Ετσι κι αλλιώς όλοι εκτιμάνε, όχι αβάσιμα, ότι η εποχή των "μεγάλων και χαρισματικών πολιτικών ηγετών" του δικομματισμού έχει τελειώσει, ακριβώς γιατί οι συνθήκες που τους ανέδειξαν έχουν πλέον αλλάξει.

Οπως επιβεβαιώνει και η ελληνική εμπειρία, βαδίζουμε προς μια νέα εποχή που χρειάζεται "ηγέτες μιας χρήσης", ηγέτες - κινούμενα της οικονομικής ολιγαρχίας, ηγέτες - διαχειριστές χωρίς "περιττά οράματα και επικίνδυνους λαϊκισμούς". Ηγέτες, από τους οποίους θα έχει αφαιρεθεί κάθε δυνατότητα αντίστασης, χωρίς μαζικά κόμματα πίσω τους, αλλά με μόνη ισχύ τους τη δοτή δύναμη κυρίως από τα μεγάλα αφεντικά των ΜΜΕ. Ηγέτες, οι οποίοι αφού θυσιάζονται για να φέρουν σε πέρας την αποστολή που τους έχει ανατεθεί, θα αποσύρονται σαν "στυμμένες λεμονόκουπες" και τη θέση τους θα παίρνουν άλλοι, "σαν έτοιμοι από καιρό".

Στο συγκεκριμένο ζήτημα, που αφορά τη νέα ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, είτε Σημίτης, είτε Τσοχατζόπουλος, είτε Αρσένης εκλεγεί, οι διαφορές είναι δυσδιάκριτες και η όποια επιλογή μάλλον αδιάφορη για το λαό.

***

Το κεντρικό αυτό ζήτημα ελάχιστα απασχόλησε την προσυνεδριακή πορεία, για ευεξήγητους λόγους. Ολοι θεωρούν δεδομένη και έχουν κάνει αποδεκτή τη σημερινή στρατηγική, πολιτική και μορφή άσκησης της εξουσίας.

Ενδεικτικά, δεν έχει ακουστεί δημόσια από κανένα στέλεχος του ΠΑΣΟΚ καμία διαφωνία για τις κεντρικές πολιτικές επιλογές του ΠΑΣΟΚ, που εφαρμόζει και υπηρετεί κοντά δυο δεκαετίες τώρα το κυβερνών κόμμα. Ακούσατε κανένα "διαφωνόν" ή άλλο στέλεχος ενόψει της "μεταπαπανδρεϊκής εποχής" να θέτει ζήτημα "αναθεώρησης" ή "αλλαγής πλεύσης" στη μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενη αντιλαϊκή πολιτική; Αν το θέτουν ορισμένοι, το κάνουν από τη σκοπιά των νεοσυντηρητικών απόψεων. Αξιώνουν "επιτάχυνση" και "αποτελεσματικότητα" στην εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων επιλογών. Αυτή η "αποτελεσματικότητα" αποτελεί το μόνιμο άγχος της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ και των επίδοξων διαδόχων, καθώς θέλουν να αποδείξουν ότι είναι καλύτεροι διαχειριστές των συμφερόντων της οικονομικής ολιγαρχίας, καλύτεροι υπηρέτες των ισχυρών συμμάχων, τόσο από τους "αντιπάλους τους" της ΝΔ, όσο και από τους "συναγωνιστές" τους.

Αρα η πρώτη εμφανής αλλαγή μετά το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ θα είναι η μετατόπισή του σε ακόμα πιο συντηρητικές θέσεις, για να πραγματοποιηθούν και όσο γίνεται ταχύτερα οι αντιδραστικές προσαρμογές που προωθεί το πολυεθνικό κεφάλαιο, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση, στην οικονομική - κοινωνική - πολιτική ζωή του τόπου.

Εξάλλου η κυβέρνηση Σημίτη έχει δώσει σαφή δείγματα γραφής προς αυτή την κατεύθυνση, στους έξι μήνες που βρίσκεται στην εξουσία. Λιγότερη, έως ανύπαρκτη "κοινωνική ευαισθησία" - βλέπε περίπτωση συνταξιούχων - περισσότερη αποφασιστικότητα για τις υποθέσεις των μεγάλων αφεντικών και απροσχημάτιστη υποτέλεια και υποταγή στους ισχυρούς συμμάχους.

Επίσης κανένα από τα ηγετικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, δεν έχει αμφισβητήσει το ρόλο του ΠΑΣΟΚ στο σημερινό, δικομματικό, σύστημα διακυβέρνησης του τόπου. Ολοι έχουν συνειδητοποιήσει και αποδεχτεί ότι το κυβερνών κόμμα είναι κόμμα που δρα, με όλους τους κανόνες του "παιχνιδιού", για τον "κοινό σκοπό". Η "εθνική πολιτική" και η "κοινωνική συναίνεση" αποτελούν τα εργαλεία για την πορεία χέρι χέρι με τη ΝΔ και τους υπόλοιπους εταίρους του δικομματισμού.

Ασφαλώς στο συνέδριο υπάρχει ανοιχτό το ενδεχόμενο της διάσπασης του ΠΑΣΟΚ, μόνο και μόνο εξαιτίας της λυσσαλέας διαμάχης για την εξουσία. Ακριβώς όμως επειδή σε αυτή τη βάση μπορεί να γίνει η διάσπαση, η ίδια βάση, η εξουσία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως "συγκολλητική" ουσία μεταξύ των διαδόχων. Εξάλλου η ύπαρξη πολυτασικών, πολυσυλλεκτικών κομμάτων "είναι στη μόδα" τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και τώρα μεταφέρεται και στη χώρα μας. Πρόκειται για τα "μεγάλα κόμματα εξουσίας" που στεγάζουν κάτω από την ίδια σκέπη "κάθε καρυδιάς καρύδι", με μοναδικό κοινό παρονομαστή την κατάκτηση και διαχείριση της εξουσίας.

Το παράδειγμα άλλωστε της ΝΔ είναι χαρακτηριστικό. Υπάρχει κάποιος λόγος μήπως να μη "φορεθεί" αυτό το μοντέλο και από το ΠΑΣΟΚ;

***

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ

*ΣΠΟΤ*

Η πρώτη εμφανής αλλαγή μετά το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ θα είναι η μετατόπισή του σε πιο συντηρητικές θέσεις, για να πραγματοποιηθούν όσο γίνεται ταχύτερα οι αντιδραστικές προσαρμογές που προωθεί το πολυεθνικό κεφάλαιο, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση

- Πώς μεταφράζεται στο νομό σας η "αναπτυξιακή" πολιτική των μέχρι τώρα κυβερνήσεων;

- Η αγροτική παραγωγή συνθλίβεται με την ΚΑΠ και την ΓΚΑΤΤ. Το αγροτικό εισόδημα μειώνεται, παραδοσιακές και συναλλαγματοφόρες καλλιέργειες, όπως η κορινθιακή σταφίδα και το κρασί Νεμέας, γίνονται προβληματικές. Οι βιομηχανικές μονάδες εγκαταστάθηκαν στην Ανατολική Κορινθία χωρίς σχεδιασμό και μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, που επανειλημμένα έχει ρυπάνει τη θάλασσα με πετρέλαιο. Εξάλλου, πολλές μονάδες βγάζουν τους εργάτες σε διαθεσιμότητα ή καταργούν τη μονιμότητα στα πλαίσια της "Λευκής Βίβλου". Τα συσκευαστήρια αγροτικών προϊόντων χρησιμοποιούν γυναίκες εποχιακά, χωρίς ασφάλιση και εργασιακά δικαιώματα. Η τουριστική ανάπτυξη περιορίζεται στην παραλιακή ζώνη, ενώ η ορεινή Κορινθία υποβαθμίζεται και ερημώνεται. Η κατάσταση στον τομέα της υγείας είναι κακή. Προσωπικό και εξοπλισμός λείπουν και τα πέντε Κέντρα Υγείας υπολειτουργούν. Στοιχειώδη μέτρα για την παιδεία, την ψυχαγωγία και τον πολιτισμό των κατοίκων των ορεινών περιοχών δεν έχουν παρθεί. Τους αναγκάζουν έτσι να φύγουν από τα χωριά τους για να γίνονται φτηνή εργατική δύναμη, χωρίς δικαιώματα και ασφάλιση. Εδώ και οχτώ μήνες προστέθηκε ένα ακόμα πρόβλημα, το καζίνο Λουτρακίου. Η επίδρασή του στην κοινωνική και οικονομική ζωή παίρνει τραγικές διαστάσεις. Η πολυεθνική του καζίνο άρχισε τις προσπάθειες ελέγχου της κοινωνικής, οικονομικής και τουριστικής δραστηριότητας, στοχεύοντας ίσως αργότερα να ελέγξει και την πολιτική.

- Πώς έφτασε ο νομός σε αυτό το σημείο;

- Από την ίδια τη λογική του καπιταλιστικού συστήματος, που με ευλάβεια υπηρετούν τόσο οι κυβερνήσεις της ΝΔ όσο και του ΠΑΣΟΚ και που τα τελευταία 16 χρόνια φέρει τη σφραγίδα της ΕΟΚ παλιότερα και τώρα ΕΕ. Περισσεύουν οι ανέξοδες υποσχέσεις και λείπουν οι πόροι. Και κρίνοντας από τους ανεπαρκείς προϋπολογισμούς της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, η κατάσταση θα επιδεινωθεί. Κραυγαλέο παράδειγμα για το πώς αντιμετωπίζονται ζωτικές ανάγκες είναι και το ότι από το '55 υπάρχουν μελέτες για την αξιοποίηση των νερών της ορεινής Κορινθίας και της λίμνης Στυμφαλίας, για την άρδευση των καλλιεργειών και την ύδρευση των κατοίκων. Μέχρι σήμερα, όμως, δεν έχει γίνει τίποτα.

- Τι μπορεί να γίνει τώρα;

- Απαιτείται η ανατροπή αυτής της πολιτικής και η εφαρμογή μιας άλλης, φιλολαϊκής, με επίκεντρο τον εργαζόμενο, τον μικρομεσαίο αγρότη, τον επαγγελματία, τον μισθωτό, τον συνταξιούχο και τις ανάγκες του. Πρέπει να διεκδικήσουμε την αναδιανομή των πόρων του προϋπολογισμού προς όφελος του λαού. Να γίνουν παραγωγικές επενδύσεις για τη βελτίωση και αύξηση της αγροτικής παραγωγής και της κτηνοτροφίας. Να μεταβιβαστούν, χωρίς χρήματα, στους συνεταιρισμούς και τις ενώσεις η "Περιφερειακή Αγορά Λεχαίου" και η "Κορινθία ΑΕ". Να γίνει το οροπέδιο του Φευσού κέντρο σποροπαραγωγής και κτηνοτροφίας. Να στηριχτεί το κρασί της Νεμέας και η παραγωγή της κορινθιακής σταφίδας. Να γίνουν τα αρδευτικά έργα. Να παραμείνουν στο δημόσιο και να εκσυγχρονιστούν η ΚΕΡΑΦΙΝΑ και η ΕΛΒΙΟΝΥ. Να ολοκληρωθεί η επέκταση του υπάρχοντος νοσοκομείου, να βελτιωθεί ο εξοπλισμός του και να αναβαθμιστούν τα Κέντρα Υγείας. Να προστατευτούν οι μικρομεσαίοι επαγγελματίες από την αδηφάγα εξάπλωση των πολυεθνικών πολυκαταστημάτων τροφίμων και οικιακού εξοπλισμού. Να προστατευτούν οι αρχαιολογικοί χώροι.

Βασική προϋπόθεση είναι, βέβαια, η συσπείρωση του λαού γύρω από το αντιμονοπωλιακό - δημοκρατικό μέτωπο με κατεύθυνση το σοσιαλισμό. Τίποτα από τα παραπάνω δεν μπορεί να γίνει χωρίς την αγωνιστική, διεκδικητική παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα. Τίποτε δε χαρίζεται, τα πάντα κατακτιούνται με αγώνες σκληρούς και μακροχρόνιους, με ταξικό προσανατολισμό. Γι' αυτό είναι ανάγκη να ενισχυθούν οι ταξικές δυνάμεις στο συνδικαλιστικό κίνημα, καθώς και το ΚΚΕ σε πολιτικό επίπεδο, για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του λαού, της παραγωγικής βάσης της χώρας, την απεξάρτησή της από τους ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς του ΝΑΤΟ και της ΔΕΕ.

Θ. Μπ.

ΟΙ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ περίπου 70 μελών του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος του Λαού, μεταξύ των οποίων κι ο πρόεδρός του, στην Αγκυρα, επαναφέρουν με τον πιο έντονο τρόπο στην πολιτική σκηνή το θέμα της ελευθερίας των κομμάτων στην Τουρκία (σελίδα 10).

ΑΝΕΡΓΗ ήταν ολόκληρο το χρόνο, αλλά ποιος νοιάζεται γι' αυτό. Αντίθετα, η εφορία, κινούμενη προφανώς στα πλαίσια των οδηγιών της κυβέρνησης, έκρινε πως η συμμετοχή της σε κάποια έκτακτα σεμινάρια κοπτικής - ραπτικής τη μετέτρεψε σε ελεύθερο επαγγελματία, της καταλόγισαν αστρονομικά για την περίπτωσή της εισοδήματα και την καλούν να πληρώσει φόρους, βάσει των "αντικειμενικών κριτηρίων" (σελίδα 12).

ΠΑΝΩ από 50 δισ. δραχμές από μειωμένη παραγωγή και απροσδιόριστο ποσό από την υποβάθμιση της ποιότητας του λαδιού θα χάσουν οι παραγωγοί, γιατί με ευθύνη του υπουργείου Γεωργίας καθυστέρησε το πρόγραμμα δακοκτονίας (σελίδες 14-15).

ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ στα θέματα των Μαθηματικών της Δ Δέσμης, όπως τις έδωσε η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία (σελίδα 16).

ΣΕ ΑΓΩΝΑ κατά των αντιεκπαιδευτικών σχεδίων της κυβέρνησης καλεί όλους τους Πειραιώτες το "Μέτωπο Παιδείας Πειραιά", που διοργανώνει αύριο συγκέντρωση (σελίδα 17).

ΤΙΣ ΕΥΘΥΝΕΣ των παρατάξεων του δικομματισμού, που έκαναν ό,τι μπορούσαν για να είναι οι αποφάσεις του Συνεδρίου της ΔΟΕ κομμένες "στα μέτρα" του υπουργείου Παιδείας, καταγγέλλει η ΔΕΕ, καλώντας τους εκπαιδευτικούς σε πάλη για αλλαγή των συσχετισμών (σελίδα 17).

ΤΗΝ ΕΧΘΡΙΚΗ στάση που τηρεί ο Δήμος Αθηναίων ως προς τη διακίνηση των πληροφοριών και των ιδεών, καταγγέλλει με ανακοίνωσή της η "Αγωνιστική Συνεργασία για την Αθήνα" (σελίδα 20).