Χωρίς να υπάρξει συμφωνία συμβιβασμού ολοκληρώθηκαν χτες στις Βρυξέλλες οι έκτακτες διαβουλεύσεις της ΕΕ με τους ηγέτες Σερβίας και Κοσόβου για το θέμα των πινακίδων κυκλοφορίας των οχημάτων των Σέρβων του Κοσόβου, το οποίο στην πραγματικότητα αποτελεί μια πτυχή του συνολικότερου παζαριού για την «εξομάλυνση» των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών, με στόχο τη διευκόλυνση των ευρωατλαντικών σχεδιασμών στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.

Ο ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, ανακοίνωσε ότι ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλ. Βούτσιτς και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Αλ. Κούρτι δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν στο επίμαχο ζήτημα, αφήνοντας αιχμές για τη στάση που τήρησε η Πρίστινα. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι παρουσίασε στις δύο πλευρές έγγραφο το οποίο αποδέχτηκε ο Πρόεδρος της Σερβίας αλλά απέρριψε ο πρωθυπουργός του Κοσόβου.

Για υπαιτιότητα του Κούρτι στην αποτυχία των συνομιλιών έκανε λόγο και ο Βούτσιτς, σε δήλωσή του σε Σέρβους δημοσιογράφους.

Ο δε Κούρτι δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι αρνήθηκε να υπογράψει το κείμενο για τις πινακίδες που παρουσίασε ο Μπορέλ διότι δεν συμπεριλαμβανόταν η πρότασή του να δεσμευτεί η Σερβία πως θα επιδιώξει την επίτευξη οριστικής συμφωνίας για την «εξομάλυνση» των σχέσεων με το Κόσοβο.

Σημειωτέον, από αύριο το πρωί η αστυνομία του προτεκτοράτου του Κοσόβου θα αρχίσει να επιβάλλει πρόστιμο 150 ευρώ στους ιδιοκτήτες περίπου 6.000 οχημάτων που κυκλοφορούν με σερβικές πινακίδες, αρνούμενοι να τις αντικαταστήσουν με πινακίδες που εκδίδουν οι αρχές της Πρίστινας. Σε επόμενες φάσεις προβλέπονται μεγαλύτερες κυρώσεις, μέχρι και κατάσχεση οχημάτων.

Οι αποφάσεις της Πρίστινας για το θέμα οδήγησαν σε νέα αναζωπύρωση των διμερών εντάσεων. Την περασμένη βδομάδα ο Μπορέλ είχε μιλήσει για «περιττές και αντιπαραγωγικές εντάσεις» μεταξύ των δύο πλευρών, που «φτάνουν σε πολύ επικίνδυνο επίπεδο», εκτιμώντας ότι «βρισκόμαστε δυστυχώς στα πρόθυρα μιας νέας κρίσης».

Να σημειωθεί επίσης ότι μετά τις παραιτήσεις εκατοντάδων Σέρβων του Κοσόβου από όλες τις αστυνομικές, δικαστικές και άλλες κρατικές υπηρεσίες του προτεκτοράτου, αστυνομικοί της ΕΕ (συγκεκριμένα από Ιταλία και Πολωνία) έχουν αναλάβει να περιπολούν στους δήμους του βόρειου Κοσόβου, όπου δεν υπάρχει παρουσία της τοπικής αστυνομίας. Οι συγκεκριμένες δυνάμεις δεν έχουν αρμοδιότητες π.χ. σύλληψης, ωστόσο η ενεργοποίησή τους είναι ενδεικτική της ετοιμότητας της ΕΕ να καλυφθούν «κενά ασφαλείας».

Οσο για τις ΗΠΑ, μέσα στο Σαββατοκύριακο ο σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ντ. Τσολέτ, σε ανάρτησή του στο Twitter, εξήγησε ότι σε επαφές που είχε και ο ίδιος με τις ηγεσίες των δύο πλευρών συζήτησε «για την αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης» και ζήτησε από την Πρίστινα «αναβολή της απόφασης για τα πρόστιμα των πινακίδων κυκλοφορίας, διατήρηση ανοιχτής πόρτας για την επιστροφή των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου στα θεσμικά όργανα και επικέντρωση στην εξομάλυνση του διαλόγου με τη Σερβία», καταλήγοντας ότι «αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να προωθηθεί η ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική ολοκλήρωση του Κοσσυφοπεδίου».

Ο Κούρτι, από την πλευρά του, είπε ότι συζήτησαν για «την ανάγκη μιας συμφωνίας πλήρους εξομάλυνσης με τη Σερβία στο πλαίσιο της αμοιβαίας αναγνώρισης, με έμφαση στην κατάσταση της ασφάλειας στο Κοσσυφοπέδιο, μαζί με το κράτος δικαίου».

Από τη δε σερβική πλευρά, ο υπουργός Εξωτερικών Ιβ. Ντάτσιτς δήλωσε ότι δεν βλέπει κανέναν λόγο να παραστεί σε συνάντηση στις Βρυξέλλες ο Βούτσιτς, αναφέροντας ότι «είναι απαραίτητο να έρθει κάποιος στα συγκαλά του, για να αποφευχθούν πιθανά επεισόδια και σπίθες που μπορεί να πυροδοτήσουν ολόκληρη την περιοχή. Αυτό σημαίνει ότι είναι απαραίτητο να αναβληθεί η απόφαση για τις πινακίδες κυκλοφορίας».

Συμβόλαιο μαμούθ με το Κατάρ για την ενεργειακή εξασφάλιση LNG σε προνομιακές τιμές σε βάθος 27ετίας εξασφάλισε χτες η Κίνα, στο φόντο των εντεινόμενων διεθνών ενεργειακών ανταγωνισμών.

Η συμφωνία υπεγράφη ανάμεσα στην καταριανή εταιρεία «Qatar Energy» και την κινεζική εταιρεία «Sinopec». Ο επικεφαλής της «Qatar Energy», Σαάντ αλ Κάαμπι, χαρακτήρισε τη συμφωνία «σημαντικό ορόσημο», καθώς αφορά 4 εκατομμύρια τόνους LNG για τις επόμενες σχεδόν τρεις δεκαετίες.

Το φυσικό αέριο που θα προμηθεύεται η κινεζική εταιρεία θα προέρχεται από το λεγόμενο «Βόρειο Πεδίο», το οποίο αποτελεί τμήμα του μεγαλύτερου κοιτάσματος φυσικού αερίου στον κόσμο. Η «Qatar Energy» σκοπεύει μέχρι το 2027 να αυξήσει την ικανότητα υγροποίησης σε 126 εκατομμύρια τόνους ετησίως.

Την ίδια ώρα, στην Ιαπωνία προειδοποιούν ότι ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για το LNG θα ενταθεί τα επόμενα τρία χρόνια, λόγω της ανεπαρκούς επένδυσης στην προσφορά. Ερευνα ιαπωνικών εταιρειών που δόθηκε στη δημοσιότητα χτες προβλέπει ότι θα εξαντληθούν τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια LNG που ξεκινούν πριν το 2026 και είναι απαραίτητα για τους αγοραστές, επειδή δίνουν σταθερές τιμές και αξιόπιστη προμήθεια για πολλά χρόνια. Στην έρευνα αυτή αναφέρεται επίσης ότι αν κλείσει εντελώς ο ρωσικός αγωγός φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, ενδέχεται να καταγραφεί διεθνώς έλλειψη 7,6 εκατομμυρίων τόνων LNG τον Ιανουάριο του 2025.

Στη δε Γαλλία, η πυρηνική βιομηχανία φαίνεται ότι δεν έχει καταφέρει να θέσει εγκαίρως σε λειτουργία τους αδρανείς αντιδραστήρες. Σύμφωνα με το «Bloomberg», η Γαλλία, μέχρι πρότινος ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς Ενέργειας στην Ευρώπη, δεν θα καταφέρει να διαχειριστεί αποτελεσματικά την ενεργειακή κρίση αν η «Electricite de France» δεν ανταποκριθεί στο σχέδιο για την επανεκκίνηση του 25% των πυρηνικών της σταθμών μέσα στις επόμενες τρεις βδομάδες.

Στο μεταξύ, το πρακτορείο «Reuters» μετέδωσε χτες ότι στην ΕΕ οι εισαγωγείς πετρελαίου σπεύδουν να γεμίσουν τις αποθήκες τους με προϊόντα ρωσικού πετρελαίου προτού τεθεί σε εφαρμογή το ευρωενωσιακό εμπάργκο, μετά την απόφαση για απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού αργού σε χώρες της ΕΕ στις 5 Δεκέμβρη.

Ο Κ. Τζ. Τοκάγεφ, που τελεί Πρόεδρος του Καζακστάν από το 2019, κέρδισε με άνεση τις πρόωρες προεδρικές εκλογές της Κυριακής σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα.

Οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν περίπου 10 μήνες μετά την άγρια καταστολή των μεγάλων λαϊκών κινητοποιήσεων στις αρχές του χρόνου, αλλά και μετά την εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού από την «επιρροή» του πρώην Προέδρου Ν. Ναζαρμπάγεφ.

Ο Τοκάγεφ έλαβε το 81,31% των ψήφων και η συμμετοχή άγγιξε το 70%. Από τους πέντε αντιπάλους του - οι οποίοι αναφέρεται ότι ήταν άγνωστοι στο εκλογικό σώμα - κανένας δεν ξεπέρασε το 3,42%.

Για πρώτη φορά στις προεδρικές εκλογές υπήρχε η επιλογή της ψήφου «εναντίον όλων» και την επέλεξε το 5,8% των ψηφισάντων.

Το Καζακστάν, με πλούσιο υπέδαφος, σταυροδρόμι στρατηγικών εμπορικών οδών, βρίσκεται όλο και πιο έντονα τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο του ανταγωνισμού μεταξύ διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων, όπως Ρωσία, ΗΠΑ, ΕΕ και Κίνα. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Τοκάγεφ ενίσχυσε τις επαφές και τις σχέσεις με την Κίνα, αλλά και με την ΕΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο φέτος υποδέχθηκε τους ηγέτες της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Κίνας, κορυφαίους Ευρωενωσιακούς αξιωματούχους και τον πάπα Φραγκίσκο.

Λίγο πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Γενάρη του 2022, οι λαϊκές κινητοποιήσεις κατεστάλησαν με βιαιότητα, με αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 238 ανθρώπων και τη φυλάκιση χιλιάδων, με παρέμβαση μάλιστα και στρατιωτικών δυνάμεων του Οργανισμού Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (CSTO, «αμυντικό» σύμφωνο υπό την ηγεσία της Ρωσίας).

Στη συνέχεια ο Τοκάγεφ προχώρησε σε εκκαθαρίσεις κρατικών και κυβερνητικών αξιωματούχων από την εποχή του Ναζαρμπάγεφ.

Την περασμένη Πέμπτη, λίγες μέρες πριν τις εκλογές, οι αρχές ανακοίνωσαν ότι συνέλαβαν 7 οπαδούς εξόριστου αντιπολιτευόμενου, με την κατηγορία της «υποκίνησης πραξικοπήματος».

Μετά την καταστολή των κινητοποιήσεων, ο Τοκάγεφ ανήγγειλε συνταγματικές και άλλες μεταρρυθμίσεις με στόχο τον «εκσυγχρονισμό» του κράτους, την προσέλκυση επενδύσεων και την εκτόνωση της λαϊκής δυσαρέσκειας, καθώς και πρόωρες εκλογές για Πρόεδρο και κοινοβούλιο, με στόχο να εδραιώσει την εξουσία του.

Εκλογικοί παρατηρητές του ΟΑΣΕ σημείωσαν ότι δεν έγιναν σεβαστές «θεμελιώδεις ελευθερίες» για «τους όρους και τις προϋποθέσεις του εκλέγεσθαι» ή «την καταχώριση υποψηφιοτήτων».

Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν συνεχάρη τον Τοκάγεφ για την επανεκλογή του, χαρακτηρίζοντάς την «μια πειστική απόδειξη της εμπιστοσύνης των συμπατριωτών σας».