«ΕΕ και ΗΠΑ έχουμε επενδύσει πολλά στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων (Σερβίας - Κοσόβου) και θέλουμε να την δούμε να αναπτύσσεται. Γι' αυτό και αποτελεί άμεση ανάγκη η αποκλιμάκωση», σημείωσε ο επικεφαλής της ευρωενωσιακής διπλωματίας Ζ. Μπορέλ, στην επιστολή που έστειλε στον πρωθυπουργό του προτεκτοράτου του Κοσόβου, Α. Κούρτι, με την οποία μεταξύ άλλων κάλεσε σε νέα συνάντηση κορυφής των δύο πλευρών, με φόντο τη νέα ένταση στο βόρειο Κόσοβο που περιπλέκει την ευρωατλαντική πορεία των Δυτικών Βαλκανίων.

Στην ένταση που συντηρεί ο αστυνομικός και στρατιωτικός κλοιός (από δυνάμεις της Πρίστινα και τη ΝΑΤΟική δύναμη KFOR) στους δήμους του βόρειου Κοσόβου, όπου πλειοψηφεί συντριπτικά ο σερβικός πληθυσμός, προστέθηκαν και οι αντιδράσεις για τη σύλληψη Κοσοβάρων αστυνομικών στην οποία προχώρησε το Βελιγράδι. Σύμφωνα με τις σερβικές αρχές, οι τρεις αστυνομικοί «είχαν εισβάλει βαθιά στο έδαφος της κεντρικής Σερβίας, όπου εντοπίστηκαν και συνελήφθησαν», κατηγορούμενοι για σχέδια «αποσταθεροποίησης», ενώ η Πρίστινα κάνει λόγο για «εισβολή» κομάντος του σερβικού στρατού στο Κόσοβο και «απαγωγή» των αστυνομικών.

Στο ίδιο μήκος με την ΕΕ, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ζήτησε άμεσα βήματα για «αποκλιμάκωση», ζητώντας μεταξύ άλλων την άνευ όρων απελευθέρωση των τριών Κοσοβάρων αστυνομικών, αλλά και την άμεση αποχώρηση της κοσοβάρικης αστυνομίας από τους δήμους με σερβικό πληθυσμό. Την Παρασκευή, μάλιστα, έγινε γνωστό ότι αντίστοιχη επιστολή έστειλαν στον Κούρτι και οι ηγέτες Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας.

Από τη μεριά του, ο Κούρτι - σύμφωνα με βαλκανικά ΜΜΕ - απάντησε και στις επικρίσεις που δέχεται η Πρίστινα για τη μεγάλη αστυνομική επιχείρηση που πραγματοποίησε στο βόρειο Κόσοβο εναντίον Σέρβων διαδηλωτών, χαρακτηρίζοντας «ακατανόητο» διεθνείς μηχανισμοί να ζητούν ειδοποίηση πριν «επιβληθεί ο νόμος και η τάξη στο Κόσοβο». Δήλωσε μεν «έτοιμος» για «έναν αφοσιωμένο διάλογο», αλλά και ότι «στο Κόσοβο, ο νόμος και το Σύνταγμα πρέπει να γίνονται σεβαστά».

Την Παρασκευή, έγινε γνωστό ότι νέες εκρήξεις σημειώθηκαν κοντά σε αστυνομικά τμήματα στους δήμους Ζβέτσαν και Βόρειας Μιτρόβιτσα, δηλαδή σε δύο από τους τέσσερις δήμους του βόρειου Κοσόβου που πλειοψηφεί συντριπτικά ο σερβικός πληθυσμός (οι άλλοι δύο είναι οι Λεπόσαβιτς και Ζούμπιν Πότοκ).

Ο Σέρβος Πρόεδρος Αλ. Βούτσιτς σε νέες δηλώσεις του υποστήριξε πως «κυριολεκτικά όλα βράζουν», αντιδρώντας και στις τελευταίες ανακοινώσεις της Πρίστινα ότι απαγορεύονται οι εισαγωγές προϊόντων που έρχονται από τη Σερβία. «Παιδιά ετοιμάζονται να πεθάνουν, κάτι που πρέπει να εμποδίσουμε (...) Τι θα φάνε; Τι θα γίνει με το γάλα, αφού δεν μπορούν να περάσουν τα φορτηγά (που το μεταφέρουν); Είναι μια κατάσταση εξαιρετικά δύσκολη. Θα προστατεύσουμε τη χώρα μας!».

Τις επιπτώσεις από τη διακοπή σερβικών εισαγωγών στο Κόσοβο που ανακοίνωσε η Πρίστινα παρατηρούν πολλά επιχειρηματικά επιτελεία.

Το Γερμανο-κοσοβάρικο Οικονομικό Επιμελητήριο (KDWV) εκτίμησε ότι η πολιτική κρίση στο Κόσοβο μπορεί να ωθήσει γερμανικές εταιρείες να αποσύρουν τις επενδύσεις τους από την περιοχή (σημερινές ή μελλοντικές), αλλά και ότι «τα νέα της πολιτικής αστάθειας πλήττουν την εμπιστοσύνη των Γερμανών πελατών και επενδυτών σημαντικά».

Την Παρασκευή, τουλάχιστον 60 φορτηγά φορτωμένα διάφορα εμπορεύματα φέρονταν να έχουν σχηματίσει ουρά αναμονής στο συνοριακό πέρασμα Μερντάρε.

Σημειωτέον ότι, αποτιμώντας τις πρόσφατες επαφές σε Βελιγράδι και Πρίστινα, ο ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ Μ. Λάιτσακ μίλησε για «μακρές και όχι εύκολες συζητήσεις», προσθέτοντας ότι «εγώ και ο (ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Γκάμπριελ) Εσκομπάρ διατηρούσαμε ελπίδες αλλά, δυστυχώς, παρά τα ορισμένα θετικά σήματα, οι εντάσεις παραμένουν υψηλές».

Στο μεταξύ, νέα ένταση σημειώθηκε και στις σχέσεις ανάμεσα σε Ρωσία και Βουλγαρία, με φόντο και τον σχηματισμό νέας «φιλοδυτικής» κυβέρνησης στη Σόφια, μετά από πολύμηνα παζάρια.

Σε δηλώσεις η Ρωσίδα πρέσβειρα στη Σόφια, Ελεονόρα Μιτροφάνοβα, ανέφερε ότι «η επίσημη Σόφια εμμένει με αυτοπεποίθηση στο αντιρωσικό αφήγημα» και ότι «η συστηματική εμπλοκή της χώρας στη σύγκρουση στην Ουκρανία - είτε με την προμήθεια πυρομαχικών στο καθεστώς του Κιέβου είτε, για παράδειγμα, με την πιθανή αποστολή εθνικού αποσπάσματος στην εμπόλεμη ζώνη, θα έχει αναμφίβολα αρνητικές συνέπειες για τον διμερή διάλογο».

Το βουλγαρικό ΥΠΕΞ αντέδρασε καταδικάζοντας «έντονα την πρωτοφανή και απρόκλητη στρατιωτική επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας» και τονίζοντας πως η Σόφια «συμβάλλει στις διεθνείς προσπάθειες για την υποστήριξη της χώρας». Πρόσθεσε δε ότι «κάθε προσπάθεια προπαγάνδας και παραπληροφόρησης που θέτει σε κίνδυνο τις δημοκρατικές αξίες είναι απαράδεκτη και ανεπίτρεπτη».

Ως «γραφείο» της ρωσικής πρεσβείας στο Τελ Αβίβ παρουσίασε την Παρασκευή το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών την προσεχή έναρξη λειτουργίας κτιρίου που θα φιλοξενήσει τις προξενικές αρχές στην Ιερουσαλήμ, στο πλαίσιο συμφωνίας που υπογράφηκε ανάμεσα στις δύο χώρες στις 18 Μάη.

Μετά την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως «πρωτεύουσας» του Ισραήλ από τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, και την εκεί μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας το 2017, άλλες 4 χώρες μετέφεραν τις πρεσβείες τους στην Ιερουσαλήμ, της οποίας το κατεχόμενο ανατολικό τμήμα διεκδικεί επίσης η Παλαιστινιακή Αρχή ως πρωτεύουσα του μελλοντικού κράτους.

Οταν οι ΗΠΑ μετέφεραν την πρεσβεία τους στην Ιερουσαλήμ, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, είχε εκφράσει «έντονη ανησυχία», επισημαίνοντας ότι «τέτοια βήματα μπορεί να ματαιώσουν τις προοπτικές για μια ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή». Η τωρινή γνωστοποίηση του ανοίγματος ρωσικού «γραφείου» στην Ιερουσαλήμ συνοδεύτηκε από διαβεβαιώσεις της Μόσχας ότι παραμένει «ευθυγραμμισμένη με την αμετάβλητη πορεία της Ρωσίας προς μία δίκαιη διευθέτηση στη Μέση Ανατολή».

• Στο μεταξύ, πυκνώνουν τα δημοσιεύματα ισραηλινών και αμερικανικών ΜΜΕ ότι ΗΠΑ και Ιράν κατέληξαν σε άτυπη «περιορισμένης έκτασης πολιτική εκεχειρία» στη θέση της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Οι «New York Times» ανέφεραν ότι οι δύο πλευρές κατέληξαν σε μία άγραφη «κατανόηση» για ανάσχεση περαιτέρω εμπλουτισμού ουρανίου από το Ιράν άνω του 60%, με αντάλλαγμα το ξεπάγωμα (υπό προϋποθέσεις) των κεφαλαίων που έχει το Ιράν σε τράπεζες στο εξωτερικό. Αναφέρεται επίσης ότι συμφωνήθηκαν η καλύτερη συνεργασία του Ιράν με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) και η παύση των επιθέσεων οργανώσεων που λειτουργούν ως αντιπρόσωποι του Ιράν στη Συρία κατά Αμερικανών «στρατιωτικών εργολάβων».