Η συζήτηση που έχει ξεκινήσει, ως ένα βαθμό, αντανακλά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το δικομματικό σύστημα διακυβέρνησης, δηλαδή το ορατό ενδεχόμενο αδυναμίας σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης είτε από το ΠΑΣΟΚ είτε από τη ΝΔ. Τις αδυναμίες του αυτές θέλει να τις εκμεταλλευτεί σε βάρος του λαού. Εξάλλου, αποτελεί πάγια στόχευση των κέντρων της άρχουσας τάξης η εξασφάλιση της ευρύτερης δυνατής πολιτικής συναίνεσης η οποία, όπως εκτιμούν, θα συμβάλει στην εξασφάλιση και της λαϊκής συναίνεσης στις κυρίαρχες επιλογές που υπηρετούν το σύστημα και την κερδοφορία της πλουτοκρατίας. Πολύ περισσότερο, στις παρούσες συνθήκες της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης - της οποίας η επέλαση για την Ελλάδα προαναγγέλλεται για τους επόμενους μήνες - η εξασφάλιση αυτής της συναίνεσης φαίνεται πως αποτελεί βασική προτεραιότητα των κέντρων που σχεδιάζουν και καθοδηγούν τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις της χώρας. Θέλουν να θωρακιστούν απέναντι στο λαό ενόψει της κρίσης και να φτιάξουν αναχώματα ανάσχεσης του λαϊκού κινήματος.

Η φιλολογία, λοιπόν, γύρω από το θέμα της κυβερνητικής συνεργασίας, ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα, το αν δηλαδή τελικά θα υπάρξει τέτοιου είδους κυβερνητική συνεργασία, αποτελεί από μόνη της παρέμβαση στις πολιτικές εξελίξεις με πολλαπλές στοχεύσεις. Εξάλλου, η συναινετική διαχείριση του πολιτικού συστήματος από τις δυνάμεις που δηλώνουν πίστη σε αυτό αποτελεί σταθερή επιδίωξη. Μέσα από μια συζήτηση για το ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, που έχει ήδη αρχίσει, προωθείται μια τέτοια «πολιτική κουλτούρα», ώστε η κομματική αντιπαράθεση μεταξύ των σημερινών κομμάτων εξουσίας να περιορίζεται σε ζητήματα προσώπων και διαχείρισης των πραγμάτων, χωρίς αυτή η αντιπαράθεση να θέτει υπό αμφισβήτηση το «σκληρό πυρήνα» του συστήματος, δηλαδή τις κυρίαρχες επιλογές και τον εκμεταλλευτικό του χαρακτήρα. Ετσι, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, ακόμα κι αν οι επόμενες εκλογές αναδείξουν κυβερνητική αυτοδυναμία, θα έχει εκ των πραγμάτων δημιουργηθεί μια προσέγγιση και ένα κλίμα ακόμα πιο εμφανούς και απροκάλυπτης συναίνεσης.

Το έδαφος για μια τέτοια εξέλιξη στρώνεται εδώ και καιρό από κορυφαίους παράγοντες του συστήματος, καθώς και στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του προέδρου του ΣΕΒ Δ. Δασκαλόπουλου, ο οποίος την προηγούμενη Δευτέρα, μιλώντας σε εκδήλωση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας, είπε ότι «ευθύνη και συμφέρον μας είναι από την κρίση αυτή να προκύψει ένας μεγάλος συναγερμός πραγματικά ανανεωτικών δυνάμεων». Για να προσθέσει ότι «αυτός ο μεγάλος συναγερμός θα διαμορφώσει την ισχυρή, αξιόπιστη και σύγχρονη διακυβέρνηση που χρειάζεται ο τόπος», δηλαδή «μια ισχυρή διακυβέρνηση ικανή να φέρει σε πέρας το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων».

Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε σε πρόσφατη συνέντευξή του και ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Αλογοσκούφης, ο οποίος ανέφερε ότι για να γίνουν πράγματι τολμηρές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα απαιτείται ευρύτερη πλειοψηφία του ενός κόμματος, αφού κανένα κόμμα δε θα αναλαμβάνει μόνο του το πολιτικό κόστος. Στο μεταξύ, νέα «εναλλακτικά» σενάρια για συνεργασία ανάμεσα στους εταίρους του δικομματισμού πυροδότησαν και οι δηλώσεις των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ Χρ. Βερελή και Θ. Πάγκαλου, που πρότειναν τον ορισμό «υπερκομματικών υπουργών», που θα επιλεγούν συναινετικά από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Υπάρχουν επίσης και στελέχη του κυβερνητικού κόμματος, όπως ο Π. Ψωμιάδης και ο Ι. Βαρβιτσιώτης που και αυτοί πρότειναν δικομματική «συνεργασία».

Για τα κέντρα αποφάσεων της άρχουσας τάξης, πολύ σοβαρό ζήτημα είναι το πώς θα αξιοποιήσουν την κρίση, πώς θα αποτρέψουν τη συνειδητοποίηση και την παρέμβαση της εργατικής τάξης και των ευρύτερων μαζών, ώστε να βγει ενισχυμένο το μεγάλο κεφάλαιο από αυτήν και αποδυναμωμένες οι εργατικές κατακτήσεις και τα λαϊκά δικαιώματα. Δεν είναι άσχετο με αυτά το γεγονός ότι ακούγονται, τόσο από τη ΝΔ όσο και από το ΠΑΣΟΚ, διάφορες προτάσεις για ακόμα μεγαλύτερη περιστολή των εργατικών δικαιωμάτων. Αγωνιούν για το πώς θα αποτρέψουν τους εργαζόμενους από το να σταθούν απέναντι και ενάντια στις ταξικές πολιτικές διαχείρισης της κρίσης, παλεύοντας για την ανατροπή τους. Γι' αυτό, άμεση είναι η ανάγκη για ανασύνταξη και ανάπτυξη των δυνάμεων του μαζικού λαϊκού κινήματος, πρώτα απ' όλα του συνδικαλιστικού, ώστε μέσα από το δυνάμωμα των μαζικών αγώνων να υπάρξει παρέμβαση στις εξελίξεις σε θετική κατεύθυνση. Να μπουν εμπόδια στα νέα αντιλαϊκά σχέδια, να ωριμάζει για να τεθεί στην ημερήσια διάταξη της διεκδίκησης το ζήτημα της λαϊκής οικονομίας και εξουσίας.