Από τα τέλη του περασμένου μήνα, τα αεροπλάνα των κουβανικών αερογραμμών "Κουμπάνα", με προορισμό τον Καναδά, μπορούν να πετούν πάνω από τον εναέριο χώρο των ΗΠΑ. Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται η κατανάλωση κηροζίνης, καθώς και η διάρκεια πτήσης, κατά μία ώρα.

Το 1944, η Κούβα και οι ΗΠΑ ήταν από τις πρώτες χώρες που υπέγραφαν τη διεθνή σύμβαση για την ελεύθερη εναέρια κυκλοφορία. Ωστόσο, όταν το Γενάρη του 1961 οι ΗΠΑ διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα, ακυρώθηκε και η παραπάνω συμφωνία. Τα αμερικανικά αεροπλάνα, που πετούσαν προς τη Νότια Αμερική, αναγκάζονταν, από τότε, να παρακάμπτουν την Κούβα, ενώ τα κουβανέζικα να παρακάμπτουν τις ΗΠΑ, όταν πετούσαν προς τον Καναδά. Η Κούβα ήρε την απαγόρευση πτήσεων το 1993 και εισπράττει ετησίως τέλη ύψους 14 εκατ. δολαρίων. Οι ΗΠΑ, ωστόσο, επέμειναν, πεισματικά, στην απαγόρευσή τους.

Στο μεταξύ, όμως, η Διεθνής Οργάνωση Πολιτικής Αεροπορίας τάχθηκε με την κουβανική πλευρά. Ετσι, οι αμερικανικές αρχές αναγκάστηκαν να προχωρήσουν στην άρση της απαγόρευσης. Ομως, μερικοί θερμοκέφαλοι των μεταναστευτικών οργανώσεων δεν παρέλειψαν και πάλι να δώσουν τη συνηθισμένη πια παράσταση, ωστόσο, αυτή τη φορά χωρίς πολύ ενθουσιασμό, χωρίς τις γνωστές ιαχές. Αλλωστε, πολύ νωπή ήταν ακόμα η αποτυχία των κυρίων Ρος, Μενέντες και Ντίας - Μπαλάρτ στην Επιτροπή για το Εμπόριο της Βουλής των Αντιπροσώπων, όταν μόνοι τους ενάντια σε 22 βουλευτές, υπερασπιζόμενοι - με ιδιαίτερο αντικομμουνιστικό μένος - τον εμπορικό αποκλεισμό, εγκατέλειπαν τη συνεδρίαση και δήλωναν στον Τύπο ότι έπεσαν θύματα συνωμοσίας, αφού δεν παραβρέθηκαν, καθώς δεν είχαν καλεστεί, και άλλοι "υπερασπιστές" της πολιτικής της απομόνωσης. Ομως, ο πρόεδρος της εν λόγω επιτροπής διέψευσε κατηγορηματικά: Δεν υπήρχε καμμία σκοπιμότητα. Απλά, οι άλλοι δεν εμφανίστηκαν. Να περιμένουν, άραγε, τις εξελίξεις, πριν συνεχίζουν να υποστηρίζουν αυτήν την πολιτική - αυτό το λείψανο του Ψυχρού Πολέμου - έναντι της Κούβας;

Ο πρόεδρος των Αμερικανών παραγωγών σιτηρών Γκερντς υπολόγισε ότι οι απώλειες των συναδέλφων του από ευκαιρίες για εμπορικές συναλλαγές που χάθηκαν λόγω του αποκλεισμού από το 1990 ανέρχονται στα 500.000.000 δολάρια. "Εμείς οι παραγωγοί σιτηρών είμαστε το ίδιο πατριώτες, όπως ο κάθε Αμερικανός πολίτης, αυτό όμως δε σημαίνει ότι είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε τις εξαγωγικές ευκαιρίες που παρουσιάζονται". Επιχειρηματίες σαν τον Γκερντς υποστηρίζουν "εκείνους τους πολιτικούς που κατάλαβαν ότι με την προσέγγιση ή τη συνεργασία μπορεί κανείς, σίγουρα, να περιμένει ουσιαστικότερη αλλαγή". Βέβαια, εδώ δεν πρόκειται για πονόψυχους επιχειρηματίες, οι άνθρωποι προσπαθούν να υπερασπίσουν τα συμφέροντά τους, τα κέρδη τους.

Ωστόσο, η "καλύτερη" πράξη του θεάτρου του παραλόγου που παίζεται τόσον καιρό σε βάρος του κουβανικού λαού, αλλά, όπως αποδεικνύεται, σ' αυτήν την περίπτωση, και σε βάρος άλλων λαών, είναι η "υπόθεση μηνιγγίτις". Οι βιοτεχνολόγοι της Κούβας έχουν ανακαλύψει, εδώ και χρόνια, ένα εμβόλιο ενάντια στη μηνιγγίτιδα Β, που είναι αποτελεσματικότερο από όλα τα υπόλοιπα εμβόλια που κυκλοφορούν στην παγκόσμια αγορά. Στις ΗΠΑ, λοιπόν, αρρωσταίνουν καθημερινά άνθρωποι από αυτήν τη μορφή μηνιγγίτιδας, η οποία οδηγεί πολλούς από αυτούς στο θάνατο. Ετσι, η βρετανική εταιρία "Σμιθκλιν Μπίτσαμ Φαρμασέουτικαλ" ζήτησε από την αμερικανική κυβέρνηση, να της επιτραπεί να δοκιμάσει το κουβανικό εμβόλιο, για να προχωρήσει αργότερα στη μαζική παραγωγή, έχοντας εξασφαλίσει την πατέντα των Κουβανών. Μία βρετανική εταιρία είναι αναγκασμένη, όταν πρόκειται για την Κούβα, να αποταθεί στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον. Καθώς οι δοκιμές θα πρέπει να γίνονται στη θυγατρική της παραπάνω βρετανικής εταιρίας στο Βέλγιο, στην οποία, όμως, συμμετέχει και ένας Αμερικανός επιχειρηματίας. Μέχρι τώρα, οι ΗΠΑ αρνούνταν πεισματικά να δώσουν την άδεια. "Υπάρχουν ελπίδες να μας δοθεί, τελικά, η άδεια, όμως τίποτε δεν είναι σίγουρο".

Στο μεταξύ, στο Κανκούν του Μεξικού και στην Αβάνα γίνονται προετοιμασίες για τη δεύτερη επίσημη εμπορική συνάντηση κορυφής Κούβας - ΗΠΑ. Και λέμε επίσημη, διότι είχαν προηγηθεί άλλες τρεις ανεπίσημες συναντήσεις, όπου συμμετείχαν εκπρόσωποι 26 επιχειρήσεων, με στόχο να βολιδοσκοπήσουν την κατάσταση. Για παράδειγμα, ο κ. Μπλιθ, πρόεδρος της μεγάλης αλυσίδας ξενοδοχείων "Ράντισον", δείχνει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τρία οικόπεδα στην Αβάνα και το Βαραδέρο.

Αμερικανοί και Κουβανοί φιλόσοφοι και κοινωνιολόγοι συνεδριάζουν στην Αβάνα, ο υπεύθυνος του αμερικανικού Γραφείου Εκπροσώπησης Συμφερόντων καλεί για μια προβολή ταινίας του Σπίλμπεργκ, για πρώτη φορά, στο κουβανικό κινηματογραφικό ινστιτούτο. Στη Γενεύη, ο Πρόεδρος Κλίντον παραδέχεται ότι οι Κουβανοί έχουν κάνει πολλά στον τομέα της εκπαίδευσης και της υγείας, λέγοντας χαρακτηριστικά "οι Κουβανοί μπορούν να είναι περήφανοι για όσα έχουν κάνει στην εκπαίδευση και την υγεία και για ό,τι έχει γίνει όσον αφορά τους φτωχούς", ενώ κατανοεί πλήρως (!) ότι δε θέλουν να χάσουν αυτές τις κατακτήσεις. Για πρώτη φορά, ένας Αμερικανός Πρόεδρος ρίσκαρε τόσο πολύ. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δεν είναι τόσο τεταμένες, όπως πριν από ένα χρόνο, "ωστόσο, θα ήταν μεγάλο λάθος να πιστέψει κανείς ότι με όλα αυτά σήμανε το τέλος του εμπάργκο", δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει ο κ. Ρανεμπέργκερ, υπεύθυνος του Τμήματος για Κουβανικές Υποθέσεις στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ. Μόνο όταν η Κούβα γίνει δημοκρατική - συνθηκολογήσει δηλαδή - θα μπορούσαν να συζητήσουν για την άρση του εμπάργκο. Μέχρι τότε, οι ΗΠΑ θα ασκούν, συνεχώς, πιέσεις, και ας υπάρχουν πολλαπλές διαμαρτυρίες, βέβαια όχι πάντα για ανθρωπιστικούς λόγους, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό για την πεισματική συνέχιση του εμπορικού αποκλεισμού. Εδώ μπαίνουμε στον πειρασμό να θυμίσουμε τη λαϊκή ρήση "το ινάτι βγάζει μάτι"...

Γιάννα ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ

Στον ελληνοτουρκικό καμβά κεντήθηκε το κυπριακό πρόβλημα ως η μία πλευρά του καυτού τριγώνου Αθήνα - Λευκωσία - Αγκυρα. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, από αντιφατικές, έγιναν και επικίνδυνες.

Αντιφατικές, διότι Ελλάδα και Τουρκία ανήκουν στον ίδιο στρατοκρατικό συνασπισμό του ΝΑΤΟ. Επικίνδυνες, διότι μια πιθανή θερμή σύγκρουση μεταξύ τους θα προκαλέσει την άμεση στρατιωτική και πολιτική επέμβαση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Αυτή η επέμβαση θα είναι άνευ αντιρρήσεων και δε θα λάβει υπόψη της πιθανά στρατιωτικά αποτελέσματα των πρώτων ωρών, όπως, π.χ., η πιθανή κατάληψη κάποιου ή κάποιων ελληνικών νησιών του Αιγαίου από τον τουρκικό στρατό. Θα είναι μια δυναμική επέμβαση, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, που θα σύρει τις δυο χώρες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με αντικείμενο το ελληνικό Αιγαίο. Σ' αυτό το καθεστώς της "ντε φάκτο" δυναμικής επιδιαιτησίας των ΗΠΑ θα προκύψει η "νέα τάξη πραγμάτων" στο Αιγαίο και η μετατόπιση της ελληνικής επικράτειας "επί το δυτικότερον" ως κύριο στοιχείο της.

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ