Πρόκειται για μια σημαντική προσφορά, όχι μόνο γιατί η συγκεκριμένη σειρά αποτελεί ένα διαχρονικό τεκμήριο μνήμης, γνώσης και αλήθειας για τον πρωτεύοντα και αναντικατάστατο ρόλο της ΕΣΣΔ στη νίκη επί του φασισμού, που δεν πρέπει να λείψει από κανένα λαϊκό σπίτι, αλλά και γιατί η συγκυρία - 60 χρόνια από την Αντιφασιστική Νίκη - προσδίδει σε αυτό το ντοκουμέντο και ένα ακόμη χρέος: Τη συμβολή στον αγώνα ενάντια στην παραχάραξη και διαστρέβλωση της Ιστορίας από τον ιμπεριαλισμό και τους κάθε είδους απολογητές του. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνά κανείς πως το Ανατολικό Μέτωπο δεν ήταν ένα «επεισόδιο» του πολέμου, αλλά ο αντικειμενικός σκοπός του: Η εξαφάνιση του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους στον κόσμο.
Η σειρά «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα» αναβιώνει, μέσα από επίκαιρα της εποχής, σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό, συνεντεύξεις κλπ., το Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο των λαών της ΕΣΣΔ ενάντια στο χιτλερικό φασισμό, ο οποίος ξεκίνησε την επίθεσή του με μιαν ισχυρότατη πολεμική μηχανή στις 22 Ιούνη 1941, καθώς και τις πολεμικές επιχειρήσεις στο Ανατολικό Μέτωπο. Ηταν η μέρα που ξεκινούσε ουσιαστικά η αρχή του τέλους του ναζισμού, το οποίο θα ερχόταν στις 5 Μάη του 1945. Μέχρι τότε, δεκάδες εκατομμύρια Σοβιετικών στρατιωτών και πολιτών θα θυσιαστούν για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής πατρίδας και την απελευθέρωση της Ευρώπης.
Η σειρά γυρίστηκε τη 10ετία του '70 από τα κεντρικά στούντιο ντοκιμαντέρ της ΕΣΣΔ, σε συνεργασία με την αμερικανική εταιρία παραγωγής «Air time International Inc.», με αφηγητή τον γνωστό Αμερικανό ηθοποιό, Μπαρτ Λάνκαστερ. Η «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα» ήταν, αφ' ενός, μια ευκαιρία να γνωρίσει και το κοινό της Δύσης, κυρίως των ΗΠΑ, αυτόν τον αγώνα, ο οποίος ήταν «εξαφανισμένος» για τις νεότερες γενιές και, αφ' ετέρου, να «απαντήσει» στην άλλη ανάλογη σειρά, αγγλο-αμερικανικής παραγωγής, με τίτλο «Ο κόσμος στον πόλεμο», η οποία ουσιαστικά παραμόρφωνε την Ιστορία και υπερκάλυπτε το ρόλο των ΗΠΑ. Ηταν, μάλιστα, τόσο κραυγαλέα η διαστρέβλωση, που οι σοβιετικές αρχές αρνήθηκαν τελικά να συνεργαστούν στην παραγωγή της.
Στην «ακμή», λοιπόν, του «Ψυχρού Πολέμου», με τον ιμπεριαλισμό να έχει ήδη «φορτώσει», σε μεγάλα τμήματα της συλλογικής μνήμης της Δύσης, 30 χρόνια συκοφαντίας και ψεύδους για το σοσιαλισμό, ξεκινά η συνεργασία του Κεντρικού Στούντιο Ντοκιμαντέρ της Μόσχας με την ομάδα κινηματογραφικών παραγωγών και σκηνοθετών των ΗΠΑ, για τη δημιουργία της σειράς. Επικεφαλής των 13 Σοβιετικών σκηνοθετών και ο παραγωγός της σειράς από τη σοβιετική πλευρά ήταν ο Ρομάν Καρμέν και από αμερικανικής πλευράς, ο παραγωγός και σκηνοθέτης, Ισαάκ Κλέινερμαν. Στο σενάριο θα συνεργαστεί ως σύμβουλος ο βραβευμένος Αμερικανός δημοσιογράφος, Χάρισον Σάλισμπουρι. Αξίζει να σημειωθεί πως το οπτικοακουστικό υλικό της σειράς, όχι μόνον είναι πρωτογενές, στην «καρδιά» των μαχών, αλλά στοίχισε ακριβά σε ανθρώπινες ζωές: Μόνο το Κεντρικό Στούντιο Ντοκιμαντέρ της Μόσχας είχε 250 μάχιμους καμέραμαν στο μέτωπο, οι 50 από τους οποίους δεν επέστρεψαν ποτέ.
1. Η αιφνιδιαστική επίθεση - 22 Ιούνη 1941: Η ναζιστική Γερμανία επιτίθεται στην ΕΣΣΔ σε ένα μέτωπο μήκους 600 μιλίων, από τη Βαλτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα. Η Κόκκινη Αεροπορία σχεδόν εξολοθρεύεται. Η μεθοριακή φρουρά ανατρέπεται.
2. Η Μάχη της Μόσχας - 8 Οκτώβρη 1941: Οι ναζί πλησιάζουν στα περίχωρα της σοβιετικής πρωτεύουσας. Αρματα μπαίνουν στην πόλη. Οι Σοβιετικοί τα σταματούν. Το Δεκέμβρη οι ναζί απωθούνται από τη Μόσχα. Η Βέρμαχτ, για πρώτη φορά στην ιστορία, ακινητοποιείται.
3. Η πολιορκία του Λένινγκραντ: η εποποιία των 900 ημερών.
4. Στην Ανατολή: Η εποποιία της μεταφοράς της βιομηχανίας πίσω από τα Ουράλια.
5. Η άμυνα του Στάλινγκραντ: Το «καυτό» καλοκαίρι του 1942 που κατέληξε, μετά από μήνες, στην περικύκλωση των στρατιών του Φον Πάουλους από τον Κόκκινο Στρατό και την αιχμαλώτισή τους.
6. Νίκη στο Στάλινγκραντ: Ο Κόκκινος Στρατός εξολόθρευσε 5 γερμανικές στρατιές, δηλαδή το ένα τέταρτο της συνολικής δύναμης της Βέρμαχτ στο Ανατολικό Μέτωπο.
7. Κουρσκ: Η μεγαλύτερη μάχη τεθωρακισμένων του κόσμου.
8. Ο πόλεμος στην Αρκτική: Το έπος των ναυτικών επιχειρήσεων στην Αρκτική.
9. Ο πόλεμος στον Αέρα: Η Γερμανία εξολόθρευσε την αφρόκρεμα της Σοβιετικής Πολεμικής Αεροπορίας στις πρώτες 12 ώρες του πολέμου. Μια χούφτα πιλότων που επέζησαν επέδειξαν απαράμιλλο ηρωισμό παρά τα πενιχρά μέσα. Μάλιστα επινόησαν την τακτική ΡΑΜ: να χρησιμοποιούν το αεροσκάφος τους σαν πύραυλο ώστε να καταρρίπτουν τα ναζιστικά, αφού το εγκαταλείψουν την τελευταία στιγμή, κάνοντας στη συνέχεια χρήση του αλεξιπτώτου τους. Ενα εναέριο έπος.
10. Ο Ανταρτοπόλεμος: Ουδέποτε υπήρξε τόσο πλατιά ανεπτυγμένος πόλεμος πίσω από τις εχθρικές γραμμές, όσο στην ΕΣΣΔ.
11. Η μάχη των θαλασσών: Οι Σοβιετικοί πεζοναύτες εφορμούσαν με τέτοια δύναμη που οι ναζί αναφέρονταν σε αυτούς με τη φράση «μαύρος θάνατος».
12. Η μάχη του Καυκάσου.
13. Η απελευθέρωση της Ουκρανίας.
14. Η απελευθέρωση της Λευκορωσίας.
15. «Από τα Βαλκάνια στη Βιέννη».
16. Η απελευθέρωση της Πολωνίας.
17. «Η Συμμαχία»: Μετά την εισβολή στη Ρωσία τον Ιούνη 1941, η Βρετανία και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν τη συμπαράστασή τους στους Σοβιετικούς, αλλά μόνο όταν οι ΗΠΑ εναντιώθηκαν στη Γερμανία και Ιαπωνία, επισφραγίστηκε επίσημα η αντιχιτλερική συμμαχία. Η μεγαλύτερη διαφωνία προέκυψε, όταν η Ρωσία επέμενε για τη δημιουργία ενός ισχυρού δεύτερου μετώπου στην Ευρώπη, προς αγανάκτηση των Βρετανών και Αμερικανών που δεν ήθελαν το άνοιγμα του δεύτερου μετώπου.
18. Η μάχη του Βερολίνου: Η τελευταία μεγάλη μάχη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Η γερμανική πλευρά αποτελούνταν από ένα εκατομμύριο στρατιώτες, πέντε χιλιάδες τανκς, δέκα χιλιάδες πυροβόλα, 3.000 αεροσκάφη. Η σοβιετική πλευρά αποτελούνταν από 2,5 εκατομμύρια στρατιώτες, 6.000 τανκς, 42.000 πυροβόλα, 7.500 αεροσκάφη.
19. Η τελευταία μάχη του Αγνωστου Πολέμου: Τον Απρίλη του 1941 οι Σοβιετικοί και οι Γιαπωνέζοι υπογράψανε μια συμφωνία ανακωχής και αμοιβαίας ουδετερότητας προκειμένου να απομακρύνουν χρονικά τον άμεσο κίνδυνο, μιας εισβολής στην Απω Ανατολή. Οι Σοβιετικοί παρέμειναν δύσπιστοι και ανήσυχοι διατηρώντας μια ισχυρή άμυνα στην Απω Ανατολή κατά τη διάρκεια όλου του πολέμου.
20. Ο Ανώνυμος στρατιώτης ενός Αγνωστου Πολέμου: Το τελευταίο επεισόδιο ανακεφαλαιώνει τις δοκιμασίες και επιτυχίες του λαού της ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου.