Την πρότασή του αυτή ο ΣΥΝ δεν περίμενε, όπως είναι φυσικό, το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ για να τη διατυπώσει και να την προωθήσει. Ολοι μπορούμε να θυμηθούμε τις άτυπες συζητήσεις, που γίνονταν μεταξύ των δύο χώρων, που διοργάνωναν διάφοροι όμιλοι, με συμμετοχή κορυφαίων και ιστορικών στελεχών και από τα δύο κόμματα.

Δηλαδή, έστω και άτυπα, έστω και ανεπίσημα, ο διάλογος μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ για να βρεθούν οι όροι και οι προϋποθέσεις για μια προγραμματική σύγκλιση είχε δρομολογηθεί, παρά τις όποιες ενστάσεις, διαφορές, καχυποψίες, ακόμη και εχθρότητες ή ιδιαίτερες επιδιώξεις από τις διάφορες δυνάμεις που δρουν στο εσωτερικό των δύο κομμάτων.

Αν σημειώνουμε, ειδικά τη χρονική στιγμή της διατύπωσης της πρότασης του ΣΥΝ στο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, στο πιο επίσημο και νομιμοποιητικό βήμα, είναι γιατί θέλουμε να τονίσουμε το πόσο "αμέριμνος" και "ανυποψίαστος" βάδιζε ο ΣΥΝ στην πολιτική σκηνή της χώρας μας, όταν λίγες μέρες αργότερα ξέσπαγε ένα βρώμικος ιμπεριαλιστικός πόλεμος σε βάρος της Ν. Γιουγκοσλαβίας, όταν υπήρχαν οι συνεχείς και έντονες προειδοποιήσεις από την πλευρά του ΚΚΕ, όταν ο πόλεμος εξαπολύθηκε με πλήρη συμφωνία μεταξύ όλων των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Δεν τα πήρε είδηση όλ'αυτά ο ΣΥΝ;

Σ' αυτόν τον πόλεμο, το ΠΑΣΟΚ και η κυβέρνηση διάλεξαν να παίξουν το χειρότερο ρόλο σε βάρος του γιουγκοσλαβικού λαού. Το ρόλο του βρώμικου φίλου. Πάτησαν πάνω στα αντιιμπεριαλιστικά αισθήματα του ελληνικού λαού και της νεολαίας, όχι για να αντιπαρατεθούν απέναντι στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που αιματοκύλησαν το γιουγκοσλαβικό λαό, αλλά για να διευκολύνουν την επέμβασή τους. Παράλληλα, προσπάθησαν να συσπειρώσουν τις χώρες της Βαλκανικής ενάντια στη Ν. Γιουγκοσλαβία, να πιέσουν την ηγεσία της να αποδεχτεί τους όρους του ΝΑΤΟ. Κι όλα αυτά, με αντάλλαγμα τα ψίχουλα της ανοικοδόμησης, την έδρα του Οργανισμού Ανοικοδόμησης στη Θεσσαλονίκη, που ο ΣΥΝ ασμένως αποδέχτηκε ως θετική εξέλιξη, την επιδίωξη αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας, δηλαδή της άρχουσας τάξης, στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων ως περιφερειακής δύναμης.

Σ' αυτό το κόμμα και την κυβέρνησή του, επέλεξε ο ΣΥΝ να διατυπώσει την πρότασή του για προγραμματική σύγκλιση, παρά το γεγονός ότι φροντίζει να υπενθυμίζει ότι πρέπει να ηττηθεί η κυβερνητική πολιτική.

Με το ξέσπασμα του πολέμου, βέβαια, ο ΣΥΝ αναγκάζεται, από τα ίδια τα πράγματα, να διαφοροποιήσει, λίγο ή πολύ, τη στάση του από τις άλλες δυνάμεις της κεντροαριστεράς, να ασκήσει έντονη κριτική στην κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ, να καταγγείλει το ρόλο του ΝΑΤΟ, να ασκήσει κριτική στη στάση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να αποκρύψει, κατά το δυνατόν και ανάλογα με τα στελέχη του, την πρόταση για προγραμματική συμφωνία και σύγκλιση με το ΠΑΣΟΚ. Οσο οι βομβαρδισμοί συνεχίζονται και οι ηγέτες της ΕΕ και της κεντροαριστεράς, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ χώνουν τα χέρια τους πιο βαθιά στο αχνιστό αίμα του γιουγκοσλαβικού λαού, τόσο ο ΣΥΝ στριμώχνεται και, παράλληλα, φροντίζει να τονίζει ότι δεν υπάρχει περίπτωση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ.

* * *

Θελήσαμε, έστω και σε βάρος του κειμένου, να κάνουμε μια σύντομη αναδρομή των γεγονότων από το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και μετά, πάντα σε σχέση με την πρόταση προγραμματικής σύγκλισης του ΣΥΝ, για να καταδείξουμε πως σε στιγμές έντονων και κορυφαίων κρίσεων, όπως είναι ο πόλεμος, αν πρέπει κάτι να διασωθεί και να επαληθευτεί από την πολιτική ενός κόμματος, είναι η πρόταση εξουσίας που καταθέτει.

Ο ΣΥΝ ακριβώς εδώ απέτυχε παταγωδώς. Η αποτυχία του ήταν τόσο κραυγαλέα, που αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί, να δηλώνει ότι δε συνεργάζεται με το ΠΑΣΟΚ και σε στιγμές που η πίεση από το ΠΑΣΟΚ ήταν σαφής, αν και όχι ιδιαίτερα μεγάλη, να διευκρινίζει "ότι δε θα γίνει το χαλί για να σωθεί το ΠΑΣΟΚ". "Ο σώζων εαυτόν σωθήτω". Αλήθεια, πώς ο ΣΥΝ θα μπορούσε να μιλάει περί προγραμματικών συμφωνιών και συγκλίσεων, όταν το κόμμα στο οποίο απευθύνεται, στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, ως κυβέρνηση, έχει κηρύξει τον πόλεμο ενάντια σ' ένα φίλο γειτονικό λαό; Φυσικά, η στάση του ΣΥΝ αναδεικνύει πασιφανώς τα μεγάλα αδιέξοδα όπου περιήλθε από την ίδια του την πολιτική. Σημειώνουμε ότι το αδιέξοδο αυτό του ΣΥΝ είναι αντικειμενικό και μοιραία τον φέρνει σε μια τέτοια θέση.

* * *

Αν η πρόταση αυτή παρέμενε ως είχε, τότε από πολιτική άποψη ο ΣΥΝ θα βρισκόταν στο κενό. Γιατί θα αντιστρατευόταν το ίδιο το εκλογικό αποτέλεσμα. Και όχι μόνο. Θα έπρεπε να ανοίξει ξεκάθαρα μέτωπο ενάντια στο ΚΚΕ, πράγμα όχι και τόσο πολιτικά φρόνιμο. Και εδώ λειτούργησαν τα ανανεωτικά θαύματα.

Η παραπάνω πρόταση συμπληρώθηκε με την προσθήκη: "Ομως οι υπάρχοντες συσχετισμοί, το σημερινό ΠΑΣΟΚ, οι προσανατολισμοί της ηγεσίας του και η κυβερνητική πολιτική δεν αφήνουν περιθώρια συγκλίσεων και συνεργασίας".

* * *

α. Ο ΣΥΝ, όταν μιλάει για προγραμματική σύγκλιση, εννοεί αποκλειστικά και μόνο το ΠΑΣΟΚ. Οχι επειδή πρωτίστως αρνούνται την πρότασή του το ΚΚΕ και το ΔΗΚΚΙ, όπως πράγματι το κάνουν, αλλά, γιατί ο ίδιος θεωρεί τις πολιτικές τους αδιέξοδες, πράγμα που αναφέρεται στην απόφαση. Αλλωστε, ο πρόεδρος του ΣΥΝ, σε συνέντευξη που έδωσε στην "Αυγή" (4/7/99) επιβεβαιώνει την παραπάνω εκτίμηση, αφού καλεί "το ΚΚΕ και το ΔΗΚΚΙ να εγκαταλείψουν την αδιέξοδη πολιτική τους...".

β. Αν πάρουμε τοις μετρητοίς την αναφορά του ΣΥΝ για το "σημερινό ΠΑΣΟΚ", τότε πρέπει να πούμε ότι η πρόταση περί προγραμματικής σύγκλισης είναι τουλάχιστον άχρηστη. Γιατί ποιος λόγος υπάρχει να απευθύνεις μια πρόταση σύγκλισης σε κάποιον που εκ των προτέρων τον απορρίπτεις; Η, μήπως, περιμένει ο ΣΥΝ το "σημερινό ΠΑΣΟΚ" να γεννήσει "το καλό ΠΑΣΟΚ", οπότε θα έχει αντίκρισμα η πρότασή του;

γ. Κατά τη γνώμη μας, η αναφορά στο σημερινό ΠΑΣΟΚ γίνεται αποκλειστικά και μόνο για λόγους εντυπώσεων, για να διασκεδαστούν οι φυσιολογικές ενστάσεις του κόσμου του ΣΥΝ, για την πολιτική του, για να τον καθησυχάσει.δ. Στο σύνολό της, η πρόταση του ΣΥΝ αναδεικνύει την πολιτική του κατάρρευση. Ο ΣΥΝ, αφού εγκαταστάθηκε στα ανώτατα δώματα του ουρανοξύστη της ανανέωσης, τώρα κάνει μια πρόταση που κινείται στον ...αέρα. Αλληλοαναιρείται. Ο ΣΥΝ απευθύνεται για προγραμματική σύγκλιση σε δυνάμεις που τις αποκλείει.

Στην πραγματικότητα όμως, ο ΣΥΝ και μ' αυτή του την απόφαση αποδεικνύει τις ...χορευτικές του ικανότητες. Κάνει μια πολιτική πιρουέτα, μια πολιτική τρίπλα, έως ότου ξεπεραστούν οι δυσκολίες της στιγμής, έως ότου ξεπλυθεί στη λαϊκή συνείδηση η πολιτική του ΠΑΣΟΚ λόγω του πολέμου. Αναμένει και ελπίζει. Αλλωστε, η πολιτική που ακολούθησε ο ΣΥΝ το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα από τον πόλεμο προσφέρεται και για αναμονή και για ελπίδα σε μια νέα προσπάθεια προγραμματικής σύγκλισης.

Με λύπη, πάντως, θα σημειώσουμε την πολιτική κατάντια ενός κόμματος, που θέλει να αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερό, που τα πολιτικά του αδιέξοδα τα περιφέρει δίκην πλανόδιου μικροπωλητή, για να τα πασάρει στους ιθαγενείς, διαλαλώντας: "Διαλέξτε! Να ο αριστερός δρόμος"!!!

Παναγιώτης ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

"Το ΚΚΕ κρίνει τα σημερινά πολιτικά κόμματα από το ρόλο τους στην πορεία της ενσωμάτωσης - προσαρμογής της χώρας στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, τη μετατροπή της (...) σε χώρα - όχημα και αγωγό της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων στην περιοχή (...). Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ αποτελούν τα βασικά στηρίγματα της προσπάθειας ανασυγκρότησης του καπιταλιστικού συστήματος στις σύγχρονες συνθήκες, λόγω του ρόλου που παίζουν στη διακυβέρνηση της χώρας, του μεγέθους τους και της στενής τους σχέσης με τα κέντρα του ιμπεριαλισμού και το μεγάλο κεφάλαιο" (15ο Συνέδριο του ΚΚΕ, Ντοκουμέντα, σελ. 163 - 164).

Με βάση αυτήν την εκτίμηση, εξετάζουμε την πολιτική και ταχτική της ΝΔ.

Ο Κ. Καραμανλής, σε μια εφ' όλης της ύλης συνέντευξή του στο "Βήμα" (4/7/99), αποτυπώνοντας τη σύγχρονη εξελισσόμενη πραγματικότητα στον καπιταλισμό, εκτιμά ότι: "Οι αντιπαραθέσεις και διαφορές περασμένων ετών, περασμένων δεκαετιών, δεν υπάρχουν πια. Και δεν υπάρχουν πια κάτω από τη δυναμική των διεθνών εξελίξεων (...) εμείς στις βασικές μας επιλογές έχουμε μείνει σταθεροί και συνεπείς. Είναι η άλλη πλευρά που μετακινήθηκε, (σ. σ. εννοεί το ΠΑΣΟΚ) (...) Σας δίνω δύο κορυφαίες επιλογές, ευρωπαϊκός προσανατολισμός και οικονομία της αγοράς (...) είναι καλό για τον τόπο. Οι κανόνες γίνονται πιο αποδεκτοί, όταν ξέρεις ότι οι κορυφαίες τουλάχιστον στρατηγικές επιλογές μιας χώρας είναι αποδεκτές από τη μεγάλη πλειονότητα του ελληνικού λαού".

Η πολιτική της ΝΔ είναι απόλυτα συνεπής ως προς την προώθηση των στρατηγικών επιλογών του κεφαλαίου για την πορεία ενσωμάτωσης της Ελλάδας στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα (ευρωπαϊκός προσανατολισμός, οικονομία της αγοράς). Σε άλλο σημείο, επιβεβαιώνει το ίδιο πράγμα, ως προς τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, σε ερώτημα για τον, λόγω πολέμου, υποτιθέμενο "αντιαμερικανισμό" της. "Εμείς δεν έχουμε σηκώσει καμιά σημαία αντί, εμείς είμαστε σταθεροί στις επιλογές μας για το διεθνή προσανατολισμό της χώρας και στις συμμαχίες μας" Αρα, η ΝΔ και την περίοδο των βομβαρδισμών, έμεινε πιστή στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ και τη "νέα τάξη".

Η ΝΔ εκτιμά ότι, αφού ανατράπηκαν τα σοσιαλιστικά καθεστώτα στην Ευρώπη και την ΕΣΣΔ, δεν υπάρχει πλέον η αντιπαράθεση σε παγκόσμια κλίμακα, ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό. Ο καπιταλισμός κυριαρχεί παγκόσμια, είναι ανίκητος. Αυτή είναι η "δυναμική των διεθνών εξελίξεων". Η διεθνοποίηση προωθείται μόνο στη βάση της καπιταλιστικής ενοποίησης. Το κεφάλαιο, θα κυριαρχεί πάνω στην εργατική τάξη και τους λαούς, και πρέπει να το ανεχτούν ή να το αποδεχτούν ως μη ανατρέψιμη πραγματικότητα. Ετσι προσπαθεί να αποτρέψει το λαό απο την προσσίγγιση του άλλου δρόμου κοινωνικής εξέλιξης, δηλαδή την προοπτική του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού μετώπου για το σοσιαλισμό. Προβάλλει την άποψη οτι η μοναδική μορφή διαχείρισης για την προώθηση των στρατηγικών επιλογών του κεφαλαίου, είναι η νεοφιλελεύθερη. Βεβαίως, για το λαό, το πρόβλημα δεν είναι η μορφή διαχείρισης, αλλά η πολιτική υπέρ των συμφερόντων του.Αντιπαρατίθεται στη σοσιαλδημοκρατία από δυο πλευρές: Η μία είναι ότι η διαχείριση που επαγγελλόταν δεν έχει πλέον δυνατότητα εφαρμογής. Δεν υπάρχουν πλέον οι προϋποθέσεις, με τις οποίες η σοσιαλδημοκρατία, ασκούσε πολιτική διαχείρισης με παροχές, προκειμένου να εκτονώνει τη λαϊκή δυσαρέσκεια, και να ενσωματώνει λαϊκές μάζες στο σύστημα. Δεν μπορεί, λοιπόν, απ' αυτή τη σκοπιά, να αντιπαρατίθεται στο νεοφιλελευθερισμό, πολύ περισσότερο, όταν εφαρμόζει την ίδια μ' αυτόν διαχειριστική πολιτική,το οποίο θεωρεί "καλό για τον τόπο". Η άλλη είναι ότι η αντιπαράθεση του ΠΑΣΟΚ στην πολιτική της ΝΔ διχάζει το λαό, αντί να τον συσπειρώνει στην ίδια πολιτική κατεύθυνση, με δεδομένο ότι και τα δυο κόμματα έχουν τις ίδιες "στρατηγικές επιλογές". Αρα, μπορούν από κοινού να κάνουν "πιο αποδεκτούς τους κανόνες του παιχνιδιού", σ' αυτές τις επιλογές.Δηλαδή, να συμβάλουν πιο αποφασιστικά στην ενίσχυση του κεφαλαίου και της εξουσίας του.

Η ΝΔ, στηρίζοντας την πορεία ενσωμάτωσης της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, κάνει κριτική στο ΠΑΣΟΚ ότι, με την ταχτική που ακολουθεί, δημιουργεί κινδύνους για την όσο το δυνατό μεγαλύτερη λαϊκή ανοχή ή αποδοχή αυτής της πορείας. Θέλει να αποδώσει αποκλειστικά στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ τη λαϊκή δυσαρέσκεια, τους κινδύνους να δυναμώνει η αμφισβήτησή συνολικά της νεοφιλελεύθερης διαχείρησης και όχι μόνο της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ. Αυτό δυσκολεύει τη μεταστροφή τηςδυσαρέσκειας πρός τη ΝΔ. Δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα "στενά κομματικά", αλλά από τη σκοπιά των συνολικών συμφερόντων της άρχουσας τάξης.

Ουσιαστικά, με την ταχτική της, αποσκοπεί στην αντιμετώπιση του εργατικού κινήματος, του ΚΚΕ και της ενωτικής του πολιτικής στους αγώνες. Η δυνατότητα να συσπειρώνει λαϊκές μάζες, απεγκλωβίζοντάς τες από την πολιτική και του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, γιατί οι αγώνες είναι αναπόφευκτοι, ενώ συμμετέχουν σ' αυτούς και λαϊκές δυνάμεις που ακολουθούν και τη ΝΔ. Εμμεσα εκδηλώνονται οι φόβοι της για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, από τη λαϊκή παρέμβαση και δράση αποδίδοντας την ευθύνη στο ΠΑΣΟΚ. Οχι τόσο και μόνο, γιατί είναι στην κυβέρνηση ή γιατί η ίδια θέλει να αναδειχτεί στην κυβέρνηση, αλλά, κυρίως, για να προστατεύσει το σύστημα απο την προοπτική της μεταστροφής των λαϊκών μαζών στην πολιτική που προωθεί το ΚΚΕ.

Απ' αυτή τη σκοπιά, η ΝΔ αποτρέπει δυνάμεις της να συμμετέχουν στους αγώνες. Προτάσσει την "εθνική συνεννόηση", ως την πιο αποτελεσματική ταχτική για μεγάλα προβλήματα, όπως της παιδείας, της εξωτερικής πολιτικής, σαν μέσο εκτόνωσης της δυσαρέσκειας, κριτικάροντας και γι' αυτό το ΠΑΣΟΚ, επειδή δεν εφαρμόζει ανάλογη ταχτική.

Η ΝΔ και προεκλογικά προπαγάνδιζε ότι με την πολιτική της θα καταργήσει τις πολιτικές διαχωριστικές γραμμές και τις πολιτικές αντιπαραθέσεις μέσα στο λαό. Στην ίδια συνέντευξη, ο Κ. Καραμανλής επαναφέρει το ζήτημα ως εξής: "Απευθυνόμαστε σε όλους τους πολίτες και το λέω αυτό, διότι δεν μπορούμε να ζούμε εγκλωβισμένοι στα χαρακώματα του Εμφυλίου ή των δύσκολων δεκαετιών που επακολούθησαν. Δε σας το προτάσσω αυτό ως κομματικό, σας το προτάσσω ως εθνικό συμφέρον".

Με την υποτιθέμενη υπέρβαση από τη ΝΔ της εποχής του εμφυλίου και του μετεμφιλιοπολεμικού καθεστώτος, προσπαθεί να εμφανίσει την ταξική πάλη ως ξεπερασμένο ζήτημα και, μάλιστα, τώρα, δεν ασκεί πολιτική προς όφελός της (εννοεί και προς όφελος της τάξης, τα συμφέροντα της οποίας υπηρετεί), αλλά πολιτική για το εθνικό συμφέρον, άρα και για το λαό! Είναι η ταχτική, που επιδιώκει να συμβάλει στην αποδοχή από το λαό των συμφερόντων της άρχουσας τάξης. Και να αποτρέψει το λαϊκό κίνημα από την πολιτική προσέγγιση των πραγματικών του συμφερόντων και την έκφρασή τους μέσα από την ταξική πάλη, με την κοινωνικοπολιτική συσπείρωση, στην προοπτική του λαϊκού μετώπου που προωθεί το ΚΚΕ.

Εκτός των παραπάνω, η ΝΔ αντιπολιτεύεται το ΠΑΣΟΚ, από τη σκοπιά ότι εφαρμόζει τη δική της πολιτική ("η άλλη πλευρά μετακινήθηκε"), άρα δεν μπορεί να την εφαρμόσει καλύτερα από τον "αυθεντικό" εκφραστή της. Φαίνεται και από τις διαφορετικές, από άποψη τακτικής, διαχειριστικές επιλογές που εκφράζει. "Βασικός στόχος είναι να μπει η χώρα σε μια πορεία ταχύρυθμης ανάπτυξης. Επρεπε να έχουμε το διπλάσιο ποσοστό αύξησης του εθνικού μας εισοδήματος, το οποίο θα ξεπερνούσε τουλάχιστον κατά 2% τον ευρωπαϊκό μέσο όρο". Δε θα καταπιαστούμε εδώ με το αν είναι εφικτός αυτός ο στόχος, αλλά ως κατεύθυνση, και με δεδομένο ότι οι καπιταλιστές θεωρούν ανάπτυξη και αύξηση εθνικού εισοδήματος την ολοένα μεγαλύτερη συσσώρευση των κερδών και κεφαλαίου, σημαίνει διαχειριστική πολιτική μεγαλύτερης έντασης της εκμετάλλευσης.Αυτό φαίνεται να επιδιώκεται με επιτάχυνση των αναδιαρθρώσεων και διαφορετική ιεράρχησή τους απ' αυτήν της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. "Εμείς πιστεύουμε ότι θα επιτευχθεί μέσα από την απελευθέρωση δημιουργικών δυνάμεων, που σημαίνει αποκρατικοποίηση, ρυθμιστική απελευθέρωση, περιορισμός της κρατικής παρέμβασης. Δεύτερον, σημαίνει φορολογική μεταρρύθμιση. Τρίτον, σημαίνει μια δημόσια διοίκηση, που δε θα είναι εμπόδιο, αλλά θα βοηθάει την αναπτυξιακή προσπάθεια. Τέταρτον, σημαίνει κίνητρα απόδοσης στο δημόσιο τομέα. Πέμπτον, σημαίνει προσέλκυση επενδύσεων". Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ξεπούλημα σε φτηνή τιμή των επιχειρήσεων κρατικής ιδιοκτησίας στο ιδιωτικό κεφάλαιο, εδώ και τώρα. Ακόμη πιο αποφασιστική και γοργή παρέμβαση του κράτους στο ξεπούλημα. Ετσι θα δημιουργηθούν κίνητρα, μαζί με τη φορολογική μεταρρύθμιση (αναδιανομή υπέρ του κεφαλαίου), προσέλκυσης επενδυτών και απελευθέρωσης δημιουργικών δυνάμεων. Επίσης σημαίνει ξεπούλημα στο κεφάλαιο, τομέων και οργανισμών του Δημοσίου, που μέσω αυτών το κράτος παρείχε ορισμένα στοιχειώδη, για τη ζωή των απλών ανθρώπων του μόχθου, εφόδια, όπως υγεία, πρόνοια, εκπαίδευση, κλπ. Αυτό σημαίνει δημόσια διοίκηση, που να μην μπαίνει εμπόδιο στην αναπτυξιακή προσπάθεια. Χαρακτηριστική ως προς αυτό είναι η άποψη που εξέφρασε η Μ. Γιαννάκου - Κουτσίκου.

"Το κράτος οφείλει να παρέμβει οργανωτικά και συντονιστικά στη σύλληψη και υλοποίηση των προγραμμάτων κοινωνικής μέριμνας. Δεν είναι όμως δυνατό, αλλά και εφικτό να φέρει την αποκλειστική ευθύνη. Μια τέτοια αντίληψη οφείλει να αποδεχτεί κατ' αρχήν τη μετάβαση από το "κράτος πρόνοιας" σε μια "κοινοτική συνευθύνη πρόνοιας". Η κρατική πολιτική οφείλει να παραχωρήσει τη θέση της, όπου και όταν αυτό είναι δυνατό, σε μορφές "κοινοτικής δράσης". Με ενθάρρυνση της ατομικής πρωτοβουλίας, κυρίως όμως με την ενεργό συμμετοχή των μελών των τοπικών κοινωνιών στη διαμόρφωση του προσωπικού τους χώρου". (Βήμα, 29/5/99).

Δηλαδή, το κράτος δεν πρέπει να παρέχει υπηρεσίες αναγκαίες για τη βελτίωση της ζωής των λαϊκών στρωμάτων. Επεξεργάζεται προγράμματα, τα οποία υλοποιεί η ιδιωτική πρωτοβουλία, θα τις παρέχει με πληρωμή και θα επιλέγουν με δική τους ευθύνη (στην πραγματικότητα, ανάλογα με την οικονομική τους κατάσταση) οι εργαζόμενοι ή θα απευθύνονται στις λεγόμενες μη κυβερνητικές οργανώσεις, στη φιλανθρωπία και τον εθελοντισμό, (κοινοτική δράση).

Απώτερος στόχος της, όμως, είναι η συγκάλυψη των σχέσεων του κράτους με την οικονομία, οτι αυτές λειτουργούν πρός όφελος του κεφαλαίου καί να ξεριζωθεί από τις λαϊκές συνειδήσεις οτι πρέπει να διεκδικούν από το κράτος.

Επίσης η ΝΔ, για τις ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις, στην κοινωνική ασφάλιση κλπ., δεν κάνει καμιά αναφορά, αφού, όχι μόνο συμφωνεί, αλλά τις θεωρεί απαραίτητες για την "ταχύρρυθη ανάπτυξη", που προτείνει, μέσα από τη "ρυθμιστική απελευθέρωση".

Η ΝΔ αντιπαρατίθεται στο ΠΑΣΟΚ, θεωρώντας ότι δεν προωθεί αποτελεσματικά τις αναδιαρθρώσεις, ενώ διευρύνει τη φτώχεια. Το αποδίδει στο γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ, λόγω σοσιαλδημοκρατικού παρελθόντος από το οποίο δε θέλει και δεν μπορεί να απεμπλακεί, είναι αδύνατο να προωθήσει αποτελεσματικά τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση. "Προκειμένου, λοιπόν, το ΠΑΣΟΚ να μη θίξει τα προνόμια της "κομματικής του νομενκλατούρας" και προκειμένου να της εξασφαλίσει τον τίτλο του εύπορου ευρωπαϊστή, θέτει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα σύγκλισης που διευρύνει τη φτώχεια" (Β. Μιχαλολιάκος, υπεύθυνος Τομέα Κοινωνικών Υποθέσεων της ΝΔ, σε ομιλία του με θέμα: "Το κοινωνικό κράτος στην προοπτική της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης"). Δηλαδή το πρόβλημα της φτώχειας δεν οφείλεται στα ολοένα και αυξανόμενα τα κέρδη των μονοπωλίων με την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, αλλά στις παροχές του ΠΑΣΟΚ στη "νομενκλατούρα"! Ετσι και οι επιχειρηματίες "βγαίνουν λάδι", και η νεοφιλελεύθερη πολιτική και ο λαός αποπροσανατολίζεται από τις πραγματικές αιτίες που οδηγούν στην εξαθλίωση.

Σ. Κ.