Σε επικίνδυνη φάση όξυνσης εισέρχεται ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ανατολική Ευρώπη με αιχμή την Ουκρανία, μετά και την αναγνώριση από τη Ρωσία της «ανεξαρτησίας» των αυτοανακηρυχθεισών «Λαϊκών Δημοκρατιών» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ.

Η απόφαση της Μόσχας ανοίγει τον δρόμο για παρουσία ρωσικών στρατευμάτων εκεί, ενώ από την πλευρά της η Δύση ανακοινώνει μπαράζ νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας και ενίσχυση των αμερικανοΝΑΤΟικών στρατευμάτων στις χώρες της Βαλτικής.

Ολα αυτά, ενώ στην Ουκρανία και στη γραμμή επαφής των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων με τους φιλορώσους αυτονομιστές έχει συγκεντρωθεί ΝΑΤΟικός στρατιωτικός εξοπλισμός, ΝΑΤΟικά στρατεύματα έχουν αυξήσει ήδη την παρουσία τους γύρω από την Ουκρανία, ενώ τεράστιες ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις παραμένουν στα δυτικά σύνορα της Ρωσίας (περίπου 150.000 στρατιώτες, σύμφωνα με «δυτικές πηγές») και μέσα στη Λευκορωσία (μετά την επ' αόριστον παράταση των ασκήσεων Ρωσίας - Λευκορωσίας).

Στο Ντονμπάς συνεχίζονται η ανταλλαγή πυρών και οι βομβαρδισμοί, με νεκρούς και τραυματίες και από τις δύο πλευρές, ενώ δεκάδες χιλιάδες άμαχοι εξακολουθούν να περνούν τα ρωσικά σύνορα προς το Ροστόφ. Στη γραμμή επαφής παρατηρούνται εκατέρωθεν κινήσεις στρατιωτικών δυνάμεων και βαρέος εξοπλισμού. Στο μεταξύ, η Ρωσία ανακοίνωσε ότι μετακινεί όλους τους διπλωμάτες της από την Ουκρανία λόγω απειλών για τη ζωή τους.

Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, έπειτα από το διάγγελμά του τη Δευτέρα το βράδυ, παρουσία των δύο ηγετών των «Δημοκρατιών» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, υπέγραψε δύο εκτελεστικά διατάγματα συνάπτοντας «συνθήκες φιλίας» με τις «Δημοκρατίες» και έδωσε εντολή στο υπουργείο Αμυνας να αναπτύξει στρατεύματα σε αυτές για να αναλάβουν «ειρηνευτικό» ρόλο.

Χτες, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο - η Ανω Βουλή της Ρωσίας - ενέκρινε αίτημα του Πούτιν για ανάπτυξη ενόπλων δυνάμεων εκτός της χώρας, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο «RIA-Novosti».

«Δεν είπα ότι ο στρατός θα πάει τώρα όπου να 'ναι» στο Ντονμπάς, δήλωσε πάντως ο Ρώσος Πρόεδρος, «είναι εντελώς αδύνατον γενικά να προβλεφθεί κάποιο συγκεκριμένο πλαίσιο πιθανών ενεργειών στο Ντονμπάς, εξαρτάται από τη συγκεκριμένη κατάσταση που διαμορφώνεται επί του πεδίου».

Το πρακτορείο «Reuters», επικαλούμενο αυτόπτη μάρτυρα, μετέδωσε πως στρατιωτική αυτοκινητοπομπή αποτελούμενη από περισσότερα από 100 φορτηγά γεμάτα με στρατιώτες θεάθηκε να κατευθύνεται προς τα ουκρανικά σύνορα, στην περιοχή Μπέλγκοροντ της Ρωσίας.

Η Ρωσία δεν έχει διευκρινίσει ακόμη τα ακριβή σύνορα των εδαφών που αναγνωρίζει ως «ανεξάρτητες» κρατικές οντότητες, καθώς οι φιλορώσοι αυτονομιστές δεν ελέγχουν το σύνολο των εδαφών των περιφερειών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ.

Ενδεικτικά, το Ντονέτσκ εκτείνεται μέχρι την Αζοφική Θάλασσα - στα παράλια βρίσκεται η Μαριούπολη - και δεν αποκλείεται η Ρωσία να επιδιώκει ακόμη μεγαλύτερη πρόσβαση στη στρατηγικής σημασίας περιοχή, περιορίζοντας περαιτέρω την Ουκρανία. Αυτό πέτυχε και το 2014 με την ενσωμάτωση της Κριμαίας και τον έλεγχο των Στενών του Κερτς, που ενώνουν την Αζοφική με τη Μαύρη Θάλασσα.

Σύμφωνα με τον Πούτιν, η Ρωσία αναγνώρισε τα Συντάγματα των δυο «Δημοκρατιών» και εκεί καθορίζονται τα σύνορά τους, όταν ήταν επαρχίες της Ουκρανίας.

Η Μόσχα αναγνωρίζει την ανεξαρτησία των αυτοαποκαλούμενων «Λαϊκών Δημοκρατιών» στα σύνορα που οι ίδιες έχουν ανακηρύξει, είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντ. Πεσκόφ.

Ο δε ηγέτης του Ντονέτσκ, Ντ. Πουσίλιν, σημείωσε ότι είναι πρόωρη η συζήτηση για το θέμα των συνόρων του Ντονμπάς. «Είναι δύσκολο θέμα και θα το λύσουμε αργότερα. Το πώς και τι μπορεί να επηρεάσει ορισμένες αποφάσεις, ο χρόνος θα δείξει και, φυσικά, η στάση της ουκρανικής πλευράς», είπε χαρακτηριστικά.

Σημαντική πτυχή των συνθηκών που υπέγραψε ο Βλ. Πούτιν με τους ηγέτες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, διάρκειας έξι ετών, είναι η πρόβλεψη για τη δημιουργία στρατιωτικών βάσεων στην επικράτειά τους, ο συντονισμός στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, η συνεργασία για προστασία της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας και την παροχή ασφάλειας, μέσω και στρατιωτικής βοήθειας, όπως σημείωσε χτες ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Α. Ρουντένκο, στη ρωσική Κάτω Βουλή, η οποία επικύρωσε τις «συμφωνίες φιλίας», όπως και τα Κοινοβούλια των «Δημοκρατιών».

Οι δύο πλευρές καθόρισαν επίσης την ανάγκη υπογραφής χωριστών συμφωνιών για τα «κρατικά σύνορα» και την προστασία τους.

Η Ρωσία με τις κινήσεις της στην πραγματικότητα επιχειρεί να επιβάλει ντε φάκτο την απαίτησή της για μη παραπέρα επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς, στέλνει «προειδοποιήσεις» στη Δύση για τους «κινδύνους» που θα επέφερε μια μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας (και της Γεωργίας) στο ΝΑΤΟ, ή η ανάπτυξη εκεί πυραύλων που μπορούν να πλήξουν τη Μόσχα μέσα σε λίγα λεπτά, η εγκατάσταση αμερικανικών βάσεων κ.ά.

Στο σχετικό διάγγελμά του ο Πούτιν, ανάμεσα στο ρεσιτάλ αντικομμουνισμού, αναφέρθηκε στον ρωσικό και τον ουκρανικό λαό ως ένα έθνος και αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ομιλίας του «εξηγώντας» γιατί η Ουκρανία θα «έπρεπε κανονικά» να είναι μέρος της Ρωσίας. Επίσης, απαίτησε το Κίεβο να σταματήσει αμέσως «τις στρατιωτικές επιχειρήσεις» εναντίον των αυτονομιστών, προειδοποιώντας ότι θα έχει την αποκλειστική «ευθύνη για τη συνέχιση της αιματοχυσίας».

Πάντως, ο Βλ. Πούτιν απάντησε χτες πως η Ρωσία δεν σχεδιάζει ανασύσταση μιας «αυτοκρατορίας» και πως υποστηρίζει την κυριαρχία των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, αλλά η Ουκρανία αποτελεί εξαίρεση επειδή «η επικράτειά της χρησιμοποιείται από τρίτες χώρες δημιουργώντας απειλές για τη Ρωσία».

Ταυτόχρονα, η Ρωσία δήλωσε ότι εξακολουθεί να τάσσεται «υπέρ της διπλωματίας» και είναι «έτοιμη» για διαπραγματεύσεις με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, ο οποίος είχε προγραμματισμένη συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του, Σ. Λαβρόφ, στη Γενεύη.

Πάντως, ο Γάλλος ΥΠΕΞ, Ζαν - Ιβ Λεντριάν, δήλωσε πως δεν υπάρχει λόγος να συναντηθεί με τον Λαβρόφ την Παρασκευή.

Η πιθανότητα διεξαγωγής μιας έκτακτης Συνόδου Κορυφής του «σχήματος της Νορμανδίας», δηλαδή των ηγετών Γερμανίας, Γαλλίας, Ρωσίας και Ουκρανίας, θα εξαρτηθεί από συγκεκριμένες προτάσεις για την ατζέντα της, δήλωσε χτες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντ. Πεσκόφ. Με δεδομένο ότι η αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ παραβιάζει τις συμφωνίες του Μινσκ, αυτές είναι σίγουρα εκτός ατζέντας, ενώ άλλα ζητήματα, όπως οι εγγυήσεις ασφαλείας για τη Ρωσία, γίνονται πιο σημαντικά, είπε ο Πεσκόφ, θέτοντας τους όρους της Ρωσίας για συνέχιση των όποιων διαπραγματεύσεων.

Αντίστοιχα και ο Ρώσος ΥΠΕΞ σημείωσε πως η χώρα του εξακολουθεί να είναι ανοιχτή στον διάλογο με τη Δύση, με την προϋπόθεση ότι «έχουν εισακούσει τις νόμιμες ανησυχίες της Ρωσίας, τις οποίες ανακοινώσαμε από τον Δεκέμβρη του 2021, για δεσμευτικές εγγυήσεις για την ασφάλεια στην Ευρώπη».

Για «παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του κράτους μας» έκανε λόγο ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, ξεκαθαρίζοντας πως το Κίεβο δεν θα εκχωρήσει «ούτε σπιθαμή γης».

Πάντως, ο Ζελένσκι εκτίμησε χτες ότι «δεν θα υπάρξει πόλεμος» μεγάλης κλίμακας με τη Ρωσία, αλλά προειδοποίησε ότι η Ουκρανία θα είναι προετοιμασμένη. Αργά το βράδυ, ο Ουκρανός Πρόεδρος ανακοίνωσε μερική επιστράτευση εφέδρων, επισημαίνοντας παράλληλα ότι αποκλείει για την ώρα το ενδεχόμενο γενικής επιστράτευσης. Νωρίτερα είχε πει ότι η Ουκρανία είναι «έτοιμη να διαπραγματευτεί σε οποιοδήποτε φόρουμ» με τη Ρωσία, αλλά δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο να διακόψει διπλωματικές σχέσεις με τη ρωσική κυβέρνηση...

«Η Μόσχα έχει πλέον περάσει από κρυφές προσπάθειες αποσταθεροποίησης της Ουκρανίας σε απροκάλυπτη στρατιωτική δράση. Πρόκειται για σοβαρή κλιμάκωση», δήλωσε ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, μετά το χτεσινό συμβούλιο ΝΑΤΟ - Ουκρανίας και χαρακτήρισε την κρίση Ρωσίας - Ουκρανίας την «πιο επικίνδυνη στιγμή στην ευρωπαϊκή ασφάλεια εδώ και μια γενιά».

Το ΝΑΤΟ αναμένει «επίθεση ευρείας κλίμακας» της Ρωσίας στην Ουκρανία, είπε ο Στόλτενμπεργκ, και έθεσε σε ετοιμότητα τη δύναμη ταχείας αντίδρασης,«ώστε να υπερασπιστεί τους συμμάχους του».

Υπενθύμισε ότι το ΝΑΤΟ τις τελευταίες βδομάδες ανέπτυξε 1.000 περισσότερους στρατιώτες στο ανατολικό τμήμα και έθεσε περισσότερους σε ετοιμότητα.

«Εχουμε πάνω από 100 αεριωθούμενα αεροσκάφη σε κατάσταση συναγερμού και περισσότερα από 120 πλοία συμμάχων στη θάλασσα από τον βορρά μέχρι τη Μεσόγειο», συμπλήρωσε.

Παράλληλα, αν και τα ΝΑΤΟικά κράτη έχουν δηλώσει πως δεν πρόκειται να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία, συνεχίζεται η ενίσχυσή της με εξοπλισμούς, ενώ αυξάνονται και οι στρατιωτικές δυνάμεις σε Πολωνία, Λιθουανία, Ρουμανία.

Η Λετονία έστειλε χτες αντιαεροπορικούς πυραύλους στην Ουκρανία. Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία είχαν γνωστοποιήσει εδώ και έναν μήνα ότι θα έστελναν στην Ουκρανία αμερικανικούς αντιαρματικούς και αντιαεροπορικούς πυραύλους («Stinger» και «Javelin») αφότου έλαβαν άδεια από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Εξάλλου, ο Ουκρανός ΥΠΕΞ, Ντμ. Κουλέμπα, σε συνομιλίες με τους ομολόγους του από ΗΠΑ και Βρετανία, ζήτησε περισσότερα όπλα, ενώ κάλεσε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αφήσουν τους «δισταγμούς» και να δρομολογήσουν την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ.

Ο Πολωνός Πρόεδρος, Αντρ. Ντούντα, ζήτησε περαιτέρω ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ.

Με μπαράζ οικονομικών κυρώσεων αντέδρασε η «Δύση» στις κινήσεις της Μόσχας.

Η Γερμανία ανακοίνωσε ακόμη και πάγωμα της διαδικασίας πιστοποίησης του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου «Nord Stream 2». Από αυτό επωφελούνται ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, που εδώ και χρόνια προσπαθούν να εμποδίσουν τον αγωγό και να αυξήσουν τις παραδόσεις αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη, κάτι που έχει συμβεί τους τελευταίους μήνες όξυνσης της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία.

«Καλώς ήρθατε στον γενναίο νέο κόσμο, όπου οι Ευρωπαίοι θα πληρώνουν πολύ σύντομα 2.000 ευρώ για 1.000 κυβικά μέτρα φυσικού αερίου», σχολίασε ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Ντμ. Μεντβέντεφ.

«Αυτή η κρίση δείχνει ότι η Ευρώπη εξαρτάται υπερβολικά από το ρωσικό αέριο. Πρέπει να διαφοροποιήσουμε τους προμηθευτές μας και να επενδύσουμε μαζικά σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Αυτή είναι μια στρατηγική επένδυση στην ενεργειακή μας ανεξαρτησία», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ συνεδρίασε εκτάκτως χτες, με τους 27 ΥΠΕΞ να αποφασίζουν πακέτο στοχευμένων κυρώσεων προς Ρώσους αξιωματούχους που συμμετείχαν στην απόφαση αναγνώρισης της «ανεξαρτησίας», τις τράπεζες που χρηματοδοτούν ρωσικές στρατιωτικές και άλλες επιχειρήσεις σε αυτές τις περιοχές. Επίσης πλήττεται η ικανότητα του ρωσικού κράτους και της κυβέρνησης να έχουν πρόσβαση στις κεφαλαιουχικές και χρηματοπιστωτικές αγορές και υπηρεσίες της ΕΕ, αλλά και το εμπόριο από τις δύο αποσχισθείσες περιοχές προς και από την ΕΕ.

«Η ΕΕ έχει προετοιμαστεί και είναι έτοιμη να λάβει πρόσθετα μέτρα σε μεταγενέστερο στάδιο, εάν χρειαστεί, υπό το φως των περαιτέρω εξελίξεων», τονίζουν οι πρόεδροι της Κομισιόν και του Συμβουλίου της ΕΕ, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και Σαρλ Μισέλ.

Με το Λονδίνο να εκτιμά ότι «η εισβολή στην Ουκρανία έχει ξεκινήσει», ο πρωθυπουργός, Μπ. Τζόνσον, ανακοίνωσε χτες κυρώσεις σε πέντε ρωσικές τράπεζες (Rossiya, IS Bank, GenBank, Promsvyazbank και Black Sea Bank) και τρεις Ρώσους «ολιγάρχες», με περιουσιακά στοιχεία και επιχειρηματικές δραστηριότητες στη Βρετανία. Διευκρίνισε δε πως αυτή είναι η πρώτη δόση από το βρετανικό «μπαράζ» κυρώσεων.

Η αναγνώριση του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ από τη Ρωσία αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, σύμφωνα με το εκτελεστικό διάταγμα του Προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, για ένα πρώτο πακέτο κυρώσεων στις «δημοκρατίες» του Ντονμπάς τη Δευτέρα.

Στο χτεσινό του διάγγελμα ο Αμερικανός Πρόεδρος έκανε λόγο για αρχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και χαρακτήρισε την αναγνώριση του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ «κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου».

Ανακοίνωσε ένα πρώτο πακέτο οικονομικών κυρώσεων: Πλήρεις κυρώσεις αποκλεισμού σε δύο μεγάλα ρωσικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τη VEB και τη στρατιωτική τράπεζα. Κυρώσεις στο ρωσικό κρατικό χρέος, αποκόβοντας τη ρωσική κυβέρνηση από τη δυτική χρηματοδότηση. «Η Ρωσία δεν θα μπορεί να συγκεντρώσει χρήματα από τη Δύση και να εμπορεύεται το νέο χρέος της στις αμερικανικές ή ευρωπαϊκές αγορές». Κυρώσεις σε «ρωσικές ελίτ».

«Θα συνεχίζουμε να κλιμακώνουμε τις κυρώσεις, όσο κλιμακώνει και η Ρωσία», διευκρίνισε ο Μπάιντεν.

Επίσης, οι ΗΠΑ «θα συνεχίσουν την αμυντική συνδρομή στην Ουκρανία» και ενισχύουν τα αμερικανικά στρατεύματα στις χώρες της Βαλτικής. Ο ίδιος ισχυρίστηκε πως «πρόκειται για αμυντικές κινήσεις, στέλνοντας ένα μήνυμα στη Ρωσία».

Σύμφωνα με πηγή που επικαλείται το πρακτορείο «Reuters», οι ΗΠΑ θα στείλουν άλλους 800 στρατιώτες στη Βαλτική και ακόμα 8 μαχητικά αεροσκάφη «F-35» σε διάφορες τοποθεσίες στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Η ίδια πηγή αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα στείλουν επίσης 32 επιθετικά ελικόπτερα «Απάτσι AH-64» στην περιοχή της Βαλτικής και στην Πολωνία, προερχόμενα από άλλες τοποθεσίες της Ευρώπης.

«Υπάρχει ακόμη χρόνος για να αποφύγουμε το χειρότερο σενάριο που θα είναι επώδυνο για πολλούς. Αφήνουμε ανοιχτό το μονοπάτι της διπλωματίας», κατέληξε κατά τ' άλλα ο Πρόεδρος των ΗΠΑ.

Η Ρωσία κινδυνεύει με τις ενέργειές της στην Ουκρανία να ενισχύσει τη συζήτηση γύρω από μια πιθανή ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, απείλησε ο Φινλανδός Πρόεδρος, Σ. Νιινίστο, προειδοποιώντας παράλληλα για επιπτώσεις στην αξιολόγηση ασφαλείας για πυρηνικό εργοστάσιο που αποτελεί κοινό έργο Φινλανδίας - Ρωσίας («Rosatom»).

Οι ΥΠΕΞ του G7 συνεδρίασαν χτες αποφασίζοντας ένα «ισχυρό πακέτο κλιμακούμενων κυρώσεων» κατά της Ρωσίας, ενώ χτες έγινε και έκτακτη συνεδρίαση του ΟΑΣΕ.

Πάντως η Ρωσία θα εξακολουθήσει να παρέχει χωρίς διακοπή φυσικό αέριο στις παγκόσμιες αγορές, ισχυρίστηκε ο Ρώσος Πρόεδρος σε επιστολή του προς τη Διάσκεψη για την Ενέργεια που πραγματοποιείται στην Ντόχα.

Στο μεταξύ, από την πλευρά της Κίνας, στις περίπου 14 ερωτήσεις που δέχτηκε ο Κινέζος ΥΠΕΞ για το αν το Πεκίνο σκοπεύει να αναγνωρίσει τις δύο αυτοανακηρυχθείσες «Δημοκρατίες» και αν θα ασκήσει επιρροή για να αποτρέψει μια «περαιτέρω εισβολή» στο έδαφος της Ουκρανίας, ο Γουάνγκ Γι επαναλάμβανε ότι «οι θεμιτές ανησυχίες για την ασφάλεια οποιασδήποτε χώρας θα πρέπει να γίνονται σεβαστές» και προέτρεψε όλες τις πλευρές «να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση». Το ίδιο υπογράμμισε και στην τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του, Αντ. Μπλίνκεν.