Την ώρα που η κυβέρνηση ορκίζεται και διακηρύσσει την αφοσίωσή της στο δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος υγείας, την ίδια ώρα ο Ελληνας πολίτης βάζει πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη για δαπάνες υγείας, πληρώνονταςακριβότερα από όλους τους Ευρωπαίους στην ώρα της ανάγκης.

Οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας αποτελούν το 40% του συνόλου των δαπανών υγείας, ενώ η παραοικονομική δραστηριότητα στο χώρο της υγείας αντιπροσωπεύει το 16,9% του συνόλου των δαπανών υγείας, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην 8η Συνάντηση του Φόρουμ για την υγεία, που έγινε στην Καλαμάτα στις 28 - 30 Μάη 1999. Να σημειωθεί ότι - σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στις 25.5.1998 από το ΚΕΠΕ - η ιδιωτική δαπάνη υγείας μεταφράζεται στο 6,02% των συνολικών δαπανών του μέσου ελληνικού νοικοκυριού - που είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη - έναντι 5,47% του γαλλικού, 4,55% του λουξεμβουργιανού ή 2,46% του ιρλανδικού και 2% του ολλανδικού.

Οι δημόσιες δαπάνες υγείας ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι 5,2%, ενώ υπολογίζεται ότι οι ιδιωτικές δαπάνες είναι 3% του ΑΕΠ. Οι συνολικές δαπάνες υγείας ανέρχονται σε 8,2% επί του ΑΕΠ.

Ομως, πρέπει να σημειωθεί ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα, σε μονάδες ίσης αγοραστικής δύναμης, το 1997 ήταν το μικρότερο μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (13.200 ECU έναντι 19.000 ECU του μέσου όρου των 15 χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης).

Οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας απορροφώνται σε ποσοστό 95% από τον ιδιωτικό τομέα και κατανέμονται ως εξής: Στα νοσοκομεία 16%. Στους γιατρούς 28%. Στην οδοντιατρική περίθαλψη 34% και στο φάρμακο 22%.

Κοντά στις υψηλές ιδιωτικές δαπάνες ο Ελληνας πολίτης έχει να αντιμετωπίσει τη δυσλειτουργία, την κακή οργάνωση και την κακή ξενοδοχειακή υποδομή του δημόσιου συστήματος υγείας. Το παράδοξο είναι ότι το δημόσιο σύστημα υγείας στην Ελλάδα αξιολογείται ως πιο αποτελεσματικό συγκρινόμενο με τα συστήματα υγείας της Αμερικής και της Αγγλίας. Ενας από τους βασικούς λόγους είναι ότι, παρά τα τρομακτικά προβλήματα, αυτό το δημόσιο σύστημα εξακολουθεί να είναι ακόμα ανοιχτό στον Ελληνα πολίτη και στους οικονομικά αδύνατους. (Η κατά κεφαλήν δαπάνη στην Ελλάδα είναι 880 δολάρια το χρόνο έναντι 4.000 δολαρίων στις ΗΠΑ).

Κι ενώ θα περίμενε κανείς ότι η κυβέρνηση θα αναζητούσε τη βελτίωση αυτής της αποτελεσματικότητας, ο υφυπουργός Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης,μιλώντας στη συνάντηση, βάλθηκε να καταρρίψει - όπως είπε ο ίδιος - το μύθο του φτωχού κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα, κάνοντας πλάτες στην επιχειρηματική δραστηριότητα που διεκδικεί "φιλέτο" από την υγεία!

Ετσι, σύμφωνα με τον υφυπουργό, εκείνο που προέχει είναι ο ανασχεδιασμός της κοινωνικής πολιτικής στην Ελλάδα με επικέντρωση σε επιλεγμένους στόχους, ενώ είναι δευτερεύον η αύξηση των κοινωνικών δαπανών. Ετσι, ο υφυπουργός ανακοίνωσε ότι θα προικοδοτήσει τα ασφαλιστικά ταμεία με μετοχές από τη μετοχοποίηση των ΔΕΚΟ. Σε πρώτη φάση, κατά τον υφυπουργό, η ρύθμιση θα γίνει για το ΤΑΠ - ΟΤΕ και θα ακολουθήσουν ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς και η ΔΕΗ.

"Η αποκρατικοποίηση είναι ένα απ' τα καλύτερα μέσα άσκησης της κοινωνικής πολιτικής",αποφάνθηκε με στόμφο ο Ν. Χριστοδουλάκης, χρησιμοποιώντας διάφορα φληναφήματα του τύπου: "Η ιδεολογική εμμονή "όλα στο κράτος" οδηγεί στην κατάργηση του κράτους" ή "άλλο πράγμα η παραγωγή των κοινωνικών υπηρεσιών και άλλο πράγμα η διασφάλιση των κοινωνικών υπηρεσιών".

Ολος αυτός ο ανασχεδιασμός, όπως είπε ο Ν. Χριστοδουλάκης, πρέπει να γίνει για να αποφευχθεί το "κοινωνικό ντάμπινγκ". Πρόκειται, από όσα ανέφερε ο υφυπουργός, για την εγκατάλειψη ουσιαστικά του συστήματος ασφάλισης και υγείας, όπως έγινε στην Ασία, στην Ιαπωνία και την Αγγλία, που θα το αντιμετωπίσει και η Ελλάδα στα πλαίσια του ανταγωνισμού.

Γ. Μ.

Το περασμένο τριήμερο της αργίας, βρέθηκα στο καφενείο του χωριού Βαλτινό Τρικάλων και παρακολούθησα "συζητήσεις του καφενείου". Τα θέματα της"ημερήσιας διάταξης", πολλά. Από το θρίαμβο του πρωταθλητή "Θρύλου" και τον άθλο της ανόδου στην Α Εθνική κατηγορία της τοπικής ομάδας των Τρικάλων, μέχρι τη νέα τραγωδία με τον Αλβανό κακοποιό και τους Ελληνες ομήρους, τη δίκη Οτσαλάν, το συνεχιζόμενο πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία και, βεβαίως, τις ερχόμενες ευρωεκλογές.

Οι αμφιβολίες των "Παναθηναϊκών", για το αν πήρε με την αξία του το πρωτάθλημα ο Ολυμπιακός, χλομές και μόνο από κάποιους πολύ παθιασμένους. Ομοφωνία, σχεδόν, για την αγωνιστική αξία της ομάδας των Τρικάλων και ένας που τόλμησε να πει πως ίσως ο άθλος να μην οφείλεται μόνο σε αγωνιστικούς λόγους, αλλά και σε άλλους, όχι και τόσο "καθαρούς", αμέσως "μπήκε στη θέση του". Ολοι συμφωνούν ότι "ο Οτσαλάν την έχει βαμμένη με τους Τουρκαλάδες" και εκφράζουν την οργή τους για το πώς και γιατί κατέληξε ο ηγέτης των Κούρδων εκεί. Βρισιές για τον Κλίντον και τον Μπλερ, που σκοτώνουν συνεχώς παιδιά και αρρώστους στη Γιουγκοσλαβία και "κοσμητικά επίθετα" για την Ολμπράιτ, που δεν μπορούν να γραφτούν εδώ, γιατί δεν το επιτρέπει ο "νόμος περί Τύπου".

Και μόνο όταν η συζήτηση αφορά στις ευρωεκλογές, "τα αίματα ανάβουν" και οι φωνές γίνονται ακόμα πιο έντονες.

Ενας πετάγεται για να πει ότι "οι εκλογές θα κριθούν αναλόγως με το ποιο από τα δυο κόμματα θα πάρει με το μέρος του το κόμμα του Χρηματιστηρίου" και προσπαθεί να εξηγήσει πώς "παίζουν" στη Σοφοκλέους. Η απάντηση είναι "εδώ δεν έχουμε βρακί στον κώλο μας, το Χρηματιστήριο μάς μάρανε" και η συζήτηση μεταφέρεται στα προβλήματα, που αντιμετωπίζουν στο χωριό και σ' όλη την Ελλάδα οι αγρότες, οι εργάτες, οι μικροεπαγγελματίες, οι μαγαζάτορες, οι συνταξιούχοι.

"Οπα, εδώ είμαστε", σκέφτομαι και παρακολουθώ πιο προσεκτικά. Και τότε όλοι φαίνονται να ξεχνούν τις πολιτικές διαφορές και να συμφωνούν. Για το στάρι, το καλαμπόκι και το βαμβάκι που "πάνε κατά διαόλου", για τα μεροκάματα στην πόλη που δεν υπάρχουν πια, για τα μαγαζιά που "βαράνε μύγες", για το νοσοκομείο όπου "επικρατεί αθλιότητα κι αν δεν πας στην Αθήνα και δεν πληρώσεις "φακελάκι" δε βρίσκεις την υγειά σου", για τη νεολαία που "δυσκολεύεται να σπουδάσει, βολοδέρνει χωρίς δουλιά κι ενδιαφέροντα στο χωριό κι απειλείται από τα ναρκωτικά", για την ακρίβεια και την ανέχεια.

"Ολα αυτά δεν έχουν σχέση με την πολιτική των κυβερνήσεων και της ΕΕ;", ρωτάω, δήθεν αφελώς, παίρνοντας, τώρα προς το τέλος, κι εγώ μέρος στη συζήτηση. Οι περισσότεροι κουνούν καταφατικά το κεφάλι. Εκείνος που μίλησε για το "κόμμα του Χρηματιστηρίου" μού λέει: "Ας τ' αφήσουμε τώρα αυτά. Μήπως έχεις κανένα σίγουρο "χαρτί" να μας προτείνεις"; Δεν είχα...

Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ

Εκείνο που προέχει, σύμφωνα με τον υφυπουργό, είναι ο ανασχεδιασμός της κοινωνικής πολιτικής στην Ελλάδα με επικέντρωση σε επιλεγμένους στόχους, ενώ είναι δευτερεύον η αύξηση των κοινωνικών δαπανών. Αλλωστε "η αποκρατικοποίηση είναι ένα απ' τα καλύτερα μέσα άσκησης της κοινωνικής πολιτικής"