Πολύ σύντομα η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην κατάθεση του νομοσχεδίου για το "μικρό πακέτο" του ασφαλιστικού,που αποτελεί και την πρώτη ωμή επέμβαση μεγάλης κλίμακας στο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης,προκειμένου να γίνουν καθοριστικές αρνητικές αλλαγές σ' αυτό. Αυτές με τη σειρά τους, θα προετοιμάσουν το έδαφος για την τελική παρέμβαση που θα τινάξει στον αέρα το σημερινό καθεστώς.

Είναι ευνόητο ότι η πολιτική της κυβέρνησης δε στοχεύει στη βελτίωση του σημερινού συστήματος που έχει δεχτεί σοβαρά πλήγματα από τους αντιασφαλιστικούς νόμους της ΝΔ.Ουσιαστικά, οι επικείμενες νομοθετικές ρυθμίσεις αποτελούν συνέχεια του καταστροφικού έργου της ΝΔ και αναγκαία προσαρμογή, στα όσα ορίζουν τα σχετικά ντοκουμέντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η κυβέρνηση, μέσω της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων διατυμπανίζει την επιλογή ενός "μέσου δρόμου" για την... αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος. Η επιλογή της - ισχυρίζεται - απορρίπτει τη λογική της χωρίς όρους λειτουργίας της αγοράς στο ασφαλιστικό σύστημα, απέχει όμως και από "ξεπερασμένες" λογικές "προστατευτισμού". Πιο απλά, η κυβέρνηση αναζητά στα λόγια την κατάλληλη εκείνη φόρμουλα που θα της εξασφαλίσει - αυτό τουλάχιστον ελπίζει - "κοινωνική συναίνεση" για την ομαλή μεταβολή του συστήματος, έτσι ώστε και οι αλλαγές να γίνουν σύμφωνα με όσα επιτάσσουν τα κέντρα αποφάσεων των Βρυξελλών και το πολιτικό κόστος να είναι μικρότερο.

Το αποτέλεσμα όμως παραμένει ίδιο για τα εκατομμύρια των ασφαλισμένων και συνταξιούχων, που θα ανακαλύψουν σχετικά σύντομα, ότι δίπλα στον εργασιακό μεσαίωνα διεκδικεί τη θέση του και ένας ασφαλιστικός μεσαίωνας, για να ολοκληρωθεί το πισωγύρισμα.

Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης, με το νομοσχέδιο που αναμένεται, στον τρόπο διαχείρισης της κινητής και ακίνητης περιουσίας των ταμείων, οι ενοποιήσεις στις οποίες σκοπεύει να προχωρήσει και για τις οποίες ήδη έχει δώσει μια σχετική ιδέα, οι επεμβάσεις που θα κάνει συνολικά στο μεγάλο ζήτημα των λεγόμενων "κοινωνικών παροχών", θα δώσουν με σαφήνεια την εικόνα των επικείμενων αλλαγών. Οσο για τη βιασύνη της, αυτή φαίνεται και από το ότι είναι έτοιμη να παρέμβει από τώρα στο ζήτημα των ορίων των κατώτερων συντάξεων,αλλά και από τις δηλώσεις του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Μ. Παπαϊωάννου,αμέσως μετά την έγκριση των βασικών αρχών του νομοσχεδίου από το Υπουργικό Συμβούλιο στα τέλη του Ιούλη. Τότε, ο υπουργός δήλωνε ότι αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου αυτού θα προχωρήσει με ταχύτητα η νέα φάση του "κοινωνικού διαλόγου" για τις τελικές, μεγάλες, ρυθμίσεις στο ασφαλιστικό.

Από την εποχή της "έκθεσης Σπράου", που ξεσήκωσε μεγάλο και δικαιολογημένο θόρυβο, μέχρι πρόσφατα που δόθηκε στη δημοσιότητα το αποτέλεσμα του "κοινωνικού διαλόγου" για το "μίνι ασφαλιστικό", είναι εμφανείς οι ενδείξεις για το πού στοχεύει να κινηθεί η κυβέρνηση. Με την περιβόητη έκθεση, οι συνταξιούχοι μάθαιναν ότι "ζουν πολύ", δημιουργώντας προβλήματα στο... σύστημα. Με το τελευταίο πόνημα, το πόρισμα του "κοινωνικού διαλόγου", μια σειρά από παροχές μπαίνουν σε αμφισβήτηση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στις υπό αμφισβήτηση παροχές, όπως τις εντόπιζε το πόρισμα, συγκαταλέγονται και οι κατώτερες συντάξεις! Αλλες είναι, το επίδομα παραπληγίας - τετραπληγίας, της απόλυτης αναπηρίας, το ΕΚΑΣ, οι κατασκηνώσεις, το επίδομα αεροθεραπείας, το βοήθημα απροσάρμοστων τέκνων, το ειδικό επίδομα στους ανάπηρους από τρομοκρατικές ενέργειες, η σύνταξη ανασφάλιστων υπερήλικων.

Ομως, για την αποκάλυψη των πραγματικών σκοπών της κυβέρνησης δε χρειάζεται εξονυχιστική έρευνα. Μόνο και μόνο το γεγονός ότι χρόνια τώρα οι συνταξιούχοι διεκδικούν την επανασύνδεση των κατώτερων συντάξεων με τα 20 μεροκάματα ανειδίκευτου εργάτη και η κυβέρνηση δε δίνει ούτε ένα παραπάνω, αρκεί για να βγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα. Αυτό είναι εξηγήσιμο πολιτικά, αφού συνολικά η πολιτική της κυβέρνησης εξυπηρετεί τους οικονομικούς στόχους των πολυεθνικών που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη, μέσα από την εφαρμογή του προγράμματος σύγκλισης.

Ενα πράγμα έγινε ξεκάθαρο μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου τον Ιούλη,το οποίο ενέκρινε - χωρίς αυτό να αποτελεί έκπληξη - τις "βασικές αρχές" του νομοσχεδίου για το "μικρό πακέτο" του ασφαλιστικού. Οτι η κυβέρνηση ετοιμάζεται να παρέμβει στα κατώτερα όρια συντάξεων.

Η αναφορά είναι μικρή και στις τελευταίες σελίδες του σχετικού κειμένου, που αποτελεί και τη βάση για το νομοσχέδιο που πιθανότατα θα είναι έτοιμο το Σεπτέμβρη, ωστόσο είναι ενδεικτική. Εξάλλου, το θέμα των κατώτατων ορίων των συντάξεων συγκαταλέγεται στα σημαντικά ζητήματα του ασφαλιστικού, μαζί με τα όρια ηλικίας. Το νομοσχέδιο, ως πρώτο βήμα για την πλήρη ανατροπή του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, καταπιάνεται με σημαντικά ζητήματα, όπως η ενοποίηση ασφαλιστικών οργανισμών, η διαχείριση της τεράστιας κινητής και ακίνητης περιουσίας των ασφαλιστικών οργανισμών, ακόμα και με ζητήματα που αφορούν τα κατώτατα όρια συντάξεων, αναπηρίας και εργατικών ατυχημάτων, καθώς και τις συντάξεις θανάτου.

Πρόσχημα της κυβέρνησης για την παρέμβαση στις κατώτατες συντάξεις, είναι η "άμβλυνση" των ανισοτήτων μεταξύ ασφαλισμένων πριν και μετά το 1993, σύμφωνα και με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Ασφάλισης, ο οποίος όμως προβλέπει επίσης ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα συντάξεων. Η αναφορά στον κώδικα αυτό δεν είναι τυχαία, ούτε "αθώα". Ο κώδικας, ένα αρκετά παλιό κείμενο, ήρθε να αντιμετωπίσει ένα πολύ συγκεκριμένο πρόβλημα. Προβλέπει ορισμένα ελάχιστα όρια συντάξεων σαν αντιστάθμισμα των ρυθμίσεων, που σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση έγιναν για τους νέους ασφαλισμένους, οι οποίες μειώνουν σημαντικά τις συντάξεις τους σε σχέση με τους παλαιότερους ασφαλισμένους. Στην ουσία δεν πρόκειται να γίνει καμιά μεταβολή άξια λόγου για όσους θα παίρνουν συντάξεις - βοηθήματα, αντίθετα καιροφυλακτεί ο κίνδυνος να αποτελέσουν καθεστώς για όλους!

Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση προσπαθεί να κατοχυρώσει αρχικά και στο μέλλον να διευρύνει αυτά τα χαμηλά επίπεδα συντάξεων και στους ασφαλισμένους πριν το 1993! Την ίδια στιγμή το εργατικό κίνημα διεκδικεί την κατάργηση των χαμηλότατων αυτών ορίων για τους νέους ασφαλισμένους και την επανασύνδεση των κατώτατων συντάξεων με τα 20 ΗΑΕ.

Παρέμβαση θα γίνει και στις συντάξεις θανάτου,όπου, στο όνομα της ισότητας ανδρών - γυναικών, είναι ορατός ο κίνδυνος μείωσης της παροχής.

Εξαιρετικά σημαντικό θέμα, για το οποίο έντονο ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης και βασικά από ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, είναι αυτό της διαχείρισης της κινητής και ακίνητης περιουσίας των ασφαλιστικών οργανισμών. Ακόμα γίνονται συναντήσεις σε κυβερνητικό επίπεδο για τις τελικές ρυθμίσεις, ωστόσο οι κατευθύνσεις έχουν γίνει γνωστές μέσα από τον "κοινωνικό διάλογο". Η συνολική περιουσία των Ταμείων υπολογίζεται σε 3,5 τρισ. δραχμές περίπου,από τα οποία μόνο τα 254 δισ. δρχ. είναι ακίνητη περιουσία! Βασικός στόχος είναι η εισαγωγή αυτής της τεράστιας περιουσίας στο χρηματιστήριο και άλλες επενδύσεις, δηλαδή ο τζόγος. Απέναντι σε αυτή την προοπτική δεν είναι αρνητική ούτε η πλειοψηφία των ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, που περιορίζονται σε αντιπροτάσεις για το πώς θα επιτευχθεί η υψηλή "απόδοση" της περιουσίας αυτής, στα πλαίσια που η κυβέρνηση έχει θέσει.

Εχοντας προαναγγείλει την ενοποίηση των ΤΕΒΕ, ΤΑΕ και ΤΣΑ,που έχουν 850.000 ασφαλισμένους και 220.000 συνταξιούχους, η κυβέρνηση απέφυγε να κάνει συγκεκριμένες αναφορές στις παροχές που θα δίνει το νέο σχήμα σε συνταξιούχους και ασφαλισμένους, με δεδομένα τα διαφορετικά επίπεδά τους από ταμείο σε ταμείο. Το πρόβλημα αυτό είναι υπαρκτό και για τους ασφαλισμένους άλλων ταμείων που θα ενοποιηθούν. Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι οι ενοποιήσεις προχωρούν και στις περιπτώσεις που διαφωνούν οι ασφαλισμένοι και άμεσα ενδιαφερόμενοι με αυτή την εξέλιξη.

Οπως έχει ανακοινωθεί, ενοποιούνται 47 Ταμεία Πρόνοιας Δικηγόρων Επαρχιών με το Ταμείο Υγείας Δικηγόρων ή μετατρέπονται σε ταμεία αλληλοβοήθειας εκτός ασφαλιστικού συστήματος.

Επίσης, συγχωνεύονται με το ΙΚΑ - ΤΕΑΜ,τα επικουρικά ταμεία εργατών μετάλλου ΕΤΕΜ, Λιμενεργατών Πειραιά, Ηλεκτροτεχνιτών Ελλάδας, Προσωπικού Εταιριών Πετρελαιοειδών, Εκπροσώπων Υπαλλήλων Εργατικών Επαγγελματικών Οργανώσεων. Η ενοποίηση του ΕΤΕΜ γίνεται ενάντια στη θέληση των ασφαλισμένων και παρά τις δυνατότητές του να λειτουργήσει αυτόνομα, εφόσον εισπραχθούν οι εισφορές του.

Ακόμα, ενοποιούνται και τα Ταμεία Αρωγής Αξιωματικών Χωροφυλακής και Οπλιτών. Καταργείται το Ταμείο Αγροφυλακής. Ενοποιούνται τα 12 Ταμεία Αρωγής των δημοσίων υπαλλήλων.Καταργείται το Ταμείο Ασφάλισης των υπαλλήλων του "Ευαγγελισμού".

Η δημιουργία "Υπηρεσίας Ελέγχου Δαπανών Υγείας Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης",η οποία θα ελέγχει τις δαπάνες των Ταμείων - φυσικά στα πλαίσια των αποφάσεων για περικοπή τους - είναι μια ακόμα ρύθμιση που θα περιλαμβάνεται στο περιβόητο νομοσχέδιο. Ακόμα, θα οριστούν "αντικίνητρα" για την απασχόληση των συνταξιούχων, που πιθανά θα απειλήσουν το σύνολο των συνταξιούχων. Ο "εκσυγχρονισμός" της οργάνωσης και της λειτουργίας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και η "απλούστευση" των διαδικασιών εξυπηρέτησης του πολίτη, είναι μερικοί ακόμα τίτλοι της θεματολογίας του νομοσχεδίου. Μαζί τους, νέα μέτρα για την εισφοροδιαφυγή, σε συνέχεια των προηγούμενων... νέων μέτρων και η υπαγωγή των ιεροδούλων στην ασφάλιση του ΙΚΑ.

Τα κείμενα έγραψε ο Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ