Το έναυσμα για να ξεκινήσει η σαρωτική επίθεση στην κοινωνική ασφάλιση δόθηκε προχτές, με την απόφαση της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού να αναθέσει την καταστροφική "αναμόρφωση" του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος της χώρας σε ξένους οίκους, σε "αξιόπιστες" κατά την κυβέρνηση τεχνοκρατικές ιδιωτικές εταιρίες. Αυτή την κατεύθυνση υπηρετεί και η τοποθέτηση στη θέση του διοικητή του ΙΚΑ, ενός ειδικού της ιδιωτικής ασφάλισης, του Μ. Νεκτάριου.Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση με την πολιτική της έχει φεσώσει άγρια το μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας, προετοιμάζοντας το έδαφος για την επέλαση που έρχεται.

Ο υπουργός Εργασίας ανακοίνωσε - μετά από συνάντηση με τον πρωθυπουργό - ότι θα αναθέσει σε "αξιόπιστους οίκους" να... μελετήσουν το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας και τις μελέτες τους θα τις παραδώσουν σε επιτροπή (χωρίς να αναφέρει ποιοι θα την αποτελούν), που θα εκδώσει και το πόρισμα για την... αναμόρφωση. Ο ακριβής χρόνος, που θα εξαπολυθεί η επίθεση, θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, που έχουν να κάνουν κυρίως με το χρόνο των εκλογών, ενώ προβληματισμός επικρατεί στα κυβερνητικά επιτελεία, σχετικά με το αν και πώς θα μεθοδευτεί ο "κοινωνικός διάλογος", αφού ουδείς πλέον πέρα από την ηγεσία της κυβερνητικής συνδικαλιστικής παράταξης φαίνεται διατεθειμένος να πάρει μέρος σε μια νέα παρωδία.

Οι αντιασφαλιστικοί στόχοι της κυβέρνησης έχουν αλλεπάλληλες φορές αποκαλυφθεί με δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών και έχουν καταγραφεί και στη διαβόητη έκθεση της επιτροπής Σπράου,που παραπέμπει σε σύστημα αλά Χιλή! Η επιτροπή δέχτηκε τα εύσημα του ΟΟΣΑ, ο οποίος, στην πρόσφατη έκθεσή του για το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, πιέζει με τη σειρά του για την εφαρμογή των ανατριχιαστικών σχεδίων, ξέροντας πως οι πιέσεις του πιάνουν κάθε φορά τόπο.

Ο κυρίαρχος στόχος αποτυπώνεται στη φράση - κλειδί της έκθεσης ΟΟΣΑ, για "μεταφορά σε ένα μερικώς ιδιωτικοποιημένο ασφαλιστικό σύστημα"!Στην κατεύθυνση αυτή, προκρίνονται μέτρα που κυριολεκτικά βάζουν φουρνέλο σε κατακτήσεις και ασφαλιστικά δικαιώματα που αποτελούν τα θεμέλια του κοινωνικού χαρακτήρα της ασφάλισης. Ετσι, προωθούν: Αύξηση του ορίου ηλικίας για συνταξιοδότηση, με κατώτερο πλαφόν τα 65 χρόνια. Μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών. Διεύρυνση του χρόνου εργασίας, με βάση τον οποίο υπολογίζεται η σύνταξη, οδηγώντας σε δραστική μείωσή της. Ανατροπή των κατώτερων ορίων συντάξεων, μετατρέποντάς τα σε προνοιακά βοηθήματα. Αποχαρακτηρισμό των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Επανεξέταση, δηλαδή "κόψιμο" των αναπηρικών συντάξεων.

Τα παραπάνω δεν πατάνε στο κενό, αλλά στους τρεις αντιασφαλιστικούς νόμους της ΝΔ, τους οποίους εφάρμοσε πλήρως η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και τους ενίσχυσε με τον νέο "μίνι" αντιασφαλιστικό νόμο 2776/'99. Πατάνε σε μια "εχθρική" προς τα ασφαλιστικά Ταμεία πολιτική, που ακολουθήθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια από όλες τις κυβερνήσεις, δημιουργώντας σκόπιμα κρίση σ' αυτά, ώστε να πέσει σαν ώριμο φρούτο η "αναμόρφωση".

Ενα τεράστιο "φέσι" έχουν φορέσει στο ΙΚΑ κυβέρνηση και εργοδότες, που αδίστακτα χύνουν "κροκοδείλια δάκρυα" για την κρίση που διέρχεται, τα σοβαρότατα προβλήματα που αντιμετωπίζει και σαν αυτόκλητοι "σωτήρες" επιδιώκουν να τα... λύσουν, γκρεμίζοντας ασφαλιστικά δικαιώματα που κερδήθηκαν με αίμα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΙΚΑ, τα "φέσια" κυβέρνησης και εργοδοτών έχουν εκτιναχτεί στο αστρονομικό ποσό των 1.645,91 δισ. δραχμών, μέχρι τις 31 Δεκέμβρη '99. Αυτά προέρχονται από βεβαιωμένες ασφαλιστικές εισφορές, που δεν έχουν αποδώσει οι εργοδότες, από τη μη απόδοση οφειλών του κράτους στο Ιδρυμα και από την επιβάρυνσή του από την "κοινωνική πολιτική" που εφάρμοσε η κυβέρνηση.

Ο ιδιωτικός τομέας είναι πρώτος στη λίστα των οφειλετών από βεβαιωμένες ασφαλιστικές εισφορές που δεν έχουν εισπραχτεί. Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι και το ότι οι οφειλές του ιδιωτικού τομέα έχουν διπλασιαστεί τα τελευταία δυο χρόνια και από 279,639 δισ. δρχ. το '96, έφτασαν τα 405,066 δισ. δραχμές, το '98, χωρίς να υπολογίζονται τα πρόσθετα τέλη. Συνολικά, οι βεβαιωμένες οφειλές με τα πρόσθετα τέλη που δεν έχουν αποδοθεί στο ΙΚΑ από ιδιωτικό τομέα, δημόσιο τομέα, εκδοτικές επιχειρήσεις κλπ. ανέρχονται στα 772,280 δισ. δραχμές.

Τα παραπάνω ποσά είναι ακόμη μεγαλύτερα, καθώς η εισφοροδιαφυγή "ζει και βασιλεύει". Ετσι, το 11,4% των επιχειρήσεων - στοιχεία ΙΚΑ - δεν είναι καν καταγραμμένο στο ίδρυμα. Επίσης το 24% των εργαζομένων είναι ανασφάλιστοι, δηλαδή ο ένας στους τέσσερις. Το Ιδρυμα εκτιμά ότι η εισφοροδιαφυγή ανέρχεται σήμερα στα 300 δισ. δραχμές.

Σε ένα μεγάλο πλιάτσικο έχει προχωρήσει και η κυβέρνηση, που μόνο από τη μη εφαρμογή της τριμερούς χρηματοδότησης οφείλει στο ΙΚΑ, 361 δισ. δραχμές. Η τριμερής χρηματοδότηση προβλέπεται στους αντιασφαλιστικούς νόμους, αλλά είναι η μοναδική διάταξη που δεν εφαρμόστηκε ποτέ, σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες που αφορούν κατάργηση ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Με αλχημείες της κυβέρνησης, γίνεται προσπάθεια να περιοριστεί το οφειλόμενο ποσό στα 161,8 δισ. δρχ., όμως, ούτε αυτό έχει αποδοθεί. Πέρα απ' αυτά το υπουργείο Οικονομικών έχει αναλάβει να εξοφλήσει χρέη άλλων Ταμείων και κοινωφελών Οργανισμών στο ΙΚΑ, που ανέρχονται στο ποσό των 230,8 δισ. δραχμών, αλλά ούτε αυτά έχει καταβάλει.

Η άλλη πλευρά του πλιάτσικου αφορά την προσπάθεια της κυβέρνησης να εμφανίσει "κοινωνική πολιτική" με χρήματα του ΙΚΑ, δηλαδή των ασφαλισμένων. Αυτή η "κοινωνική πολιτική" έχει στοιχίσει στο ΙΚΑ 281, 83 δισ. δραχμές, με στοιχεία της περιόδου '94 - '99. Σε αυτά δεν έχει υπολογιστεί η ζημιά του ΙΚΑ από την ένταξη του ΕΤΕΜ στο ΙΚΑ - ΤΕΑΜ και που αναμένεται διαχρονικά να φτάσει στο ποσό των 256 δισ. δραχμών. Ενα πολύ χαρακτηριστικό στοιχείο είναι το ότι μόνο οι διατάξεις του τελευταίου νόμου για την πιο ευνοϊκή ρύθμιση των χρεών των εργοδοτών και τη μείωση του συντελεστή υπολογισμού των ενσήμων στις οικοδομές, θα φτάσει το '99 στα 60 δισ. δραχμές.

Σήμερα το οργανικό έλλειμμα του ΙΚΑ ανέρχεται στα 330 δισ. δραχμές και συνολικά έλλειμμα και οφειλές για δάνεια ή σε άλλους οργανισμούς ανέρχονται στα 701,3 δισ. δραχμές. Αν αποδοθούν τα οφειλόμενα στο ΙΚΑ, όχι μόνο καλύπτονται τα χρέη του, αλλά του μένει σαν απόθεμα και ένα περίπου τρισ. δραχμές και δε χρειάζεται κανέναν επίδοξο "σωτήρα" τύπου Σπράου.

Βαρύ τίμημα έχουν πληρώσει οι συνταξιούχοι της χώρας εξαιτίας της αποσύνδεσης των συντάξεων από την εξέλιξη των μισθών και της σκληρής εισοδηματικής πολιτικής λιτότητας που ακολουθήθηκε από τις κυβερνήσεις. Μόνο οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ που αμείβονται με τα κατώτερα όρια - αποτελούν και τη συντριπτική πλειοψηφία - έχουν χάσει ο καθένας απ' το '91 μέχρι τέλος του '98, από 1,423 εκατ. δραχμές. Με τις εξαγγελθείσες... αυξήσεις στις συντάξεις για το '99, οι απώλειες για τον κάθε συνταξιούχο του ΙΚΑ με τα κατώτερα όρια θα εκτιναχτούν στο 1,714 εκατομμύρια δραχμές.

Σε πρόσφατες εγκυκλίους των υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Εργασίας προς τις διοικήσεις όλων των Ταμείων, προβλέπεται να δοθεί 1,4% διορθωτικό ποσό για το '98, λόγω διαφοράς περσινών αυξήσεων από τον επίσημο πληθωρισμό. Επίσης αυξήσεις πείνας για το '99, σε ποσοστό 2,5%, για συντάξεις μέχρι 250.000 δραχμές το μήνα. Για τις μεγαλύτερες συντάξεις και για το ποσό άνω των 250.000 δραχμών, η αύξηση θα είναι 2%.

Οι "γενναιόδωρες" αυτές αυξήσεις ισοδυναμούν για εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους με 40 - 80 δραχμές τη μέρα. Οπως οι ίδιοι οι συνταξιούχοι καταγγέλλουν, όχι μόνο δε φτάνουν να καλύψουν τις αυξήσεις στα τιμολόγια των κοινωφελών Οργανισμών και την ακρίβεια, αλλά ούτε και για ένα κουλουράκι.

Για τους συνταξιούχους αγρότες η κυβέρνηση... απλόχερα δίνει ποσοστό αύξησης 3,9%, που μεταφράζεται σε 1.209 δραχμές το μήνα. Οσο για τις συντάξεις των Ταμείων των αυτοαπασχολούμενων, το ποσοστό αύξησης θα μπορεί να είναι μεγαλύτερο, αρκεί να συνοδεύεται από ανάλογη αύξηση των εισφορών, όμως συνολικά διορθωτικό και αύξηση δε θα ξεπερνούν το 5%. Στα επιδόματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες προβλέπεται αύξηση 8%.

Από την εφαρμογή των αντιασφαλιστικών νόμων μέχρι σήμερα οι κατώτερες συντάξεις από τα 20 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη που ισοδυναμούσαν, έχουν πέσει στα 16,8 ημερομίσθια.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως τη διαφορά αυτή έρχεται να την καλύψει το διαβόητο επίδομα ΕΚΑΣ. Το επίδομα αυτό δεν ενσωματώνεται στη σύνταξη και ουσιαστικά δείχνει την κατεύθυνση της κυβέρνησης να χτυπήσει τις συντάξεις μετατρέποντάς τες σε προνοιακά βοηθήματα. Πέρα απ' αυτό, όμως, σε καμιά περίπτωση δεν καλύπτει τις απώλειες.

Αποκαλυπτικά εδώ τα στοιχεία του ΙΚΑ: Από τους 560.000 συνταξιούχους ΙΚΑ με τις κατώτερες συντάξεις, μόνο 220.000 παίρνουν το ΕΚΑΣ. Ομως και απ' αυτούς μόνο οι μισοί, δηλαδή περίπου 110.000, παίρνουν ολόκληρο το ΕΚΑΣ.

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ