Απροκάλυπτη επίδειξη ισχύος προς «συμμάχους» και «φίλους» συνιστά η αμερικανική απαίτηση για διενέργεια νηοψιών από αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις σε χωρικά ύδατα ελεύθερων και ανεξάρτητων κρατών. Η αμερικανική ισχύς, μάλιστα, δε φαίνεται να αμφισβητείται έστω κι αν διατυπώνεται με τόσο απροσχημάτιστο τρόπο, αφού καμία από όσες χώρες παρέλαβαν το αίτημα δεν το απέρριψε ως απαράδεκτο.

Αντίθετα, μια σειρά από χώρες, όπως η Νορβηγία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Τουρκία, η Ν. Κορέα κ.ά. άρχισαν μεταξύ τους άτυπες διαβουλεύσεις, με στόχο να βρουν μια φόρμουλα που θα ικανοποιεί την ουσία των αμερικανικών απαιτήσεων.

Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, επιβεβαιώνοντας το σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία»: «Οι ΗΠΑ έχουν πράγματι υποβάλει σχετικό αίτημα σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Από την πλευρά μας, συνεχίζουμε την εξέταση του αμερικανικού αιτήματος σε συνάρτηση με την εσωτερική συνταγματική τάξη της χώρας μας, την άσκηση των εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και το σεβασμό των κανόνων του διεθνούς δικαίου».

Οπως παρατηρούν διπλωματικοί κύκλοι, οι αμερικανικές απαιτήσεις διατυπώθηκαν σε διμερές επίπεδο και όχι μέσα στο πλαίσιο Διεθνών Σχηματισμών, όπως για παράδειγμα το ΝΑΤΟ ή η ΕΕ. Με τον τρόπο αυτό, όπως εκτιμούν στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, η Ουάσιγκτον επιχειρεί να ασκήσει τη μέγιστη δυνατή πίεση.

Στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έχουν πραγματοποιηθεί συναντήσεις και επαφές με εκπροσώπους πρεσβειών από χώρες που έχουν παραλάβει τις αμερικανικές απαιτήσεις, προκειμένου να εκτιμηθεί η κατάσταση και να αναζητηθεί ένας κοινός τρόπος αντίδρασης. Πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τη μέγιστη καλή θέληση που έχει επιδειχτεί για την ικανοποίηση του αμερικανικού αιτήματος, οι απαιτήσεις της Ουάσιγκτον θέτουν «ανυπέρβλητα» εμπόδια. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Αμερικανοί δε δέχονται ούτε να «μοιραστούν» τις πληροφορίες με βάση τις οποίες θα πραγματοποιούνται οι νηοψίες, ούτε, πολύ περισσότερο, συνεργασία στη διαδικασία της έρευνας. Ζητούν να πραγματοποιούν τις έρευνες με δικές τους δυνάμεις, όποια στιγμή το επιθυμούν και με το δικαίωμα να οδηγούν το ύποπτο πλοίο σε δικούς τους ναυστάθμους, όπως για παράδειγμα η Σούδα, για εξονυχιστικό έλεγχο.

Προφανώς, οι αμερικανικές απαιτήσεις, καθώς αντιβαίνουν σε κάθε έννοια του εσωτερικού ή του διεθνούς δικαίου, έχουν προκαλέσει μεγάλο πρόβλημα στις κυβερνήσεις των χωρών που καλούνται να συμμορφωθούν.

Παράγοντες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών θεωρούν ότι οι αμερικανικές απαιτήσεις είναι υπερβολικά μεγάλες προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για κάποιο «παζάρι». Σε κάθε περίπτωση όμως, όπως συμπληρώνουν οι ίδιοι κύκλοι, οι Αμερικανοί συνεχίζουν να ζητούν εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας, στο πλαίσιο της γενικής αντίληψης που δημιουργήθηκε μεταξύ των συμμάχων, μετά την 11η Σεπτεμβρίου και την ενεργοποίηση του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ.

Την άρση -- και τυπική πλέον -- του καθεστώτος Γενικής Επιστράτευσης των Ενόπλων Δυνάμεων, που ισχύει από το 1974, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ανακοίνωσε χτες το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, μετά από σχετική απόφαση που έλαβε το Συμβούλιο Αμυνας (ΣΑΜ), το οποίο συνεδρίασε υπό την προεδρία του υπουργού Εθνικής Αμυνας, Γ. Παπαντωνίου, και με τη συμμετοχή των αρχηγών των Γενικών Επιτελείων. Σύμφωνα με την απόφαση καταργείται το ΠΔ 506/74 «Περί Γενικής Επιστράτευσης», το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις 20 του Ιούλη 1974 και αποτέλεσε συνέχεια της κατάστασης Μερικής Επιστράτευσης από τον Απρίλη του 1946 εξαιτίας της εμπόλεμης κατάστασης με την Αλβανία.

Οι κυριότερες αλλαγές που θα προκύψουν από την κατάργηση του ΠΔ 506/74 είναι οι εξής:

α. Επιτάξεις: Η απόφαση επίταξης μέσων ιδιοκτησίας για περιπτώσεις ασκήσεων ή κρίσεων, που σήμερα είναι στην αρμοδιότητα των διοικητών σχηματισμών και μονάδων, περιέρχεται στον υπουργό Εθνικής Αμυνας.

β. Επιχειρησιακή ικανότητα: Εκτιμάται ότι οι Ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις μπορούν σε μικρό χρονικό διάστημα να αποκτήσουν υψηλή επιχειρησιακή ικανότητα χωρίς να είναι αναγκαία η κήρυξη της κατάστασης Γενικής Επιστράτευσης.

γ. Αποστρατείες προσωπικού: Οι αιτήσεις αποστρατείας των αξιωματικών θα γίνονται δεκτές και δε θα αναγκάζονται τα στελέχη του στρατεύματος να καταφεύγουν στη χρήση του «εκλέγεσθαι».

δ. Δε θα είναι δυνατό να καταργείται το δικαίωμα τμηματικής εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας, της αποδημίας και ναυτολόγησης, ενώ το ανώτατο όριο ηλικίας μετά το οποίο οι υπόχρεοι στράτευσης που δεν έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις παύουν να θεωρούνται λιποτάκτες, δε θα είναι το 50ό αλλά όπως εκτιμάται θα κατέβει στο 40ό έτος.

Σημειώνεται ακόμα ότι με την κατάργηση του ΠΔ «Περί Γενικής Επιστράτευσης», δεν επέρχονται αλλαγές στη στρατολογική νομοθεσία καθώς και στις ποινές που επιβάλλονται από τα στρατιωτικά δικαστήρια. Επιμέρους περιπτώσεις που αφορούν στο Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα και στο ρόλο Κρατικών Υπηρεσιών σε περίπτωση Γενικής Επιστράτευσης έχουν ήδη αντιμετωπιστεί, όπως αναφέρεται, από άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις.

Η αμερικανική πλευρά, όπως ξεκαθάρισαν στον υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Παπανδρέου, ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Ντόναντ Ράμσφελντ και ο αναπληρωτής του Πολ Γούλφοβιτς, τους οποίους ο Ελληνας υπουργός συνάντησε χτες στην Ουάσιγκτον, δε θα δεχτεί την ανατροπή ή την επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας της Αγκυρας για τον ευρωστρατό, παρά μόνο κάποια συμπληρωματική κίνηση που να ικανοποιεί ως ένα βαθμό την Αθήνα.

Ο Γ. Παπανδρέου παρουσίασε τις ελληνικές ενστάσεις στο περιεχόμενο της συμφωνίας, αναφέρθηκε στην προσπάθεια που καταβάλλει η ισπανική προεδρία για την επίτευξη συμβιβαστικής λύσης και διατύπωσε την εκτίμηση ότι η λειτουργία του ευρωστρατού θα προχωρήσει απρόσκοπτα και χωρίς την υιοθέτηση του κειμένου της Αγκυρας.

Συζητήθηκε επίσης η διεύρυνση του ΝΑΤΟ και ο υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε την ελληνική υποστήριξη στην ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, θέση που βρίσκει σύμφωνη και την Τουρκία, ενώ υπήρξε επίσης ανταλλαγή απόψεων σε ό,τι αφορά τη συνεργασία για την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατία. Στη συνάντηση θίχτηκε επίσης το Κυπριακό και οι τελευταίες εξελίξεις που διαμορφώνονται μετά την επίσκεψη Ανάν. «Συζητήσαμε τη στρατηγική σημασία της σχέσης Ελλάδας - Τουρκίας και άρα και τη σημασία της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος».

Οι Κομματικές Οργανώσεις Νέας Σμύρνης του ΚΚΕ διοργανώνουν πολιτική συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία της πόλης, τη Τρίτη, 28 Μάη, στις 8.30 το βράδυ. Θα μιλήσει η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα.

Η ομιλήτρια θα αναφερθεί στα βασικά μέτωπα πάλης των κομμουνιστών, θα υπογραμμίσει το θέμα της δράσης για τη λαϊκή αντιιμπεριαλιστική συσπείρωση, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στη μάχη των ερχόμενων δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών.