«Ονειρα και όνειρα πήγανε χαμένα και είναι από τα λάθη όλα γκρεμισμένα» αναφέρει στίχος λαϊκού ακούσματος, τ' οποίο μάλλον με πόνο ψυχής τραγουδούν στην ΑΕΚ. Για μια ακόμα περίοδο οι «κιτρινόμαυροι» ξεκίνησαν με στόχους και ελπίδες, που στην πορεία αποδείχτηκαν φρούδες. Η σεζόν δε βρίσκεται ούτε καν στη μέση της. Και όμως, στη Ν. Φιλαδέλφεια, εκ των πραγμάτων, ουσιαστικά έχει τελειώσει. Μόνο για λόγους αυτοσυντήρησης και στηριζόμενοι στην τακτική των εκπτώσεων, έχουν ακόμα αγωνιστικούς στόχους. Από τα μεγαλεπήβολα Τσάμπιονς Λιγκ, ευρωπαϊκή πορεία και πρωτάθλημα, ξέπεσαν πριν το Δεκέμβρη στο κυνήγι εξόδου στο επόμενο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ και το Κύπελλο Ελλάδας. Ακόμα όμως και η επίτευξη τους, είναι ικανή να... σώσει την παρτίδα; Το παρόν της ΑΕΚ είναι χλομό. Το μέλλον;

Οσο και αν κάποιοι θα ξενιστούν, η ΑΕΚ είναι από τα μεγαλύτερα θύματα του συστήματος, στη δημιουργία του οποίου και η ίδια συνέβαλε. Του ποδοσφαίρου - επιχείρηση. «Πληρώνει» τις πολύπλευρες συνέπειες του άκρατου επαγγελματισμού και της πλήρους εμπορευματοποίησης που επέβαλαν συγκεκριμένους κανόνες στο παιχνίδι. Οποιος δεν τους πληρεί, τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο απλώς... έπαιξε και έχασε. Οι επιμέρους λεπτομέρειες, λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές, σαφώς έχουν τη δική τους αξία. Οταν όμως το κάθε κομμάτι συνδεθεί με τ' άλλο, τότε το παζλ σχηματίζει το παραπάνω πλαίσιο. Και αν κάποιοι ξέχασαν, να θυμίσουμε πως πάνω κάτω ανάλογες καταστάσεις πέρασαν Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ, Πανιώνιος, ενώ ακόμα χειρότερες Εθνικός, Πανσερραϊκός κ.ά.

Η ιστορία των «κιτρινόμαυρων» είναι γεμάτη από κρίσεις και προβλήματα. Εξωγενείς αλλά και... οικογενειακοί παράγοντες, κατά καιρούς, συμμετείχαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στη δημιουργία και συντήρηση προβλημάτων. Η ομάδα από το ζενίθ βρισκόταν στο ναδίρ και τούμπαλιν. Ετσι τις περισσότερες φορές, στη διαδρομή του χρόνου, η ΑΕΚ βρισκόταν (εικονικά ή πραγματικά) στο χείλος της καταστροφής. Και τότε εμφανιζόταν άλλος ένας... σωτήρας. Μια από τις σημαντικότερες «πληγές» της είναι η έλλειψη σταθερών και βιώσιμων διοικήσεων.

Κάποιοι σωστά έχουν παρατηρήσει πως χωρίς παρελθόν δεν υπάρχει παρόν και μέλλον. Από μια άλλη οπτική λοιπόν το παρελθόν καθορίζει, ανάλογα πώς θ' αξιολογηθεί, τη συνέχεια. Ας βάλουμε λοιπόν μπροστά τη... μηχανή προβολής. Αφετηρία της επιστροφής στα δρώμενα της πρόσφατης ιστορίας θα 'ναι η περίοδος '79 - '80 οπότε καθιερώθηκε το επαγγελματικό πρωτάθλημα. «Καπετάνιος» της ΑΕΚ ο Λουκάς Μπάρλος, ένας από τους ελάχιστους παράγοντες, που έχασε από το... χόμπι του. Το 1981 τον διαδέχεται ο Ανδρέας Ζαφειρόπουλος. Η λέξη ηρεμία εξαφανίζεται από το λεξιλόγιο στη Ν. Φιλαδέλφεια.

Για επτά χρόνια η ομάδα περνάει από «σαράντα κύματα». Η κορύφωση της κρίσης εκδηλώνεται με την είσοδο των οπαδών στο γήπεδο και την απαίτηση απομάκρυνσης του ιδιοκτήτη. Το '88 εμφανίζεται ο Στράτος Γιδόπουλος που ισχυρίζεται πως είναι και κάτοχος των μετοχών. Οταν η αγαλλίαση της κατάκτησης του πρωταθλήματος μετά από 10 χρόνια κοπάζει και εμφανίζονται οικονομικά προβλήματα, επιστρέφει στο προσκήνιο η γνωστή εικόνα. Το '92 αναλαμβάνουν οι Καρράς - Μελισσανίδης και οι επιτυχίες ξανάρχονται στη Ν. Φιλαδέλφεια. Ομως η χαρά δε θα κρατήσει πολύ. Επιχειρηματικές διαφωνίες των «διούσκουρων», δημιουργούν αδιέξοδο και φέρνουν το '95 στην ΠΑΕ τον Μιχάλη Τροχανά. Παρά τις όποιες επιτυχίες, νέα ταραγμένη περίοδο. Κωμικοτραγικά γεγονότα και το '97 «από μηχανής Θεός» παρουσιάζεται η ENIC. Μια πολυεθνική εταιρία. Το... παιχνίδι πλέον χοντραίνει και περνάει σ' άλλα επίπεδα. Η τυραννία της ΑΕΚ κάνει τη διαδρομή Αθήνα - Λονδίνο.

Ο «σωτήρας» είναι απρόσωπος άρα μηδαμινά ελεγχόμενος. Δεν έχει συναισθήματα και ξεκαθαρισμένους στόχους. Το κέρδος που επιδιώκει μάλλον δεν περιορίζεται μόνο στην εισροή χρημάτων. Η ΑΕΚ είναι μόνο ένα από τα... κλαδιά του δέντρου. Από πού έρχεται και πού πηγαίνει; Το μυστήριο σ' όλο του το μεγαλείο. Η απόσταση των μεγαλοστομιών με την πράξη τεράστια. Σχεδόν όσα και τα διαπλεκόμενα. Μητρικές, θυγατρικές και εικονικές εταιρίες, συνέταιροι, συνεργαζόμενοι, υπάλληλοι. Ενας λαβύρινθος. Ποιος εργάζεται για ποιον και φυσικά για τι; Εν κρυπτώ συναλλαγές που αφορούν την ΑΕΚ.

Σ' ευρύτερο πλαίσιο γιγαντώνεται ο εναγκαλισμός ποδοσφαίρου - συμφερόντων(τζιράρονται μεγαλύτερα ποσά, τηλεοπτικά δικαιώματα, χορηγοί κλπ.). Μεγαλώνουν οι αλληλοεξαρτήσεις και «νομιμοποιείται» η τακτική των συγκοινωνούντων δοχείων. Ξαφνικά για την ΑΕΚ εμφανίζεται νέος «ιππότης». Είναι η NETMEND, η ιδιοκτήτρια εταιρία του συνδρομητικού καναλιού. Από το 77% των μετοχών της ENIC Ελλάς, παίρνει το 44%. Τώρα πλέον στη Ν. Φιλαδέλφεια τα πάντα καθορίζονται από το τρίγωνο Αγγλίας, Ολλανδίας, Αθήνας... Και συχνά πυκνά αναζητούνται και άλλοι συνέταιροι. Ολο αυτό το διάστημα τα πρόσωπα πάνε και έρχονται. Εκπρόσωποι ιδιοκτητών, τεχνοκράτες, διοικούντες υπάλληλοι. Ομως «όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν» αν δεν πηγαίνουν στο χειρότερο. Ο αποχωρών διαρρέει πόλεμο υπονόμευσης και ο αναλαμβάνων υπόσχεται καλύτερες μέρες. Ολο αυτό το αλισβερίσι και η θολούρα σπρώχνουν το «δικέφαλο» σε μεγαλύτερο αδιέξοδο.

Αναζητώντας μια ακόμα άποψη, απευθυνθήκαμε σε μια «σημαία» για την ΑΕΚ. Τον Μίμη Παπαϊωάννου. Τον άνθρωπο (για τον παίχτη κάθε κουβέντα περισσεύει) που γνωρίζει το ποδόσφαιρο και την ομάδα. Το χαρακτήρα που δε δίστασε ν' αποχωρήσει όταν έμαθε πως ο Γιδόπουλος είχε ψευδώς πει ότι είναι ιδιοκτήτης. Δε σκέφτηκε την καρέκλα, σεβάστηκε την ιστορία του, όπως και ο ίδιος λέει. «Δεν μπορούσα να τους κοιτάω όλους στα μάτια, αφού τους είχα πει ψέματα». Το παρατσούκλι του ήταν «βλάχος» και όπως θα διαπιστώσετε από τα λόγια του, το τιμά. Μιλάει καθαρά και ξάστερα, χωρίς περιστροφές και σκοπιμότητες:

«Η ΑΕΚ δεν έχει στιβαρές διοικήσεις. Εχει περιοδεύοντες θιάσους. Κάποιοι είναι, άλλοι το παίζουν ΑΕΚτζήδες. Κακώς συμμετέχουν σε διαδικασίες όπου δεν έχουν αρμοδιότητες. Γιατί κάθονται, πρέπει να φύγουν. Από Γιδόπουλο ως Μαμαντζή να μας πουν τι είναι. Δε θέλω να μιλάω έτσι, αλλά πρέπει να τα πω όσο και αν στεναχωριέμαι. Κάποιοι μπήκαν για τις καρέκλες, οι οποίες είναι ενοικιαζόμενες. Είναι λάθος το πρότυπο της ιδιοκτήτριας εταιρίας με υπαλλήλους που διοικούν. Γίνονται λάθη, αλλά κανείς δε λογοδοτεί. Εμείς δεν ξέρουμε ποιος φταίει, ο ιδιοκτήτης ή ο υπάλληλος. Πού θα πάει αυτό; Η ΑΕΚ έχει μπλέξει σ' αβεβαιότητα. Δεν ξέρω στην Ευρώπη αν θέλουν τέτοια μοντέλα που δεν ελέγχονται, αλλά για την ΑΕΚ είναι ό,τι χειρότερο. Ο τρόπος που λειτουργούν οι ιδιοκτήτες είναι παράξενος. Ολοι ψάχνουμε τι γίνεται. Απαιτείται διαφάνεια. Ακούγονται τεράστια ποσά, μεγάλες αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου. Πού ξοδεύτηκαν τόσα χρήματα; Οταν περιπλέκονται τα διοικητικά, μπλέκουν όλα. Βασική αιτία για ό,τι συμβαίνει στην ΑΕΚ είναι τα διοικητικά. Αν αυτά φτιάξουν, όλα διορθώνονται». Στα παραπάνω να προσθέσουμε δύο πράγματα. Αφ' ενός, ότι ο πόλεμος χαρακωμάτων από επίδοξους μνηστήρες και "κυβερνητικούς" μαίνεται. Αφ ' ετέρου, πως η περιβόητη συνέντευξη των ιδιοκτητών, όπου υποτίθεται πως θα μιλήσουν για όλα, έχει παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες...

Η έλλειψη λοιπόν «στιβαρής διοίκησης», ικανών στελεχών που θα... κρατήσουν το τιμόνι στη φουρτούνα, αποτελεί το βασικό πρόβλημα στην ΑΕΚ. Απ' αυτό πηγάζουν, στο μεγαλύτερο βαθμό, και τ' άλλα που συντέλεσαν στη δημιουργία της κρίσης. Π.χ., το προπονητικό πηγαινέλα. Από το '88 ως το '96 ο Μπάγεβιτς, εκτός των άλλων, ενέπνεε εμπιστοσύνη και λειτουργούσε ως «κυματοθραύστης». Εκτοτε κανείς δε στέριωσε, ούτε φυσικά κατάφερε να παρουσιάσει έργο. Το '96 ανέλαβε ο Ραβούσης, τον διαδέχτηκε την επόμενη σεζόν ο Ντουμιτρίου, αλλά η χρονιά ολοκληρώθηκε με το Μήνου. Το '98 ξεκίνησε με τον Στεπάνοβιτς, συνεχίστηκε για λίγο με τον Καραγκιοζόπουλο και τελείωσε με τον Μπλαχίν. Ο Τουμπάκοβιτς ήρθε με τυμπανοκρουσίες και απόλαυσε αξιοζήλευτη ασυλία. Ομως κάποιες κινήσεις του και τ' αποτελέσματα ανέτρεψαν άρδην το κλίμα.

Ευθύνεται για τις επιλογές των ξένων, με πιο προκλητική περίπτωση τον κύριο Τσίριτς. Το πολυδιαφημισμένο ταλέντο του παίχτη γύρω από τον οποίο «χτίστηκε» η ομάδα, δε φάνηκε ούτε κατ' ελάχιστο. Ο ακριβοπληρωμένος άσος πήρε την ΑΕΚ στις πλάτες του μόνο σε κάποια φιλικά του καλοκαιριού. Στα δύσκολα ήταν συστηματικά απών και σε καμιά περίπτωση δε δικαιολόγησε το υψηλότατο μεροκάματό του. Επίσης στον «Τούμπα» χρεώνεται εξοργιστική ασυλία στους συμπατριώτες του, αλλά και λειψή επαφή με πολλούς παίχτες. Αρκετοί έχουν ενστάσεις και για εντός παιδιάς αποφάσεις του.

Μερίδιο ευθύνης όμως έχουν φυσικά και οι παίχτες. Ο σωστός επαγγελματίας αποδίδει σχεδόν υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Γιατί, όχι μόνο φέτος, κάποια παιχνίδια έπρεπε να κερδηθούν... χωρίς προπονητή. Δυστυχώς όμως, ορισμένοι φέρονται σαν κακομαθημένα παιδιά, μ' ερασιτεχνική νοοτροπία. Αυτό δείχνει η συνεχής μετάθεση των ευθυνών στον εκάστοτε τεχνικό. Ο ένας «μεθύστακας», ο άλλος «άσχετος» κλπ., ποτέ δεν έγινε αυτοκριτική. Μ' αυτά δε θέλουμε ν' αμφισβητήσουμε την αξία κανενός. Αλλά δεν είναι εύκολα κατανοητό πως τη μια Κυριακή είναι «γίγαντες» και την άλλη «νάνοι». Οι ικανότητες δεν είναι... λεωφορείο να πηγαινοέρχονται. Η θέληση ίσως...

Μ' αυτά και μ' αυτά λοιπόν η ΑΕΚ για μια ακόμα φορά βρίσκεται μπροστά σε σταυροδρόμι. Η πραγματικότητα είναι «γκρίζα» και η κατάσταση απαιτεί άμεσες αποφάσεις. Οι έχοντες τα γένια έχουν και τα χτένια. Θα πρέπει όμως να σκεφτούν δύο πράγματα. «Το διοικείν εστί προβλέπειν» και «το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού». Η ιστορία του καθενός θα γραφτεί με βάση τις πράξεις και όχι τις εξαγγελίες του».