Σήμερα, 28 Γενάρη, συμπληρώνονται δέκα χρόνια από το θάνατο του γνωστού ηγετικού στελέχους του ΚΚΕ, Κώστα Λουλέ.

Ηταν τόσο έντονη η παρουσία του σε πολλούς τομείς της κομματικής, αλλά και της δημόσιας ζωής, τόσο πολύπλευρη η δράση του, τόσο άμεση και ανυπόκριτη η επαφή του με τους ανθρώπους και τόσο αυθόρμητη και χαρακτηριστική η λαϊκή θυμοσοφία, ώστε άφησε βαθιά ίχνη στο πέρασμα του χρόνου. Ως την τελευταία στιγμή της υπερογδοντάχρονης ζωής του, δε σταμάτησε την πολύτιμη προσφορά του στο Κόμμα, στο ΚΚΕ, και στο λαϊκό κίνημα. Ως το "έσχατον γήρας", όπως συνήθιζε να λέει, έμεινε πιστός και αφοσιωμένος, ολόψυχα δοσμένος στην υπόθεση του Κόμματός μας.

Ηταν τίμιος, σεμνός, ευθύς και ανιδιοτελής κομμουνιστής. Σταθερός και ασυμβίβαστος επαναστάτης. Αταλάντευτος και ανυποχώρητος μαρξιστής - λενινιστής. Συνεπής και ακούραστος αγωνιστής για τα συμφέροντα των ανθρώπων της δουλιάς και του μόχθου, για την ειρήνη, τη δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία, την κοινωνική πρόοδο και το θρίαμβο του σοσιαλισμού. Φλογερός πατριώτης, αλλά και αλύγιστος διεθνιστής.

Η ζωή του, στο μεγαλύτερο μέρος της, ήταν φοβερά δύσκολη και τρικυμιώδης. Αλλά και γεμάτη επαναστατική φλόγα, ακατανίκητη δύναμη, παραδειγματική πίστη και ανεξάντλητη αισιοδοξία. Από τα 82 του χρόνια και τα 63 χρόνια της ακατάβλητης κομματικής δράσης του, τα 28 τα έζησε στις φυλακές και τις εξορίες, 12 στην παρανομία και 8 στην αναγκαστική πολιτική προσφυγιά.

Γέννημα της μικρής επαρχιακής πόλης του Τυρνάβου, του Τούρναβου, όπως με ανυπόκριτη χαρά και αγάπη αποκαλούσε, αν και προερχόταν από πλούσια οικογένεια, επηρεάστηκε πολύ νωρίς από τις επαναστατικές ιδέες και προσχώρησε στο κομμουνιστικό κίνημα, που τότε έκανε ακόμα τα πρώτα βήματα στη χώρα μας, κάτω από τη ζωοδότρα επίδραση της Μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ το 1924 και λίγο αργότερα πέρασε στο ΚΚΕ. Από τότε, αψηφώντας τις απερίγραπτες δυσκολίες και τους μεγάλους κινδύνους που αντιμετώπιζαν οι πρωτομάρτυρες του κομμουνισμού, ρίχτηκε στα μανιασμένα κύματα της σκληρής και αδυσώπητης επαναστατικής πάλης. Από την πλούσια και άνετη ατομική και οικογενειακή ζωή, από την εύκολη σταδιοδρομία και το σκαρφάλωμα σε πλουσιοπάροχες θέσεις, προτίμησε το δύσβατο, τον ακανθώδη, τον επικίνδυνο δρόμο του αγώνα, για το καλό του λαού και του τόπου, για να ανατείλει και στη χώρα μας ο ήλιος της κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης, για να καταργηθεί η εκμετάλλευση και η καταπίεση ανθρώπου από άνθρωπο και να οικοδομηθεί η νέα, η σοσιαλιστική κοινωνία.

Σ' αυτό το δρόμο, το δρόμο της τιμής και του αγώνα, του αλτρουισμού, της αυταπάρνησης και της αυτοθυσίας, βάδισε από τα νεανικά του χρόνια ο γνωστός μπάρμπα - Κώστας. Και έμεινε στητός και αψηλομέτωπος. "Ορθοστατών και ορθοβαδίζων", όπως πολύ χαρακτηριστικά και παραστατικά έλεγε. Δε λύγισε μπροστά στις ακατάπαυστες διώξεις, θύελλες και κακοδρομές, στις κακουχίες και τις πολύχρονες ταλαιπωρίες και στερήσεις. Δεν κάμφθηκε ούτε μπροστά στην απειλή της εκτέλεσής του με τη βρώμικη κατηγορία της κατασκοπίας. Δεν υποχώρησε και δε λοξοδρόμησε. Σφυρηλατημένος μέσα στο καμίνι της σκληρής επαναστατικής πάλης με το πιο ανθεκτικό ατσάλι, το ατσάλι του πραγματικού κομμουνιστή και επαναστάτη, γαλουχημένος και εξοπλισμένος με τη διδασκαλία του μαρξισμού - λενινισμού, άντεξε και στις πιο δύσκολες δοκιμασίες. Τα 'βγαλε πέρα και στις πιο δύσκολες καμπές του αγώνα. Και αναδείχτηκε, με το σπαθί του, σε ηγετική μορφή του Κόμματός μας.

Από το 1945 εκλέχτηκε μέλος της ΚΕ και από το 1970 ως το 1982 μέλος του ΠΓ. Το 1977 και το 1981 εκλέχτηκε βουλευτής του Κόμματος στο Νομό Λάρισας. Εκλέχτηκε επίσης και πρώτος ευρωβουλευτής του ΚΚΕ.

Σε όποιον τομέα και αν δούλεψε, εντυπωσίασε με την κοχλάζουσα ενεργητικότητα και την εκπληκτική εργατικότητά του, την πραγματικά νεανική αντοχή του, την ανησυχία για τα προβλήματα του λαού και ιδιαίτερα της αγροτιάς, την απαιτητικότητα πρώτ' απ' όλα από τον εαυτό του και μετά και από τους συνεργάτες του, την αυστηρή στάση του απέναντι στις ελλείψεις και αδυναμίες, την απόλυτη συνέπεια λόγων και έργων, την προθυμία του να βοηθάει και να συμβουλεύει τα νεαρά στελέχη, τη σεμνότητα και την ανθρωπιά του, το ήθος, την κομματικότητα και τη μαχητικότητά του στην υπεράσπιση των αρχών του Κόμματος.

Ο Κώστας Λουλές ενσάρκωσε τις καλύτερες ιδιότητες του κομμουνιστή και του κομμουνιστή ηγέτη. Ξεχώρισε σαν μια ακόμη ηθική μορφή επαναστάτη, που κέρδισε την αναγνώριση και το σεβασμό, όχι μόνο των κομμουνιστών, παλαιών και νέων, αλλά και πολιτικών του αντιπάλων.

Σαν βουλευτής του Κόμματος, ο μπάρμπα - Κώστας πρόβαλε επίμονα τα αιτήματα και τα προβλήματα των εργαζομένων και υπεράσπισε με σθένος τα συμφέροντά τους. Οπως εύστοχα έγραψε ο "Ριζοσπάστης", ο μπάρμπα - Κώστας "άφησε και στη Βουλή εποχή. Εδινε μάχες, φώναζε, παθιαζόταν και για τα μεγάλα και για τα μικρά ζητήματα. Ολοι έβλεπαν σ' αυτόν - κι ας ήταν αντίπαλοι και διαφωνούσαν ριζικά μαζί του - την προσωποποίηση της εντιμότητας, της αφοσίωσης, της αυταπάρνησης".

Ιστορική έμεινε η προφητική ρήση του στη Βουλή στις 4 Απρίλη 1978, απαντώντας στον τότε υπουργό Αμυνας Ευάγγελο Αβέρωφ, ότι "η Εθνική Αντίσταση θ' αναγνωριστεί και θα 'ναι ντάλα μεσημέρι".

Ιστορική είναι και η αποστομωτική απάντηση που έδωσε σ' όλους εκείνους, που σκόπιμα προσπαθούν, διαστρεβλώνοντας αυθαίρετα την ιστορική αλήθεια, να διαγράψουν τον πρωτοπόρο και αποφασιστικό ρόλο του ΚΚΕ στην ΕΑΜική Αντίσταση και να εμφανιστούν σφετεριστές και κληρονόμοι της. "Οπως δεν μπορείς να μιλάς για χάνι της Γραβιάς χωρίς Ανδρούτσο - βροντοφώναξε ο μπάρμπα - Κώστας - δεν μπορείς να μιλάς και για ΕΑΜ - ΕΛΑΣ χωρίς το ΚΚΕ"!

Ο Κώστας Λουλές αναδείχθηκε με τη στάση και τη δράση του σε γνήσιο λαϊκό ηγέτη, που έκλεινε μέσα του τον εργάτη και τον ξωμάχο του θεσσαλικού κάμπου. Εζησε και πέθανε σαν κομμουνιστής. Δηλαδή σαν άνθρωπος με υψηλά και ευγενικά ιδανικά. Υπηρέτησε με όλες τις δυνάμεις και τις ικανότητές του τη μεγάλη υπόθεση του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού. Κράτησε ψηλά τον τιμημένο τίτλο του κομμουνιστή και του έδωσε μεγαλύτερο κύρος, μεγαλύτερη δύναμη.

Πολλά έχουμε να θυμόμαστε και να διδασκόμαστε από την πολύχρονη ζωή και δράση του, όπως και από τις αμέτρητες άλλες ηρωικές μορφές του Κόμματός μας. Ιδιαίτερα πρέπει να το επιδιώξουν, με την ευκαιρία και των 80χρονων του Κόμματος, οι νέοι και οι νέες και πριν απ' όλα οι Κνίτες και οι Κνίτισσες. Να αντλούν δύναμη και θάρρος από το πρωτοποριακό τους παράδειγμα.

Συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από τότε που ο Κ. Λουλές έφυγε για πάντα από κοντά μας. Δέκα ολόκληρα χρόνια "απουσίας". Κι όμως, ο μπάρμπα - Κώστας - όπως συνήθως το φώναζαν οι νεότεροι - δεν έλειψε από τα γεγονότα που σφράγισαν την τελευταία δεκαετία, δεν ήταν απών από τις δοκιμασίες που πέρασε το κομμουνιστικό - εργατικό κίνημα, ο λαός μας και οι λαοί όλου του κόσμου. Ηταν παρών με το μεστό, γεμάτο σοφία λόγο του, με το παράδειγμά του, με την ιστορία των πολύχρονων αγώνων του που ατσάλωνε τους κομμουνιστές, που τους γέμιζε δύναμη και κουράγιο, που τους όπλιζε με τη βεβαιότητα ότι θα τα βγάλουν πέρα, γιατί η αποστολή τους δεν εξαντλείται στην πραγματοποίηση εφήμερων σκοπών, γιατί - όπως ο ίδιος έλεγε - "πρέπει να λείψουν οι λαοί για να λείψει ο κομμουνισμός, για να λείψει το Κόμμα".Ο Κ. Λουλές ανήκει σε κείνη την κατηγορία ανθρώπων που με τη ζωή και τη δράση τους δε σφραγίζουν μόνο την εποχή τους, αλλά αφήνουν ανεξίτηλα τα σημάδια τους και στις επόμενες γενιές. Για την ακρίβεια, η ζωή και το έργο τους γίνονται σύμβολο και παράδειγμα για τους νέους κι έτσι περνάνε από γενιά σε γενιά, μένουν ως ανεξάντλητη πηγή φρονηματισμού.

Ο Κ. Λουλές θα μπορούσε να έχει μια άνετη ζωή χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, χωρίς αβεβαιότητες. Κι όμως, αυτός προτίμησε τον ανηφορικό δρόμο του αγώνα που του πρόσφερε διώξεις, κατατρεγμούς, φυλακές και εξορίες, αλλά και τη μεγάλη ικανοποίηση ότι υπηρετούσε τα υψηλότερα ιδανικά που μπόρεσαν να διανοηθούν ποτέ ανθρώπινα μυαλά. Να πώς περιγράφει ο ίδιος το πέρασμά του στο κομμουνιστικό κίνημα:

"Οταν ήμουν μικρός, το έχω πει πολλές φορές, ήμουνα βασιλικός, γιατί δεν ήθελα τον πόλεμο. Ελεγα, γιατί να πάμε στην Ουκρανία, γιατί να πολεμήσουμε; Ο πατέρας μου ήταν βενιζελικός. Και μου 'λεγε "γιατί παιδάκι μου; ". Μα πίστευα τότε στους βασιλικούς, γιατί δεν ήθελα τον πόλεμο. Και γελάστηκα. Τη λέω την αμαρτία μου, μέχρι το μεδούλι, μέχρι το κόκαλο. Ομως μετά, όταν έγινε η καταστροφή, φοιτητάκος τότε 17 χρόνων, έψαχνα να βρω γιατί υποφέρει ο κόσμος. Υπήρχε ανεργία, πείνα. Κι έψαχνα, γιατί αφού μπορούμε να έχουμε παραγωγή, σταματάνε τα εργοστάσια, ενώ ο κόσμος πεινάει;

Διάβασα το Αλφαβητάρι. Διάβασα κι άλλα. Διάβασα και το "Προς τους νέους" του Κροπότκιν, όπου έλεγε: Εσύ ο φοιτητής θα γίνεις γιατρός. Κι όταν ο άρρωστος πεθαίνει από την πείνα, μένει στο υπόγειο, έχει φυματίωση, τι θα του πεις; Θα του λες να μένει σε σπίτι καλό, να έχει αέρα, να τρώει καλά; Μα πώς θα μπορεί; Κι ύστερα θα πας επάνω, στο πλουσιόσπιτο και θα δεις ανθρώπους να πεθαίνουν από σπατάλη.

Κι έλεγα γω, και αναρωτιόμουνα: Γιατί; Και πήρα αυτό το δρόμο. Και έγινα κομμουνιστής. Εδώ να πω κάτι. Υπάρχει μεγαλύτερο, υπήρξε ποτέ στην ανθρωπότητα μεγαλύτερο ιδανικό απ' αυτό; Ποιο;

Μια φορά κάποιος που τον λέγανε Σπάρτακο - υπάρχουν πολλοί Σπάρτακοι - πάλευε για να γλιτώσει τον κόσμο από τη δουλεία. Και τότε νομίζανε οι δουλοκτήτες ότι αν σταυρώνουν κατά χιλιάδες τους δούλους δε θα γινόταν η κοινωνική αλλαγή. Εγινε όμως. Ηταν ένα ιδανικό. Αργότερα ήταν η φεουδαρχία, κι έγινε η αστική επανάσταση.

Αλλά γι' αυτό εδώ, το δικό μας ιδανικό, ο Μαρξ λέει ότι περνάμε απ' την προϊστορία της ανθρωπότητας στην ιστορία της. Να γιατί ποτέ δεν μπορεί να είναι στενοχωρημένος κανένας, όσα χρόνια φυλακή και να κάνει. Γιατί είχα πάντα την ψυχή μου αναπαυμένη, όπως κάθε κομμουνιστής. Τα κύτταρά μου ήταν αναπαυμένα".

"Μπορεί να μη φτάσεις στα γεράματα. Μπορεί να το φέρει η ανάγκη του κινήματος έτσι που να δώσεις τη ζωή σου νεότερος. Μακάριοι οι ορθοστατούντες και οι ορθοβαδίζοντες μέχρι το έσχατο γήρας ή μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής τους.

Πρέπει κανείς να αγρυπνά. Δεν έχει χαϊμαλί εδώ, δεν έχει φυλακτό να σε προφυλάσσει απ' την αμαρτία. Σ' εμάς χαϊμαλί είναι η πολιτική συνείδηση. Γι' αυτό λέω, ότι ο κομμουνιστής πρέπει να 'χει εγωισμό, κομματικό εγωισμό, να 'ναι άνθρωπος".

Να γιατί ο Κ. Λουλές ήταν, είναι και θα είναι πάντα παρών.

Γ.Π.