Τεράστιες ευθύνες φέρει η κυβέρνηση, για τη φασιστικής έμπνευσης επιχείρηση στον καταυλισμό των Τσιγγάνων. Με τις χτεσινές αντιδράσεις της, απέδειξε ότι συμφωνεί επί της ουσίας και γι' αυτό αρκέστηκε σε "εκφράσεις λύπης" για το "θλιβερό συμβάν", ενώ, όσον αφορά την ουσιαστική καταδίκη με συγκεκριμένα μέτρα, περιορίστηκε στην εντολή για διενέργεια Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης για τον καταλογισμό ευθυνών, την ίδια στιγμή που αποκαλύπτονταν - το ομολόγησε χτες ο ίδιος ο αρχηγός της Αστυνομίας - ότι η επιχείρηση ήταν από καιρό προγραμματισμένη! Και βέβαια εντάσσεται στα σχέδια καθιέρωσης της "επιθετικής αστυνόμευσης", όπως απερίφραστα τον τελευταίο καιρό επαναλαμβάνουν οι ηγήτορες του υπουργείου Δημόσιας Τάξης και της Αστυνομίας.

Η έφοδος στον καταυλισμό των Τσιγγάνων δεν ήταν παρά μια καλοστημένη άσκηση, που εκτυλίχτηκε μπροστά στις κάμερες για να μεταδοθεί στη συνέχεια και να περάσει στην κοινή γνώμη πολυποίκιλα μηνύματα. Δηλαδή:

• Κυρίως η τρομοκράτηση του συνόλου του ελληνικού λαού, ότι θα έχει να αντιμετωπίσει ανάλογες καταστάσεις, στις περιπτώσεις "διασάλευσης της έννομης τάξης", όπως βέβαια την εννοούν οι εκάστοτε κυβερνώντες και οι ηγήτορες των κατασταλτικών μηχανισμών.
• Ο εθισμός της κοινής γνώμης, που παρακολούθησε από τα τηλεοπτικά κανάλια την ωμή βία. Από κοντά, η ενίσχυση του κύρους της Αστυνομίας, ότι μπορεί δήθεν να οργανώνει ανάλογου τύπου "δυναμικές μαζικές επιχειρήσεις". Οπως, επίσης, η ικανοποίηση των "αναγκών" μιας μερίδας της κοινής γνώμης, που βέβαια δημιουργούνται από τη συντριπτική πλειοψηφία του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου ("Τσιγγάνος ο δράστης", "ύποπτοι Τσιγγάνοι για τους βιασμούς", "αυξήθηκε η εγκληματικότητα από τους Τσιγγάνους" και διάφορα άλλα τέτοια, όπως αντίστοιχα με τους Αλβανούς κλπ.). Γι' αυτό άλλωστε κλήθηκαν και τα συνεργεία των τηλεοπτικών σταθμών και η επιχείρηση άρχισε όταν στήθηκαν οι κάμερες.

Ομως οι εμπνευστές της καλοστημένης επιχείρησης, ίσως, δεν περίμεναν το σάλο των αντιδράσεων. Η πρωτοφανής αγριότητα των κουκουλοφόρων ενάντια σε ανυπεράσπιστα Τσιγγανόπουλα προκάλεσε αλγεινή εντύπωση στη συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης. Ετσι, η ηγεσία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, πανικόβλητη από τις εικόνες που μετέδωσαν οι τηλεοράσεις, αλλά και από τα χτεσινά πρωτοσέλιδα δημοσιεύματα των εφημερίδων, επιχείρησε να δείξει ότι αντιδρά. Ομως, στην πραγματικότητα, οι αντιδράσεις της δικαιολογούν την ουσία της επιχείρησης, στέκονται μόνο σε κάποιες "υπερβάσεις καθήκοντος" και θεωρούν ότι το θέμα λήγει με τη διενέργεια της ΕΔΕ που, όπως γίνεται συνήθως, θα καταλογίσει ευθύνες σε κάποιους αποδιοπομπαίους τράγους.

Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Κ. Γείτονας, λίγο πριν αναχωρήσει για τη Σόφια, κάλεσε στο γραφείο του τον αρχηγό της Αστυνομίας Μ. Χουρδάκη με τους δύο υπαρχηγούς Α. Βασιλόπουλο και Χ. Σκίτσα, τον αττικάρχη Ν. Χατζάκη, τον διοικητή Ασφαλείας Αττικής Χ. Κεραμιδά, τον διοικητή των Αστυνομικών Επιχειρήσεων (ΜΑΤ) Ι. Μποζινάκη, τον διοικητή της Αμεσης Δράσης Σ. Χουλάκη, τον διευθυντή Αστυνομίας Δυτικής Αττικής Γ. Αγγελάκη, τον διευθυντή Ελευσίνας Μιχαλόπουλο και τον διοικητή των ΕΚΑΜ Κουσουνή. Ο υπουργός φέρεται να τους επέπληξε, για τις αγριότητες, ζήτησε να πληροφορηθεί ποιος και γιατί διοργάνωσε την έφοδο και, πολύ περισσότερο, γιατί υπήρχε τηλεοπτική κάλυψη, με αποτέλεσμα να διασύρεται, όπως είπε, το κύρος της Αστυνομίας και να σπιλώνεται η κυβερνητική πολιτική. Οι ανώτατοι αξιωματικοί βρέθηκαν σε δύσκολη θέση, αφού κανείς δεν αναλάμβανε τις ευθύνες του, ενώ έγινε έντονος διαπληκτισμός μεταξύ του αττικάρχη Ν. Χατζάκη και του διοικητή Ασφαλείας Αττικής, όταν ο τελευταίος προσπάθησε να επιρρίψει τις ευθύνες στον πρώτο. Ετσι, ο υπουργός ανέθεσε στον Β υπαρχηγό Χ. Σκίτσα να διενεργήσει ΕΔΕ και να υποβάλει το πόρισμά του μέσα σε τρεις μέρες. Το ερώτημα της ΕΔΕ είναι να εξακριβωθεί κάτω από ποιες συνθήκες διατάχθηκε, διοργανώθηκε η επιχείρηση και δεύτερο να επισημανθούν οι παραλείψεις και οι υπερβάσεις καθήκοντος προκειμένου να αποδοθούν κυρώσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ρόλο στο χειρισμό της κατάστασης έπαιξαν και οι "συμμαχίες" ή οι "τρικλοποδιές" ανάμεσα στους ανώτατους αξιωματικούς της Αστυνομίας, ενόψει των επικείμενων κρίσεων.

Ο υπουργός, λόγω της αναχώρησής του στη Σόφια (επιστρέφει την Παρασκευή), εξουσιοδότησε τον Μ. Χουρδάκη να δώσει έκτακτη συνέντευξη Τύπου.

Ο αρχηγός της Αστυνομίας εμφανίστηκε με έκδηλα σημάδια αμηχανίας. Αρχίζοντας την ενημέρωση, δεν παρέλειψε βέβαια να αναφέρει ότι μέσα στοΦλεβάρη έχουν διαπραχθεί πολλά σοβαρά εγκλήματα από Τσιγγάνους (βιασμοί, ανθρωποκτονία, κλοπές κλπ.). Είπε επίσης ότι η Αστυνομία "μετά και από παρακλήσεις" εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όφειλε να δραστηριοποιηθεί. "Δεν αναφερόμαστε, είπε, σε ολόκληρο τον πληθυσμό των Τσιγγάνων, αλλά σε ορισμένες συμμορίες, που παρενοχλούν την κοινωνία, αλλά και την ίδια την πλειοψηφία των Τσιγγάνων. Υπάρχουν πάγιες διαταγές προς τους αστυνομικούς να επιδεικνύεται επιείκεια και ανοχή σε ό,τι αφορά τις καθημερινές ενασχολήσεις των Τσιγγάνων (μικρεμπόριο, λαϊκές αγορές κλπ.)

Ο αρχηγός της Αστυνομίας είπε ότι η Ασφάλεια Αττικής και η Ασφάλεια Χαλκίδας είχαν πληροφορίες ότι τέσσερα άτομα που διαμένουν στον συγκεκριμένο καταυλισμό ενέχονται στο φόνο του Νικόλαου Τσολάκου και σε άλλες αξιόποινες πράξεις. Ο διοικητής Ασφαλείας Χ. Κεραμιδάς έδωσε εντολή στον ανθυπαστυνόμο Κοκκίνη της Υπηρεσίας Ανθρωποκτονιών και σε οχτώ αστυνομικούς να μεταβούν στον καταυλισμό για να συλλέξουν πληροφορίες, σχετικά με τους δράστες. Ο Κοκκίνης συνάντησε τυχαία έναν εκ των τεσσάρων καταζητουμένων, με αποτέλεσμα να γίνει ανταλλαγή πυροβολισμών και να τραυματιστεί ο αρχιφύλακας Γεωργόπουλος. Οι δράστες διέφυγαν, αλλά η Ασφάλεια Αττικής, σύμφωνα πάντα με τον αρχηγό, είχε πληροφορίες ότι οι δράστες επέστρεψαν στον καταυλισμό και έπρεπε να οργανωθεί σχεδιασμένη επιχείρηση για τη σύλληψή τους. Ο Χ. Κεραμιδάς ζήτησε από τον αττικάρχη Χατζάκη να γίνει συντονισμένη επιχείρηση, κάτι που ανέλαβε τελικά να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ο διευθυντής Δυτικής Αττικής Γ. Αγγελάκης. Τη χρησιμοποίηση των ΕΚΑΜ την ενέκρινε ο ίδιος ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ., αλλά, όπως είπε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, δεν τους έδωσε συγκεκριμένες οδηγίες. "Η δράση τους έπρεπε να κινηθεί στα πλαίσια των κανονισμών". Στην επιχείρηση πήραν μέρος 60 αστυνομικοί των ΜΑΤ, 11 των ΕΚΑΜ και 15 αστυνομικοί από την περιοχή της Ελευσίνας και του Ασπρόπυργου. Παρόντες ήταν οι εισαγγελείς Παναγιωτόπουλος και Ριβές, ενώ στο τοπικό τμήμα περίμενε η ειρηνοδίκης Πιπερίδου.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Μ. Χουρδάκης είπε ότι "δεν είναι ευχαριστημένος από τις εικόνες που μεταδόθηκαν, όπως δεν είναι ευχαριστημένος ολόκληρος ο ελληνικός λαός". Δικαιολόγησε την παρουσία των ΕΚΑΜ, επειδή, όπως είπε, οι αστυνομικοί αναζητούσαν αδίστακτους κακοποιούς, αλλά ομολόγησε ότι δε συμφωνεί με τις βιαιοπραγίες και τις καταστροφές που σημειώθηκαν. "Γι' αυτό, πρόσθεσε, γίνεται ΕΔΕ. Εγιναν υπερβάσεις και θα επιβληθούν κυρώσεις. Οι παθόντες θα αποζημιωθούν για τις φθορές που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης".

"Θλιβερό συμβάν", χαρακτήρισε ο υπουργός Δικαιοσύνης Ε. Βενιζέλος τα πρωτοφανή επεισόδια των αστυνομικών δυνάμεων κατά των Τσιγγάνων στον Ασπρόπυργο. "Το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των λειτουργών του κράτους, είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης, πρέπει να εκδηλώνονται καθημερινά και έμπρακτα. Είμαι βέβαιος ότι ο υπουργός Δημόσιας Τάξης έχει δώσει όλες τις αναγκαίες αυστηρές οδηγίες και θα διερευνήσει το χτεσινό συμβάν, που είναι θλιβερό, όπως κάθε συμβάν, όταν υπάρχει υπέρβαση του μέτρου".

Υπήρχε ή όχι εισαγγελική παρουσία στην εισβολή των οπλισμένων κουκουλοφόρων της Αστυνομίας στον καταυλισμό των Τσιγγάνων προχτές στον Ασπρόπυργο; Στο ερώτημα αυτό, οφείλει να απαντήσει άμεσα η Εισαγγελία της Αθήνας. Αν πράγματι ο εισαγγελέας αγνοούσε αυτό που είχε αποφασιστεί να γίνει και βρισκόταν αλλού εκείνη την ώρα, μπορεί κανείς να μιλά μόνο για αστυνομική τρομοκρατία και ευθύνες της πλευράς αυτής. Αν, όμως, όλα έγιναν κάτω από το βλέμμα εισαγγελικού λειτουργού, το πράγμα αποχτά άλλη, πολλαπλάσια σοβαρότερη, διάσταση. Η αυθαιρεσία της εκτελεστικής εξουσίας καλύπτεται από τη δικαστική.

Χτες δε στάθηκε δυνατό να αποσαφηνιστεί το ζήτημα αυτό. Ο μεν προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Γ. Μασσαλής ανέφερε ότι παρόντες στα γεγονότα ήταν οι αντεισαγγελείς Παν. Παναγιωτόπουλος και Νικ. Ρέββας (αυτό υποστηρίζει και η Αστυνομία), ο δε προϊστάμενος του Τμήματος Ποινικής Αγωγής Γ. Κολιοκώστας έδωσε την εξήγηση ότι οι εισαγγελείς πήγαν επιτόπου μετά τα επεισόδια και δεν ήταν παρόντες σ' αυτά.

Ο ίδιος εισαγγελέας διέταξε επείγουσα προκαταρκτική έρευνα για να εξακριβωθεί: α) Αν οι έρευνες της Αστυνομίας στους καταυλισμούς των Τσιγγάνων στη Μάνδρα, στην Ελευσίνα και τον Ασπρόπυργο έγιναν σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, β) αν τηρήθηκαν οι διατάξεις περί κατ' οίκον έρευνας (αν, δηλ., είχαν εκδοθεί σχετικά εντάλματα ή αν παρίστατο εισαγγελέας) και γ) αν προκύπτουν ποινικές ευθύνες εις βάρος συγκεκριμένων αστυνομικών οργάνων. Την έρευνα θα διενεργήσει ο αντεισαγγελέας Γ. Γεράκης, ο οποίος θα καλέσει ως πρώτο μάρτυρα τον επικεφαλής της αστυνομικής επιχείρησης.

Παράλληλα, διατάχθηκε και προκαταρκτική εξέταση για να διερευνηθούν οι συνθήκες, κάτω από τις οποίες τραυματίστηκε ο αρχιφύλακας Ν. Γεωργόπουλος. Χτες το βράδυ οδηγήθηκαν στην Εισαγγελία τρεις από τους συλληφθέντες και ασκήθηκε εναντίον τους ποινική δίωξη, επειδή έδωσαν ψεύτικα στοιχεία στην Ασφάλεια. Τόσο αυτοί, όσο και άλλοι εννιά, θα προσαχθούν σήμερα στον εισαγγελέα εκτέλεσης ποινών Γ. Μπόμπολη, καθώς εκκρεμούν εις βάρος τους ανεκτέλεστες καταδικαστικές αποφάσεις.

Το σκηνικό δε μας ήταν άγνωστο, συχνά άλλωστε από τις τηλεοράσεις βλέπουμε τις παραγκουπόλεις των χωρών του Τρίτου Κόσμου. Η προχτεσινή εισβολή των αστυνομικών δυνάμεων στον τσιγγάνικο συνοικισμό του Αγιου Λουκά, στον Ασπρόπυργο, αποκάλυψε μια παραγκούπολη μέσα σε σκουπιδότοπο, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Αθήνα. Αποκάλυψε όμως και το φαιό πρόσωπο του κρατικού μηχανισμού, που επέδραμε, ξυλοκόπησε, κατέστρεψε, ισοπέδωσε...

Πλησιάσαμε χτες το συνοικισμό. Η μυρωδιά από τα πεταμένα σκουπίδια μάς χτύπησε στη μύτη. Μπάζα σκορπισμένα παντού. Αντικρύσαμε τα πρώτα παραπήγματα. Φτιαγμένα από μουσαμάδες, νοβοπάν, ξύλινα κομμάτια και ό,τι άλλο πρόχειρο μπορεί να χρησιμεύσει στην κατασκευή ενός χαμόσπιτου. Ηταν διαλυμένα. Πάνω τους ήταν αποτυπωμένη η βία των οργάνων της Τάξης, που την περασμένη Τρίτη έδειξαν στους Τσιγγάνους τα δόντια του κρατικού "τσαμπουκά". Οι άνθρωποι που κατοικούν στις παράγκες προσπαθούν να μαζέψουν ό,τι έχει σωθεί, για να στήσουν πάλι το φτωχικό νοικοκυριό τους. Πιτσιρικάδες τρέχουν πάνω - κάτω παίζοντας. Οταν τα πλησιάσαμε τραβήχτηκαν. "Αυτούς μην τους φοβάστε", τους λέει ένας μεγαλύτερος. "Δεν είναι με τους μπασκίνες"...

Η παράγκα του Νίκου Ζαφειρόπουλου είναι από αυτές που γλίτωσαν από την αστυνομική λαίλαπα. "Μας πάτησαν!", διαμαρτύρεται. "Ηρθαν το μεσημέρι, με έπιασαν και με κράτησαν χωρίς λόγο μέχρι τα ξημερώματα. Επειδή μένουν στο συνοικισμό κάποιοι που δεν τα έχουν καλά με το νόμο την πληρώσαμε εμείς". Εκτός όμως από τους ενήλικες άνδρες, η επιχείρηση "σκούπα" σάρωσε και ανήλικους όπως ο 15χρονος Τζάμαλης, που κρατήθηκε κι αυτός στα κρατητήρια του Αστυνομικού Τμήματος Ασπροπύργου. "Επεσε πολλή φάπα", μας είπε. Λίγο παραπάνω η 19χρονη Σπυριδούλα στέκεται έξω από την γκρεμισμένη παράγκα της. "Τι τιμωρία ήταν κι αυτή;", αναρωτιέται "Με χτύπησαν... με κλότσησαν... Εχω τέσσερα παιδιά. Αυτό το βράδυ θα κοιμηθούν έξω. Τα ταϊζω ό,τι να 'ναι. Μια φορά πεινασμένοι, μια φορά με γεμάτο το στομάχι"...

Δίπλα της παίζει ο 7χρονος Κωστίκος Νανίκος. Μας φωνάζει να φωτογραφίσουμε και τη δικιά του παράγκα. "Χτες ήρθαν οι Νίντζα!", μας λέει, χοροπηδώντας τριγύρω μας. Ο αέρας λυσσομανά. Οι πρόχειροι τοίχοι των παραπηγμάτων αγκομαχούν. Τα κουρέλια από τις μισογκρεμισμένες παράγκες ανεμίζουν σαν μεσίστιες σημαίες στον ισχυρό νοτιά. Ανθρωποι προσπαθούν να τις στεριώσουν. Η νύχτα πλησιάζει και ακόμα έχουμε χειμώνα.

Μπαίνοντας στο απείραχτο τσαντίρι της οικογένειας του Γιάννη Παναγιωτόπουλου, βλέπουμε την πολυμελή οικογένειά του αραδιασμένη καταγής γύρω από τη μικρή ξύλινη σόμπα. "Εκαναν τα παιδιά μας πατητά. Χτυπούσαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους... Αυτοί των ΕΚΑΜ... Εδερναν τον κόσμο. Μπορώ να μπω κι εγώ έτσι στο σπίτι τους και ν' αρχίσω να τους χτυπάω;", αναρωτιέται. "Εμένα με έπιασαν στο δρόμο και μου μαύρισαν το μάτι", προσθέτει ο Βλάσης Ταφίλης. "Μετά μας σέρναν στις Ασφάλειες"...

Ο 20χρονος Χρυσοβαλάντης Πιπέρης είναι οργισμένος. "Οι αστυνομικοί δεν ήρθαν για να πιάσουν αυτούς "που έκαναν τη φάση", αλλά για να μας δείρουν. Εχω υπηρετήσει εννέα μήνες στα τεθωρακισμένα και στα αλεξίπτωτα. Πήρα εξάμηνη αναβολή, γιατί η οικογένειά μου έχει οικονομικά προβλήματα. Σε λίγο παρουσιάζομαι πάλι. Είναι σωστό να χτυπούν φαντάρο; Μάζεψαν τους άντρες και άφησαν γυναίκες και παιδιά να περάσουν μόνα τους τη νύχτα μέσα στην ερημιά".

Να πάρει άμεσα θέση η κυβέρνηση και να καταδικάσει την προχτεσινή, πρωτοφανή αγριότητα των δυνάμεων των ΕΚΑΜ στον καταυλισμό των Τσιγγάνων που βρίσκεται στον Αγιο Λουκά Κορυτσάς στον Ασπρόπυργο, ζητούν με επίκαιρη ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή οι βουλευτές του ΚΚΕ, Δ. Κουμπούρης και Στρ. Κόρακας.

"Οι ευθύνες συνολικά της κυβέρνησης είναι τεράστιες. Η εικόνα των "ράμπο" - αστυνομικών να επιτίθενται εναντίον του εχθρού - λαού, συνιστά μια αποτρόπαια πράξη, η οποία δεν πρέπει να νομιμοποιηθεί", υπογραμμίζουν οι βουλευτές του ΚΚΕ. Παράλληλα απευθυνόμενοι προς τον υπουργό Δημόσιας Τάξης, Κ. Γείτονα, ζητούν να μάθουν τι μέτρα πρόκειται να πάρει η κυβέρνηση ώστε να καταλογιστούν ευθύνες γι' αυτά τα επεισόδια και να τιμωρηθούν όσοι έδωσαν τις σχετικές εντολές.

Οι δύο βουλευτές στην ερώτησή τους αναφέρονται και στις ζημιές που προκάλεσαν οι κουκουλοφόροι αστυνομικοί στον τσιγγάνικο καταυλισμό, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι "η απροσχημάτιστη και τυφλή βία των αστυνομικών, που εκδηλώθηκε μπροστά στα έντρομα μάτια των γυναικών και των μικρών παιδιών, στράφηκε και εναντίον των παραγκών και των τσαντιριών... ", ενώ ζητούν να παρθούν άμεσα μέτρα ώστε να αποκατασταθούν αυτές οι ζημιές.

Τέλος ο Δ. Κουμπούρης και ο Στρ. Κόρακας τονίζουν ότι η κυβέρνηση οφείλει να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης στον συγκεκριμένο καταυλισμό και γενικότερα να βελτιωθεί η θέση των Τσιγγάνων στην ελληνική κοινωνία. Είναι απαράδεκτο, υπογραμμίζουν, οι άνδρες της Ελληνικής Αστυνομίας "με πρόσχημα την αστυνομική έρευνα να κακοποιούν με βάρβαρο τρόπο και να συλλαμβάνουν όλους τους άντρες που συναντούσαν μπροστά τους με βασικό στοιχείο "ενοχής" το γεγονός ότι ήταν... Τσιγγάνοι"!

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μανόλης ΣΤΑΥΡΑΚΑΚΗΣ

Κυριακή ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

Γιώργος ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ