Με πυραυλική επίθεση εναντίον μεγάλης αμερικανικής βάσης στο Κατάρ απάντησε χθες το απόγευμα το Ιράν, προχωρώντας σε αντίποινα για τις προχθεσινές επιθέσεις των ΗΠΑ σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, σε άλλη μία εξέλιξη που επιβεβαιώνει τη μεγάλη κλιμάκωση της πολεμικής αναμέτρησης στη Μέση Ανατολή.

Στο στόχαστρο του Ιράν, στο πλαίσιο επιχείρησης που ονομάστηκε «Besharat Fatah», βρέθηκε η αμερικανική βάση Udeid στο Κατάρ, η μεγαλύτερη βάση των ΗΠΑ στην περιοχή.

Σε ανακοίνωσή τους οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις επιβεβαίωσαν την επιχείρηση των αντιποίνων και προειδοποίησαν ότι τυχόν «επανάληψη της αμερικανικής επίθεσης θα οδηγήσει σε επιτάχυνση της κατάρρευσης των στρατιωτικών πυλώνων τους στην περιοχή».

Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Ιράν ανακοίνωσε ότι ο αριθμός των πυραύλων που εκτοξεύτηκαν στην αμερικανική βάση, ήταν ίσος με τον αριθμό των βομβών που χρησιμοποίησαν οι ΗΠΑ στην επιδρομή τους την Κυριακή.

Επίσης, ανέφερε πως «αυτή η ενέργεια δεν αποτελούσε καμία απειλή για τη φίλη και αδελφή μας χώρα, το Κατάρ, και τον ευγενή λαό του».

Παράλληλα, έγινε γνωστό πως το Ιράν είχε προειδοποιήσει εγκαίρως το Κατάρ για την επίθεσή του, ενώ η αμερικανική βάση Al Udeid είχε εκκενωθεί εδώ και μέρες. Πληροφορίες της εφημερίδας «New York Times» ανέφεραν επίσης πως το Ιράν εξαπέλυσε τις επιθέσεις στη βάση Udeid σε «συντονισμό» με τις αρχές του Κατάρ για να μην υπάρχουν παράπλευρες απώλειες, αλλά αυτό δεν επιβεβαιώθηκε επίσημα.

Σε κάθε περίπτωση, το Κατάρ υποστήριξε ότι «αναχαίτισε με επιτυχία» τους πυραύλους που στόχευαν την αμερικανική βάση, προσθέτοντας πως «δεν προκλήθηκαν θάνατοι ούτε τραυματισμοί». Η κυβέρνηση του Κατάρ διαμαρτυρήθηκε για την παραβίαση του εθνικού εναέριου χώρου του και προειδοποίησε πως διατηρεί το δικαίωμα «απάντησης».

Μετά την ιρανική επίθεση σε βάση των ΗΠΑ στο Κατάρ, χώρες της περιοχής όπως το Ιράκ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Κουβέιτ έκλεισαν τον εναέριο χώρο τους, καθώς οι ΗΠΑ διαθέτουν βάσεις και σε αυτές τις χώρες.

Σε διάφορα ΜΜΕ υπήρξαν επίσης αναφορές για ιρανική επίθεση κατά αμερικανικής βάσης στο Ιράκ, κάτι που ωστόσο δεν επιβεβαίωσε η Τεχεράνη, ενώ στη συνέχεια υπήρξε διάψευση και από τις ιρακινές αρχές.

Σαουδική Αραβία, Ιορδανία, Αίγυπτος, Τουρκία, Λιβύη και Σαουδική Αραβία αποδοκίμασαν τα ιρανικά αντίποινα εναντίον βάσης των ΗΠΑ στο Κατάρ.

Η εξέλιξη προκάλεσε νέο πυρετό συσκέψεων στο Κέντρο Επιχειρήσεων του Λευκού Οίκου, παρουσία του Προέδρου Ντ. Τραμπ και του υπουργού Αμυνας Πιτ Χέγκσεθ.

Αμερικανός αξιωματούχος μιλώντας αργότερα στο CNN ανέφερε πως η κυβέρνηση Τραμπ περίμενε τα ιρανικά αντίποινα και πως στην παρούσα φάση δεν προτίθεται να προβεί σε παραπέρα στρατιωτική κλιμάκωση.

«"Αλλαγή καθεστώτος", αλλά εάν το σημερινό ιρανικό καθεστώς είναι ανίκανο να κάνει το Ιράν Σπουδαίο Ξανά, γιατί να μην γίνει αλλαγή καθεστώτος;;; MIGA!!! (σ.σ. δηλαδή «Make Iran Great Again», «Κάντε το Ιράν Σπουδαίο Ξανά»)» ανέφερε προχτές βράδυ σε ανάρτησή του ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ, βάζοντας πιο ανοιχτά στο τραπέζι τα σχέδια για ανατροπή του ιρανικού καθεστώτος και την αντικατάστασή του με ένα άλλο «βολικότερο» για τους αμερικανικούς σχεδιασμούς.

Νωρίτερα, άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι όπως ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς και ο ΥΠΕΞ Μ. Ρούμπιο ισχυρίζονταν πως οι ΗΠΑ... δεν είναι σε πόλεμο με το Ιράν και πως δεν επιδιώκουν αλλαγή καθεστώτος.

Ο Ντ. Τραμπ σε άλλη ανάρτησή του επέμεινε στον ισχυρισμό πως οι ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις που βομβαρδίστηκαν από τις ΗΠΑ «καταστράφηκαν εντελώς, και το γνωρίζουν όλοι», ενώ κατηγόρησε πως όσοι υποστηρίζουν το αντίθετο διαδίδουν «ψευδείς ειδήσεις», συμπεριλαμβάνοντας σε αυτούς αμερικανικά δίκτυα όπως CNN, ABC, NBC.

Πιο πριν, ο Αμερικανός Πρόεδρος αποδοκίμασε την προχτεσινή δήλωση του πρώην Προέδρου της Ρωσίας, Ντ. Μεντβέντεφ, ο οποίος είχε πει πως υπάρχουν χώρες πρόθυμες να δώσουν πυρηνικά όπλα στο Ιράν. Συνεχίζοντας μάλιστα το πινγκ - πονγκ των πυρηνικών απειλών, ο Τραμπ πρόσθεσε πως οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν μόνο τα πιο δυνατά βομβαρδιστικά στον κόσμο αλλά και τα καλύτερα πυρηνικά υποβρύχια.

Απαντώντας ο Ντ. Μεντβέντεφ με νέα ανάρτησή του, ανέφερε: «Καταδικάζω την αμερικανική επίθεση στο Ιράν - απέτυχε στους σκοπούς της. Ωστόσο, πρόσθεσε, η Ρωσία δεν έχει πρόθεση να δώσει πυρηνικά όπλα στο Ιράν, γιατί, αντίθετα με το Ισραήλ, είμαστε εταίροι στη Συμφωνία Μη Διάδοσης Πυρηνικών Οπλων (NPT)». Είπε ότι υπάρχουν άλλες χώρες που μπορεί να το κάνουν, χωρίς να αναφέρει ποιες.

Το Ισραήλ χτες πραγματοποίησε νέες αεροπορικές επιδρομές μεταξύ άλλων στο ιρανικό πυρηνικό συγκρότημα στο Φορντό και στις φυλακές Εβίν της Τεχεράνης.

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως εξαπέλυσε επιθέσεις και κατά του αρχηγείου των «Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης» στην Τεχεράνη και κατά εγκαταστάσεων παραγωγής πυραύλων, ραντάρ και υποδομών αποθήκευσης πυραύλων με «περισσότερα από 50» μαχητικά αεροσκάφη.

Πληροφορίες ιρανικών ΜΜΕ ανέφεραν πως σκοτώθηκαν τουλάχιστον 10 μέλη των «Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης» σε ισραηλινές επιθέσεις της Κυριακής στην επαρχία Γιαζντ.

Αναφέρεται επίσης ότι το Ισραήλ χτύπησε ξανά κτίριο της ιρανικής κρατικής τηλεόρασης, κτίριο της Ερυθράς Ημισελήνου, καθώς και πανεπιστήμιο στη βόρεια Τεχεράνη.

Την ίδια ώρα, συνεχίστηκαν οι ιρανικές βαλλιστικές επιθέσεις με τις οποίες απαντά η Τεχεράνη στις ισραηλινές επιδρομές, με πολλούς πυραύλους να προκαλούν σοβαρά πλήγματα στο Ισραήλ, δείχνοντας τις πεπερασμένες δυνατότητες των πολυδιαφημισμένων συστημάτων αεράμυνας «Iron Dome», «THAAD» κ.α.

Οι σειρήνες βουίζουν ασταμάτητα σε νότιο, κεντρικό και βόρειο Ισραήλ, ενώ σύμφωνα με εκπρόσωπο του ισραηλινού στρατού, χτες το πρωί τουλάχιστον 7 ιρανικοί βαλλιστικοί πύραυλοι εκτοξεύτηκαν σε τέσσερα κύματα.

Η Ισραηλινή Εταιρεία Ηλεκτρισμού (IEC) ανακοίνωσε σημαντικές ζημιές σε «στρατηγική εγκατάσταση υποδομών ηλεκτροδότησης» στο νότιο Ισραήλ με αποτέλεσμα πολύωρη διακοπή ηλεκτροδότησης.

Προχθές βράδυ, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως διενήργησε έρευνα για την πρόσκρουση πυραύλου στη Χάιφα, δίχως προηγουμένως να σημάνει συναγερμός και δίχως να αναχαιτιστεί από τα συστήματα αεράμυνας. «Τα ευρήματα δείχνουν πως υπήρξε τοπική αποτυχία στη διαδικασία ανίχνευσης και ως εκ τούτου η πολεμική κεφαλή του πυραύλου έπεσε στη Χάιφα δίχως ειδοποίηση», ανέφερε η ανακοίνωση.

Σε ανάρτηση που έκανε ο Ιρανός ηγέτης αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ τόνισε πως «ο σιωνιστής εχθρός τιμωρείται τώρα» και πως η έναρξη των επιθέσεων στις 13 Ιουνίου «ήταν μέγα σφάλμα και έγκλημα».

Χτες βράδυ, σε νέα ανάρτησή του, ο Χαμενεΐ δήλωσε ότι «δεν έχουμε παραβιάσει τα δικαιώματα κανενός, ούτε θα δεχτούμε ποτέ από οποιονδήποτε να παραβιάζει τα δικά μας, και δεν θα παραδοθούμε στην παραβίασή τους από κανέναν».

Στο μεταξύ, με φόντο τα σοβαρά πλήγματα που εξακολουθεί να δέχεται το Ισραήλ από τις ιρανικές πυραυλικές επιθέσεις, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπ. Νετανιάχου δήλωσε ότι το Ισραήλ «δεν θα παρασυρθεί σε έναν πόλεμο φθοράς, αλλά ούτε θα τερματίσει πρόωρα την εκστρατεία του στο Ιράν».

Υποστήριξε πως «δεν θα συνεχίσουμε τις ενέργειές μας πέραν αυτού που απαιτείται για να εκπληρώσουμε τους στόχους μας, αλλά επίσης δεν θα τελειώσουμε εσπευσμένα». Ισχυρίστηκε δε ότι «βρισκόμαστε πολύ κοντά στην εκπλήρωση» των στόχων τους.

Χτες η αμερικανική εφημερίδα «Wall Street Journal» ανέφερε πως μετά και τις επιθέσεις των ΗΠΑ σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις «το Ισραήλ επιδιώκει να τερματίσει την εκστρατεία βομβαρδισμών» κατά του Ιράν. Επίσης, Αμερικανοί αξιωματούχοι διεμήνυσαν σε Αραβες ομολόγους τους να ενημερώσουν το Ιράν ότι «το Ισραήλ επιδιώκει να ολοκληρώσει σύντομα την επιχείρηση».

Επιπρόσθετα, το ισραηλινό κανάλι «12» ανέφερε πως το Ισραήλ έχει «πετύχει» τους περισσότερους στρατιωτικούς στόχους που έθεσε με την επιχείρηση «Rising Lion», που ήταν να εξουδετερώσει «ιρανικές πυρηνικές και βαλλιστικές απειλές» μέσα στις επόμενες μέρες, προετοιμάζοντας πιθανώς το έδαφος για κάποιου είδους «εκεχειρία».

Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), Ραφαέλ Γκρόσι, δήλωσε πως οι αμερικανικές επιθέσεις στις υπόγειες ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Φορντό προκάλεσαν «πολύ σημαντική ζημιά». Ζήτησε από τις ιρανικές αρχές να δοθεί πρόσβαση σε επιθεωρητές της ΙΑΕΑ σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις που θεωρούνται μυστικές και στις οποίες έχει αναφερθεί ότι έχει μεταφερθεί εμπλουτισμένο ουράνιο.

«Θα πρέπει να επιτραπεί στους επιθεωρητές να επιστρέψουν» επιτόπου «και να ελέγξουν τα στοκ του ουρανίου, κυρίως τα 400 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60%», δήλωσε ο Γκρόσι κατά την έκτακτη σύσκεψη της ΙΑΕΑ στη Βιέννη.

Πρόσθεσε ότι η Τεχεράνη τού έστειλε στις 13 Ιούνη επιστολή γνωστοποιώντας του «τη λήψη ειδικών μέτρων για την προστασία του εξοπλισμού και του πυρηνικού υλικού».

Επίσης ανακοινώθηκε πως το κοινοβούλιο του Ιράν εξετάζει νομοσχέδιο που προτείνει την αναστολή της συνεργασίας της Τεχεράνης με την ΙΑΕΑ. Σχετική δήλωση έκανε ο Ρ. Μοτεφακερζαντέχ, μέλος του προεδρείου του κοινοβουλίου.

Στο φόντο της εντεινόμενης σύγκρουσης, χτες τα μονοπώλια πετρελαίου «Eni», BP και «Total Energies», που δραστηριοποιούνται σε πετρελαιοπηγές του Ιράκ, ανακοίνωσαν πως απομάκρυναν πλήθος ξένων εργαζομένων για λόγους ασφαλείας.

Ωστόσο οι πετρελαϊκές δραστηριότητες στις πετρελαιοπηγές στο νότιο Ιράκ δεν έχουν επηρεαστεί, με τις εξαγωγές να ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 3,32 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα.

Οι ευρωατλαντικές πιέσεις προς το Ιράν για «διαπραγμάτευση» εν μέσω των ωμών επιθέσεων από ΗΠΑ και Ισραήλ, καθώς και η εντεινόμενη κινητικότητα από Κίνα και Ρωσία που επιδιώκουν να διασφαλίσουν τα δικά τους συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, συνεχίστηκαν και το περασμένο 24ωρο, αναδεικνύοντας τον σφοδρό ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό που παίρνει διάφορες μορφές.

Χτες ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί, που είχε μεταβεί από την Κυριακή στη Μόσχα - αμέσως μετά τις αμερικανικές επιθέσεις κατά του Ιράν - συνάντησε στο Κρεμλίνο τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν μεταφέροντας επιστολή του ηγέτη Αλί Χαμενεΐ (με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως ζητήθηκε «περισσότερη» ρωσική βοήθεια).

Ο Πρόεδρος Πούτιν χαρακτήρισε «αβάσιμη» την επιθετικότητα κατά του Ιράν, διαβεβαιώνοντας τον Αραγτσί πως η χώρα του θα καταβάλλει προσπάθειες για να βοηθήσει τον λαό του Ιράν. Εκτίμησε δε πως η μεταξύ τους συνάντηση προσφέρει ευκαιρία για να εξευρεθούν τρόποι «λύσης» στην παρούσα σύγκρουση.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε «παράνομες» τις επιθέσεις Ισραήλ και ΗΠΑ και ευχαρίστησε τη Ρωσία που καταδίκασε τις συγκεκριμένες ενέργειες, εκτιμώντας πως «η Ρωσία βρίσκεται από τη σωστή πλευρά της Ιστορίας».

Η Κίνα προειδοποίησε για τον κίνδυνο «εξάπλωσης» του πολέμου μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Ο Γκούο Ζιακούν, εκπρόσωπος του σινικού ΥΠΕΞ, κάλεσε όλες τις πλευρές να αποτρέψουν μία κλιμάκωση και να αποφύγουν «αποφασιστικά την εξάπλωση του πολέμου και να επιστρέψουν στον δρόμο της πολιτικής επίλυσης». Παράλληλα κάλεσε τη «διεθνή κοινότητα» να κάνει περισσότερα για να αποτρέψει η σύγκρουση να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία. Την Κυριακή το βράδυ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε δημοσίως την Κίνα να ενεργήσει ώστε να πείσει το Ιράν να μην κλείσει το Στενό του Ορμούζ.

Στο μεταξύ, Κίνα και Ρωσία μαζί με το Πακιστάν προωθούσαν την επεξεργασία και κατάθεση κοινού ψηφίσματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Επιπλέον, χτες, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε πως η χώρα του δεν εγκρίνει τις επιθέσεις κατά της κυριαρχίας του Ιράν και της ασφάλειας της περιοχής, «ανεξάρτητα από ποιον προέρχονται» μην κατονομάζοντας τις ΗΠΑ.

Από τις Βρυξέλλες και πριν τη χτεσινή έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, η επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Κάγια Κάλας, εμφανίστηκε ανήσυχη για το ενδεχόμενο να κλείσει το Στενό του Ορμούζ από το Ιράν. Ερωτηθείσα για τις συνομιλίες με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών στη Γενεύη, η Κάλας ανέφερε ότι εκείνη την ημέρα ο Ιρανός υπουργός είπε ότι το Ιράν είναι ανοιχτό να συζητήσει το πυρηνικό ζήτημα, αλλά και ευρύτερα θέματα ασφαλείας που απασχολούν την Ευρώπη. Τόνισε πως θα πρέπει να συνεχιστούν αυτές οι επαφές, «διότι στο τέλος θα πρέπει να υπάρξει διπλωματική λύση για μια μακροπρόθεσμη διευθέτηση».

Ο Ισπανός υπουργός Εξωτερικών Χοσέ Μανουέλ Αλμπαρες ζήτησε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να εγκρίνει την άμεση αναστολή της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ - Ισραήλ λόγω των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λωρίδα της Γάζας. Παράλληλα ο Αλμπαρες θα ζητήσει να επιβληθεί εμπάργκο στην πώληση όπλων προς το Ισραήλ.

Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι δήλωσε χτες πως πιθανά ιρανικά αντίποινα για τις επιθέσεις των ΗΠΑ στο Ιράν με επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις της Μέσης Ανατολής και το κλείσιμο εμπορικών οδών ή του Στενού του Ορμούζ θα ήταν «καταστροφικό λάθος».

Την Κυριακή ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ σε κοινή ανακοίνωση με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμ. Μακρόν και τον Γερμανό καγκελάριο Φρ. Μερτς πρότειναν στο Ιράν να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις «που θα οδηγήσουν σε συμφωνία που θα αντιμετωπίζει όλες τις ανησυχίες που αφορούν το πυρηνικό του πρόγραμμα».

Σε επακόλουθο τηλεφώνημα του Στάρμερ με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, συζητήθηκε και πάλι «η ανάγκη να επιστρέψει το Ιράν στο τραπέζι διαπραγμάτευσης το συντομότερο δυνατόν», μολονότι το Ιράν ποτέ δεν εγκατέλειψε τις διαπραγματεύσεις, αντίθετα δέχθηκε ωμές επιθέσεις από Ισραήλ και ΗΠΑ...

Το ίδιο διάστημα ο Γάλλος Πρόεδρος Ε. Μακρόν απηύθυνε έκκληση για την αποφυγή μίας «ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης» στη Μέση Ανατολή, κατά τη συνεδρίαση του γαλλικού Συμβουλίου Αμυνας, χωρίς ωστόσο να καταδικάσει την επέμβαση των ΗΠΑ. Τη Δευτέρα, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν Νοέλ Μπαρό, εξέφρασε «έντονη ανησυχία» για τον «κίνδυνο κλιμάκωσης» στη Μέση Ανατολή που μπορεί να αποβεί «καταστροφική» και με «βαριές συνέπειες παγκοσμίως».

Πλήρως ευθυγραμμισμένος με την πολιτική των ΗΠΑ στο Ιράν και την ευρύτερη Μέση Ανατολή είναι ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς που χτες χαιρέτισε τις επιθέσεις των ΗΠΑ στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, δηλώνοντας «αισιόδοξος» πως δεν θα υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης.

Πριν τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο γγ του οργανισμού Μαρκ Ρούτε δήλωσε ότι υπάρχει ομοφωνία εντός Βορειοατλαντικού Συμφώνου πως «το Ιράν δεν πρέπει να αναπτύξει πυρηνικό όπλο». Ο ίδιος πρόσθεσε πως οι χώρες του ΝΑΤΟ «έχουν επανειλημμένα παροτρύνει το Ιράν να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του βάσει της Συνθήκης για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων».

Ο Αυστραλός πρωθυπουργός Αντονι Αλμπανέζι δήλωσε ότι υποστηρίζει τα πλήγματα των ΗΠΑ σε πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, απευθύνοντας υποκριτικά «έκκληση» για αποκλιμάκωση και επιστροφή στη διπλωματία. Επιβεβαίωσε επίσης πως η χώρα του έχει στείλει δύο στρατιωτικά αεροσκάφη στη Μέση Ανατολή σε μη μαχητικό ρόλο, για να βοηθήσουν στην απομάκρυνση πολιτών.