Είναι δυνατόν να υπάρχουν άνθρωποι που να θέλουν την τσιμεντοποίηση ενός από τους τελευταίους ελεύθερους χώρους πρασίνου στα Πατήσια, μία από τις πλέον πυκνοδομημένες και πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας, με υψηλά ποσοστά σε νέφος, ηχορύπανση; Δυστυχώς ναι, και δεν πρόκειται για κάποιους ιδιώτες που έχουν σκοπό να αποκομίσουν κέρδη. Πρόκειται για ένα οικόπεδο 2,1 στρεμμάτων ανάμεσα στις οδούς Πάτμου, Δευκαλίωνα, Καραβία και Σκιάθου, ο μοναδικός "πνεύμονας πρασίνου" που έχει απομείνει, για τον οποίο οι αρμόδιοι δημοτικοί και κρατικοί άρχοντες αδιαφορούν και ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων επιμένει να οικοδομήσει σχολικό κτίριο.

Ευτυχώς όμως, οι κάτοικοι της περιοχής έχουν αναλάβει με δυναμικό τρόπο την περιφρούρησή του, φροντίζοντας μάλιστα να κάνουν πειστικότατες και ρεαλιστικότατες εναλλακτικές προτάσεις για την ανέγερση σχολικών κτιρίων, που βεβαίως είναι απαραίτητα. Τον χώρο αυτόν τον ονομάζουν κέντρο γειτονιάς,γιατί τον έχουν μετατρέψει σε μια... πραγματική μικρή γειτονιά, όπως, τότε, τον παλαιό καλό καιρό, που η Αθήνα δεν ήταν απρόσωπη και οι άνθρωποι έβγαιναν, κουβέντιαζαν μεταξύ τους και συζητούσαν για τα προβλήματά τους.

Ο χώρος αυτός, ο οποίος τον 19ο αιώνα ήταν εξοχική κατοικία της οικογένειας Κανελλοπούλου, είναι από τους ελάχιστους ελεύθερους χώρους στα Πατήσια. Μέσα σ' αυτόν βρίσκονται 100 περίπου δέντρα (νεραντζιές, πορτοκαλιές, πεύκα, ελιές, φοίνικες κ.ά.), δύο πηγάδια και μια εξοχική κατοικία με τους βοηθητικούς χώρους και τα υποστατικά της, όπως φούρνος, περιστερώνας κλπ. Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν η ιδιοκτήτριά του, κ. Κανελλοπούλου, το πούλησε το 1984 στον ΟΣΚ, αν και η συγκεκριμένη έκταση είχε συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Πόλης ως χώρος πράσινου. Από τότε αρχίζει και ο "μαραθώνιος" των περιοίκων, οι οποίοι προβαίνουν σε ενέργειες για να μην απαλλοτριωθεί ο χώρος. Εχοντας τη συμπαράσταση των οικολογικών σωματείων της περιοχής και του Συνδέσμου για την Ποιότητα Ζωής στα Πατήσια, κάνουν κατάληψη του κτήματος. Το αίτημά τους ήταν - και παραμένει - να το αναλάβει ο δήμος, ώστε να διατηρήσει τη σημερινή μορφή του και να λειτουργήσει ως πολιτιστικό κέντρο και χώρος αναψυχής. Η οικία κηρύχτηκε διατηρητέα από το υπουργείο Πολιτισμού.

Από τις 8 Απρίλη του 1989, οι κάτοικοι της γειτονιάς ενωμένοι παλεύουν με νύχια και με δόντια, να εμποδίσουν την καταστροφή του. Με πολλή αγάπη, προσωπικά έξοδα και κόπους, φροντίζουν οι ίδιοι και διαχειρίζονται το χώρο, αφού ο Δήμος Αθηναίων φροντίζει να απουσιάζει, παρά τις προσπάθειές τους και το πάγιο αίτημά τους, να προκαλέσουν την παρέμβασή του. Μέχρι σήμερα όμως, δεν έχει γίνει τίποτα και η οργή των κατοίκων μέρα με τη μέρα μεγαλώνει.

"Δε νοιάζονται για τίποτα. Αυτό το υπέροχο κτίριο καταστρέφεται. Τόσα χρόνια, αν ήθελε ο Δήμος, θα το έφτιαχνε. Εμείς θα θέλαμε μια βιβλιοθήκη, ένα ΚΑΠΗ. Να αξιοποιηθεί ο χώρος και το κτίριο και να μπορούν να έρχονται όλοι. Ας κάνουν και ένα αναψυκτήριο να βρουν και δυο άνεργοι δουλιά. Δε ζητάμε τίποτα άλλο, αυτά ήδη θα 'πρεπε να χουν γίνει. Εμείς δε θέλουμε να το εξουσιάζουμε, δουλεύουμε εδώ και το διατηρούμε. Κάνουμε λειτούργημα αυτή τη στιγμή", μας είπε η Χριστίνα Τσιμπιρούλη,που συμμετέχει στην κατάληψη και είναι μέλος του Συλλόγου για την Ποιότητα Ζωής στα Πατήσια. Ενώ Ο Νίκος Κωνσταντινίδης,ο παππούς που ποτίζει όλα αυτά τα χρόνια τα δέντρα, αισθάνεται όμορφα που το κτήμα είναι το "κέντρο της γειτονιάς". "Τόσα χρόνια εδώ ήμασταν μια γειτονιά και δεν ξέραμε ο ένας τον άλλον. Τώρα μαζευόμαστε εδώ και έχουμε γνωριστεί. Πρέπει να το πάρει ο δήμος και να το κάνει πάρκο. Να γίνει ένα πολιτιστικό κέντρο, ένα ΚΑΠΗ, που δεν έχει τίποτα η περιοχή. Πρέπει να σας πώς όμως την απορία μου: Ο δήμαρχος πού είναι;".

Μια ιδιαίτερη μορφή παίρνει το κτήμα από τις πρώτες απογευματινές ώρες. Σιγά σιγά φτάνουν από τις γύρω γειτονιές άνθρωποι κάθε ηλικίας και το αξιοσημείωτο είναι ότι σχεδόν γνωρίζονται όλοι μεταξύ τους. Ο Ανδρέας Κάραλης,που συχνάζει εκεί, μας είπε: "Το βραδάκι πάμε και περνάμε κάποιες ώρες όμορφα και αυτό μας φτάνει. Ας βρούνε πουθενά αλλού να ρίξουν τσιμέντο".

Ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων όμως, που έχει απαλλοτριώσει το οικόπεδο, επιμένει να οικοδομήσει σ' αυτό σχολικό συγκρότημα, ώστε να στεγαστούν το 79ο και 48ο Δημοτικά Σχολεία και τα αντίστοιχα νηπιαγωγεία. Ο Σύλλογος και οι κάτοικοι από το 1989 προτείνουν στον ΟΣΚ τρεις χώρους ως εναλλακτική λύση: Τα εργοστάσια Σαρακάκη, Μηναϊδη - Φωτιάδη και Λαμπρόπουλου - Κυπραίου.

Το πρώτο λειτουργούσε σαν αποθήκες και εδώ και 10 χρόνια δε χρησιμοποιείται. Πριν από 10 μήνες ο ιδιοκτήτης ζήτησε άδεια από το Δημοτικό Συμβούλιο, για να χτίσει πολυώροφο γκαράζ. Με παρέμβαση του Συλλόγου δε δόθηκε η άδεια και αποφασίστηκε να γίνουν σχολεία στο χώρο. Η Αννα Δημητρίου, που μένει ακριβώς απέναντι από το εργοστάσιο του Σαρακάκη, μας είπε: "Η περιοχή είναι πολύ υποβαθμισμένη. Εφόσον υπάρχει αυτό το πράσινο, γιατί να το καταστρέψουν, όταν το κτίριο του Σαρακάκη είναι ήδη εγκαταλειμμένο και είναι και πολύ μεγαλύτερο; Θέλουν να κάνουν νηπιαγωγεία και δημοτικά, που όντως δεν υπάρχουν, μέσα σε δυο στρέμματα. Τα περιθώρια όσο πάνε και στενεύουν. Οταν υπήρχαν οι χώροι, δεν έφτιαχναν σχολεία, τώρα που είναι ελάχιστοι φαγώθηκαν".

Το δεύτερο εργοστάσιο παραμένει κλειστό από το 1989 και βρίσκεται σε χώρο περίπου 7 στρεμμάτων, ιδανικό για σχολεία. Ο Σύλλογος και οι κάτοικοι πρότειναν στον ΟΣΚ να το αγοράσει. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ιδιοκτήτης του πούλησε ήδη ένα κομμάτι, με αποτέλεσμα να έχει οικοδομηθεί εκεί πολυώροφο κτίριο. "Αφού το εργοστάσιο δε δουλεύει, να γίνει πάρκο και σχολείο. Οσο όμως περνάει το ρουσφέτι, 20ώροφη πολυκατοικία θα χτίσουν. Πρέπει να κινηθεί ο κόσμος, να το παλέψει", υπογράμμισε με τη σειρά του ο Λάζαρος Τοντάι.

Στο τρίτο κλειστό εργοστάσιο - του Λαμπρόπουλου - ένα κομμάτι του οικοπέδου πουλήθηκε σε ένα βιοτέχνη, ονόματι Κυπραίο, ο οποίος επιχείρησε να κάνει 7ώροφο βιοτεχνικό κτίριο με τριώροφο υπόγειο γκαράζ. Οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν και σταμάτησαν τις μπουλντόζες. Μετά από πολλές παρεμβάσεις του Συλλόγου και των κατοίκων στο Δημοτικό Συμβούλιο, σταμάτησε η ανέγερση του κτιρίου και άλλαξε η αρχική απόφαση του δήμου για την άδεια οικοδομής. Ο ΟΣΚ έκρινε κατάλληλο το χώρο αυτό για σχολείο, αλλά δεν έκρινε κατάλληλο το υπόλοιπο κομμάτι του οικοπέδου, γιατί υπάρχουν κτίρια και είναι ασύμφορη η διαδικασία.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο ΟΣΚ έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης των τριών εργοστασίων. Δεν υπάρχει, όμως, επίσημη βεβαίωση ότι θα παραχωρήσει στο δήμο το κτήμα της οδού Πάτμου, ώστε να γίνει πάρκο. Ο Στέφανος Παπαπολυμέρου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου, τόνισε: "Πρέπει ο ΟΣΚ να επιταχύνει τις διαδικασίες απόκτησης των τριών οικοπέδων και πρέπει να παραιτηθεί από τη διαδικαστική διαμάχη με το Σύλλογο και να δεχτεί να συμμετέχει σε μια συζήτηση, ώστε να βρεθεί λύση".

Αλλος ένας ελεύθερος χώρος χάνεται, καθώς η υγεία των πολύπαθων Αθηναίων φαίνεται ότι μετράει λιγότερο από το κέρδος των ιδιωτικών συμφερόντων. Το οικόπεδο Λαμπρόπουλου, έκτασης 2,6 στρεμμάτων, που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Πάγκα και Λ. Ριανκούρ, στους Ανω Αμπελόκηπους, κατά πώς φαίνεται, θα έχει την ίδια μοίρα με πολλούς άλλους ελεύθερους χώρους. Η ίδια η δημοτική αρχή του Δήμου Αθήνας τον καταδίκασε σε αφανισμό.

Την προηγούμενη βδομάδα μπήκαν οι μπουλντόζες. Για το οικόπεδο αυτό έχουν γίνει μέχρι σήμερα πολλοί αγώνες, τόσο από τους κατοίκους όσο και από τους συλλόγους της περιοχής, ώστε να γίνει κοινόχρηστος χώρος πρασίνου και να ενοποιηθεί με την πλατεία Βέμπο που βρίσκεται ακριβώς δίπλα. Δυστυχώς όμως, τα μεγάλα συμφέροντα για μια φορά ακόμη βγήκαν κερδισμένα. Ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου, ο μεγαλοκατασκευαστής Λαμπρόπουλος κατάφερε να πάρει το "πράσινο φως" για να το οικοδομήσει.

Το 1982 με Προεδρικό Διάταγμα είχε χαρακτηριστεί ως κοινόχρηστος χώρος πρασίνου. Ωστόσο ο ιδιοκτήτης του, με διάφορες ενέργειες επιχειρούσε την ανέγερση κτιρίου σε αυτόν. Το '86, επί δημαρχίας Εβερτ, ο Λαμπρόπουλος ήρθε σε συμφωνία με το δήμο παραχωρώντας ένα κομμάτι του οικοπέδου σ' αυτόν για να γίνει πλατεία, η σημερινή πλατεία Βέμπο. Ως αντάλλαγμα, ο Λαμπρόπουλος, πήρε ένα οικόπεδο επί της Λ. Αλεξάνδρας με πολύ μεγαλύτερο συντελεστή δόμησης, περίπου 85 εκατομμύρια δραχμές και κράτησε τον υπόλοιπο χώρο του οικοπέδου που οικοδομεί σήμερα.

Οι κάτοικοι και οι φορείς της περιοχής, δεν έμειναν απαθείς σ' αυτή την υπόθεση και κατέθεσαν προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, που εκδικάστηκε στις 22 Φλεβάρη 1995 και απορρίφτηκε.

Οι κάτοικοι της περιοχής καταγγέλλουν το Δήμο Αθηναίων γιατί δεν ήταν με το μέρος τους. Ο Πέτρος Οικονομόπουλος,γραμματέας του πολιτιστικού συλλόγου της γειτονιάς, τόνισε στο "Ρ": "Για το συγκεκριμένο χώρο δεν είχαμε τη συμπαράσταση του δήμου και έτσι 25 χρόνια αγώνες πήγαν χαμένοι. Πάντα όταν τους ρωτούσαμε τι θα γίνει, το έφερναν σαν τετελεσμένο γεγονός. Η Αθήνα μας πεθαίνει και δεν έχουν καταλάβει τι αξία έχει το πράσινο".

Πάντως, η υπόθεση φαίνεται να έχει και άλλες διαστάσεις. Οπως μας είπε ο Π. Οικονομόπουλος, στην εκδίκαση της προσφυγής τους στο ΣτΕ, ο δικηγόρος τους δεν παρέστη, γιατί - όπως υποστήριξε - δεν ειδοποιήθηκε! Επίσης, η Ειρήνη Χριστοπούλου μας δήλωσε πως έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη εναντίον του Λαμπρόπουλου γιατί διαθέτει στοιχεία σχετικά με τη νομιμότητα των συμβολαίων του οικοπέδου. "Εχω καταθέσει αίτηση στην πολεοδομία με αριθμό 2082/26-7-96 και στο δήμο με αριθμό 3380/26-7-96, ζητώντας να μην του εκδώσουν άδεια οικοδόμησης, αφού εκκρεμεί υπόθεση στην 10η ειδική ανακρίτρια" μας είπε.

Κανείς στη γειτονιά δεν μπορεί να πιστέψει ότι άλλος ένας χώρος θα τσιμεντοποιηθεί, τη στιγμή μάλιστα που αντικειμενικά η περιοχή δεν μπορεί να "σηκώσει" άλλο τσιμέντο. Ο Θανάσης Σκουρούλης πιστεύει ότι η υπόθεση ήταν καταδικασμένη από την αρχή. "Μας κορόιδευαν τόσα χρόνια" μας είπε. Ενώ ο Γιώργος Χριστοδούλου τόνισε: "Είναι απαράδεκτο αυτό που συμβαίνει και δεν πρέπει να επιτρέψουμε στον κάθε μεγαλοκατασκευαστή να ορίζει το μέλλον μας".