Associated Press

Από την προχτεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας

Σε μαραθώνιο διπλωματικών επαφών, οι οποίες πιθανότατα θα πραγματοποιηθούν από υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους, έχουν αποδυθεί τα δύο «στρατόπεδα» του Συμβουλίου Ασφαλείας, που, όπως σχολιάζουν οι αναλυτές, βρίσκονται πλέον στην ευθεία της τελικής ρήξης. ΗΠΑ - Βρετανία - Ισπανία υποστηρίζουν την ανάγκη υιοθέτησης της πρότασης ψηφίσματος που κατέθεσε, εκ μέρους όλων, ο Βρετανός πρέσβης και η οποία υποστηρίζει ότι το Ιράκ, που έχει ήδη βρεθεί «σε ρήξη με τις αποφάσεις του ΟΗΕ», δεν εκμεταλλεύτηκε την τελευταία ευκαιρία που του δόθηκε με την απόφαση 1441. Γαλλία - Γερμανία και Ρωσία υποστηρίζουν σθεναρά το μνημόνιο που παρουσίασαν και δε φιλοδοξούν να εγκριθεί ως νέα απόφαση, στο οποίο παραθέτουν σειρά μέτρων εντατικοποίησης των επιθεωρήσεων και παράτασής τους για τέσσερις μήνες.

«Για να αποτραπεί ο πόλεμος, χρειάζεται ο πλήρης άμεσος αφοπλισμός του Σαντάμ Χουσεΐν» ξαναδήλωσε, χτες, ο Αμερικανός Πρόεδρος, επαναλαμβάνοντας ότι ελπίζει σε μια νέα απόφαση «που είναι επιθυμητή, αλλά όχι απαραίτητη για να αναληφθεί δράση». Ο Πρόεδρος Μπους, που έκανε δηλώσεις μετά από συνάντηση που είχε με το Βούλγαρο πρωθυπουργό, του οποίου η χώρα έχει υποστηρίξει την αμερικανική θέση, προειδοποίησε, πάλι, την ιρακινή ηγεσία ότι «όποιος σκοτώσει αθώους ή πλήξει υποδομές ζωτικής σημασίας, θα δικαστεί για εγκλήματα πολέμου». Επιπλέον, δεν παρέλειψε να «ξαναπετάξει το γάντι» στον ΟΗΕ, τονίζοντας ότι «οφείλει να υπερασπίσει τα λόγια του».

Συμπληρώνοντας τις δηλώσεις Μπους, ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου τόνιζε ότι «υπάρχει μια ελάχιστη ελπίδα ειρηνικής επίλυσης, αλλά αν αυτό δε γίνει, μια συμμαχία εθελοντών θα τον αφοπλίσει». Ως «ύστατη πιθανότητα ειρηνικής επίλυσης» χαρακτήρισε το ενδεχόμενο εξορίας του Σαντάμ Χουσεΐν η σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Κοντολίζα Ράις, αν και παραδέχτηκε ως «μάλλον απίθανη μια τέτοια εξέλιξη».

Την ίδια στιγμή, ο στενότερος σύμμαχος της Ουάσιγκτον, ο Βρετανός πρωθυπουργός περνούσε δύσκολες στιγμές στη Βουλή των Λόρδων, όπου σήμερα θα ακολουθήσει κρίσιμη ψηφοφορία για την υιοθέτηση ή όχι της θέσης που έχει υπερασπίσει η βρετανική κυβέρνηση. Ο Τόνι Μπλερ προσπάθησε να πείσει, κυρίως, τους βουλευτές του κόμματός του, αν και αναλυτές εκτιμούσαν ότι τουλάχιστον 80 μέλη του Κοινοβουλίου δεν προτίθενται να του «κάνουν τη χάρη».

«Δεν επιθυμώ τον πόλεμο, αλλά είναι πολύ πιο επικίνδυνη η απραξία» επανέλαβε ο Τόνι Μπλερ, υποστηρίζοντας ότι το ιρακινό καθεστώς «έχει ακόμη μια τελευταία ευκαιρία να συμμορφωθεί 100%, τίποτε λιγότερο για να αποφευχθεί η σύρραξη». Υπογράμμισε ότι «δε βιάζεται να πάει σε πόλεμο», γι' αυτό και επιλέχθηκε ο ΟΗΕ και γίνεται προσπάθεια να υπάρξει διεθνής συναίνεση. «Αλλωστε, επί 12 χρόνια, ο Σαντάμ Χουσεΐν περιφρονεί τη διεθνή κοινότητα», κατέληξε ο Μπλερ, ο οποίος εκτός από τη δύσκολη συζήτηση του Κοινοβουλίου, επρόκειτο, χτες, να συναντήσει τον Γερμανό ΥΠΕΞ, Γιόσκα Φίσερ, τον Ιορδανό μονάρχη, Αμπντάλα, και τον διοικητή των αμερικανικών δυνάμεων στον Κόλπο, Τόμι Φρανκς.

Ταυτόχρονα, ο ΥΠΕΞ Τζακ Στρο δήλωνε ότι «δεν υπάρχει απόφαση για στρατιωτική δράση» και κάλεσε τον ΟΗΕ «να αποδείξει ότι εννοεί τα λόγια του, ειδάλλως θα τεθεί σε αμφισβήτηση», ενώ επανέλαβε ότι στόχος είναι «να αντιμετωπιστεί το θέμα στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας». Ο Βρετανός ΥΠΕΞ, πάντως, τόνισε ότι αν δεν υπάρξει νέα απόφαση, «η Βρετανία έχει περιθώρια ελιγμών» και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο στρατιωτικής δράσης χωρίς έγκριση του ΟΗΕ, αλλά ούτε και του Κοινοβουλίου.

Ανεπιφύλακτα υπέρ της αμερικανο-βρετανικής πρότασης τάχθηκε ο Αυστραλός πρωθυπουργός, παρά τις έντονες εσωτερικές αντιδράσεις. Ο Τζον Χάουαρντ μίλησε για «κρίσιμη δοκιμασία για τον ΟΗΕ» και εκτίμησε ότι «δεν είναι λογικό να καταψηφιστεί αυτή η πρόταση, αφού όλοι ενέκριναν την 1441».

«Ο αφοπλισμός του Ιράκ είναι διεθνής απαίτηση και θα επιτευχθεί μόνο με την πλήρη ιρακινή συνεργασία», υποστηρίζουν στο μνημόνιο που κατέθεσαν Γαλλία - Γερμανία και Ρωσία. Στο μνημόνιο αναφέρεται σειρά μέτρων ενίσχυσης των επιθεωρήσεων, προσδιορίζεται ως όριό τους η 1η Ιουλίου, τονίζεται ότι «οι επιθεωρήσεις δε θα συνεχιστούν επ' αόριστον» και χαρακτηρίζεται η βία ως «ύστατη επιλογή».

Της κατάθεσης του μνημονίου προηγήθηκε η συνάντηση Σρέντερ - Σιράκ, όπου και οι δύο εκτίμησαν ότι «επί της παρούσης δεν υπάρχουν προϋποθέσεις εξαπόλυσης στρατιωτικής επίθεσης», δεσμεύτηκαν να «κάνουν τα πάντα για ειρηνική επίλυση» και κατέληξαν ότι «δεν υπάρχει λόγος υιοθέτησης νέας απόφασης». Ο Σρέντερ αναμένεται σήμερα στη Μόσχα για διαβουλεύσεις με τον Ρώσο Πρόεδρο, ενώ ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Γιούρι Φεντότοφ, εκτιμούσε ότι η νέα αμερικανο-βρετανική πρόταση «είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα της κατάστασης στο Ιράκ».

Την πλήρη υποστήριξή του στο γαλλο-γερμανο-ρωσικό μνημόνιο εξέφρασε το Πεκίνο, επιμένοντας στις διπλωματικές προσπάθειες και στη μη αναγκαιότητα νέας απόφασης. Η ανακοίνωση έγινε μόλις λίγες ώρες μετά το πέρας της επίσκεψης του Κόλιν Πάουελ στην Κίνα, που προφανώς, σε ένα πρώτο επίπεδο, δεν απέφερε τα αναμενόμενα για την Ουάσιγκτον.

Associated Press

Από εκδήλωση κατά του πολέμου του Κομμουνιστικού Κόμματος Τουρκίας

Η τουρκική κυβέρνηση ενέκρινε «επί της αρχής» τη συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που προβλέπει, σύμφωνα με το Ασοσιέιτεντ Πρες, τη στάθμευση και διέλευση από το τουρκικό έδαφος 62.000 στρατιωτών, 255 μαχητικών αεροσκαφών και 65 ελικοπτέρων, των ΗΠΑ, αλλά, ταυτόχρονα, και την ανάπτυξη τουρκικών στρατευμάτων στο εξωτερικό - χωρίς να δίνει αριθμητικά στοιχεία γι' αυτήν την «ανάπτυξη», η αναφορά στην οποία αποτελεί μάλλον το πρελούδιο ενδεχόμενης εισβολής στο Ιράκ. Ο υπουργός Εξωτερικών, Γιασάρ Γιακίς, έλεγε πάντως χτες πως οι διαπραγματεύσεις με την αμερικανική πλευρά «συνεχίζονταν» ακόμη όσον αφορά στον οικονομικό άξονα της συμφωνίας, με τους δύο άλλους, τον πολιτικό και τον στρατιωτικό, να έχουν οριστικοποιηθεί. Ψηφοφορία στη Βουλή δεν αναμένεται πριν από αύριο, Πέμπτη, σύμφωνα με το Ρόιτερς.

Το να πειστούν οι βουλευτές του κόμματος Δικαιοσύνης & Ανάπτυξης, όμως, να υπερψηφίσουν τη συμφωνία, δε θα είναι καθόλου εύκολο. Αν και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο πρόεδρος του κόμματος, είπε χτες στην κοινοβουλευτική του ομάδα πως υπηρετεί «τα συμφέροντα της χώρας», ήταν αρκετά προσεκτικός στο να πιέσει για την έγκρισή της, που μπορεί να αποτελέσει ακόμη και αιτία διάσπασης του κόμματός του. «Πιστεύω ότι θα πάρετε την τελική σας απόφαση και θα προχωρήσετε χωρίς να υπάρξει η ανάγκη για κομματική απόφαση», δήλωσε, αν και η τήρηση της κομματικής πειθαρχίας είναι ένα ανοιχτό ερώτημα.

Πολύ περισσότερο που οι «ανταρσίες» εντός των κόλπων του Λευκού κόμματος συνεχίζουν να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια μετά από φθινοπωριάτικη βροχή. Η ελευθερία του ως βουλευτή, είπε ο Ερτουγρούλ Γιαλτζίνμπαγιρ, του υπαγορεύει να καταψηφίσει τη συμφωνία, και κατά την άποψή του «θα ενδυναμωθεί η δημοκρατία» στην Τουρκία με αυτήν του την πράξη. Ποιος είναι ο Γιαλτζίνμπαγιρ; Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός... Και η «έγκλησή του στην πειθαρχία», όπως έγινε στην περίπτωση του βουλευτή Γκοξάλ Κουτζούκαλι, ο οποίος εξέφρασε την άποψη ότι η περίπτωσή του αποτελεί «προειδοποίηση και για τους υπόλοιπους βουλευτές», δε θα είναι τόσο εύκολη. Πέραν αυτού, και άλλοι βουλευτές, όπως ο Εμίν Σιρίν, δηλώνουν ότι θα καταψηφίσουν τη συμφωνία. Ο ίδιος ομολογεί όμως ότι η σχετική ψηφοφορία θα αποτελέσει «ψήφο εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση... και, γι' αυτό, μάλλον θα έχει θετικό για τον Ερντογάν αποτέλεσμα».

Αξιοπρόσεκτη είναι η τοποθέτηση που έκανε στο χτεσινό φύλλο της θεωρούμενης ως σοβαρής τουρκικής εφημερίδας Τζουμχουριέτ ο σχολιογράφος Χικμέτ Τζετίνκαγια, ο οποίος στάθηκε στο γεγονός ότι υπήρξαν ιστορικές συμφωνίες για να αναδιαρθρωθούν οι διεθνείς ισορροπίες, όπως ότι «οι ΗΠΑ και κάποιες ευρωπαϊκές χώρες υποστήριξαν την άνοδο του Χίτλερ μετά τις Βερσαλίες ως αντίβαρο στο σοβιετικό σοσιαλισμό... και η Βρετανία το 1922 υπέγραψε συμφωνία συμμαχίας με το Ιράκ για να εξισορροπηθεί η απειλή του Ιράν, ενώ ο Σαντάμ Χουσεΐν ήταν ακόμα αγέννητος». Στάθηκε, επίσης, στο γεγονός ότι ο πρεσβευτής της Βρετανίας στη Βαγδάτη σερ Πέρσι Κοξ είχε δηλώσει στον Σαουδάραβα σεΐχη Ιμπν-Σαούντ μέσα σε μια σκηνή το 1922: «Εγώ χαράζω τα σύνορα ανάμεσα στο Κουβέιτ, στο Ιράκ και στη Σαουδική Αραβία». Πράγμα που έκανε.

Ο Τούρκος δημοσιογράφος αναφέρεται σ' αυτά τα ιστορικά παραδείγματα για να επισημάνει την «απειλή» που θέτει για την Τουρκία η «συμμαχία» του Μασούντ Μπαρζάνι και της Πατριωτικής Ενωσης Κουρδιστάν του Ιράκ με το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν της Τουρκίας για τη δημιουργία «κουρδικού κράτους».

Αποψη που δεν αντανακλά απλώς την παράνοια κάποιων κύκλων στην Αγκυρα, αλλά ενδεχομένως την πρόθεση πολιτικοστρατιωτικών κύκλων να «καταστρέψουν» τον ιρακινό κουρδικό θύλακο πριν «απειληθεί» η τουρκική εδαφική ακεραιότητα...