Οι πάνω από 1.000.000.000 άνθρωποι που ζουν σε συνθήκες αθλιότητας σε όλο τον κόσμο, το 1.500.000.000 άνθρωποι που δεν έχουν καθαρό νερό να πιουν δεν πιστεύουμε ότι ήλπιζαν ότι στην Κοπεγχάγη θα τους έλυναν τα προβλήματα οι ηγέτες και εκπρόσωποι 182 χωρών, που εκπροσωπούνταν στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για τη φτώχεια και την κοινωνική ανάπτυξη.

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όμως, μαζί με την πλειοψηφία των πολιτικών ηγετών προσπαθούσαν να παρουσιάσουν το μαύρο - άσπρο. Στις πρώτες μέρες της συνόδου παρουσιάζονταν ρόδινα. "Αυτή η σύνοδος θα έχει θετικά ή πολύ θετικά αποτελέσματα", δήλωσε ο Μπούτρος Μπούτρος Γκάλι, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.

Στο τέλος της συνόδου, τα συμπεράσματα που έβγαζαν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ήταν ότι τα αποτελέσματα είναι μηδαμινά - μόνο θεωρητικές ανακοινώσεις χωρίς πρακτικά μέτρα - αλλά το θετικό είναι η συνάντηση τόσο μεγάλων και πολλών ηγετών κρατών στο ίδιο μέρος. Λες και η σύνοδος αυτή ήταν κάποια συνάντηση γνωριμίας των ηγετών και όχι μια σύνοδος για τη συγκεκριμένη λύση οξυμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τουλάχιστον τα 2/5 του πληθυσμού της Γης.

Υπήρξαν, όμως, αντιδράσεις και στην ίδια την Κοπεγχάγη. Στο χώρο που στεγάζονταν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (NGO) πέρα απ' τις απόψεις του κατά πόσο δραστηριοποιήθηκαν για τα προβλήματα που έβαζε η συγκεκριμένη σύνοδος - και θα αναφερθούμε πιο κάτω - υπήρξαν συζητήσεις.

Ο χώρος των NGO - στη συνοικία Χόλμεν λίγο έξω από το κέντρο της Κοπεγχάγης όπου διαδραματιζόταν η "εναλλακτική" Σύνοδος Κορυφής - βρισκόταν σε σαφή αντίθεση με το "Μπέλα Σέντερ", έδρα της Διάσκεψης, ένα τεράστιο κτίριο όπου συνωστίζονταν καθημερινά 10 - 20 χιλιάδες δημοσιογράφοι, αντιπρόσωποι χωρών, ηγέτες και αστυνομικοί, όπου η μια συνέντευξη Τύπου διαδεχόταν την άλλη, τα ενημερωτικά φυλλάδια μοιράζονταν αφειδώς, αλλά κανένας δεν απαντούσε πώς θα λυθούν τα προβλήματα (για να μη μιλήσουμε για την έλλειψη καλής θέλησης).

Από την άλλη πλευρά οι διαδηλώσεις στο κέντρο της Κοπεγχάγης ήταν καθημερινό φαινόμενο. Οι κομμουνιστές μαζί με άλλους αριστερούς, αλλά και τις αυτόνομες ομάδες της Κοπεγχάγης κάθε μέρα διαμαρτύρονταν ενάντια στη "νέα τάξη πραγμάτων", τον ιμπεριαλισμό και τη ληστεία που εντείνεται στις υποανάπτυκτες χώρες.

Ωστόσο, αν είναι αλήθεια ότι η Διάσκεψη αποκάλυψε και προβλήματα ιδεολογικής φύσης, στα οποία αναφερόμαστε αλλού, επίσης αλήθεια είναι ότι και ο χώρος των NGO δεν έμεινε χωρίς αυτά.

Στα παρασκήνια της συνόδου και συγκεκριμένα στο Χόλμεν, στο χώρο των NGO, εντύπωση έκανε η στάση των διοργανωτών, που δίπλα στα κινήματα αλληλεγγύης, στους εκπροσώπους των φτωχών, καταπιεσμένων και αδικημένων της γης, είχαν βάλει περίπτερο με τους "Χάρε Κρίσνα", εναλλακτικές μορφές μασάζ και άλλα περίεργα με τη δικαιολογία της ελεύθερης έκφρασης. Αυτό προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, καθώς η έντονα σοσιαλδημοκρατική ταυτότητα των διοργανωτών δημιούργησε σε πολλούς την εύλογη υποψία ότι στόχος ήταν ο περισπασμός του ενδιαφέροντος των επισκεπτών από το πραγματικό πρόβλημα και τις ουσιαστικές συζητήσεις προς την κατεύθυνση της εξέλιξης της "εναλλακτικής συνόδου" σε ένα πολιτιστικό πανηγυράκι χωρίς αξία. Ενδεικτικό του μεγέθους των αντιδράσεων ήταν τα συνεχώς γεμάτα περίπτερα της Κούβας και των Κούρδων αγωνιστών και η ερημιά που υπήρχε στα περίπτερα της Ευαγγελικής Εκκλησίας και άλλων ομάδων, που παρουσιάζονταν σαν θύματα της καταπίεσης αλλά όχι πολύ πειστικά.

Ο Φιντέλ Κάστρο ήταν ο μόνος επίσημος ηγέτης που τόλμησε να κάνει μια ανοιχτή συζήτηση στο κέντρο της Κοπεγχάγης. Εκεί συγκεντρώθηκαν γύρω στις 8.000 άνθρωποι. Ουρές σχημάτιζαν οι Δανοί που ήθελαν να ακούσουν "ζωντανά" τον Κουβανό ηγέτη να τους εξηγεί την κατάσταση στην Κούβα, για το εμπάργκο από τις ΗΠΑ, αλλά και τη στάση που θα κρατήσει η Κούβα στη Σύνοδο Κορυφής. Ηταν η μεγαλύτερη πολιτική συγκέντρωση που είχε γίνει τα τελευταία χρόνια στην Κοπεγχάγη.

Ο Φιντέλ Κάστρο είπε καθαρά ότι αυτό που ευθύνεται για τη φτώχεια, την εκμετάλλευση και την καταπίεση είναι οι ίδιοι οι καπιταλιστές και οι ιμπεριαλιστές, αυτοί που χύνουν κροκοδείλια δάκρυα σήμερα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους φτωχούς, ενώ η κατάσταση στις χώρες οξύνεται καθημερινά. Με αυτό που έχουν πρόβλημα, τόνισε ο Κάστρο, δεν είναι η φτώχεια, αλλά οι δυνάμεις και οι χώρες εκείνες που αντιτίθενται στην πολιτική τους. Γιατί, συνέχισε ο ηγέτης της Κούβας, δεν είχαν κάνει εμπάργκο όταν η Χιλή και η Αργεντινή είχαν δικτατορία, αλλά κάνουν εμπάργκο εναντίον μας. Αυτό που θέλουν να καταπνίξουν είναι ο σοσιαλισμός, κατέληξε.

"Σε έναν κόσμο που οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι, δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ειρήνη ούτε κοινωνική ή άλλη ανάπτυξη", σημείωσε, έχοντας και την υποστήριξη του αντιπροέδρου της ΛΔ της Κορέας Κιμ Μπιονγκ Σικ.

"Εκεί που δεν υπάρχουν ανθρώπινα συναισθήματα, δεν μπορούν να υπάρχουν ανθρώπινα δικαιώματα. Το χρέος των φτωχών χωρών ανέρχεται σήμερα στα 1.500 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ οι τιμές των πρώτων υλών πέφτουν και οι τόκοι των δανείων αυξάνονται.

Εμείς, παρόλο ότι υπάρχει το εμπάργκο των ΗΠΑ, δεν έχουμε κλείσει ούτε ένα σχολείο, ούτε έναν παιδικό σταθμό. Αν και είμαστε μια φτωχή χώρα, έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό δασκάλων και γιατρών ανά κάτοικο σ' όλο τον κόσμο. Η παιδική θνησιμότητα είναι απ' τις χαμηλότερες, ενώ δεν υπάρχουν αναλφάβητοι. Χρειάζεται λοιπόν κάτι περισσότερο από υποσχέσεις και διακηρύξεις για να λυθούν τα προβλήματα - χρειάζεται πολιτική θέληση και μέτρα. Εμείς θα ψηφίσουμε τη Διακήρυξη και θα κοιτάξουμε να εφαρμοστεί στην πράξη", τόνισε.

Ενδιαφέρον έχει και το ότι ο Φ. Κάστρο αναφέρθηκε και σε έναν άλλο ηγέτη παρόντα στη σύνοδο - τον Ν. Μαντέλα. Ο Νοτιοαφρικανός Πρόεδρος επρόκειτο και αυτός να παρευρεθεί στην ανοιχτή συγκέντρωση, αλλά την τελευταία στιγμή έκανε πίσω, γιατί προτίμησε μια συνάντηση με τους πρωθυπουργούς των σκανδιναβικών χωρών, με σκοπό την οικονομική βοήθεια στη Ν. Αφρική.

Ο Φ. Κάστρο, δηλώνοντας ότι δε θέλει να αναμειχθεί στα εσωτερικά της φίλης αυτής χώρας και, ταυτόχρονα, εκτιμώντας τους αγώνες του ANC για την κατάργηση του συστήματος των διακρίσεων, τόνισε ότι η κατάσταση εκεί "τον ανησυχεί". "Τα τελευταία σημάδια στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή στη Ν. Αφρική δεν είναι καθόλου θετικά", είπε.

Γιάννης ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ

Η φανταστική πλευρά της διάσκεψης...