ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ - ΠΡΙΣΤΙΝΑ.-

Η φωτιά των συγκρούσεων έχει φουντώσει για τα καλά στο Κόσσοβο, με τους πρόσφυγες να καταμετριούνται πλέον σε πολλές δεκάδες χιλιάδες και οι νεκροί του τελευταίου τριμήνου σε πάνω από 250. Ωστόσο, οι δύσκολες ώρες για τους κατοίκους της σερβικής επαρχίας, αλλά και της ΝΟ Γιουγκοσλαβίας γίνονται ακόμη πιο οδυνηρές μετά τις τελευταίες οικονομικές κυρώσεις που αποφάσισαν ΗΠΑ και ΕΕ. Παράλληλα με τον "κλοιό" των οικονομικών μέτρων κατά του Βελιγραδίου, δίνουν και παίρνουν τα σενάρια πολυεθνικής επέμβασης, παρά τις ρωσικές ενστάσεις και τους γερμανικούς δισταγμούς...

Οι αποφάσεις που πήραν, την περασμένη Δευτέρα, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Λουξεμβούργο δεν αιφνιδίασαν κανέναν, καθώς και σ' αυτή την περίπτωση εφαρμόστηκε η γνωστή "συνταγή" των εμπορικών κυρώσεων. Τουτέστιν; Απαγόρευση των επενδύσεων της ΕΕ στη ΝΟ Γιουγκοσλαβίας και πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων του Βελιγραδίου στο εξωτερικό. "Συνταγή" που ακολουθήθηκε όμοια, λίγες ώρες μετά, και από τις ΗΠΑ. Ομως, σταματούν οι συγκρούσεις με οικονομικές κυρώσεις; Θα αναχαιτιστούν τα "πήγαινε - έλα" και ο εξοπλισμός, μεταξύ άλλων, των Αλβανών αυτονομιστών του "Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου" από τις στρατιωτικές αποθήκες της γείτονας Αλβανίας, με το "πάγωμα" των περιουσιακών στοιχείων της Σερβίας στο εξωτερικό; "Ουραγός" τέτοιων αποφάσεων έγινε και η ελληνική κυβέρνηση, που - προς έκπληξη του Βελιγραδίου - "φρόντισε" να παρατηρήσει πως οι τρέχουσες εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο δεν είναι "εσωτερική υπόθεση" της Σερβίας...

"Οι στρατιωτικές εξελίξεις στο Κόσσοβο ξεδιπλώνονται πιο γρήγορα από τα στρατιωτικά σχέδια του ΝΑΤΟ", παρατηρούσαν διπλωματικές πηγές του Βορειοατλαντικού Συμφωνούν χτες στις Βρυξέλλες. Λίγες μέρες πριν, οι ΝΑΤΟικοί στρατηγοί εστίαζαν τις προσπάθειές τους σε στρατιωτικές ασκήσεις και χρήση στρατευμάτων, με σκοπό την παροχή βοήθειας σε Αλβανία και ΠΓΔΜ, σε προβλήματα που σχετίζονταν άμεσα με πρόσφυγες ή μεθοριακούς ελέγχους. Τώρα, ανώτεροι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ παραδέχονται ανοιχτά ότι "στον ορίζοντα είναι ορατές πιο προκλητικές προοπτικές, συμπεριλαμβανομένης και της στρατιωτικής επέμβασης" ("Ασοσιέιτεντ Πρες"). Ετσι, φαίνεται από τώρα σίγουρο πως ένα πράγμα θα κυριαρχήσει στις συνομιλίες που θα έχουν αύριο και μεθαύριο οι υπουργοί Αμυνας στις Βρυξέλλες: Οι εξελίξεις στο Κόσσοβο και οι τρόποι αναχαίτισης των συγκρούσεων. Τα σενάρια που αναφέρονται σ' αυτό το ζήτημα είναι πολλά και "θολά".

Ορισμένοι προτείνουν την εξαπόλυση αεροπορικών επιδρομών κατά σερβικών θέσεων ή τη δημιουργία μιας εναέριας απαγορευμένης ζώνης. Αλλοι πάλι διστάζουν να "συνυπογράψουν" ένα τέτοιο σενάριο, παρατηρώντας ότι αυτό που φαίνεται αποτρεπτικό για τους Σέρβους, θα μπορούσε να λειτουργήσει "ενθαρρυντικά" για τους Κοσσοβάρους αυτονομιστές. Οι Βρετανοί, υποστηριζόμενοι από τους Αμερικανούς, πιέζουν για μια απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που θα εξουσιοδοτεί τις μεγάλες δυνάμεις να πάρουν "όλα τα αναγκαία μέτρα" για την πραγματοποίηση μιας στρατιωτικής επέμβασης. Κάτι που συνιστά "νομιμότυπη και νομιμοφανή" (όχι πάντως νόμιμη...) βάση, υπό την προϋπόθεση πως θα πειστεί και θα συνεργαστεί η Μόσχα.

Είναι πάντως χαρακτηριστικό το γεγονός ότι χτες το πρωί, ο Ολλανδός υπουργός Αμυνας Γιόρις Φοορχέφε ανακοίνωσε ότι θα υποστηρίξει την Πέμπτη ενώπιον των ομολόγων του του ΝΑΤΟ την πραγματοποίηση συμμαχικών αεροπορικών επιδρομών ακριβείας εναντίον σερβικών στρατιωτικών στόχων, καθώς και την επιβολή απαγόρευσης στην αεροπορία του Βελιγραδίου να πραγματοποιεί πτήσεις πάνω από το Κοσσυφοπέδιο.Οπως είναι εξίσου ενδεικτικές οι πρόσφατες αντιδράσεις από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ή το γνωστό διεθνή μεσολαβητή στην Πρώην Γιουγκοσλαβία, Καρλ Μπιλντ. Ο Τζέιμς Ρούμπιν δεν απέκλεισε προχτές την "προοπτική" των στρατιωτικών επιθέσεων στο Κόσσοβο, πράγμα που έκανε και ο Καρλ Μπιλντ, γράφοντας στους "Φαϊνάνσιαλ Τάιμς": "Το Κόσσοβο είναι πειραματικό έδαφος. Ελπίζουμε να δούμε εάν εκεί έχουν αφομοιωθεί τα μαθήματα των πολέμων στην Κροατία και τη Βοσνία. Μέχρι στιγμής, υπάρχουν αμυδρές ελπίδες... " (!).

Μικρή "παραφωνία" σ' αυτά τα σενάρια, ήταν ο Γερμανός υπουργός Αμυνας, Φόλκερ Ρίε, που καταδίκασε τις εκκλήσεις για στρατιωτική επέμβαση στο Κόσσοβο, υποστηρίζοντας πως αυτή η "λύση" πρέπει να είναι η τελευταία... Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Φραγκφούρτερ Αλγκεμάινε",ο Ρίε καταδίκασε τις εκκλήσεις υπουργών Εξωτερικών ορισμένων δυτικών χωρών για στρατιωτική επέμβαση πριν εξαντληθούν όλες οι άλλες επιλογές, επισημαίνοντας: "Πριν από μία στρατιωτική επέμβαση, οι δυτικές δυνάμεις πρέπει να εξαντλούν όλες τις δυνατότητες άσκησης πολιτικών και οικονομικών πιέσεων - πράγμα που δεν έχει ακόμα συμβεί. Είναι, πάντως, υποκριτικό να ζητεί κανείς στρατιωτική δράση στο Κοσσυφοπέδιο και ύστερα, σε κεκλεισμένων των θυρών συναντήσεις του ΝΑΤΟ, να εμποδίζει την επεξεργασία των απαραίτητων σχεδίων"!

Τέλος, στους κινδύνους που ενυπάρχουν σε μία ενδεχόμενη επέμβαση από το εξωτερικό στο Κόσσοβο αναφέρθηκε χτες ο Ρώσος Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν σε κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε χτες μαζί με τον Γερμανό καγκελάριο Χέλμουτ Κολ. Σύμφωνα μάλιστα με τον εκπρόσωπό του, Σεργκέι Γιαστρεζέμπσκι, ο Ρώσος πρόεδρος θα χρησιμοποιήσει την επιρροή του και θα επιχειρήσει άμεσα συνάντηση με τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Από την πλευρά του, ο Γερμανός καγκελάριος είπε ότι δε συζήτησαν για ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση στη διένεξη, εκφράζοντας την ανησυχία της χώρας του για μια νέα πιθανή έξοδο των προσφύγων, με τη σημείωση πως η Γερμανία έχει δαπανήσει περίπου 15 δισεκατομμύρια μάρκα για τη φιλοξενία και υποστήριξη των προσφύγων από τον πόλεμο της Βοσνίας...

Πειθήνια όργανα της αμερικανικής διπλωματίας οι βαλκανικές χώρες, άλλες πρόθυμα, άλλες με κάποιο σκεπτικισμό, έσπευσαν όλες να ικανοποιήσουν την απαίτηση για απομόνωση της Γιουγκοσλαβίας.

Η Διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών των βαλκανικών χωρών, που πραγματοποιήθηκε το χτες και προχτές στην Κωνσταντινούπολη, πρόσφερε την απαραίτητη ευκαιρία για να εμφανιστεί το Βελιγράδι μόνο του στα Βαλκάνια. Η Αλβανία κατά κύριο λόγο, με την παρασκηνιακή υποστήριξη της Τουρκίας, έφερε στη Σύνοδο των υπουργών προς υιοθέτηση ένα κείμενο που κατηγορούσε τη Γιουγκοσλαβία για πολιτική εθνικών εκκαθαρίσεων και καλούσε το ΝΑΤΟ να επέμβει στο Κόσσοβο.

Το κείμενο αυτό, απέρριψε στο σύνολό του ο Γιουγκοσλάβος υπουργός, ο οποίος πρόσθεσε πως η χώρα του θεωρεί το θέμα αυτό εσωτερική υπόθεση της Σερβίας.

Από το σημείο αυτό και έπειτα, άρχισε μια προσπάθεια των υπόλοιπων υπουργών, να "πείσουν" το Βελιγράδι να αποδεχτεί μια αναφορά στο κοινό ανακοινωθέν. Η πίεση που ασκήθηκε στον Γιουγκοσλάβο υπουργό ήταν ασφυκτική, και σύμφωνα με πληροφορίες, αυτός απείλησε να αποχωρήσει από τη διάσκεψη. Ταυτόχρονα, πρέπει να υπογραμμιστεί, πως τη στιγμή που το Βελιγράδι απομονωνόταν στην Κωνσταντινούπολη, η ΕΕ και οι ΗΠΑ προχωρούσαν στην ανακοίνωση πρόσθετων μέτρων κατά της Γιουγκοσλαβίας. Ενα άλλο σημείο που αξίζει να υπογραμμιστεί είναι πως στην Κωνσταντινούπολη, οι υπουργοί, πρωτοστατούντος του Θ. Πάγκαλου, ανέπτυξαν το επιχείρημα πως ό,τι συμβαίνει στο Κόσσοβο δεν είναι εσωτερική υπόθεση της Γιουγκοσλαβίας, γιατί, εκτός των άλλων, επηρεάζει την οικονομική δραστηριότητα όλης της περιοχής...

Η επιχειρηματολογία δεν "έπεισε" και δεν ήταν δυνατό να πείσει τον Γιουγκοσλάβο υπουργό. Ετσι λοιπόν, η διάσκεψη των ΥΠΕΞ στην Κωνσταντινούπολη έκλεισε αφήνοντας πίσω της δύο κείμενα. Το ένα, το κοινό ανακοινωθέν, κρατά τα προσχήματα περιγράφοντας τη διάθεση των χωρών να συνεχίσουν την προσπάθεια για την προώθηση της διαβαλκανικής συνεργασίας. Το άλλο κείμενο, περιγράφει ακριβώς την αδυναμία αυτής της προσπάθειας, καθώς πρόκειται για ένα κείμενο - περίληψη των εργασιών της Συνόδου που εκδόθηκε από την τουρκική προεδρία και στο οποίο, ουσιαστικά, καταγράφεται η απομόνωση της Γιουγκοσλαβίας μεταξύ των γειτόνων της.

Αυτό ίσως, ήταν και το ουσιαστικότερο συμπέρασμα της διάσκεψης, καθώς καταγράφηκε η αδυναμία των βαλκανικών χωρών να προωθήσουν μια μορφή πολιτικής συνεργασίας προκειμένου να αντιμετωπίζουν τα του οίκου τους με μια σχετική αυτονομία. Αντίθετα, η διάσκεψη, δημιούργησε την εικόνα της συμμετοχής όλων των υπολοίπων βαλκανικών χωρών στην ενορχηστρωμένη πίεση του διεθνούς παράγοντα κατά της Γιουγκοσλαβίας.

Οπλισμός, που κατασχέθηκε από Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου, σε κοινή θέα...