Μέχρι και γιγαντοαφίσες υποδοχής του Κινέζου Προέδρου στήθηκαν στην Ινδία, ώστε ο λαός να πιστέψει ότι οι συμφωνίες των μονοπωλίων θα ωφελήσουν και τον ίδιο

Ειδικά το περιεχόμενο των επαφών με Κίνα και Ιαπωνία επιβεβαιώνει πως η ινδική πλουτοκρατία αναζητά εγγυήσεις για το «άνοιγμά» της σε κρίσιμες (για την περιφέρεια της Ασίας και του Ειρηνικού αλλά και παγκόσμια) αγορές και συνεργασίες που θα δώσουν νέα ώθηση στα μονοπώλιά της. Επιπλέον, φαίνεται πως η Ινδία αναζητά συμμαχίες προς πάσα κατεύθυνση. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Μόντι δε δίστασε να επιδοκιμάσει την κατάργηση ρυθμίσεων που εμπόδιζαν στο στρατό της Ιαπωνίας να αναλαμβάνει δράση εκτός συνόρων, κίνηση που όταν ανακοινώθηκε από το Τόκιο προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση της Κίνας.

Η Ινδία συνεργάζεται όμως με μια σειρά άλλες χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου της χώρας για το διάστημα 2012 - 2013, πρώτος εμπορικός εταίρος της Ινδίας ήταν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ακολουθούσαν οι: Κίνα, ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία, Ελβετία, Σιγκαπούρη, Γερμανία. Αν στην ίδια λίστα συμπεριληφθεί και η ΕΕ ως ενιαίο σύνολο, τότε αυτή βρίσκεται στη 2η θέση.

Ειδικότερα για τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, οι δυο χώρες συνεργάζονται από το 2008 στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, αλλά και σε τομείς που αφορούν το Διάστημα (εδώ και δεκαετίες μάλιστα). Δεν είναι τυχαίο ότι συχνά προχωρούν σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις στον Ινδικό Ωκεανό, ενώ σε συμφωνία που συνυπέγραψε ο Μπαράκ Ομπάμα το 2012 η Ινδία χαρακτηρίζεται «στρατηγικός εταίρος».

Οσον αφορά την Κίνα, αν και «συστεγάζονται» με την Ινδία στη διακρατική συμμαχία των BRICS (μαζί με Βραζιλία, Ρωσία και Νότια Αφρική) είναι καθαρό ότι μεταξύ τους συνυπάρχουν συνεργασίες και ανταγωνισμοί. Λίγες μέρες πριν οι Μόντι - Τζινπίνγκ καταλήξουν σε μια σειρά οικονομικές συμφωνίες σημειώθηκε ακόμα ένα επεισόδιο σε διαφιλονικούμενη περιοχή στα σύνορα που παραμένουν «θολά», δεκαετίες μετά τον πόλεμο του 1962.

Η ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά της Ινδίας και τα απανωτά μέτρα με τα οποία η κυβέρνηση Μόντι προσελκύει επενδυτές στη χώρα είναι σίγουρο ότι θα ανατροφοδοτήσουν τις κόντρες των μονοπωλίων, που προσβλέπουν όλο και περισσότερο στις αναπτυσσόμενες αγορές της Νοτιοανατολικής Ασίας, όπου το περιθώριο συγκέντρωσης κεφαλαίου είναι αυξημένο συγκριτικά με άλλες περιοχές.

Οι σχέσεις μας «έχουν τη μεγαλύτερη δυναμική στον κόσμο. Οι διμερείς μας δεσμοί θα βελτιωθούν πάρα πολύ σε όλους τους τομείς» δήλωνε στο Τόκιο ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, Σίνζο Αμπε, υποδεχόμενος τον Μόντι.

Ενώ ο τελευταίος, μιλώντας σε συνάντηση στελεχών ιαπωνικών επιχειρήσεων, είχε διαβεβαιώσει ότι «έχω έρθει για να σας διαβεβαιώσω ότι στην Ινδία δεν υπάρχει "κόκκινη ταινία" (σ.σ. εννοώντας ότι δεν υπάρχει γραφειοκρατία), μόνο κόκκινο χαλί», αναφερόμενος στην προώθηση μιας σειράς κανονισμών που διευκολύνουν την ίδρυση και λειτουργία των επιχειρήσεων αφού τον τελευταίο χρόνο καταγράφεται μια απόσυρση κεφαλαίων από την Ινδία. Στη διάρκεια της ίδιας επίσκεψης, ο Μόντι δέχτηκε ερώτηση σχετικά με την ενίσχυση της κινεζικής «επιρροής» στην περιοχή και απάντησε ως εξής: «Το να παλεύεις το σκοτάδι με ένα σπαθί δεν οδηγεί πουθενά... Ενα έξυπνο άτομο μπορεί με μια μικρή λάμπα να διώξει μακριά το σκοτάδι».

Ενδεικτικές ήταν και οι επισημάνσεις του αστικού Τύπου της Ιαπωνίας. «Είναι ουσιαστικό για την Ιαπωνία και την Ινδία να επεκτείνουν την τριμερή συνεργασία - μαζί με τις ΗΠΑ - ώστε επίμονα να πιέσουν την Κίνα να συμβιβαστεί με τους διεθνείς κανονισμούς», σημείωνε το σημείωμα της σύνταξης στη «Γιομιούρι Σιμπούν» στις 2 Σεπτέμβρη. Και συνέχιζε: «Η Ινδία με έναν πληθυσμό 1,2 δισ. είναι μια υποσχόμενη αγορά. Ωστόσο, ιαπωνικές εταιρείες είναι σημαντικά δυσαρεστημένες με το νομικό σύστημα και κανονισμούς που λένε ότι είναι σύνθετοι και ακατάλληλοι». Η Ινδία έχει δεχτεί κριτική για παρεμπόδιση ιδιωτικοποιήσεων, στο πλαίσιο της πολιτικής που ευνοούσε τη συγκέντρωση κεφαλαίου μέσα από κρατικοποιήσεις και τη στήριξη ινδικών κεφαλαίων «σε βάρος» ξένων επενδυτών. Ωστόσο, η κυβέρνηση Μόντι έχει εξαγγείλει ευρύ πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και φοροελαφρύνσεις σε μια σειρά τομείς που ιεραρχούνται στην «ανάπτυξη», με τους όρους ασφαλώς που απαιτεί ο πλουτισμός του κεφαλαίου.

Σήμερα, στην Ινδία ήδη δραστηριοποιούνται ιαπωνικές πολυεθνικές, όπως οι «Σόνι», «Πανασόνικ», «Χόντα» και «Σουζούκι». Στις 29 Ιούλη, η «Γουόλ Στρι Τζόρναλ» αναφερόταν σε έρευνα σύμφωνα με την οποία η Ινδία αποτελεί τον 2ο πιο «αγαπημένο» προορισμό για τους Ιάπωνες κατασκευαστές, μετά την Ινδονησία. Και γιατί όχι; Εκτός από τα σχέδια ραγδαίας ανοικοδόμησης που έχει εξαγγείλει ο Μόντι (λιμάνια, αεροδρόμια, οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, βιομηχανικά και «έξυπνα πάρκα» κ.τ.λ.) ώστε να εξασφαλίσει υποδομές απαραίτητες για την επιχειρηματική δράση, η Ινδία έχει μια τεράστια δεξαμενή νεαρού εργατικού δυναμικού (το 50% του πληθυσμού της είναι κάτω των 25 χρόνων). Την επόμενη δεκαετία, υπολογίζεται ότι 200 εκατομμύρια ζευγάρια εργατικά χέρια θα ενταχθούν στην «αγορά εργασίας». Επιπλέον, αστικά ΜΜΕ σημειώνουν ότι το 70% των Ινδών ζουν στην επαρχία, κάτι που μαρτυρά μεγάλα περιθώρια «αστικοποίησης».

Την επόμενη πενταετία ιαπωνικά κεφάλαια θα «καταθέσουν» στην Ινδία 33 δισ. δολάρια σε επενδύσεις και δάνεια, σε τομείς όπως: Μεταφορές, Μεταποίηση, Ανάπτυξη Δεξιοτήτων (κατάρτιση), κατασκευή «έξυπνων πόλεων» (σ.σ. περιοχές όπου εξασφαλίζονται μια σειρά ευνοϊκές συνθήκες για τις επιχειρήσεις, όπως φτηνότερη Ενέργεια), «Καθαρή Ενέργεια».

Η ανοικοδόμηση που προωθεί η ινδική κυβέρνηση έχει ανοίξει την όρεξη και στα κινεζικά κεφάλαια. Μέρες πριν την άφιξη του Τζινπίνγκ στο Νέο Δελχί, οι εφημερίδες φιλοξενούσαν αναλυτικά ρεπορτάζ για τις επενδύσεις ύψους 100 δισ. δολαρίων που θα «σφράγιζε» η συγκεκριμένη επίσκεψη. Συνοδευόμενος από 100 στελέχη επιχειρήσεων (όπως οι «China Harbour», «China Railway Construction Group», «Huawei») ο Κινέζος ηγέτης επρόκειτο να πάρει μέρος σε συνάντηση με πάνω από 400 στελέχη επιχειρήσεων.

Oι «Τάιμς της Ινδίας» (επικαλούμενες δηλώσεις του Κινέζου γενικού πρόξενου στο Μουμπάι) σημείωναν ότι οι Κινέζοι ενδιαφέρονται να επενδύσουν ειδικά στις κατασκευές δρόμων και σιδηροδρόμων, λιμανιών, δικτύων παραγωγής, διανομής και μεταφοράς Ενέργειας, αυτοκινητοβιομηχανία, επεξεργασία τροφίμων, κλωστοϋφαντουργία. Επίσης, «στα σκαριά» βρίσκονται και «βιομηχανικά πάρκα», ανάμεσά τους και ένα στην περιοχή Πούνε, όπου εκτιμάται ότι θα απασχολούνται 100.000 εργάτες στην παραγωγή αυτοκινήτων.

Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, ειδικό ενδιαφέρον είχε η συμφωνία που υπέγραψε ο Μόντι με τον Αυστραλό πρωθυπουργό, Τόνι Αμποτ, με την οποία, η Καμπέρα συμφώνησε να προμηθεύει το Νέο Δελχί με ουράνιο (βασικό υλικό για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας).

Αστικά ΜΜΕ τόνιζαν ότι η κυβέρνηση Μόντι επιδιώκει μέχρι το 2050 να έχει αυξήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικό καύσιμο στο 25% από 4%, ενώ η Ινδία επιχειρεί να εμφανιστεί ότι δε σχεδιάζει ενίσχυση του πυρηνικού της οπλοστασίου.

Πάντως, ο ίδιος ο Μόντι - πριν ακόμα εκλεγεί - έθετε ως προτεραιότητά του την ενίσχυση της στρατιωτικής βιομηχανίας της Ινδίας.

Στο πρόσφατο ταξίδι του στην Ιαπωνία ο Μόντι συνέχισε τις διαπραγματεύσεις για ανταλλαγή εξοπλισμού και τεχνογνωσίας που αφορά την παροχή ιαπωνικής τεχνολογίας για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, ενώ σε κοινό ανακοινωθέν «οι δύο πρωθυπουργοί επαναβεβαίωσαν τη σημασία των αμυντικών σχέσεων μεταξύ Ιαπωνίας και Ινδίας στο πλαίσιο της στρατηγικής τους σχέσης και αποφάσισαν να τις αναβαθμίσουν και ενισχύσουν».

Μεταξύ άλλων, ο επικεφαλής της ινδικής Πολεμικής Αεροπορίας, Μάρσαλ Αρουπ Ράχα, τόνισε πρόσφατα ότι η Ινδία βρίσκεται πολύ κοντά στην οριστική υπογραφή για την αγορά 126 μαχητικών αεροπλάνων τύπου «Ραφάλ» από τη γαλλική εταιρεία «Ντασό» («Dassault Aviation»). Πρόκειται για συμφωνία που ίσως ξεπεράσει τα 22 δισ. δολάρια, ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι εκτός από την «Ντασό», ενδιαφέρον να πουλήσει μαχητικά αεροσκάφη στην Ινδία είχε εκφράσει και η «Γιουροφάιτερ» (στην οποία συμμετέχουν κεφάλαια από Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο). Είναι και αυτό άλλη μια απόδειξη της προσπάθειας της αστικής τάξης της Ινδίας να αναβαθμίσει το ρόλο της στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.