Η Σύνοδος Κορυφής της EE στη Νίκαια είχε πραγματικά ιστορική σημασία, με την έννοια ότι αν δε θρυμματίστηκε ήδη, σε κάθε περίπτωση υπέστη ένα πολύ βαρύ πλήγμα η εικόνα της ΕΕ.

Στη Σύνοδο της Νίκαιας αποδείχτηκε ότι η ΕΕ αποτελεί κλαμπ των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου. Ενα κλαμπ το οποίο ξέρει να ενώνει τις δυνάμεις του όταν έχει να αντιμετωπίσει διαδηλωτές - ποιος αμφιβάλει ότι οι «15» ήταν απολύτως ενωμένοι απέναντι στις δεκάδες χιλιάδες των διαδηλωτών που ξεχύθηκαν στους δρόμους της Νίκαιας; - αλλά όταν πρόκειται για τα συμφέροντα των πολυεθνικών, τότε το κλαμπ των εταίρων, μετατρέπεται σε ριγκ αντιτιθέμενων συμφερόντων. Και τότε τη θέση της... συμπάθειας την παίρνουν τα μαχαίρια.

Κατόπιν, δε, όσων έγιναν στη Νίκαια, δικαιωνόμαστε να υπενθυμίσουμε κάτι για το οποίο έγκαιρα είχε ειδοποιήσει ο Λένιν. Οπως τόνιζε, μια πραγματική ένωση των ευρωπαϊκών κρατών ή θα είναι σοσιαλιστική ή δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ.

***

***

Πρώτον, αποφασίστηκε η ουσιαστική κατάργηση της ομοφωνίας στη λήψη των αποφάσεων, μέσω της διεύρυνσης της αρχής της «ειδικής πλειοψηφίας». Πράγμα που σημαίνει ότι το σύνολο σχεδόν των αποφάσεων της ΕΕ θα λαμβάνεται με τις «ειδικές πλειοψηφίες», αφού προηγουμένως θα έχει βγει σε αχρηστία το δικαίωμα του «βέτο». Η γαλλική προεδρία, μάλιστα, δεν πέρασε ούτε μία ούτε δύο, αλλά 39 (!) περιπτώσεις αποφάσεων, που πλέον υπάγονται -από το καθεστώς της ομοφωνίας- στο καθεστώς της «ειδικής πλειοψηφίας».

Στη Νίκαια, δε, κυριάρχησε το επιχείρημα ότι η ομοφωνία στη λήψη των αποφάσεων μεταξύ των «15» είναι «τόσο δύσκολη», ώστε στην περίπτωση της διευρυμένης ΕΕ, σε μια ΕΕ των «27» κρατών δηλαδή, να καθίσταται «παντελώς αδύνατη» η λήψη οποιασδήποτε απόφασης ομόφωνα. Συνεπώς, το ερώτημα κατά πόσο μπορεί να είναι ισότιμη μια ένωση όταν η φωνή των «μικρών» θα τίθεται... «ειδικώς» στο περιθώριο, έχει πια ρητορικό χαρακτήρα.

Δεύτερον, αποφασίστηκε η διεύρυνση της πολιτικής της λεγόμενης «ενισχυμένης συνεργασίας». Αυτό που μέχρι πριν λίγο αποτελούσε πρόθεση, τώρα συνιστά ειλημμένη απόφαση: Οι ισχυροί μπορούν πλέον να αποφασίζουν επί παντός του επιστητού, μέσω της επέκτασης της λεγόμενης «ενισχυμένης συνεργασίας», που σημαίνει παροχή δικαιώματος σε μια ομάδα χωρών να συνεργάζονται και να υλοποιούν πολιτικές, ανεξάρτητα από τους υπόλοιπους «εταίρους». Οι «ισχυροί» της ΕΕ, δηλαδή, θα μπορούν να προχωρούν σε αποφάσεις και πολιτικές δράσεις, χωρίς να λογαριάζουν τους υπόλοιπους, ακόμα και για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ). Μάλιστα η Γαλλία, ως προεδρεύουσα, είχε ζητήσει ο αριθμός των κρατών - μελών που θα μπορούν να αποφασίζουν και να ενεργούν στο όνομα των μεταξύ τους συμφωνιών (και συμφερόντων) να είναι μόλις 3!

Το αποτέλεσμα είναι, μετά τη Νίκαια, να δίνεται η δυνατότητα σε 8 μόνο χώρες της ΕΕ να μπορούν να ενεργούν ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα κράτη. Είναι προφανές ότι εδώ έχουμε ένα τεράστιο άλμα, σε ό,τι αφορά τη θεσμική κατοχύρωση της λειτουργίας του λεγόμενου «σκληρού πυρήνα» στο εσωτερικό της ΕΕ.

***

Στην πρώτη περίπτωση, οι «ισχυροί» ήθελαν διατήρηση των δικών τους επιτρόπων, με περιορισμό της σύνθεσης της επιτροπής όταν θα ολοκληρωθεί η διεύρυνση. Και το κατάφεραν. Παρά τα όσα ψευδώς υπόσχονται τώρα, το 2007, στη νέα Διακυβερνητική, ο προσανατολισμός είναι σαφής: οι μεγάλες χώρες θα έχουν σταθερή και μόνιμη εκπροσώπηση στην Επιτροπή, σε αντίθεση με τους μικρούς που θα έχουν εκ περιτροπής και υποβαθμισμένη εκπροσώπηση. Αυτή είναι η απόφαση που λήφθηκε, αν και επιχειρείται να κρυφτεί πίσω από τις ασάφειες των διατυπώσεων. Στη Νίκαια οι «15», ούτε λίγο ούτε πολύ αποφάσισαν ότι μπαίνει τέλος στην αρχή που έλεγε μέχρι τώρα ότι κάθε χώρα θα έχει και από ένα τουλάχιστον επίτροπο.

Εκεί που όμως δημιουργήθηκε πολεμική ατμόσφαιρα ήταν στο θέμα του τρόπου στάθμισης των ψήφων στο Συμβούλιο. Η Γερμανία, είπε πολύ απλά ότι εγώ θέλω η ψήφος μου να έχει μεγαλύτερο βάρος από την ψήφο οποιουδήποτε άλλου, η Γαλλία είπε, «όχι», και εγώ θέλω η δική μου ψήφος να είναι ισότιμη με την ψήφο της Γερμανίας... Οσο για τους μικρούς προσπάθησαν κι αυτοί, όπως είπαμε, να περισώσουν ό,τι μπορούσαν.

Τελικά, το αποτέλεσμα που προέκυψε είναι... γερμανικών προδιαγραφών.

• Αφ' ενός η στάθμιση που αποφάσισαν οι «15» δίνει σε τρεις από τις μεγάλες χώρες (μαζί με κάποια μικρή που θα καθίσταται κατά περίπτωση δορυφόρος τους) τη δυνατότητα να μπλοκάρουν τις λειτουργίες και τις αποφάσεις της ΕΕ. Τίποτα δε θα γίνεται αν δεν το επιθυμούν οι μεγάλοι, και ό,τι επιθυμούν θα γίνεται.
• Αφ' ετέρου, το παραπάνω ισχύει πρωτίστως για τη Γερμανία. Η τελευταία, μέσα από το γαλλο-γερμανικό άξονα, από τη μια μεριά, και, από την άλλη μέσα από τη σχέση που έχει με τις υπό ένταξη χώρες της ΚΑ Ευρώπης, οι οποίες αποτελούν «γερμανική ενδοχώρα» (πχ στην Πολωνία, δόθηκε δικαίωμα 27 ψήφων) μπορεί να δηλώνει πλέον ότι είναι ο πρώτος μεταξύ των... ίσων.

Οσο για το παιχνίδι που παίζει η ελληνική κυβέρνηση, εμφανίζοντας την εισαγωγή του πληθυσμιακού κριτηρίου στη λήψη των αποφάσεων σαν «μεγάλη επιτυχία», πρόκειται περί αστειότητας. Διότι, πολύ απλά, και με το πληθυσμιακό κριτήριο ενισχύεται ακόμα περισσότερο η θεσμική ανισοτιμία, αφού οι πολλές, αλλά μικρές χώρες, θα έχουν - και θεσμικά - υποτιμημένο «βάρος» σε σχέση με τις λίγες, αλλά πληθυσμιακά μεγαλύτερες χώρες, που... τυγχάνει να είναι η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Βρετανία.

***

Οσο για τους μικρούς, στην ουσία εκείνο που προωθήθηκε είναι η επικύρωση του καθεστώτος των ισχυρών, δηλαδή των Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Βρετανίας (παρά την αδιευκρίνιστη σχέση της με την ΟΝΕ), να ενεργούν ανεξάρτητα από τη θέληση και τα συμφέροντα των υπολοίπων «κομπάρσων», ήτοι των κρατών - μελών που ήδη βρίσκονται στην ΕΕ ή θα ενταχθούν σ' αυτήν στο πλαίσιο της διεύρυνσης.

Οσο για την ελληνική κυβέρνηση, η στάση της δεν επιτρέπει παρεξηγήσεις: «Υποστηρίζουμε την επέκταση της ενισχυμένης συνεργασίας στα θέματα της ΚΕΠΠΑ», ήταν μια από τις ελληνικές θέσεις. Αλλά αν η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζει το «δικαίωμα» στο «γαλλο-γερμανικό» άξονα, στην Ιταλία, τη Βρετανία κλπ να ενεργούν πέραν της αρχής της ομοφωνίας ακόμα και στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, τότε τα πράγματα γίνονται «γκρίζα».

Τόσο «γκρίζα» όσο τα βλέπει η Τουρκία στο Αιγαίο, τόσο «μαύρα» όσο τα θέλει η Τουρκία (και οι προστάτες της) στην Κύπρο.

Οσο για την προσπάθεια του κ. Σημίτη να εμφανιστεί ως μαχητής κατά του Διευθυντηρίου, μόνο γέλωτες προκαλεί. Σκεφτείτε ότι ο πρωθυπουργός προσπάθησε ακόμα και την ύστατη ώρα να πει αναληθώς στον ελληνικό λαό ότι διατηρείται το βέτο. Αλλά είχε μόνο ένα παράδειγμα να αναφέρει σε ό,τι αφορά τη διατήρηση του βέτο. Το βέτο διατηρείται, όπως είπε, στα θέματα της... ναυτιλίας. Πέραν τούτου ουδέν. Βλέπετε τα συμφέροντα των εφοπλιστών είναι σημαντικότερα από τα συμφέροντα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας ή της πολιτικής σε ό,τι αφορά τους μισθούς των εργαζομένων. Για τους εφοπλιστές ο κ. Σημίτης διεκδίκησε και πήρε το δικαίωμα διατήρησης του βέτο...

Η υπόθεση της Νίκαιας και συνολικά η ιστορία της συμμετοχής της χώρας στην ΕΕ συνοδεύεται από μια προπαγάνδα για... κλάματα. Ιδού:

• Στις 18 του Ιούνη, όταν η Ελλάδα γινόταν δεκτή στην ΟΝΕ, ο Κ. Σημίτης αναφώνησε: «Είμαστε στην πρώτη ταχύτητα της ΕΕ. Ποτέ πια στη δεύτερη ταχύτητα». Τότε οι μεγάλες χώρες είχαν 10 ψήφους στο Συμβούλιο και η Ελλάδα 5... Σήμερα, μετά τη Νίκαια, η Ελλάδα έχει 12 ψήφους και οι μεγάλες χώρες 29. Δηλαδή, η απόσταση με τους μεγάλους, από διπλάσια που ήταν, τώρα τείνει να τριπλασιαστεί. Ωστόσο, προχτές, μόλις 4 μέρες μετά τις αποφάσεις της Νίκαιας, ο κ. Σημίτης, ερωτώμενος από το «Ρ», δήλωσε: «Η Ελλάδα παραμένει στην πρώτη ταχύτητα της ΕΕ»!..
• Υπάρχει Διευθυντήριο στην ΕΕ; «Οχι» (!), απάντησε μετά τις εργασίες της Συνόδου ο Κ. Σημίτης, αν και δύο μέρες πριν είχε θυμηθεί να αναφέρει την... κακή λέξη. «Οχι, δεν υπάρχει διευθυντήριο», δηλώνει και ο υπουργός Εξωτερικών... Στο μεταξύ, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Νίκαιας, μόλις τρεις μεγάλες χώρες θα μπορούν πλέον - με τη συμβολή κάποιου «δορυφόρου» τους - να μπλοκάρουν τα πάντα στην ΕΕ. Οι μεγάλες χώρες μαζί με δυο - τρεις δορυφόρους τους, θα μπορούν να αποφασίζουν και να ενεργούν ανεξάρτητα από τους υπόλοιπους, ένεκα της λεγόμενης «ενισχυμένης συνεργασίας». Ολα αυτά ο κ. Σημίτης κάνει ό,τι δεν τα βλέπει. Αλήθεια, τον εγχώριο αλλά και διεθνή Τύπο, που από αναλύσεις, άρθρα, ρεπορτάζ μέχρι τις γελοιογραφίες κάνουν λόγο για «Διευθυντήριο» δεν τα βλέπει;..
• «Καλό, πολύ καλό το αποτέλεσμα της Συνόδου για την Ελλάδα», λέει η κυβέρνηση. Γιατί; Επειδή, ισχυρίζεται, θα έχουμε πλέον 22 ευρωβουλευτές. Ναι, αλλά προ Νίκαιας είχαμε 25... «Καλό, πολύ καλό το αποτέλεσμα» γιατί και οι υπόλοιποι έχασαν σε σχέση με τη Γερμανία σε αυτή τη Σύνοδο, φαίνεται να λέει η κυβέρνηση. Ναι, αλλά αν η Ελλάδα είναι «ισόποσα χαμένη» σε μια ΕΕ που βασιλεύει το «4ο Ράιχ», αυτό είναι κάτι που ενδεχομένως χαροποιεί τους θιασώτες του «γερμανικού δικαίου». Οχι, όμως, τον ελληνικό λαό.