Οι Κυρ. Μητσοτάκης είχε χτες τηλεφωνική επικοινωνία με τον Κύπριο Πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη. Επισήμως συζήτησαν για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, ενόψει και της προοπτικής της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό. Συμφώνησαν επίσης ο Μητσοτάκης να επισκεφτεί στο αμέσως προσεχές διάστημα τη Λευκωσία, ενώ σήμερα στο Λονδίνο μεταβαίνει ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας για συνάντηση με τον Βρετανό ομόλογό του Ντ. Ράαμπ, όπου θα συζητήσουν «θέματα διμερούς συνεργασίας, καθώς και τις περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο».

Είχε προηγηθεί την Παρασκευή συνομιλία του πρωθυπουργού με τον Ισραηλινό ομόλογό του Μπ. Νετανιάχου. Σύμφωνα με το Μαξίμου συζήτησαν για την πανδημία, αλλά και τις «διμερείς και περιφερειακές εξελίξεις». Συμφώνησαν δε «να συνεχίσουν τον στενό συντονισμό των δύο χωρών».

Παραπέρα ο Ν. Δένδιας, μιλώντας στα «Νέα» για την επανεκκίνηση των διερευνητικών, τοποθέτησε τη διεξαγωγή του επόμενου γύρου στην Αθήνα «στο εγγύς μέλλον». Απέφυγε να βάλει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα, λέγοντας ότι «οι επαφές δεν είναι διαπραγματεύσεις και δεν έχουν ορισμένη ημερομηνία λήξεως», ενώ επέμεινε πως το περιεχόμενό τους είναι «εάν θα βρεθούν σημεία σύγκλισης για ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις σχετικά με την οριοθέτηση της ΑΟΖ και της Υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου».

Ταυτόχρονα επιχείρησε να αποσυνδέσει τις διερευνητικές από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου, υποστηρίζοντας ότι «το ενδεχόμενο επιβολής νέων μέτρων στην Τουρκία δεν έχει αποκλειστικό χρονικό ορίζοντα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο» και ότι «η λήψη νέων περιοριστικών μέτρων θα πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει ως ενδεχόμενο».

Αξίζει να καταγραφεί και η απάντησή του στο ερώτημα αν μετά το Ιόνιο θα ακολουθήσει η επέκταση των χωρικών υδάτων νότια και ανατολικά της Κρήτης: «Αλλο είναι να μιλάμε για περιοχές ανατολικά της Κρήτης και άλλο το ανατολικό κομμάτι της Κρήτης, στο οποίο αναφέρθηκα στη Βουλή».

Παραπέρα, λέγοντας ότι «δεν είναι αποδεκτό, στον 21ο αιώνα, η Τουρκία να συνεχίζει να σκέπτεται και να εκφράζεται με τη λογική των κανονιοφόρων», αναγνώρισε ότι «το ζήτημα αυτό (...) φαίνεται ότι ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θέλουν να παραβλέπουν».

Αναφερόμενος δε στη νέα αμερικανική διοίκηση, αναγνώρισε ότι «οι ΗΠΑ θέλουν να διατηρήσουν την Τουρκία προσδεμένη στο άρμα της Δύσης, κυρίως μέσω του NATO. Αυτή ήταν και η πολιτική της κυβέρνησης Ομπάμα, αρκετά στελέχη της οποίας έχουν επανέλθει τώρα σε καίριες θέσεις, ιδιαίτερα στο υπουργείο Εξωτερικών». Και πρόσθεσε ότι «ουδείς έχει αυταπάτες. Ακόμα και η σημερινή Τουρκία αποτελεί έναν ιδιαίτερα δύσκολο, αλλά παράλληλα σημαντικό, σύμμαχο για τις ΗΠΑ».

Τέλος, δίνοντας τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης για την ενίσχυση των ΝΑΤΟικής κοπής αξόνων στην ευρύτερη περιοχή, παρέπεμψε στην «προσεχή υπογραφή συμφωνίας με τη Σαουδική Αραβία για την αμυντική συνεργασία», πρόσθεσε ότι τις επόμενες μέρες επισκέπτεται εκ νέου το Ισραήλ και ακολουθεί διευρυμένη συνάντηση υπουργών Εξωτερικών με τη συμμετοχή Κύπρου, Αιγύπτου, ΗΑΕ και Σαουδικής Αραβίας, ενώ στάθηκε και στην περίπτωση της Ινδίας.

Την ίδια ώρα έσπευδε να χαρακτηρίσει σημαντικές τις σχέσεις με τη Ρωσία, παραπέμποντας στην επίσκεψη την προηγούμενη βδομάδα στην Αθήνα του Ρώσου υφυπουργού Εξωτερικών A. Γκρουσκό.

Δεν περνά βέβαια απαρατήρητο πως η ρωσική πρεσβεία διακίνησε «μήνυμα» του Γκρουσκό ότι «είναι διμερές θέμα της Ελλάδας και άλλων χωρών η ανάπτυξη της μεταξύ τους συνεργασίας στον στρατιωτικό τομέα. Ομως το μήνυμα που μεταφέρουμε είναι ότι κατά την άποψή μας πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο το έδαφος της φίλης για εμάς χώρας να παρασέρνεται στο γεωπολιτικό παιχνίδι της ανάσχεσης και του περιορισμού της Ρωσίας»...

Την ίδια ώρα, ο υπουργός Αμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος, μιλώντας στο «Πρώτο Θέμα», επιβεβαίωνε ότι «ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η τροποποίηση της συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας, της MDCΑ» με τις ΗΠΑ, ενώ, χωρίς να διαψεύσει ότι σχεδιάζεται να θεσμοθετηθεί η 5ετης ανανέωσή της αντί της ετήσιας που ισχύει μέχρι τώρα, είπε:

«Η αμερικανική πλευρά έχει διατυπώσει κάποιες προτάσεις και επεξεργαζόμαστε από την πλευρά μας δέσμη προτάσεων, δηλαδή αυτά που εμείς ζητούμε από τους Αμερικανούς, όπως λ.χ. είναι η πρόσβαση σε μεγαλύτερα κεφάλαια για στρατιωτική βοήθεια σε τρίτες χώρες ή η αποδέσμευση οπλικών συστημάτων από τα πλεονάζοντα των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ. Στο τραπέζι τέθηκε θέμα για την επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας ισχύος της MDCA, γεγονός που σημαίνει ότι θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε μεγαλύτερες επενδύσεις στις υποδομές». Πρόσθεσε ότι «επιπλέον στόχος μας είναι να εντατικοποιηθεί ακόμη περισσότερο η συνεκπαίδευση και οι ασκήσεις με διαφορετικά τμήματα των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων (Ειδικές Δυνάμεις, ελικόπτερα κ.ά.)».

Παραπέρα, κληθείς να εξηγήσει τη στάση της Γερμανίας έναντι της Τουρκίας, είπε: «Η Γερμανία (...) όπως άλλες χώρες έχει τα δικά της οικονομικά συμφέροντα στη γειτονική χώρα, τα οποία σε κάθε περίπτωση πρέπει να ληφθούν υπόψη. Συμφέροντα γερμανικών εταιρειών αμυντικής βιομηχανίας στην Τουρκία, τα οποία καμία γερμανική κυβέρνηση δεν μπορεί έτσι απλά να ακυρώσει από τη μια στιγμή στην άλλη».

Περιέγραψε ακόμα τον πολυδάπανο ανταγωνισμό όπου μπαίνει και η ελληνική αστική τάξη, λέγοντας ότι «κι εμείς επιδιώκουμε εμβάθυνση της σχέσης με τους Γερμανούς στο χώρο της Αμυνας», θυμίζοντας τα γερμανικά υποβρύχια, τα άρματα μάχης κ.ά. και σημειώνοντας ότι «επομένως έχουμε αντικείμενο συνεργασίας με τη γερμανική πλευρά και θα προκύψουν ευκαιρίες για τη συνέχιση αυτής της συνεργασίας».

Τέλος, ο πρώην υπουργός Δ. Αβραμόπουλος, μιλώντας στην «Καθημερινή», δήλωσε πως οι διερευνητικές μπορούν να οδηγήσουν σε «απτά αποτελέσματα» και πως «προϋπόθεση είναι η ύπαρξη ισχυρής πολιτικής βούλησης, εμπιστοσύνης και αμοιβαίας κατανόησης. Το μήνυμα από την πρόσφατη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη είναι αισιόδοξο».

Παράλληλα επέμεινε ότι «το περιεχόμενο των συνομιλιών αυτών δεν ήταν, ούτε είναι ανακοινώσιμο», ξαναβάζοντας εκ μέρους της αστικής τάξης τα ψευτοδιλήμματα: «Εκεί που οδηγήθηκαν τα τελευταία χρόνια οι σχέσεις μας, καλούμεθα να απαντήσουμε σε ένα απλό ερώτημα. Διάλογος ή σύγκρουση». Και σε άλλο σημείο: «Οι διεθνείς διαφορές διευθετούνται με τρεις τρόπους. 'Η με απευθείας συνομιλίες, ή μέσω διεθνούς διαιτησίας, ή, τέλος, με πόλεμο».

Ενας άλλος πρώην υπουργός Εξωτερικών, ο Ν. Κοτζιάς, γράφοντας και εκείνος στην «Καθημερινή» σημείωσε πως «οι διερευνητικές διαβουλεύσεις της Ελλάδας με την Τουρκία δεν είναι κάποιος διάλογος που γίνεται για να γίνεται. Είναι ένας δομημένος διάλογος στον οποίο επενδύουν και οι δύο πλευρές σειρά από στόχους», και δίνοντας διάφορες συμβουλές προς την κυβέρνηση για το εν εξελίξει παζάρι ζήτησε «σειρά πολιτικών που επιδιώκουν να υποβαθμίσουν τον ρόλο και τη σημασία των διερευνητικών να επανέλθουν στους στόχους της διπλωματίας, εκτός αν κρύβουν άλλους στόχους από τους προαναφερθέντες. Υποχωρήσεις, πιθανόν και πιέσεις στην Κυπριακή Δημοκρατία».

«Η Τουρκία ευνοεί κυρίως τη διπλωματία και το διάλογο σε κάθε πλατφόρμα για την επίλυση των θεμάτων του Αιγαίου, της Ανατολικής Μεσογείου και της Κύπρου, αλλά είναι επίσης αποφασισμένη να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και Συμφωνίες», σημειώνεται σε ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση του τουρκικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας την περασμένη Παρασκευή.

Ο δε εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραχήμ Καλίν δήλωσε ότι Τουρκία και ΕΕ καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, στην περιοχή του Κόλπου και στην Αφρική για την οικοδόμηση «μιας τάξης στην οποία να επικρατεί ειρήνη και σταθερότητα».

Ξεχωρίζοντας τη σημασία της επανέναρξης των διερευνητικών συνομιλιών Τουρκίας - Ελλάδας, ο Καλίν μίλησε για «σημαντικό βήμα όσον αφορά τις σχέσεις μας με τη γειτονική Ελλάδα αλλά και με την ΕΕ, και τις ισορροπίες στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο», καταλήγοντας ότι «κι εμείς θα συνεχίσουμε από δω και μπρος να συνεισφέρουμε σε αυτήν τη διαδικασία με εποικοδομητικό τρόπο».

Παράλληλα, εν αναμονή της άτυπης 5μερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό που θα γίνει στις αρχές Μάρτη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου από χτες βρίσκεται στα Κατεχόμενα της Κύπρου, «με στόχο να συζητηθούν κοινά ζητήματα της ατζέντας και κυρίως το Κυπριακό».

Η άφιξη Τσαβούσογλου στο ψευδοκράτος έγινε λίγο μετά τη νέα ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ (ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο), με την Αγκυρα να επικρίνει τον Οργανισμό επειδή στο σχετικό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ) γίνεται αναφορά σε «διζωνική - δικοινοτική ομοσπονδία», με παραπομπές σε παλιότερα ψηφίσματα του ΣΑ για τη λύση του Κυπριακού.

Το τουρκικό ΥΠΕΞ ανέφερε ότι «είναι απαράδεκτο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να προδικάζει τη λύση που πρέπει να αποφασιστεί από τις δύο πλευρές» και κατήγγειλε την έκδοση ψηφίσματος «χωρίς να έχει ληφθεί η συγκατάθεση των αρχών της Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου», προσθέτοντας ότι και ο γγ του ΟΗΕ στην τελευταία του έκθεση για το Κυπριακό (8/1) «δεν έκανε αναφορά σε οποιοδήποτε μοντέλο λύσης και επεσήμανε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση».

Σε αυτές τις συνθήκες, το τουρκικό ΥΠΕΞ υποστηρίζει ότι στόχος και της άτυπης συνάντησης που ετοιμάζεται «είναι να προσδιοριστεί αν υπάρχει κοινό έδαφος ή όχι για τη λύση» και ότι «θα ήταν επωφελές το Συμβούλιο Ασφαλείας, αντί να επιβάλλει στις πλευρές μια διαδικασία που δεν παράγει λύση, έχει δοκιμαστεί και εξαντληθεί, να διασφαλίσει το έδαφος που θα επιτρέπει τη συζήτηση νέων ιδεών που θα καταστήσουν δυνατή τη λύση».

Σημειωτέον, μετά την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ο γγ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ερωτηθείς από τουρκικά ΜΜΕ αν ο Οργανισμός θα επιμείνει σε λύση διζωνικής - δικοινοτικής ομοσπονδίας ή αν είναι «ανοιχτός σε νέες ιδέες, όπως αυτή του Τουρκοκύπριου ηγέτη, που είπε ότι "μας αξίζει ένα χωριστό κράτος"», διευκρίνισε πως η συνάντηση που προετοιμάζεται «αποφασίσαμε να είναι άτυπη και χωρίς προϋποθέσεις» και επεσήμανε ότι «οι πλευρές έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν ειλικρινά πώς βλέπουν το μέλλον». Διευκρίνισε δε ότι η όποια «εντολή του ΣΑ» (για διζωνική - δικοινοτική λύση) «δεν αποτελεί εμπόδιο για τη συνάντηση των διαπραγματευτών που συγκαλούμε στο να παρουσιάσουν τις θέσεις τους», ενώ δήλωσε και «πάντα έτοιμος να πάω στο ΣΑ και, αν υπάρχει συμφωνία των μερών διευρύνοντας το πεδίο των διαπραγματεύσεων, θα ερμηνευτεί ως κοινή συμφωνία. Το γεγονός ότι εμμένω στην εντολή που έλαβα δεν σημαίνει ότι δεν είμαι ανοιχτός να ακούσω τον καθέναν, να λάβω τα συμπεράσματα της συζήτησης στη βάση του οτιδήποτε τα μέρη έχουν ως κοινή άποψη για το μέλλον».