«Το ΠΑΣΟΚ θα επιδιώξει την καθιέρωση της απλής αναλογικής και την τροποποίηση των σημείων του εκλογικού νόμου που διαιωνίζουν τις παλαιοκομματικές μορφές πολιτικής οργάνωσης» («Το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ», 15/10/1977)

«Η λαϊκή κυριαρχία και η δημοκρατική διαδικασία προϋποθέτουν την ελευθερία στην έκφραση και τη δράση (...) Θα διασφαλιστεί η απρόσκοπτη και δημοκρατική έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας και η αποτροπή οποιασδήποτε παραχάραξής της από αυθαιρεσίες ή αυταρχισμούς (...) Με την άνοδό του στην κυβέρνηση, το ΠΑΣΟΚ θα προωθήσει την καθιέρωση της απλής αναλογικής, για να καταγράφεται η λαϊκή βούληση χωρίς παραμορφώσεις» («Διακήρυξη κυβερνητικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ», 4/7/1981).

Αν κάτι σκιαγραφεί αυτός ο εκλογικός νόμος είναι η «φιλοδοξία» του ΠΑΣΟΚ να αναδειχτεί στα μάτια της ολιγαρχίας ως εκείνος ο πολιτικός φορέας που θα της παράσχει ένα εκλογικό κατασκεύασμα το οποίο θα εξυπηρετεί το πολιτικό της σύστημα όχι μόνο στο παρόν, αλλά και στο μέλλον.

Και αυτό παίζοντας σε δυο ταμπλό: Είτε αναδεικνύοντας στην κυβέρνηση τις αυτοδύναμες (μονοκομματικές) μειοψηφίες της μεταπολίτευσης, είτε παρέχοντας τη δυνατότητα - και εδώ έγκειται το «νέο» - για κυβερνητικές «παραλλαγές» του δικομματισμού. Αυτές οι «παραλλαγές» έχουν άμεση σχέση φυσικά με τη (συζητούμενη ήδη από την επομένη των εκλογών του 2000) επιχείρηση αναμόρφωσης του πολιτικού συστήματος, στο πλαίσιο των «κεντροαριστερών» και «κεντροδεξιών» σεναρίων.

Η φιλοσοφία του εκλογικού νόμου του ΠΑΣΟΚ είναι σαφής. Τόσο το ποσοστό του 40%-41% με το οποίο μπορεί να προκύψει αυτοδυναμία (όπως στις εκλογές του 1996), όσο και το μέτρο που διευκολύνει τη σύσταση προεκλογικών «συνασπισμών» αποτελούν την πεμπτουσία μιας «νέας σελίδας» - κατά δήλωση του πρωθυπουργού - που εξυπηρετεί ένα και μόνο στόχο: Τη διατήρηση στην κυβερνητική εξουσία κυβερνήσεων ...μειοψηφίας. Κυβερνήσεις που τα κόμματα του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ θα σχηματίζουν είτε μόνα τους, είτε με εκείνα τα κόμματα-δικομματικούς «δορυφόρους» που θα παίζουν το ρόλο του «συνεργάτη» των πρασινο-γάλαζων «κεντροαριστερο-δέξιων» κατασκευών...

Και όλα αυτά - φυσικά - στο όνομα της «κυβερνητικής σταθερότητας»! Δηλαδή της «σταθερότητας» στην εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής.

Και μιλάμε για καλπονοθεία ...κανονική:

Με υφαρπαγή ψήφων του ΚΚΕ και των λεγόμενων μικρών κομμάτων, με ανακύκλωση των αντιδραστικών θεωριών περί «χαμένης ψήφου», με διατήρηση ενός πολιτικού κλίματος ευεπίφορου στην «τεχνική» της πόλωσης και, τελικά, με «κατοχύρωση» των εκλογικών εκβιασμών, αφού το δικαίωμα της «ίσης ψήφου» κατακρημνίζεται στον Καιάδα του ...«εκσυγχρονισμού».

Αυτός είναι ο εκλογικός νόμος του κ. Σημίτη.

Τι θα πει, για παράδειγμα, «αναδιάταξη διοικητικών περιφερειών»; Πώς θα γίνει η κατάτμηση των εκλογικών περιφερειών; Πώς εξυπηρετείται η «δημοκρατία», αν στη μια κάλπη προηγείται το ένα κόμμα και στην άλλη - χωριστή - κάλπη προηγούνται οι βουλευτές του άλλου κόμματος; Αν κάτι εξυπηρετείται εδώ είναι η ακόμα μεγαλύτερη υπαγωγή της πολιτικής σε μια κατάσταση «προσωποπαγούς μονομαχίας». Και από πού κι ως πού η σμίκρυνση των περιφερειών βοηθάει στη «διαφάνεια» και στη «μη εξάρτηση» των υποψηφίων από οικονομικά κέντρα;

Αυτά είναι μερικά μόνον από μια σειρά τεχνικά ζητήματα - που στην προκειμένη περίπτωση είναι βαθύτατα πολιτικά - τα οποία αφορούν στο «πώς» και στο «τι» του νέου εκλογικού νόμου, που, όμως, ο κ. Σημίτης τα παρέπεμψε στο ...«διάλογο».

Οσο σαφής ήταν, για λόγους δικομματικού ανταγωνισμού, η άρνηση της ηγεσίας της ΝΔ για συμμετοχή στο διάλογο για τον εκλογικό νόμο τώρα, άλλο τόσο ξεκάθαρη είναι η συμφωνία της στα καλπονοθευτικά συστήματα, όπως αυτό που προτείνει η κυβέρνηση Σημίτη.

Ο Κ. Καραμανλής ποτέ δεν αποδοκίμασε ή απέρριψε τις «αλλαγές» που πρότεινε στον εκλογικό νόμο ο Κ. Σημίτης, οι οποίες, εξάλλου, είναι και θέσεις του κόμματός του (γερμανικό μοντέλο, σπάσιμο μεγάλων εκλογικών περιφερειών, κ.ο.κ.). Μάλιστα, ο ίδιος, στη συνέντευξή του την περασμένη Δευτέρα στους ανταποκριτές Ξένου Τύπου, δεν έκρυψε το θαυμασμό για το «απόλυτα» καλπονοθευτικό σύστημα της Αγγλίας, επειδή εξασφαλίζει σταθερότητα. «Κανείς δε διανοείται να πει ότι πάσχει η δημοκρατία που εφαρμόζεται στην Αγγλία», είπε χαρακτηριστικά.

Δεν είναι τυχαίο βέβαια ότι απέφυγε σκόπιμα να δεσμευτεί πως θα αλλάξει τον εκλογικό νόμο που θα ψηφίσει η κυβέρνηση Σημίτη, ακριβώς γιατί αυτός ο εκλογικός νόμος εξυπηρετεί τη ΝΔ, αλλά και ανταποκρίνεται στον «εκσυγχρονισμό» του δικομματισμού.

Η ηγεσία της ΝΔ αφήνει την κυβέρνηση να κάνει ό,τι θέλει στο εκλογικό σύστημα, με δεδομένο ότι δε θα εφαρμοστεί στις προσεχείς εκλογές και ρίχνει το βάρος της στο πώς θα κερδίσει τις εκλογές. Το κυριότερο όπλο της, βέβαια, η δημαγωγία, το υποκριτικό ενδιαφέρον της για τα μεγάλα λαϊκά προβλήματα, τα οποία κλίνει σε όλες τις πτώσεις, αλλά δεν μπορεί να κάνει ή να υποσχεθεί τίποτα περισσότερο απ' ό,τι η κυβέρνηση Σημίτη. Και αυτό είναι το πρόβλημά της...

Το ΔΗΚΚΙ, με δηλώσεις του προέδρου του κόμματος Δ. Τσοβόλα, εξέφρασε την αντίθεσή του στις κυβερνητικές εξαγγελίες για τις αλλαγές στο εκλογικό σύστημα, τάσσεται υπέρ της απλής αναλογικής, ενώ θα ανταποκριθεί θετικά στο κάλεσμα της κυβέρνησης για διάλογο. «Οι εξαγγελίες του κ. πρωθυπουργού, επισήμανε ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ, για αλλαγές στο εκλογικό σύστημα αποτελούν συνέχεια του απαράδεκτου και αντιδημοκρατικού συστήματος της ενισχυμένης αναλογικής, που παραχαράσσει τη λαϊκή βούληση και στηρίζει το δικομματισμό και μονοκομματικές κυβερνήσεις. Το ΔΗΚΚΙ θα ανταποκριθεί στο κάλεσμα για διάλογο από θεσμική υποχρέωση, αλλά και για να προβάλει και να διεκδικήσει την εφαρμογή, ως μόνιμου εκλογικού συστήματος, της γνήσιας απλής αναλογικής».

Αθικτος και αναλλοίωτος παραμένει ο βασικός πυρήνας του ισχύοντος εκλογικού νόμου από τις προτεινόμενες από την κυβέρνηση αλλαγές, εκτιμά ο Συνασπισμός, αναφέροντας πως αναπαράγεται η λογική των αυτοδύναμων κυβερνήσεων μειοψηφίας και ανισοτιμίας της ψήφου. Ακόμα, επισημαίνει ότι οι αλλαγές στον τρόπο εκλογής των βουλευτών θα ενισχύσουν περισσότερο τη διαπλοκή και τη χειραγώγηση των πολιτικών.

Ο Συνασπισμός, ενώ προσανατολίζεται στην εκ νέου κατάθεση της πρότασης για απλή αναλογική στη Βουλή, φαίνεται ότι ετοιμάζεται να συμμετάσχει στο διάλογο για το νέο εκλογικό σύστημα. Συγκεκριμένα, ο Ν. Κωνσταντόπουλος, σε δηλώσεις του την περασμένη Παρασκευή για το θέμα, δήλωσε σχετικά με το διάλογο πως «δε θα εμπλακούμε σε επικοινωνιακά διλήμματα, τα οποία κατασκευάζει η κυβέρνηση», αλλά λίγο αργότερα σημείωσε πως ο Συνασπισμός τις απόψεις του θα τις αναπτύξει σε όλα τα επίπεδα, δηλαδή και στο διάλογο.