ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 25 Δεκέμβρη 1999 - Κυριακή 26 Δεκέμβρη 1999
Σελ. /48
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Νότα αισιοδοξίας μέσα στη θλίψη

Γ. Κυρίτσης - Κ. Καζάκος
Γ. Κυρίτσης - Κ. Καζάκος
Στο θέατρο «Τζένη Καρέζη», αξίζει να δείτε την παράσταση «Τα σέβη μας, Dr. Τσέχωφ». Μια παράσταση που περιλαμβάνει τις τρεις κωμωδίες «Πρόταση γάμου», «Η επέτειος» και η «Αρκούδα» και το δραματικό μονόπρακτο «Το Κύκνειο Ασμα». Μια παράσταση πραγματικά συγκινητική και γοητευτική, καθώς όλα σχεδόν τα μονόπρακτα του Τσέχωφ καταφέρνουν να συμπυκνώνουν τις κυριότερες αρετές της τέχνης με υποδειγματικό τρόπο. Πίσω από το σχεδίασμα της σάτιρας «παραμονεύει» η αγάπη για τον άνθρωπο. Ο θεατής γελάει με αγαθότητα, όπως ακριβώς το επιβάλλει η πένα του συγγραφέα, που στο βάθος της κρατά με σεμνότητα κάποιο δάκρυ. Τα τέσσερα μονόπρακτα είναι δεμένα σε ένα ενιαίο σύνολο, με ωραία ρωσική μουσική και χορευτικά ιντερμέτζο, πάνω σε μια ιδέα του Γεννάδιου Πάτση, ο οποίος και σκηνοθέτησε την παράσταση. Η μετάφραση είναι του Λυκούργου Καλλέργη, τα σκηνικά - κοστούμια του Δαμιανού Ζαρίφη, οι χορογραφίες του Ιγκόρ Κούλικ.

Ο Γεννάδιος Πάτσης γεννήθηκε και σπούδασε στην Τασκένδη, στη θεατρική Ακαδημία, και επί είκοσι χρόνια δούλεψε στο Κρατικό Θέατρο «Μαξίμ Γκόρκι». Είναι διακεκριμένος ηθοποιός της Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν, ενώ δίδασκε και στη σχολή. Από το 1993 ζει στην Ελλάδα. Εζησε έξι χρόνια στη Σκόπελο, όπου δούλευε σε οικοδομές ενώ οργάνωσε θέατρο για παιδιά. Σε ερώτηση για το τι σημαίνει για τους Ρώσους ο Τσέχωφ, ο Γεννάδιος Πάτσης λέει: «Για τους Ρώσους είναι δύσκολο να σας πω γιατί είναι σα να λέω τι πιστεύουν οι Ρώσοι για τον εαυτό τους. Ο Τσέχωφ είναι ένα κομμάτι του ρωσικού λαό. Πιο εύκολο είναι να σας πω ότι έμεινα κατάπληκτος για το πώς εκτιμούν εδώ τον Τσέχωφ αλλά και άλλους Ρώσους συγγραφείς όπως Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Οστρόφσκι, Γκόγκολ. Μόνο άνθρωποι με βάθος και ψυχή μπορούν να εκτιμούν τέτοιον συγγραφέα. Τόσες παραστάσεις που έχουν κάνει εδώ Τσέχωφ δεν κάνουν στη σημερινή Ρωσία».

Τσέχωφ, ο αγαπημένος συγγραφέας

Θ. Κατσαδράμης - Ν. Μόσχοβος - Ε. Κόλλια
Θ. Κατσαδράμης - Ν. Μόσχοβος - Ε. Κόλλια
«Για τους ηθοποιούς είναι μεγάλο σχολείο», λέει ο Κώστας Καζάκος. « Με την καταβύθιση μέσα στον κόσμο του Τσέχωφ είναι σαν να ξαναβαφτίζεται κανείς κυρίως στις ανθρώπινες αξίες, την ανθρωπιά, την ευαισθησία, την τρυφερότητα, σε όλα αυτά τα πολύτιμα υλικά, αυτά ακριβώς που καταστρέφονται κάθε μέρα και περισσότερο. Κι επειδή είχε και την ιδιότητα του γιατρού εγνώρισε σε μεγάλο βάθος την ανθρώπινη υπόσταση, το μηχανισμό της συμπεριφοράς και του χαρακτήρα του ανθρώπου και τα έχει καταγράψει με μοναδική ποίηση. Ισως είναι ο μεγαλύτερος ποιητής του θεάτρου. Για δε το ελληνικό κοινό, υπάρχει μια μεγάλη παράδοση, αν σκεφτείτε ότι μεταφράστηκε στην Ελλάδα μόλις παίχτηκε στη Μόσχα και έγινε αυτός ο πάταγος της παράστασης του Στανισλάφσκι. Εκτοτε παίζεται διαρκώς. Υπάρχει και μεγάλη συγγένεια στην ψυχοσύνθεση των ηρώων του Τσέχωφ με το λαό μας. Αυτό το ελληνικό στοιχείο, που έρχεται από την παράδοση, ήταν πολύ γνωστό στη Ρωσία. Υπήρχε μεγάλη λατρεία για κάθε τι που είχε σχέση με την Ελλάδα».

«Ο Τσέχοφ - λέει η Ευγενία Κόλλια - έχει απήχηση στο λαϊκό κόσμο, μιλάει για την καθημερινότητα με τόσο σπουδαίο, τόσο μαγευτικό τρόπο. Στο θέατρο αυτό που έχει αξία είναι να περνάει στον απλό κόσμο. Είναι κι ο αγαπημένος μου. Θέτει ερωτήματα της ψυχής κάθε ανθρώπου. Τα μηνύματα και τα ερωτήματα είναι πάντα επίκαιρα, είναι τόσο σημερινά, μετά από τόσα χρόνια που τα έγραψε και γι' αυτό είναι διαχρονικά».

«Ο Τσέχωφ είναι ένα άτομο ανασφαλέστατο», συμπληρώνει ο Γιώργος Κυρίτσης, που ερμηνεύει έναν ρόλο στο «Κύκνειο Ασμα», ο οποίος είναι ο ίδιος ο Τσέχωφ. «Πίστευε ότι σε εφτά χρόνια θα τον ξεχάσουν. Αλλά δεν έγινε. Αντίθετα ξεπέρασε και τον Τουργκένιεφ, που τον θεωρούσε δάσκαλό του. Στην παράστασή μας επιδιώξαμε να δώσουμε τη μυρωδιά του θεάτρου, που αρχίζει να χάνεται. Θέλουμε να δώσουμε το στίγμα ενός μεγάλου συγγραφέα που σημάδεψε όλο το θέατρο. Τα έργα του έχουν εσωτερική δράση, τον προβληματισμό του καθημερινού ανθρώπου. Οι ήρωές του είναι καθημερινοί άνθρωποι που ονειρεύονται, που αγωνιούν για έναν καλύτερο κόσμο. Εδώ θέτει ένα ερώτημα: "Αραγε θα μας θυμούνται γι' αυτό που κάνουμε; Θα λένε ας είναι καλά οι πρόγονοί μας που ανοίξαν το δρόμο;". Και φτάνει στην αυταπάρνηση. "Μπορεί εγώ να μη δω τον κόσμο που θα γίνει καλύτερος, όμως γι' αυτόν υπάρχω, γι' αυτόν δουλεύω". Αυτό το έχουν λαοί με ιστορία. Για παράδειγμα, πέτρινα σπίτια φτιάχνουν λαοί με ιστορία. Οι Αμερικάνοι φτιάχνουν σπίτια σε 24 ώρες, σπίτια προκάτ. Ο Ελληνας φτιάχνει ένα σπίτι όλη του τη ζωή, για ποιον; Για έναν απόγονο που δεν τον ξέρει. Οταν υπάρχει ιστορική μνήμη τότε αντιδρά ένας λαός».

Ο πυρήνας της έννοιας άνθρωπος είναι ο αγώνας

«Είναι το μόνο δραματικό μονόπρακτο», συνεχίζει ο Κώστας Καζάκος , αναφερόμενος στο «Κύκνειο Ασμα». «Υπάρχει ένας προβληματισμός σε σχέση με το θάνατο, σε σχέση με τη χρησιμότητα του ανθρώπου στη ζωή. Μπορεί να αλλάζουν οι συνθήκες αλλά στη βάση αυτό το στοιχείο της τραγικότητας δε φαίνεται να αντιμετωπίζεται τη στιγμή που έχουμε το θάνατο σαν δεδομένο. Οπως και η μοναξιά, τα γηρατειά είναι συνακόλουθα του θανάτου. Βάζουν τον άνθρωπο μπροστά σε προβληματισμούς για τον τρόπο που πρέπει να χρησιμοποιήσει τη ζωή του έτσι ώστε να είναι δημιουργικός και παρών, να μετέχει στη ζωή. Το συστατικό του αγώνα που κάνει ο άνθρωπος στην καθημερινότητά του είναι να ξεπεράσει το φόβο, που προκαλεί η γνώση του θανάτου και ο μόνος τρόπος να το ξεπεράσει είναι η βαθιά συνειδητοποίηση της πραγματικότητας, η σύνδεση με τους άλλους. Ολη η προσπάθεια που κάνει η ανθρωπότητα, όλο αυτό που λέμε αγωνιζόμενος άνθρωπος είναι η προσπάθεια να ξεπεράσει το φόβο, να δυναμώσει το ηθικό του, τις ιδέες. Γι' αυτό ανακαλύψαμε τις ιδέες, γι' αυτό βρήκαμε το σύστημα αξιών που ενεργοποιούν τις εποχές στην ιστορία της ανθρωπότητας γιατί είναι το μόνο μας όπλο να αντιμετωπίσουμε τη σκοτεινή τρύπα στην οποία οδεύουμε. Αυτό σημαίνει ζωή γεμάτη αξίες, ιδέες, ιδανικά, αγώνα. Αν σταματήσει ο άνθρωπος να αγωνίζεται γίνεται ζώο. Ο πυρήνας της έννοιας άνθρωπος είναι ο αγώνας».

«Δεν υπάρχει ηθοποιός, πιστεύει η Αννα Παϊτατζή - που να μην τον έχει μαγέψει ο Τσέχωφ. Σχεδόν πενήντα χρόνια που υπηρετώ το θέατρο και πάντα όταν έπαιζα Τσέχωφ αισθανόμουν ολοκληρωμένη. Με βοηθούσε να εκφραστώ πολύ σωστά. Με συγκινεί η γραφή του και τα όσα λέει. Μακάρι να μπορούσα να έπαιζα πιο συχνά Τσέχωφ.

Ο Θόδωρος Κατσαδράμης, που παίζει στα μονόπρακτα «Πρόταση γάμου» και «Η επέτειος», επισημαίνει ότι αυτά είναι «αντιπροσωπευτικά στο είδος της κωμωδίας του Τσέχωφ, η οποία είναι κωμωδία καταστάσεων, κωμωδία ευφορίας. Μας αποζημιώνει τόσο πολύ η ανταπόκριση του κοινού με τη θέρμη του, με τη συμπαράστασή του».

Παίζουν επίσης: Νίκος Μόσχοβος, Αλεξία Κόκκαλη, Ελενα Βουμβάκη, Νίκος Αναστασόπουλος, Μάγια Πολιτάκη.


Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ