Eurokinissi

Στην Κομισιόν έχουν φτιαχτεί τέσσερα σενάρια αναθεώρησης της ΚΟΑ κρασιού, που όλα κινούνται από αρνητική ως πολύ αρνητική κατεύθυνση. Κάπως έτσι, με σενάρια, ξεκίνησε και η επιχείρηση αναθεώρησης του τομέα της ζάχαρης και από φέτος κιόλας η τευτλοκαλλιέργεια μειώθηκε κατά 150.000 στρέμματα και τουλάχιστον τρία από τα πέντε εργοστάσια της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης κινδυνεύουν άμεσα με λουκέτο. Πάντως, αναφορικά με το κρασί, η Κομισιόν αναμένεται να ανακοινώσει τις προτάσεις της στις 21- 22 του Ιούνη και αφού γίνει ο πρώτος γύρος παζαριών θα καταρτιστεί από φθινόπωρο η σχετική πρόταση κανονισμού για την αναθεώρηση της ΚΟΑ. Στόχος είναι να ψηφιστούν τα νέα μέτρα μέχρι τέλος του 2006 αρχές 2007 και να τεθούν σε ισχύ από 1/8/2007, χωρίς βέβαια να αποκλείεται, αν τραβήξουν οι διαπραγματεύσεις, να ξεκινήσουν να ισχύουν από το 2008.

Τα τέσσερα σενάρια που φτιάχτηκαν από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Κομισιόν και υποβλήθηκαν στην επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ έχουν, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, ως εξής:

Το πρώτο σενάριο λέγεται «καθεστώς με ενδεχομένως περιορισμένες προσαρμογές». Εδώ, με λίγα λόγια, προτείνεται: Η επέκταση της απαγόρευσης των φυτεύσεων και μετά το 2010, μέτρα οριστικής εγκατάλειψης, να γίνεται αναδιάρθρωση και αλλαγή καλλιέργειας. Να γίνεται απόσταξη υποπροϊόντων. Μείωση των ποσών του άρθρου 29 για την πόσιμη αλκοόλη και σύνδεση της απόσταξης κρίσης με υποχρεωτική εγκατάλειψη των αμπελώνων. Μικρές βελτιώσεις στην ιδιωτική αποθεματοποίηση και στις ενισχύσεις χυμών σταφυλής. Διατήρηση του επιπέδου εμπλουτισμού με ζάχαρη. Κατάργηση των εξαγωγικών επιδοτήσεων και διατήρηση οινολογικών πρακτικών, ποιοτικής πολιτικής, προστασίας γεωγραφικών ενδείξεων και ετικεταρίσματος.

Το δεύτερο σενάριο λέγεται «βαθιά μεταρρύθμιση της ΚΟΑ». Εδώ προτείνεται: Η διατήρηση μιας μορφής Κοινής Οργάνωσης Αγοράς και η αναθεώρηση, δηλαδή κατάργηση, όλων των παρεμβατικών μέτρων. Η ενίσχυση του περιορισμού της παραγωγής και της οριστικής εγκατάλειψης, καθώς και η απαγόρευση φυτεύσεων και μετά το 2010. Περιορισμός των αναδιαρθρώσεων με μείωση των σχετικών κονδυλίων. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που διατίθενται στον τομέα κρασιού να μεταφερθούν σε εθνικό φάκελο και σε μέτρα του πυλώνα Β΄ της ΚΑΠ. Κατάργηση των αποστάξεων και αντικατάσταση της απόσταξης κρίσης μέσα από ένα μηχανισμό που θα λέγεται «δίχτυ ασφαλείας», ο οποίος θα χρηματοδοτείται από τον λεγόμενο εθνικό φάκελο. Να καταργηθούν οι εξαγωγικές επιδοτήσεις και να υπάρχει ιδιωτική αποθεματοποίηση. Περιορισμός της χρήσης ζάχαρης. Τα κονδύλια που θα εξοικονομηθούν από τις περικοπές να πάνε στον εθνικό φάκελο ή στο Β΄ πυλώνα της ΚΑΠ, που βεβαίως δεν έχουν σχέση με την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής και της αμπελοκαλλιέργειας. Στην περίπτωση της αμπελοκαλλιέργειας μπορεί να δοθούν κάτι ψίχουλα για αναδιαρθρώσεις, αλλά τα περισσότερα λεφτά θα πάνε σε εκριζώσεις και αλλαγή καλλιέργειας. Επίσης, ο πυλώνας Β΄ έχει να κάνει με δράσεις, όπως η πρόωρη συνταξιοδότηση και ενδεχομένως προγράμματα όπως, π.χ., για μουσεία αμπέλου και οίνου... Ο εθνικός φάκελος θα μπορεί να χρηματοδοτεί ανάλογα με τα φράγκα που θα υπάρχουν τον λεγόμενο πράσινο τρυγητό, δηλαδή την καταστροφή της παραγωγής πριν τον τρύγο. Το τελευταίο το ζητούν οι Γάλλοι.

Το τρίτο σενάριο λέγεται «μεταρρύθμιση σύμφωνα με τις γραμμές μεταρρύθμισης της ΚΑΠ». Εδώ προτείνεται: Ο προϋπολογισμός του τομέα κρασιού να μετατραπεί σε καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης, δηλαδή να δοθούν αποδεσμευμένες στρεμματικές ενισχύσεις. Τα αμπέλια εισάγονται στο γενικό σύστημα της διαγώνιας συμμόρφωσης και της οικονομικής πειθαρχίας της ΕΕ. Τα υπόλοιπα είναι τα ίδια με τα όσα περιλαμβάνονται στο 2ο σενάριο.

Το τέταρτο σενάριο λέγεται «πλήρης απελευθέρωση της αγοράς οίνου». Εδώ, με λίγα λόγια, προτείνεται: Να μην υπάρχει ΚΟΑ κρασιού. Κατάργηση όλων των οργάνων ελέγχου. Φυτεύσεις, αναδιαρθρώσεις και μέτρα αγοράς καταργούνται. Μέρος ή το σύνολο του προϋπολογισμού να πάει στον Β΄ πυλώνα. Να ακολουθηθούν οι οινολογικές πρακτικές που θέτει το Διεθνές Γραφείο Οίνου και Αμπέλου, το οποίο βασικά υπάρχει για να προωθεί τα συμφέροντα των μεγάλων οινοβιομηχάνων. Να συνεχιστεί η χρήση της ζάχαρης και να μην υπάρχει διαχωρισμός οίνων Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (ΟΠΑΠ), Τοπικών οίνων και οι ισχύοντες όροι στις ετικέτες και τα όποια ζητήματα να διευθετούνται από την Κομισιόν και τις υπηρεσίες και όχι από το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ. Το σενάριο αυτό το υποστηρίζει βασικά η Αγγλία.

Οι υπάρχουσες πληροφορίες λένε πως το πρώτο σενάριο μπήκε απλώς για να υπάρχει, ενώ η Κομισιόν προκρίνει το δεύτερο σενάριο. Οπως εκτιμάται, οι τελικές προτάσεις θα βασιστούν στα σενάρια 2 και 3 και ενδεχομένως να συμπεριλάβουν στοιχεία και από το σενάριο 4. Το σίγουρο είναι πως σε συνέχεια των προηγούμενων αναθεωρήσεων θα ληφθούν ακόμα πιο οδυνηρά μέτρα για την ελληνική αμπελοκαλλιέργεια, τα κρασοστάφυλα και το κρασί. Ολα τα σενάρια, ανεξαρτήτως των όποιων παραλλαγών, έχουν γίνει με βάση τις απαιτήσεις των μεγάλων οινοβιομηχανιών της ΕΕ, αλλά και εκτός ΕΕ. Τα σενάρια αυτά αντιπροσωπεύουν τις επιδιώξεις των βόρειων χωρών της ΕΕ, καθώς και τα συμφέροντα και τις ισορροπίες εντός της ΕΕ. Ομως, οι Ελληνες αμπελουργοί και οι εγχώριες μικρομεσαίες οινοποιητικές επιχειρήσεις σε τίποτα δε θα ωφεληθούν, από το δεδομένο αρνητικό πλαίσιο της αναθεώρησης, ανεξάρτητα από το ποια παραλλαγή θα ψηφιστεί τελικά.

Στην ουσία αυτό που επιχειρείται είναι η εγκατάλειψη της αμπελοκαλλιέργειας και η δραστική συρρίκνωση της παραγωγής κρασιού. Αλλωστε, και στα σενάρια που έχουν γίνει η απαγόρευση νέων φυτεύσεων και τα κίνητρα για εγκατάλειψη - εκρίζωση και οι πρόωρες συντάξεις έχουν την πρώτη θέση. Από κει και πέρα, στο όνομα των παζαριών του ΠΟΕ, των απαιτήσεων των βόρειων χωρών της ΕΕ, αλλά και των ΗΠΑ, η προστασία της κοινοτικής παραγωγής και της ποιότητας του κρασιού πάει περίπατο. Για παράδειγμα, σχεδιάζεται να επιτραπεί η ανεξέλεγκτη εισαγωγή μούστου από τρίτες χώρες και μετά την εμφιάλωσή τους να εμφανίζεται ως ευρωπαϊκό. Ετσι, π.χ., η Σουηδία θα φτιάχνει και θα μπορεί να εξάγει σουηδικό κρασί! Παράλληλα, στο όνομα των κερδών λανσάρεται η λογική των φαστ φουντ και στο κρασί, ενώ οινοβιομηχανίες με πρόφαση την αντιαλκοολική εκστρατεία ζητούν να γίνουν κρασιά λάιτ με κάτω από 8-8,5 βαθμούς, που είναι το όριο. Μέσα σε όλα αυτά μεγάλες οινοβιομηχανίες της ΕΕ αγοράζουν εκτάσεις εκτός ΕΕ και συνεργάζονται με χώρες, όπως η Αργεντινή, η Κίνα, η Χιλή και η Αυστραλία και θα βρίσκουν από εκεί πάμφθηνη πρώτη ύλη.

Η ΚΑΠ, ο ΠΟΕ και η «παγκοσμιοποίηση» δεν πρόκειται να βλάψουν τα συμφέροντα των μεγάλων οινοβιομηχανιών εντός και εκτός ΕΕ. Αυτοί που θα την πληρώσουν είναι οι αμπελουργοί και οι οικογενειακές - μικρομεσαίες εγχώριες οινοποιητικές επιχειρήσεις και όσοι εξαρτούν την επιβίωσή τους από τον τομέα της αμπελοκαλλιέργειας - κρασιού. Επίσης, θα υπάρξει και γενικότερο πρόβλημα σε περιοχές όπου τα αμπέλια είναι βασική καλλιέργεια. Κι αμπέλια υπάρχουν σε πολλές ημιορεινές, ορεινές και μειονεκτικές περιοχές. Το θέμα είναι πως τα όσα αποφασίζει και υλοποιεί η ΕΕ μέσω ΚΑΠ και ΠΟΕ, έχουν ήδη δυσμενείς επιπτώσεις στην τιμή των κρασοστάφυλων και στο εισόδημα των αμπελουργών. Τα τελευταία χρόνια οι τιμές έχουν πέσει σε εντελώς εξευτελιστικά επίπεδα και οι αμπελουργοί βρίσκονται σε απόγνωση. Επαθαν ό,τι έπαθαν και οι καπνοπαραγωγοί. Πάντως, μαζί με τα τέσσερα σενάρια της ΕΕ, ακούγεται έντονα τελευταία πως θα δοθούν δελεαστικά πριμ εγκατάλειψης της αμπελοκαλλιέργειας. Φημολογείται ότι θα είναι 600 ευρώ το στρέμμα κατά μέσο όρο, για μια πενταετία τουλάχιστον. Αν γίνει τελικά κάτι τέτοιο είναι σίγουρο πως πολλοί αμπελουργοί θα εγκαταλείψουν. Στην περίπτωση που αποφασιστεί να δοθεί αποδεσμευμένη ενίσχυση το ποσό δε φαίνεται να ξεπερνά τα 30 ευρώ το στρέμμα για την Ελλάδα, πράγμα που επίσης δε λύνει κανένα πρόβλημα, αλλά συμβάλλει στη λογική της εγκατάλειψης της αμπελοκαλλιέργειας.

Τα δεδομένα που διαμορφώνονται δείχνουν ότι η ΕΕ ακολουθεί πολιτική εξαφάνισης βασικών καλλιεργειών στην Ελλάδα. Ηδη από φέτος η καπνοκαλλιέργεια σχεδόν εξαφανίστηκε και η τευτλοκαλλιέργεια μειώθηκε κατά 150.000 στρέμματα, δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις και για τις υπόλοιπες καλλιέργειες που τις «περιέλαβε» η νέα ΚΑΠ. Τώρα φαίνεται πως έρχεται η σειρά της αμπελοκαλλιέργειας και ακολουθούν τα οπωροκηπευτικά. Μπροστά σε αυτή τη λαίλαπα της νέας ΚΑΠ και του ΠΟΕ, η λύση είναι η σθεναρή αντίσταση και η ανατροπή αυτών των σχεδιασμών-αποφάσεων. Η μικρομεσαία αγροτιά καλείται να μην υποταχτεί και συμβιβαστεί με το «μαύρο» μέλλον που της επιφυλάσσει η ΕΕ και να αντιδράσει αγωνιστικά, δυναμικά, επίμονα, και σε αυτόν τον αγώνα θα πρέπει να λάβουν μέρος όσοι θίγονται από τη νέα ΚΑΠ και τον ΠΟΕ. Εργαζόμενοι, μικροεπιχειρηματίες και αυτοαπασχολούμενοι, νεολαία, συνταξιούχοι, κ.ά. Εκτός των άλλων, με τη νέα ΚΑΠ, θα πούμε το κρασί κρασάκι...