Η κρίση που έχει ξεσπάσει από την αρχή του έτους στη Βουλγαρία και κορυφώθηκε την τελευταία βδομάδα, με τις διαδηλώσεις δύο εκατομμυρίων πολιτών, τους αποκλεισμούς οδικών αρτηριών και τις πολιτικές αντιδικίες, δεν οφείλεται σε μια ...έξαρση της εντροπίας στα Βαλκάνια (!), όπως "διέγνωσαν" κάποιοι. Αντίθετα, είναι σαφές ότι η οικονομική ασφυξία, η οποία προκάλεσε την παρούσα κρίση, αποτελεί απόρροια της "μετάλλαξης" του βουλγαρικού πολιτικού προσωπικού και του εξοβελισμού "πασών των ιδεολογιών" από τη σκηνή.

Δεν έχουμε την πρόθεση να αναλωθούμε σε μία συζήτηση περί του αν η οικονομική δυσπραγία προκάλεσε την πολιτική κρίση, ή το αντίστροφο (κατά το παράδειγμα της κότας και του αυγού). Η κατάσταση στη γείτονα δεν επιτρέπει ...φιλοσοφικού τύπου αναζητήσεις. Τρεις ενδείξεις: (α) τηλεγράφημα του πρακτορείου Ρόιτερ το Δεκέμβρη ανέφερε ότι οι άποροι ρακοσυλλέκτες της Σόφιας βρίσκουν "όλο και λιγότερα εκμεταλλεύσιμα σκουπίδια", (β) ρεπορτάζ της Ευδοκίας Ντιμίτροβα στη βουλγαρική οικονομική εφημερίδα "Πάρι" ανέφερε ότι ένας καταστηματάρχης πούλησε ό,τι υπήρχε στα ράφια του με ...περυσινές τιμές, αφού, λόγω υπερπληθωρισμού, ουδείς αγόραζε, (γ) ο Ανγκελ Στόικοφ, επικεφαλής του Εθνικού Στατιστικού Ινστιτούτου, ανακοίνωσε (31/01) ότι η βουλγαρική παραγωγή σιτηρών το 1996 ήταν η χαμηλότερη από το 1939 - για την ακρίβεια, ήταν χαμηλότερη και από αυτήν του 1939...

Αυτά, όσον αφορά τη μερική άποψη. Η συνολική άποψη του οικονομικού πεδίου είναι κατά πολύ χειρότερη: Με τη χώρα επί του παρόντος ουσιαστικά ακυβέρνητη, αψήφιστο τον προϋπολογισμό του 1997 και την ημερομηνία πληρωμής της πρώτης δόσης του εξωτερικού χρέους της Βουλγαρίας να πλησιάζει, δεν είναι απίθανο η χώρα να κηρύξει αδυναμία πληρωμών. Στην πραγματικότητα, ακριβώς το ενδεχόμενο να κηρύξει η Βουλγαρία αδυναμία πληρωμών επικαλέστηκε και ο Πρόεδρος της χώρας, Πέταρ Στογιάνοφ, κατά την προ τριών ημερών επίσκεψή του στις Βρυξέλλες, για να ζητήσει οικονομική βοήθεια.

Με την πιθανότητα η χώρα να τεθεί πλήρως και αμετακλήτως υπό την κηδεμονία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και η πιστοληπτική της ικανότητα να καταστεί ανάλογη κεντροαφρικανικής χώρας ορατή περισσότερο από ποτέ, ευλόγως δημιουργείται η απορία για την ατέρμονη συζήτηση περί εκλογών ή σύστασης σοσιαλιστικής κυβέρνησης. Πρόκειται για κάποιου είδους αυτοκαταστροφική μανία;

Κάθε άλλο: Η όλη υπόθεση, από την παραίτηση του Ζαν Βίντενοφ και τη φαγωμάρα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, ως την παρούσα εκστρατεία για πρόωρες εκλογές της αντιπολίτευσης, δίνει την αίσθηση μιας ευθυνόφοβης αντιμετώπισης των προβλημάτων της χώρας από τις ηγεσίες, τόσο των Σοσιαλιστών, όσο και της Ενωσης Δημοκρατικών Δυνάμεων. Ο εντολοδόχος πρωθυπουργός των Σοσιαλιστών, Νικολάι Ντόμπρεφ, δηλώνει πρόθυμος να επιστρέψει την εντολή, αν σχηματιστεί κυβέρνηση συνασπισμού. Ο Ιβάν Κοστόφ αρνείται. Ολοι δείχνουν έτοιμοι να αποφύγουν το "πικρό ποτήρι" της διακυβέρνησης της χώρας, σε μια από τις κρισιμότερες συγκυρίες της πρόσφατης ιστορίας της.

Είναι τυχαία όλα αυτά; Μάλλον όχι. Η Βουλγαρία, κατά πολιτικούς παρατηρητές, πληρώνει το τίμημα της μετάλλαξης της πάλαι ποτέ Αριστεράς σε διάφορες ομάδες νεοφιλελεύθερων "μπίζνεσμεν", τεχνοκρατών και εξπέρ του ρουσφετιού, που τίποτε δεν έχουν να ζηλέψουν από τη Δεξιά του Κοστόφ.

Το αν θα βρεθεί μια - έστω μεταβατική - κυβερνητική λύση, ικανή να σταματήσει την πορεία της Βουλγαρίας προς τον γκρεμό αναμένεται να διαφανεί την ερχόμενη βδομάδα. Στην περίπτωση που το αδιέξοδο συνεχίσει να υφίσταται, όμως, η κατάσταση θα γίνει πραγματικά επικίνδυνη...

Μπ. Γ.

ΧΑΓΗ.-

Η Ευρωπαϊκή Ενωση κήρυξε το 1997 Ευρωπαϊκό Ετος εναντίον του Ρατσισμού, ενώ παράλληλα αυξάνεται η κριτική που δέχεται σχετικά με το ρόλο της στην αντιμετώπιση της ξενοφοβίας. Οι επικριτές της ΕΕ τονίζουν πως χρειάζεται κάτι περισσότερο από μια διήμερη συνδιάσκεψη που έληξε προχτές, όπου αποφασίστηκε να καταπολεμηθεί ο ρατσισμός.

Πάντως, σε διακήρυξη που υπογράφηκε κατά την έναρξη της συνάντησης, η ΕΕ επιβεβαιώνει την αντίθεσή της στις διακρίσεις και τη δέσμευσή της να πολεμήσει το ρατσισμό.

"Ο ρατσισμός βρίσκεται στους αντίποδες όλων όσα ενσαρκώνει η Ευρώπη για τη δημοκρατία, την ανοχή και το σεβασμό της ανθρώπινης ευπρέπειας", δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζακ Σαντέρ, μιλώντας σε περισσότερους από 300 εκπροσώπους αντιρατσιστικών οργανώσεων, συνδικάτων, επιχειρήσεων και κυβερνήσεων της ΕΕ.

Από την πλευρά του, ο Ευρωπαίος επίτροπος, αρμόδιος για κοινωνικές υποθέσεις, Πάντρεγκ Φλιν υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι "ο ρατσισμός παραμένει μια άσχημη πραγματικότητα στις κοινωνίες μας... Σε όλη την Ευρώπη οι άνθρωποι είναι φοβισμένοι από τις πληγές της μισαλλοδοξίας... και από το κύμα των διακρίσεων που αποτελεί μια συνηθισμένη εικόνα στην Ευρώπη σήμερα".

Ο προϋπολογισμός για το Ετος εναντίον του Ρατσισμού ανέρχεται σε 4,7 εκατομμύρια ECU. Φέτος θα δοθεί έμφαση στις προσπάθειες των οργανώσεων που μάχονται εναντίον του ρατσισμού, ενώ παράλληλα θα καταγράφονται κρούσματα ρατσισμού στην αστυνομία, στην εκπαίδευση, στη δημόσια διοίκηση, αλλά και περιπτώσεις φυλετικών διακρίσεων στους χώρους εργασίας.

Ωστόσο, δεν είναι λίγοι αυτοί που τονίζουν πως το Ετος εναντίον του Ρατσισμού είναι μια πράξη άσκοπη, αν οι κυβερνήσεις δε σταματήσουν τις περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και δε μειωθεί ο αριθμός των ανέργων.

"Υπάρχουν νέοι άνθρωποι που δεν έχουν ούτε οικονομικές ούτε κοινωνικές προοπτικές", δήλωσε το μέλος της Ευρωβουλής, Σουλτς και πρόσθεσε ότι η έλλειψη αυτών "βοηθούν στην ανατροφή αισθημάτων κατά των ξένων".

ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ (του ανταποκριτή μας Χρ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ). -

Η διευθύντρια του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων (WFP) του ΟΗΕ, Κάθριν Μπερτίνι, απηύθυνε έκκληση για μια επείγουσα πολιτική λύση του προβλήματος των προσφύγων στο Ανατολικό Ζαϊρ, όπου έχουν καταφύγει εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι της Ρουάντας. Προειδοποίησε, επίσης, ότι το κόστος παράδοσης της βοήθειας σε τρόφιμα σ' αυτή την περιοχή έχει τώρα δεκαπλασιαστεί από το κανονικό, λόγω του ότι το αντίξοο έδαφος εξανάγκασε το WFP να στηρίζεται κύρια στην αεροπορική μεταφορά τους.

"Χωρίς μια πολιτική ρύθμιση, είναι δύσκολο να δει κανείς πώς οργανισμοί σαν το WFP μπορούν ν' αντέξουν σε μια τόσο δαπανηρή και περίπλοκη προσπάθεια για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα", εξήγησε η Μπερτίνι. Και πρόσθεσε: "Ενώ δεν έχουμε πρόθεση να αποχωρήσουμε, αναγκαστήκαμε ν' αναζητήσουμε νέα μέσα παράδοσης των τροφίμων σ' αυτή την περιοχή, όμως και αυτά είναι δαπανηρότατα".

Κατά μέσο όρο, στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών, το WFP πλήρωνε γύρω στα 185 δολάρια για τη μεταφορά ενός τόνου τροφίμων, που συνήθως γινόταν με τρένα ή φορτηγά αυτοκίνητα. Ωστόσο, στο Ανατολικό Ζαϊρ, όπου η πυκνή ζούγκλα και οι ακατάλληλοι δρόμοι δυσκολεύουν την εδαφική μεταφορά, το WFP πλήρωνε μέχρι 1.600 δολάρια τον τόνο για την αεροπορική μεταφορά των τροφίμων στους πρόσφυγες από τη Ρουάντα. Στην προσπάθεια μείωσης του υψηλού κόστους της αεροπορικής μεταφοράς των τροφίμων, το WFP, νωρίτερα αυτό το μήνα, άρχισε να μετακινεί δύο φορτία 250 τόνων από τη Λουσάκα της Ζάμπιας, μια κυριολεκτικά βασανιστική πορεία μήκους 2.200 χιλιομέτρων.

Εξάλλου, κοινή έκθεση του WFP και της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ υπολογίζει ότι, μετά την εισροή ενός εκατομμυρίου επαναπατρισμένων, η Ρουάντα θα χρειαστεί σημαντική βοήθεια σε τρόφιμα το 1997. Συγκεκριμένα τονίζει: "Η πρόσθετη αύξηση των αναγκών σε τρόφιμα, αναμφίβολα θα εντείνει ακόμα πιο πολύ την ήδη εύθραυστη και ασταθή κατάσταση εφοδιασμού σ' αυτήν τη χώρα".

Η έκθεση, βασιζόμενη στα πορίσματα μιας κοινής αποστολής των δύο αυτών οργανώσεων στη Ρουάντα το Δεκέμβρη, προειδοποιεί ότι, παρά τη συνολική βελτίωση, η παραγωγή τροφίμων σ' αυτή τη χώρα παραμένει κάτω από το μέσο επίπεδο του 1994, χρόνου πριν από τον εμφύλιο πόλεμο.

"Υπάρχει, επίσης, πιεστική ανάγκη δωρεάν βοήθειας, για την εφαρμογή ενός μεγάλου προγράμματος αγροτικής ανασυγκρότησης", διαφορετικά η Ρουάντα θα εξακολουθήσει να εξαρτάται σε μέγιστο βαθμό από τις εισαγωγές, κύρια σε βοήθεια τροφίμων, στα επόμενα χρόνια.

Οι ανθρακωρύχοι διαδηλώνουν στους δρόμους της Σόφιας

Αλβανία

Ενταφιασμός (της οικονομίας) στις "πυραμίδες"

Ταραχές έχουν σημειωθεί τις τελευταίες δύο βδομάδες στην Αλβανία. Η υπόθεση, που τις προκάλεσε, αφορά τη μεγαλύτερη οικονομική δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα της Αλβανίας, σχεδόν τους μισούς πολίτες της χώρας και το 11% του ΑΕΠ της

Σελίδα 44

Αλγερία

Η βία έχει γίνει καθημερινή πραγματικότητα

Οι βομβιστικές επιθέσεις και οι δολοφονίες έχουν μπει στην καθημερινή ζωή των κατοίκων και είναι λίγες οι ελπίδες διεξόδου, με δεδομένα τα ιμπεριαλιστικά "παιχνίδια" στην περιοχή

Σελίδα 46

Σουδάν

Μακρόχρονος ανελέητος εμφύλιος

Στο φτωχό γίγαντα της Αφρικής - το Σουδάν - τα πράγματα φαίνεται να αλλάζουν και αυτό επειδή, από το 1992, όλα τα - εκτός νόμου - κόμματα της αντιπολίτευσης, εργατικές ενώσεις και οι αντάρτες του "Λαϊκού Στρατού για την Απελευθέρωση του Σουδάν" ένωσαν τις δυνάμεις τους για την αποπομπή των δικτατόρων από την εξουσία

Σελίδα 46

Ρωσία

"Σε κίνδυνο το μέλλον της παιδείας"

Συνέντευξη από μια εκπαιδευτικό, με αφορμή την πρόσφατη απεργιακή τους κινητοποίηση

Σελίδα 42