!!

-- Την καθιέρωση πρόστιμου («μεταβατικό τέλος» το είπαν επίσημα) για την ηλεκτροπαραγωγή της ΔΕΗ με βάση το λιγνίτη, ύψους 2 ευρώ ανά μεγαβατώρα, που στην πραγματικότητα οδήγησε σε τεχνητή αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ, προκειμένου να συγκεντρωθούν 55 εκατ. ευρώ. Το μέτρο αυτό λειτουργεί ως αντικίνητρο για τη χρήση του λιγνίτη και ενίσχυση της τάσης για ανατιμήσεις των τιμολογίων της, προκειμένου να έρθουν πιο κοντά στα τιμολόγια των ιδιωτικών εταιρειών.

-- Τη μεταφορά μέρους των εσόδων από το τέλος της ΕΡΤ στον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ. Το μέτρο είχε αποφασιστεί από τις αρχές του 2011, αλλά τέθηκε σε εφαρμογή πριν από ένα δεκαπενθήμερο. Με τη διάταξη αυτή μέρος από την υποχρεωτική εισφορά υπέρ ΕΡΤ που καταβάλλεται με κάθε λογαριασμό της ΔΕΗ, θα πηγαίνει στα ταμεία των ΑΠΕ.

-- Τη χρηματοδότηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων που θα δραστηριοποιηθούν στον κλάδο από τη διάθεση δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου 10 εκατ. τόνων το 2012.

Το πρότυπο της ενεργειακής πολιτικής που έχει υιοθετήσει η ΕΕ και οι ελληνικές κυβερνήσεις, με το ειδικό βάρος που δίνεται στις λεγόμενες Ανανεώσιμες ή και Εναλλακτικές μορφές ενέργειας, ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας επιδιώκει να εξασφαλίσει τον ακόμα μεγαλύτερο τεμαχισμό της ΔΕΗ και την απαξίωση της χρήσης των λιγνιτικών μονάδων, κάτι που είναι απαραίτητο για να ευνοηθούν άλλες μορφές παραγωγής ενέργειας, τις οποίες εποφθαλμιούν οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου.

Την ίδια στιγμή αποδεικνύεται το μέγεθος του μύθου ότι οι νέες μορφές ενέργειας θα προσφέρουν θέσεις εργασίας, κάτι που ήδη διαψεύδεται στη ζωή. Στη θέση των δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας που χάθηκαν στη ΔΕΗ, οι «καινούργιες μονάδες» προσφέρουν περιστασιακή απασχόληση και σε ορισμένες μόνο φάσεις της εγκατάστασης και για τη συντήρηση των μονάδων.

Παράλληλα, και πριν καν κλείσει μία πενταετία από τη μαζικοποίηση του φαινομένου, δεκάδες χιλιάδες αγρότες που πίστεψαν στις Σειρήνες του αποπροσανατολισμού ότι μπορεί να λύσουν το πρόβλημα επιβίωσης, μετατρέποντας τα χωράφια τους σε πίστες εγκατάστασης «καθρεφτών» που θα τους προσέφεραν... χρήμα με ουρά, είτε έχουν μείνει εκτός των σχετικών προγραμμάτων, επειδή η προσέλευση ήταν μεγάλη, είτε προσπαθούν να βρουν με τις τράπεζες το δίκιο τους, αφού τα λεφτά που τους είχαν υποσχεθεί ακόμα τα περιμένουν... Οι ευθύνες που έχουν, ειδικά οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων, για την απαξίωση και την εγκατάλειψη εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης, με την προσδοκία ότι τα φωτοβολταϊκά πάρκα θα δώσουν ψωμί στην αγροτιά, είναι τεράστιες. Παρά το γεγονός ότι είχαν απόλυτη συνείδηση της επερχόμενης καταστροφής για δεκάδες χιλιάδες αγροτικά νοικοκυριά, έσπρωξαν τον κόσμο προς τα εκεί, αφού αυτό υπαγόρευε το συμφέρον των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων που θα αρχίσουν σιγά σιγά να καθαρίζουν το τοπίο.

Τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα για όλους εκείνους τους μικρούς παραγωγούς που φαντάστηκαν ότι μπορεί να πλουτίσουν στο συναγωνισμό τους με τις πολυεθνικές, καθώς η κυβέρνηση επεξεργάζεται ήδη την επόμενη φάση της διαφοροποιημένης και κυλιόμενης τιμολόγησης του ρεύματος από τους ιδιώτες παραγωγούς, με τρόπο τέτοιο που θα ευνοηθούν μόνο όσοι έχουν την οικονομική δύναμη να αντέξουν στον επικείμενο ανταγωνισμό.

Το ΚΚΕ είχε έγκαιρα προειδοποιήσει: Η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης - απελευθέρωσης της ηλεκτρικής ενέργειας, είναι μια πολιτική στήριξης του κεφαλαίου, προς όφελος της υψηλής κερδοφορίας ελάχιστων μονοπωλιακών ομίλων, με πολλαπλές αρνητικές συνέπειες για το λαό. «Απελευθέρωση» σημαίνει υπέρογκες αυξήσεις των τιμολογίων οικιακής κατανάλωσης, ακόμα εντονότερη επέκταση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, μεγαλύτερη συμπίεση των αποδοχών των εργαζομένων, μαζικές απολύσεις.

Τόσο οι εξελίξεις που προηγήθηκαν, όσο και η κλιμακούμενη επίθεση, δεν αφήνουν περιθώρια για αυταπάτες. Μονόδρομος για τους εργαζόμενους είναι να αγωνιστούν ενάντια στην παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, για να μην πουληθεί καμιά μονάδα, κανένα λιγνιτωρυχείο, να μην προχωρήσει ο διαχωρισμός των δικτύων στη μεταφορά και τη διανομή. Για να έχει όμως ο αγώνας δύναμη και αποτελεσματικότητα χρειάζεται να τον πάρουν οι ίδιοι στα χέρια τους με μαζικές διαδικασίες, να εξασφαλίσουν την υποστήριξη συνολικά των εργαζομένων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, να στρέφεται κατά της ΕΕ και των μονοπωλίων. Στην πρώτη γραμμή των διεκδικήσεων πρέπει να είναι η άμεση μείωση κατά 30% της τιμής του ρεύματος, καμία διακοπή ρεύματος εξαιτίας χρέους για άνεργους, χαμηλοαμειβόμενους και συνταξιούχους, κατάργηση του «πράσινου τέλους» ΑΠΕ, κατάργηση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων.

Η Ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό. Οσο ο τομέας της Ενέργειας, όπως και γενικότερα η οικονομία, θα ορίζεται από τις δεσμεύσεις της ΕΕ και την κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων, οι συνέπειες για τους εργαζόμενους, για το λαό θα γίνονται όλο και πιο βαριές και ανεπίστρεπτες. Η μόνη εναλλακτική λύση για το λαό είναι να διαμορφωθεί ένας ενιαίος αποκλειστικά κρατικός φορέας Ενέργειας, που θα αξιοποιεί σχεδιασμένα όλες τις δυνατότητες της χώρας για φθηνή ενέργεια και με σεβασμό στο περιβάλλον. Αυτή η λύση, που είναι επιτακτική, προϋποθέτει άρνηση των δεσμεύσεων με την ΕΕ, άλλο δρόμο ανάπτυξης, όπου η εξουσία και οι παραγωγικές δυνάμεις θα είναι στα χέρια της εργατικής τάξης, του λαού, με λαϊκή εξουσία και αποδέσμευση από τη λυκοσυμμαχία της ΕΕ. Μόνο έτσι ο τομέας της Ενέργειας θα έχει το χαρακτήρα λαϊκής περιουσίας.