Για όλα τα στραβά και τ' ανάποδα της ελληνικής οικονομίας φταίνε οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, επειδή με τους αγώνες τους διεκδικούσαν - και κατάκτησαν μέχρι σήμερα - "παχυλές" αυξήσεις στους μισθούς και συντάξεις, με όλες τις αρνητικές συνέπειες στην υπερχρέωση της χώρας, στη διόγκωση των κρατικών ελλειμμάτων και των ελλειμμάτων του ισοζυγίου, στους υψηλούς ρυθμούς πληθωρισμού κλπ. Τη γνωστή αντιδραστική αυτή θεωρία επικαλείται σήμερα και επίσημα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει τη δογματική της προσήλωση στη συνέχιση της οικονομικής πολιτικής μονόπλευρης λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων, χωρίς ημερομηνία λήξης ή με ανανεώσιμη ημερομηνία λήξης. Και για την επιβολή αυτής της πολιτικής, δεν αποκλείουν ακόμη και την αναβίωση μέτρων, όπως η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που επιβλήθηκε με το διετές πρόγραμμα λιτότητας 1985 - 1987 από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, την οποία εφάρμοσε με ευλαβική συνέπεια - καταλογίζοντας ακόμη και πρόστιμο 100 εκατομμυρίων δραχμών στο "Ριζοσπάστη" επειδή έδωσε μεγαλύτερες αυξήσεις από την επίσημη εισοδηματική πολιτική - ο τότε υπουργός Εθνικής Οικονομίας και σήμερα πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης.

Η παραπάνω αντιδραστική λογική διαπνέει - από την αρχή μέχρι το τέλος - την έκθεση για την εισοδηματική πολιτική και τον πληθωρισμό, που κατάρτισε κατά παραγγελία του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη,ο καθηγητής Ι. Σπράος,η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη Πέμπτη. Η έκθεση - που εισηγείται το "πάγωμα" των μισθών και συντάξεων για άλλα δύο χρόνια - προβάλλει μια σειρά "επιχειρήματα", που όλα καταλήγουν στο ότι η μείωση των μισθών και συντάξεων είναι προς όφελος πρώτα και κύρια των ίδιων των μισθωτών και των συνταξιούχων και της οικονομίας.Μ' αυτό το σκεπτικό, η έκθεση Σπράου θεωρεί ότι η επιθυμία της κυβέρνησης να συγκρατήσει τον πληθωρισμό (αρχή - τέλος) στα όρια που θέτει η Συνθήκη του Μάαστριχτ και το πρόγραμμα "σύγκλισης", δηλαδή σε 2,5% το 1998 και 2% το 1999, είναι εφικτή.

Ολόκληρο το σενάριο της εισοδηματικής πολιτικής που προτείνει για την επόμενη διετία η έκθεση Σπράου στηρίζεται στην απαισιόδοξη πρόβλεψη, ότι ο πληθωρισμός φέτος θα κλείσει (αρχή - τέλος) στο 5,5%, αντί 4,5% που είναι ο επίσημος στόχος. Η απόκλιση αυτή σημαίνει πως η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να χορηγήσει την 1-1-98 διορθωτικό ποσό 1%, για να καλυφθεί η διαφορά ανάμεσα στην εισοδηματική πολιτική του 1997 και τον πληθωρισμό. Ο κ. Σπράος θεωρεί πως αν δοθεί αυτό το διορθωτικό ποσό το 1998, τότε και ο πληθωρισμός του 1998 θα είναι μεγαλύτερος κατά 1 ποσοστιαία μονάδα, γεγονός που σημαίνει ότι θα πρέπει να ξαναδοθεί το 1999 και πάλι διορθωτικό ποσό οπότε και πάλι ο πληθωρισμός θα κλείσει σε μεγαλύτερα ύψη. Αν λοιπόν συμβούν όλα αυτά, μας πληροφορεί ο κ. Σπράος, τότε η Ελλάδα δε θα έχει εκπληρώσει τα κριτήρια που θέτει η Συνθήκη του Μάαστριχτ για τον πληθωρισμό και έτσι θα χάσει το τρένο για την ΟΝΕ και κατά συνέπεια θα έρθουν ακόμη χειρότερες μέρες για τους εργαζόμενους και τα πλατιά λαϊκά στρώματα.Επειδή λοιπόν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ενδιαφέρεται... πρωτίστως για την αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων των εργαζομένων και επειδή θεωρεί το διορθωτικό ποσό... παράγοντα που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό, η έκθεση Σπράου προτείνει "να σπάσει η αλυσίδα των διορθωτικών ποσών", με κάποια "εξειδικευμένη παρέμβαση", που στον ένα ή τον άλλο βαθμό καταλήγει στην υπονόμευση ή και την πλήρη κατάργηση του διορθωτικού ποσού. Τα άλλα 4 εναλλακτικά σενάρια "παρεμβάσεων", που προτείνονται (να μειωθούν κατά 0,5% οι έμμεσοι φόροι εκτός του ΦΠΑ ή να επιβληθούν μικρότερες αυξήσεις στα τιμολόγια των δημόσιων επιχειρήσεων - ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ κλπ. - ή να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και οι "αντιμονοπωλιακές" παρεμβάσεις), θεωρούνται λιγότερο αποτελεσματικά.

Προϋπόθεση, κατά τον κ. Σπράο, για να εκπληρωθούν οι στόχοι για τον πληθωρισμό, είναι να υπάρξει η πολιτική βούληση και να δεσμευτεί από τώρα η κυβέρνηση, ότι η εισοδηματική πολιτική που θα εφαρμόσει στην επόμενη διετία θα περιορίζει το σύνολο των ονομαστικών αυξήσεων στους μισθούς και συντάξεις των εργαζομένων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς και των συνταξιούχων το πολύ μέχρι 4% για το 1998 και μέχρι 3,5% για το 1999.Στα ποσοστά αυτά περιλαμβάνονται τα πάντα. Από τις αυξήσεις της επίσημης εισοδηματικής πολιτικής και την ωρίμανση λόγω πολυετίας, μέχρι τα διάφορα επιδόματα και το διορθωτικό ποσό, η χορήγηση του οποίου αμφισβητείται.

Με τα μέτρα και τα μέσα - δηλαδή την παραπέρα συμπίεση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων - που επιχειρεί να συγκρατήσει η κυβέρνηση τον πληθωρισμό, θυμίζει τη λαϊκή παροιμία που λέει πως "όταν η νύφη δε θέλει να ζυμώσει, όλη μέρα κοσκινάει". Στην έκθεση Σπράου προσδιορίζονται και ορισμένοι άλλοι βασικοί παράγοντες, που επηρεάζουν αρνητικά ή θετικά τον πληθωρισμό, όπως:

α) το περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων, που χρόνο με το χρόνο αυξάνεται, παράλληλα με τις προκλητικές αυξήσεις κερδών που στην τελευταία πενταετία ξεπέρασαν το 2.000%.

β) η συναλλαγματική πολιτική και η νομισματική πολιτική, που σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται από την κυβέρνηση με τον προσδιορισμό της ισοτιμίας της δραχμής και του ύψους των επιτοκίων.

γ) το ύψος των αυξήσεων στις τιμές των καυσίμων και τα τιμολόγια των άλλων ΔΕΚΟ,που επίσης καθορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση.

δ) οι τσουχτερές αυξήσεις των έμμεσων φόρων, που επίσης καθορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση.

ε) οι τιμές των γεωργικών προϊόντων, που στο μεγαλύτερο μέρος τους καθορίζονται από τις Βρυξέλλες.

Ομως, για τους παραπάνω παράγοντες, που επηρεάζουν κατά 75% την άνοδο του πληθωρισμού, η έκθεση Σπράου - που κινήθηκε με βάση σχετικές εντολές του πρωθυπουργού - δεν προτείνει κανένα απολύτως μέτρο. Για παράδειγμα, θεωρεί αδύνατο τον έλεγχο στις τιμές και τον περιορισμό της κερδοσκοπίας, γιατί δε θέλει να θίξει την απελευθερωμένη αγορά, που επιτρέπει στους μεγαλοεπιχειρηματίες να κερδοσκοπούν ασύστολα. Και ενώ όλα τα στοιχεία συνηγορούν στο γεγονός ότι στην Ελλάδα έχουμε πληθωρισμό κερδών, η κυβέρνηση επιμένει πως η ρίζα του κακού για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα βρίσκεται στους μισθούς.Και μ' αυτή την αντιδραστική λογική, επιχειρούν να δαμάσουν τον πληθωρισμό, ρίχνοντας όλο το βάρος τους στην παραπέρα συμπίεση του εργατικού κόστους, το οποίο, όμως, σύμφωνα με την εξαμηνιαία έκθεση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, αντιπροσωπεύει μόλις το 25% του μέσου κόστους παραγωγής για το σύνολο της οικονομίας.

Λάμπρος ΤΟΚΑΣ